Tổng Thống Obama trong buổi lễ từ biệt quân đội. (Hình: Getty Images)

Hôm 4 Tháng Giêng, quân lực Mỹ tổ chức tại căn cứ quân sự Myer-Henderson ở Virgina, một buổi lễ long trọng để từ biệt vị tổng tư lệnh quân đội trong 8 năm qua.

Phát biểu trong buổi lễ, Tổng Thống Obama nói với các quân nhân, “Chúng ta nên nhớ nguyên tắc căn bản rằng không bao giờ ngần ngại hành động khi cần bảo vệ đất nước, nhưng chúng ta không khi nào vội vã đưa các anh lao vào chỗ nguy hiểm nếu như chiến tranh mới chỉ là phương sách đầu tiên chứ chưa phải cuối cùng.”

Năm 2008 ông Barack Obama thành công khi gây nên niềm phấn khởi về đổi mới. Khẩu hiệu “Yes, We Can,” gây sự hào hứng không chỉ cho các cử tri giới trẻ, mà còn thu hút quần chúng trên toàn thế giới, thể hiện qua hình ảnh tiêu biểu 200,000 dân chúng Ðức tập trung nghe ông nói chuyện tại Berlin.

Nhưng một phần quan trọng khác trong việc đắc cử của ông là do lời hứa hẹn chấm dứt cuộc chiến tranh sa lầy ở Iraq.

Ngay năm đầu nhiệm kỳ, Tổng Thống Obama chưa tạo ra thành tích gì cụ thể nhưng đã làm dư luận quốc tế ngạc nhiên khi được trao giải Nobel Hòa Bình và người ta cho rằng khi quyết định việc này, Hội Ðồng Nobel có ngụ ý không muốn thấy nước Mỹ có một nhà lãnh đạo sẵn sàng gây ra những xung đột trên thế giới như Tổng Thống George W. Bush.

Và ít nhất mọi người đều nhìn nhận 8 năm của Tổng Thống Obama là thời gian nước Mỹ không có chiến tranh lớn trên thế giới.

Cổ vũ hòa bình?

Ông Obama cổ vũ hòa bình với sự bày tỏ hòa hoãn với thế giới Hồi Giáo, chủ trương giải trừ vũ khí nguyên tử và tránh sử dụng vũ lực để trả đũa bất kỳ khiêu khích nào chưa trực tiếp phương hại đến quyền lợi của nước Mỹ.

Ðiều này có thể thấy qua các sự kiện ở Iran, Syria, Philippines, Biển Ðông.
Ông không đẩy cao sự căng thẳng với Iran, Nga hay Trung Quôc.

Nhưng mặt khác Mỹ kết thúc chiến tranh ở Iraq nhưng tiếp tục can thiệp quân sự ở Afghanistan và cùng với các nước đồng minh NATO trợ lực cho các lực lượng nổi dậy lật đổ chính quyền Muammar Gaddafi của Libya.

Ðường lối của Tổng Thống Obama đề ra là không đơn phương can dự vào các cuộc khủng hoảng trên thế giới và phải có sự hợp tác của các nước đồng minh khác, hay thậm chí để các đồng minh hành động và Mỹ chỉ giữ vai trò gián tiếp yểm trợ.

Mỹ theo đuổi các cuộc chiến chống khủng bố, nhưng cố gắng không triển khai bộ binh mà chỉ sử dụng không lực, máy bay không người lái và các đơn vị lực lượng đặc biệt.

Thật ra những chủ trương mà Tổng Thống Obama đề ra không hoàn toàn là một nguyên tắc chặt chẽ khi thi hành, do đó chưa thể coi như một chủ thuyết quân sự.

Thành công quân sự tiêu biểu nhất của chính quyền Obama là vụ biệt kích SEAL tiêu tiêu diệt Osama bin Laden ở Pakistan.
Tuy vậy nhiều hoạt động khác của các toán biệt kich đã không đem lại kết quả dự tính.

Cũng như vậy, trong 8 năm chính quyền Barack Obama đã thực hiện 380 phi vụ không kích bằng máy bay không người lái nhắm vào khủng bố, so với gần 50 phi vụ thời Tổng Thống Geoge W. Bush.

Chiến thuật này đạt kết quả hữu hiệu nhưng đồng thời cũng bị chỉ trích nặng nề ví nhiều trường hợp gây tổn thất cho thường dân.
Năm đầu của chính quyền Obama, quân lực Mỹ chỉ hoạt động trên 3 địa bàn: Iraq, Afghanistan, Pakistan.

Hiện nay quân đội Mỹ trên nguyên tắc không trực tiếp tham chiến nhưng can dự với hình thức khác nhau trên 8 địa bàn: Afghanistan với tính cách huấn luyện, cố vấn; ở Iraq và Syria lực lượng đặc biệt đóng vai trò huấn luyện, cố vấn và yểm trợ không quân trong việc tấn công IS; các phi vụ máy bay không người lái tấn công khủng bố được thực hiện ở Pakistan, Somalia, Yemen; những đơn vị lực lượng đặc biệt cũng được triển khai tới Cameroon và Uganda.

Ðó là chưa kể lực lượng đặc biệt Mỹ đã được đưa tới đảo Midanao giúp huấn luyện quân đội Philippines chống loạn quân, và dự án triển khai tới Nigeria giúp chống loạn quân Boko Haram liên kết với IS.

Quân lực Mỹ trong 8 năm Obama cầm quyền và tương lai



Tổng Thống Obama thảo luận với ông Ash Carter, bộ trưởng Quốc Phòng cuối cũng trong chính quyền ông, tại tòa Bạc Ốc. (Hình: Getty Images)

Tóm lại trong 8 năm của chính quyền Obama, quân lực Mỹ có mặt ở khắp nơi từ Nam Á, Trung Ðông, Phi Châu cho tới Âu Châu và can dự vào những xung đột với nhiều mức độ khác nhau.

Tất nhiên trong tất cả những hoạt động này có nhiều trường hợp thành công và có kết quả cũng như không thành công và không đem lại kết quả như dự tính.