Tham Khảo

Thổ Nhĩ Kỳ - 56 năm, 4 cuộc đảo chính

Cuộc đảo chính đầy biến động ngày 16/7 không phải là lần đầu tiên xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong vòng 56 năm qua, đã có tới 4 lần quân đội Thổ Nhĩ Kỳ động binh, khiến đất nước chao đảo.

Cuộc đảo chính đầy biến động ngày 16/7 không phải là lần đầu tiên xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong vòng 56 năm qua, đã có tới 4 lần quân đội Thổ Nhĩ Kỳ động binh, khiến đất nước chao đảo.

Lực lượng vũ trang của Thổ Nhĩ Kỳ luôn đề cao vai trò bảo toàn chế độ dân chủ Thổ Nhĩ Kỳ, một triết lý được hình thành từ tư tưởng của Tổng thống đầu tiên – “quốc phụ” Mustafa Kemal Ataturk. Họ đã 4 lần ra tay với mục đích bảo vệ tư tưởng đó.

Năm 1960

Năm 1960 là thời điểm diễn ra cuộc đảo chính đầu tiên khi căng thẳng chính trị đạt đến đỉnh điểm giữa chính phủ của Thủ tướng Adnan Menderes, Tổng thống Celal Bayar, các đảng phái và lực lượng vũ trang.

Người dân Thổ Nhĩ Kỳ ăn mừng sau khi chính quyền Adnan Menderes bị lật đổ năm 1960.

Chính quyền khi đó đã mở các trường tôn giáo, thánh đường cũng như khuyến khích dân chúng cầu nguyện bằng tiếng Arab thay cho tiếng Thổ Nhĩ Kỳ; ngoài ra các cơ quan báo chí cũng bị cấm đưa các bài viết chỉ trích chính phủ.

Đảo chính diễn ra, thiết quân luật được thi hành, chính phủ khi đó bị lật đổ, tổng thống, thủ tướng cùng nhiều lãnh đạo cấp cao bị bắt giữ. Ông Menderes sau đó bị tử hình. Tướng quân đội Cemal Gursel trở thành tổng thống kiêm thủ tướng và bộ trưởng quốc phòng.

Năm 1971


Trong thập niên 70 của thế kỷ trước, Thổ Nhĩ Kỳ phải trải qua những sự kiện khiến quân đội phải can thiệp. Thổ Nhĩ Kỳ đã rơi vào suy thoái, đồng nội tệ sụt giá nghiêm trọng, các cuộc biểu tình trên đường phố biến thành bạo động.

Năm 2012, hơn 300 quan chức quân đội bị giam do có âm mưu lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.



Năm 1971, nhóm quan chức cấp cao quân đội trao cho đài phát thanh một bản viết để truyền phát, công bố với người dân nước này rằng chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa đẩy đất nước “về chế độ quân chủ, mâu thuẫn và bất ổn chính trị xã hội” do vậy lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ sẽ lên nắm quyền.

Thủ tướng Suleyman Demirel bị loại bỏ. Không giống như cuộc đảo chính năm 1960, ở thời điểm này không có quan chức quân đội lên nắm quyền mà thay vào đó nội các chính phủ hoạt động dưới sự giám sát của quân đội.

Thập niên 70 chứng kiến nhiều biến động trong chính trường và xã hội Thổ Nhĩ Kỳ với hàng nghìn người bị sát hại và 11 vị thủ tướng thay nhau nắm quyền.

Năm 1980


Một cuộc đảo chính nữa xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 9/1980. Khi đó, quân đội đã ban hành thiết quân luật.

Các quan chức quân đội tham gia cuộc đảo chính năm 1980.

Chính phủ khi đó bị giải thể và nhân vật cấp cao của Hải quân, Bulend Ulusu, trở thành thủ tướng trong 3 năm, sau đó ông Turgut Ozal đã trở thành người kế nhiệm chức vụ này.

Năm 1997

Năm 1995, trong cuộc bầu cử quốc gia, đảng Phúc lợi Hồi giáo giành chiến thắng giòn giã. Năm 1996, ông Necmettin Erbakan trở thành thủ tướng Hồi giáo đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ.

Năm 1997, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra một số yêu sách với chính phủ và lựa chọn khi đó của Ankara là phải chấp nhận các yêu cầu của quân đội. Thủ tướng Necmettin Erbakan buộc phải từ chức.

Theo Reuters, đây là một cuộc “đảo chính mềm” bởi quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sau đó can thiệp vào kinh tế, truyền thông và bộ máy tư pháp.

Đảng Phúc lợi Hồi giáo tan rã vào năm 1998. Theo Aljazeera, ông Recep Tayyip Erdogan cũng từng là thành viên của đảng này.

Hà Linh (Theo TIME, DM, USAtoday

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Thổ Nhĩ Kỳ - 56 năm, 4 cuộc đảo chính

Cuộc đảo chính đầy biến động ngày 16/7 không phải là lần đầu tiên xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong vòng 56 năm qua, đã có tới 4 lần quân đội Thổ Nhĩ Kỳ động binh, khiến đất nước chao đảo.

Cuộc đảo chính đầy biến động ngày 16/7 không phải là lần đầu tiên xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong vòng 56 năm qua, đã có tới 4 lần quân đội Thổ Nhĩ Kỳ động binh, khiến đất nước chao đảo.

Lực lượng vũ trang của Thổ Nhĩ Kỳ luôn đề cao vai trò bảo toàn chế độ dân chủ Thổ Nhĩ Kỳ, một triết lý được hình thành từ tư tưởng của Tổng thống đầu tiên – “quốc phụ” Mustafa Kemal Ataturk. Họ đã 4 lần ra tay với mục đích bảo vệ tư tưởng đó.

Năm 1960

Năm 1960 là thời điểm diễn ra cuộc đảo chính đầu tiên khi căng thẳng chính trị đạt đến đỉnh điểm giữa chính phủ của Thủ tướng Adnan Menderes, Tổng thống Celal Bayar, các đảng phái và lực lượng vũ trang.

Người dân Thổ Nhĩ Kỳ ăn mừng sau khi chính quyền Adnan Menderes bị lật đổ năm 1960.

Chính quyền khi đó đã mở các trường tôn giáo, thánh đường cũng như khuyến khích dân chúng cầu nguyện bằng tiếng Arab thay cho tiếng Thổ Nhĩ Kỳ; ngoài ra các cơ quan báo chí cũng bị cấm đưa các bài viết chỉ trích chính phủ.

Đảo chính diễn ra, thiết quân luật được thi hành, chính phủ khi đó bị lật đổ, tổng thống, thủ tướng cùng nhiều lãnh đạo cấp cao bị bắt giữ. Ông Menderes sau đó bị tử hình. Tướng quân đội Cemal Gursel trở thành tổng thống kiêm thủ tướng và bộ trưởng quốc phòng.

Năm 1971


Trong thập niên 70 của thế kỷ trước, Thổ Nhĩ Kỳ phải trải qua những sự kiện khiến quân đội phải can thiệp. Thổ Nhĩ Kỳ đã rơi vào suy thoái, đồng nội tệ sụt giá nghiêm trọng, các cuộc biểu tình trên đường phố biến thành bạo động.

Năm 2012, hơn 300 quan chức quân đội bị giam do có âm mưu lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.



Năm 1971, nhóm quan chức cấp cao quân đội trao cho đài phát thanh một bản viết để truyền phát, công bố với người dân nước này rằng chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa đẩy đất nước “về chế độ quân chủ, mâu thuẫn và bất ổn chính trị xã hội” do vậy lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ sẽ lên nắm quyền.

Thủ tướng Suleyman Demirel bị loại bỏ. Không giống như cuộc đảo chính năm 1960, ở thời điểm này không có quan chức quân đội lên nắm quyền mà thay vào đó nội các chính phủ hoạt động dưới sự giám sát của quân đội.

Thập niên 70 chứng kiến nhiều biến động trong chính trường và xã hội Thổ Nhĩ Kỳ với hàng nghìn người bị sát hại và 11 vị thủ tướng thay nhau nắm quyền.

Năm 1980


Một cuộc đảo chính nữa xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 9/1980. Khi đó, quân đội đã ban hành thiết quân luật.

Các quan chức quân đội tham gia cuộc đảo chính năm 1980.

Chính phủ khi đó bị giải thể và nhân vật cấp cao của Hải quân, Bulend Ulusu, trở thành thủ tướng trong 3 năm, sau đó ông Turgut Ozal đã trở thành người kế nhiệm chức vụ này.

Năm 1997

Năm 1995, trong cuộc bầu cử quốc gia, đảng Phúc lợi Hồi giáo giành chiến thắng giòn giã. Năm 1996, ông Necmettin Erbakan trở thành thủ tướng Hồi giáo đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ.

Năm 1997, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra một số yêu sách với chính phủ và lựa chọn khi đó của Ankara là phải chấp nhận các yêu cầu của quân đội. Thủ tướng Necmettin Erbakan buộc phải từ chức.

Theo Reuters, đây là một cuộc “đảo chính mềm” bởi quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sau đó can thiệp vào kinh tế, truyền thông và bộ máy tư pháp.

Đảng Phúc lợi Hồi giáo tan rã vào năm 1998. Theo Aljazeera, ông Recep Tayyip Erdogan cũng từng là thành viên của đảng này.

Hà Linh (Theo TIME, DM, USAtoday

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm