Một tân binh Đức tham gia buổi huấn luyện quân sự ở thành phố Ahlen, Đức, ngày 13-11 - Ảnh: REUTERS
Theo Đài CNN ngày 23-11, Thủ tướng Đức Friedrich Merz trong năm nay đã cam kết xây dựng "quân đội vững mạnh nhất châu Âu" - một mục tiêu được đánh giá là đầy tham vọng đối với quốc gia có lực lượng vũ trang bị xem nhẹ trong nhiều năm qua.
Dự luật cải tổ quân sự mới, được thống nhất vào tuần trước, kỳ vọng sẽ mở đường cho việc tăng cường đáng kể năng lực quốc phòng của nước này, trong bối cảnh Đức phải đối mặt trước nguy cơ an ninh từ Nga và sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ.
Theo kế hoạch, Đức đặt mục tiêu nâng quân số thường trực lên 260.000 người vào năm 2035, so với mức hiện tại khoảng 180.000, đồng thời bổ sung thêm 200.000 quân dự bị.
Giai đoạn đầu sẽ ưu tiên tuyển quân tự nguyện với các chính sách đãi ngộ cao hơn, gồm mức lương khởi điểm 2.600 euro/tháng (khoảng 3.000 USD), tăng 450 euro (518 USD) so với hiện nay. Tuy nhiên, nếu không đạt chỉ tiêu, chính phủ sẽ có quyền thực hiện nghĩa vụ bắt buộc khi cần thiết.
Từ năm tới, toàn bộ thanh niên 18 tuổi ở quốc gia này sẽ nhận bảng khảo sát về mức độ sẵn sàng phục vụ trong quân đội, trong đó nam giới bắt buộc phải trả lời. Bắt đầu từ năm 2027, nam giới 18 tuổi cũng phải tham gia khám sức khỏe nghĩa vụ.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi châu Âu tự chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh khu vực, trong khi chiến sự Ukraine vẫn kéo dài và các chuyên gia cảnh báo nguy cơ Nga có thể tấn công NATO trong những năm tới.
Quân đội Đức đột kích vào một ga tàu điện ngầm trong cuộc diễn tập tác chiến đô thị tại ga Jungfernheide ở Berlin ngày 19-11 - Ảnh: REUTERS
Bà Minna Alander, chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Chatham House, nhận xét dù Đức có vị trí địa lý trung tâm giúp đóng góp tiềm năng lớn trong phòng thủ châu Âu, nhưng có thể đến những năm 2030, quốc gia này mới có thể đạt mục tiêu nhân sự đề ra.
Trong cuộc phỏng vấn vào tháng 6, Tổng tư lệnh quân đội Đức Carsten Breuer cảnh báo NATO cần chuẩn bị trước khả năng Nga mở chiến dịch mới sớm nhất vào năm 2029, làm dấy lên câu hỏi liệu các cải tổ này có kịp thời hay không.
Dự luật dự kiến được Quốc hội bỏ phiếu thông qua trước cuối năm và có hiệu lực từ 1-1-2026. Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius khẳng định việc cải tổ quân đội sẽ giúp tăng năng lực răn đe và giảm nguy cơ xung đột. Ông tin rằng mô hình mới có thể trở thành "hình mẫu" cho các nước châu Âu khác.
Tuy nhiên, dư luận Đức vẫn đang chia rẽ. Khảo sát cho thấy 80% cử tri của đảng cánh tả Die Linke phản đối khôi phục nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Nhiều thanh niên bày tỏ lo ngại việc nhập ngũ sẽ làm gián đoạn học tập hoặc sự nghiệp của họ.
Trong nhiều thập kỷ qua, quân sự chưa bao giờ là ưu tiên của Đức khi nước này luôn chi tiêu quốc phòng dưới 2% GDP - mức mục tiêu của NATO, song xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022 đã khiến Berlin thay đổi quan điểm.
Chính phủ trước đây của ông Olaf Scholz từng lập quỹ 100 tỉ euro để hiện đại hóa quân đội. Hiện tại, Thủ tướng Merz tiếp tục đẩy mạnh cải tổ khi cam kết tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng và củng cố năng lực quân sự.
