Thủ tướng Nhật Fumio Kishida ngày 21/3 bất ngờ thăm Kyiv, trong lúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang gây chú ý với chuyến thăm Nga, gặp Tổng thống Vladimir Putin tại Moscow để thúc đẩy đề nghị hòa bình của Bắc Kinh đối với Ukraine mà các quốc gia phương Tây đã chỉ trích.

Hai chuyến thăm, cách nhau khoảng 800 km, nêu bật hệ quả của cuộc chiến kéo dài gần 13 tháng đối với ngoại giao quốc tế khi các nước quyết định đứng về Kyiv hay Moscow. Ông Kishida, người sẽ chủ tọa hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 5, đã gặp Tổng thống Ukrraine, Volodymyr Zelenskyy, và tỏ lòng thành kính với những người thiệt mạng ở Bucha, một thị trấn bên ngoài Kyiv đã trở thành biểu tượng cho sự tàn bạo của Nga đối với dân thường.

Tại Nga, sau cuộc hội đàm với ông Tập, ông Putin nói kế hoạch hòa bình của Trung Quốc có thể tạo cơ sở cho việc giải quyết cuộc chiến ở Ukraine khi phương Tây sẵn sàng, nhưng ông nói thêm rằng các đồng minh phương Tây của Kyiv không quan tâm đến điều đó.

Các quan chức Hoa Kỳ đã nói rằng bất kỳ kế hoạch hòa bình nào đến từ cuộc gặp Putin-Tập sẽ không thể chấp nhận được vì lệnh ngừng bắn sẽ chỉ phê chuẩn các cuộc chinh phục lãnh thổ của Moscow và cho Nga thời gian để lên kế hoạch cho một cuộc tấn công mới.

“Có vẻ như phương Tây thực sự có ý định chống lại Nga cho đến người Ukraine cuối cùng,” ông Putin nói sau cuộc hội đàm với ông Tập. Ông cho biết mối đe dọa mới nhất là kế hoạch của Anh cung cấp cho Ukraine đạn xe tăng chứa uranium thấp có thể xuyên thủng vỏ bọc xe tăng. “Nếu điều đó xảy ra, Nga sẽ đáp trả tương ứng, vì cả phương Tây đang bắt đầu sử dụng vũ khí có thành phần hạt nhân”.

Ông Putin không nói rõ chi tiết nhưng thỉnh thoảng từng cảnh báo rằng Nga sẽ sử dụng tất cả các phương tiện sẵn có, bao gồm cả vũ khí hạt nhân, để tự vệ, nhưng đôi khi cũng đã rút lại những lời đe dọa như vậy.

Bình luận của ông Putin đề cập tới phát biểu hôm 20/3 của Quốc vụ khanh Bộ Quốc phòng Anh Annabel Goldie rằng: “Bên cạnh việc chúng tôi cấp một đội xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 cho Ukraine, chúng tôi sẽ cung cấp đạn dược, bao gồm cả đạn xuyên giáp chứa uranium thấp. Những loại đạn như vậy có hiệu quả cao trong việc đánh bại xe tăng và xe bọc thép hiện đại”.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết kế hoạch của Vương quốc Anh cho thấy người Anh “đã mất phương hướng” và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nói “việc này đánh dấu một bước nữa, và không còn nhiều bước nữa đâu”.

Tuy nhiên, chuyên gia vũ khí Hamish de Bretton-Gordon, cựu chỉ huy Trung đoàn xe tăng Hoàng gia Anh, cho rằng ông Putin “liều lĩnh” khi “tìm cách gợi ý rằng Anh đang gửi vật liệu hạt nhân” tới Ukraine. Ông cho biết uranium thấp là một thành phần phổ biến của đạn xe tăng, thậm chí có thể được Nga sử dụng.

“Việc ông Putin nói bóng gió rằng đạn này là một loại vũ khí hạt nhân nào đó là điên rồ,” ông de Bretton-Gordon nói với hãng tin AP. “Uranium thấp hoàn toàn trung tính. Không có cách nào bạn có thể tạo ra một phản ứng hạt nhân hoặc một vụ nổ hạt nhân với uranium thấp.”

Bắc Kinh khẳng định họ là một nhà môi giới trung lập ở Ukraine, và ông Tập ngày 21/3 nói sau cuộc hội đàm với ông Putin: “Chúng tôi tuân thủ lập trường khách quan và nguyên tắc về cuộc khủng hoảng Ukraine dựa trên các mục tiêu và nguyên tắc của Hiến chương Liên hiệp quốc.” Ông nói thêm rằng kế hoạch của Trung Quốc tìm cách “tích cực khuyến khích hòa bình và nối lại các cuộc đàm phán.”

Trong một tuyên bố chung, Nga và Trung Quốc nhấn mạnh sự cần thiết phải “tôn trọng các mối quan tâm an ninh chính đáng của tất cả các quốc gia” để giải quyết xung đột, nhắc lại lập luận của Moscow rằng họ đã gửi quân đến nước láng giềng để ngăn Mỹ và các đồng minh NATO biến nước này thành một bức tường thành chống Nga.

“Nga hoan nghênh sự sẵn sàng của Trung Quốc đóng vai trò tích cực trong việc giải quyết chính trị và ngoại giao cho cuộc khủng hoảng Ukraine” và “những ý tưởng mang tính xây dựng” trong kế hoạch hòa bình của Bắc Kinh, tuyên bố nói. Tuyên bố nói thêm: “Các bên nhấn mạnh rằng một cuộc đối thoại có trách nhiệm đưa ra con đường tốt nhất cho một giải pháp lâu dài ... và cộng đồng quốc tế nên hỗ trợ những nỗ lực mang tính xây dựng trong vấn đề này.”

Ông Kishida đã đặt hoa tại một nhà thờ ở Bucha cho các nạn nhân của thị trấn.

Ông nói: “Trong chuyến thăm Bucha này, tôi cảm thấy vô cùng phẫn nộ trước sự tàn ác.” “Tôi xin đại diện cho người dân Nhật Bản và bày tỏ lời chia buồn sâu sắc nhất tới những người đã mất người thân, bị thương vì hành động tàn ác này.”

Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản Rahm Emanuel ghi nhận “hai quan hệ đối tác Châu Âu-Thái Bình Dương rất khác nhau” đã diễn ra ngày 21/3.

“Ông Kishida sát cánh với tự do, và ông Tập đứng về phía tội phạm chiến tranh,” ông Emanuel viết trên Twitter, đề cập đến quyết định hôm 17/3 của Tòa án Hình sự Quốc tế về việc ban hành lệnh bắt giữ ông Putin, nói rằng họ muốn đưa ông ta ra xét xử vì tội bắt cóc hàng ngàn trẻ em từ Ukraine.

Các đồng minh của Kyiv cam kết hỗ trợ nhiều hơn. Washington đang đẩy nhanh việc cung cấp xe tăng Abrams cho Ukraine, gửi một phiên bản cũ đã được tân trang lại để có thể sẵn sàng nhanh hơn, các quan chức Mỹ nói với hãng tin AP hôm 21/3. Mục đích là đưa những xe tăng khổng lồ 70 tấn đến vùng chiến sự trong vòng 8 đến 10 tháng, các quan chức cho biết với điều kiện giấu tên vì kế hoạch vẫn chưa được công bố.

Ông Putin rất muốn cho thấy rằng ông có một đồng minh và thị trường lớn cho các sản phẩm năng lượng của Nga dưới các chế tài của phương Tây. Ông nói ông muốn mở rộng quan hệ kinh tế song phương, lưu ý rằng thương mại Nga-Trung đã tăng 30% vào năm ngoái lên 185 tỷ đô la và dự kiến sẽ đạt 200 tỷ đô la trong năm nay.

Ông cho biết Nga “sẵn sàng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nền kinh tế Trung Quốc đối với các nguồn năng lượng” bằng cách tăng cường cung cấp dầu và khí đốt, đồng thời liệt kê các lĩnh vực hợp tác kinh tế và văn hóa khác, bao gồm máy bay, công nghiệp đóng tàu và các lĩnh vực công nghệ cao khác.

Mặt trận Nga-Trung chống lại phương Tây là chủ đề nổi bật trong chuyến thăm của ông Tập. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cáo buộc NATO đang tìm cách trở thành lực lượng quân sự thống trị thế giới. “Đó là lý do tại sao chúng tôi đang mở rộng hợp tác với Trung Quốc, bao gồm cả trong lĩnh vực an ninh,” ông nói.

Liệu sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với Nga có mở rộng sang hỗ trợ quân sự hay không là một câu hỏi quan trọng. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói tại Brussels là các quan chức phương Tây “đã nhìn thấy một số dấu hiệu” rằng ông Putin cũng muốn có vũ khí sát thương từ Trung Quốc, mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy Bắc Kinh đã chấp thuận yêu cầu của ông.

Ông Stoltenberg nói: “Trung Quốc không nên cung cấp vũ khí sát thương cho Nga.” “Điều đó sẽ hỗ trợ một cuộc chiến bất hợp pháp và chỉ kéo dài chiến tranh.”

Trong cuộc gặp ngày 21/3 với Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin, ông Tập nói ông đã mời ông Putin đến thăm Trung Quốc trong năm nay để thảo luận về một sáng kiến khu vực nhằm mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh thông qua hợp tác kinh tế.

Moscow và Bắc Kinh đều bị quốc tế lên án về hồ sơ nhân quyền. Chính phủ Trung Quốc đã bị lên án rộng rãi vì cáo buộc có những hành động tàn bạo đối với người Hồi giáo Uighur ở khu vực Tân Cương xa xôi phía tây nước này. Các cáo buộc bao gồm tội diệt chủng, cưỡng bức triệt sản và giam giữ hàng loạt gần 1 triệu người Uighur. Bắc Kinh đã phủ nhận các cáo buộc đó.

Ông Kishida dùng tàu hỏa từ Ba Lan đến Kyiv chỉ vài giờ sau khi gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi ở New Delhi và một tuần sau hội nghị thượng đỉnh đột phá với Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yoel.

Cả Trung Quốc và Nhật Bản đều đạt được những thành công ngoại giao gần đây giúp củng cố chính sách đối ngoại của họ.

Nhật Bản, quốc gia có tranh chấp lãnh thổ các đảo với cả Trung Quốc và Nga, đặc biệt lo ngại về mối quan hệ thân thiết giữa Bắc Kinh và Moscow, hai nước đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự chung gần bờ biển Nhật Bản.

Bước đột phá ngoại giao của Bắc Kinh diễn ra sau thành công gần đây của họ trong việc môi giới một thỏa thuận giữa Iran và đối thủ chính ở Trung Đông, Ả Rập Xê-út nhằm khôi phục quan hệ sau nhiều năm căng thẳng. Động thái này cho thấy ảnh hưởng của Trung Quốc trong một khu vực mà Washington từ lâu đã là một bên tham gia lớn từ bên ngoài.

Ông Kishida, nhà lãnh đạo G-7 duy nhất chưa đến thăm Ukraine và chịu áp lực trong nước phải làm như vậy. Ông trở thành nhà lãnh đạo đầu tiên của Nhật Bản thời hậu chiến bước vào vùng chiến sự.

Do các nguyên tắc hòa bình của mình, sự hỗ trợ của Nhật Bản dành cho Ukraine chỉ giới hạn ở thiết bị và vật tư nhân đạo.

Nhật Bản đã đóng góp hơn 7 tỷ đô la cho Ukraine và tiếp nhận hơn 2.000 người Ukraine di cư, một động thái hiếm hoi ở một quốc gia có chính sách nhập cư nghiêm ngặt.

Tokyo đã cùng với Hoa Kỳ và các quốc gia Châu Âu chế tài Nga về cuộc xâm lược. Ngược lại, Trung Quốc từ chối lên án hành động gây hấn của Moscow và chỉ trích các chế tài của phương Tây đối với Moscow, đồng thời cáo buộc NATO và Washington kích động hành động quân sự của ông Putin.

Nhật Bản đã nhanh chóng phản ứng vì lo ngại tác động có thể xảy ra của một cuộc chiến ở Đông Á, nơi quân đội Trung Quốc ngày càng trở nên quyết đoán và làm leo thang căng thẳng xung quanh Đài Loan tự trị, mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của mình.

Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Uông Văn Bân nói về chuyến đi của ông Kishida: “Chúng tôi hy vọng Nhật Bản có thể làm nhiều hơn nữa để xuống thang tình hình thay vì làm ngược lại”.

Nga, Trung nhấn mạnh đối thoại về Ukraine

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tổ chức hội đàm chính thức tại Điện Kremlin ở Moscow, trong ngày thứ hai chuyến thăm cấp nhà nước của ông Tập. Hai nhà lãnh đạo đã đưa ra tuyên bố chung về việc "tăng cường quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện trong thời đại mới" giữa hai nước, trong đó đề cập đến việc giải quyết vấn đề Ukraine.

Trích dẫn tuyên bố chung, hãng tin Tân Hoa xã cho biết hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh rằng việc giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine bắt buộc phải tôn trọng những quan ngại chính đáng về an ninh của tất cả các quốc gia, cũng như phải ngăn chặn sự hình thành cục diện đối đầu giữa các phe phái hay đổ thêm dầu vào lửa. Hai bên nhấn mạnh đối thoại có trách nhiệm là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề một cách bền vững, đồng thời kêu gọi chấm dứt mọi hành động kéo dài chiến sự, không để khủng hoảng trầm trọng thêm, thậm chí vượt khỏi tầm kiểm soát.

Hai bên đồng thời phản đối bất kỳ quốc gia hoặc nhóm quốc gia nào làm tổn hại đến lợi ích an ninh hợp pháp của các quốc gia khác để theo đuổi các lợi ích của riêng mình, cũng như phản đối bất kỳ biện pháp trừng phạt đơn phương nào không được Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cho phép.

Theo Tân Hoa xã, Nga tái khẳng định cam kết nối lại đàm phán hòa bình với Ukraine càng sớm càng tốt, hoan nghênh việc Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò tích cực trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine thông qua các biện pháp chính trị và ngoại giao, cũng như hoan nghênh "kế hoạch hòa bình" của Bắc Kinh.

Tuyên bố chung cũng khẳng định quan hệ song phương Trung - Nga đang ở mức cao nhất trong lịch sử, nhưng "không nhắm vào bất cứ một nước thứ ba nào". Theo đó, quan hệ giữa hai nước không phải là "liên minh quân sự - chính trị" giống như những liên minh hình thành trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, cũng không mang bản chất "đối đầu".

Trong cuộc họp báo chung sau hội đàm, Tổng thống Putin cho biết việc giải quyết xung đột ở Ukraine có thể dựa trên "kế hoạch hòa bình" do Trung Quốc đề xuất khi phương Tây và Kyiv sẵn sàng cho chuyện đó, theo hãng tin RIA Novosti. Trong khi đó, ông Tập tái khẳng định lập trường "trung lập" của Trung Quốc về Ukraine và kêu gọi đối thoại.

"Chúng tôi tin rằng nhiều điều khoản trong kế hoạch hòa bình do Trung Quốc đưa ra phù hợp với cách tiếp cận của Nga và có thể được coi là cơ sở cho một giải pháp hòa bình khi phương Tây và Kyiv sẵn sàng cho chuyện đó. Tuy nhiên, cho đến nay chúng tôi không thấy sự sẵn sàng như vậy từ phía họ", Reuters dẫn lời ông Putin.

Đề xuất của Trung Quốc - một kế hoạch gồm 12 điểm kêu gọi ngừng leo thang xung đột và cuối cùng là ngừng bắn ở Ukraine - thiếu thông tin chi tiết về cách thức chấm dứt chiến sự. Phương Tây đã bác bỏ kế hoạch của Bắc Kinh, trong khi Kyiv hoan nghênh sự can dự của Trung Quốc nhưng tuyên bố rằng điều kiện tiên quyết cho hòa bình là Nga phải rút toàn bộ quân khỏi Ukraine.

Cũng trong ngày 21.3, ông Tập và ông Putin đã chứng kiến việc ký kết 14 văn kiện về "hợp tác chiến lược" sau những gì tổng thống Nga mô tả là các cuộc hội đàm "thành công và mang tính xây dựng" cho thấy Trung Quốc rõ ràng hiện là đối tác kinh tế quan trọng nhất của Nga. "Tôi tin rằng hợp tác nhiều mặt của chúng ta sẽ tiếp tục phát triển vì lợi ích của người dân hai nước chúng ta", ông Putin nói trong họp báo.

Một trong những lĩnh vực hợp tác mà hai bên nhấn mạnh là năng lượng. Theo RIA Novosti, ông Putin nói với ông Tập rằng Nga có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng của Trung Quốc, nhấn mạnh hợp tác năng lượng giữa hai nước đang ngày càng mở rộng. Tổng thống Nga cho hay gần như mọi thông số của dự án dẫn khí đốt từ Nga sang Trung Quốc Power of Siberia 2 đã được thống nhất. Ngoài ra, ông Putin cũng cho rằng Nga và Trung Quốc có thể dẫn đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) nếu kết hợp tiềm năng của hai nước.

Trước các cuộc hội đàm với ông Putin, ông Tập đã có cuộc hội kiến với Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin. Theo tường thuật của RIA Novosti về cuộc gặp, nhà lãnh đạo Trung Quốc nói quan hệ giữa hai nước đã đứng vững trước thử thách của thời gian và việc ông chọn thăm Nga đầu tiên sau khi đắc cử nhiệm kỳ thứ ba là "phù hợp với logic lịch sử", vì hai nước là những nước láng giềng lớn nhất và cũng là đối tác hợp tác chiến lược toàn diện.

Ông Tập cũng đã mời ông Putin cũng như ông Mishustin thăm Trung Quốc vào thời điểm thích hợp trong năm nay, theo truyền thông Nga.

Nga lên án Anh, cảnh báo nguy cơ "đụng độ hạt nhân"

Nga ngày 21.3 đã lên án kế hoạch của Anh về việc gửi đạn dược chứa uranium nghèo tới Ukraine, động thái mà Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu cho rằng góp phần rút ngắn thời gian dẫn đến một "đụng độ hạt nhân" tiềm tàng giữa Nga và phương Tây.

Phát biểu tại London hôm 20.3, Quốc vụ khanh Bộ Quốc phòng Anh Annabel Goldie cho biết trong số đạn dược dành cho xe tăng chiến đấu Challenger 2 mà Anh đã gửi tới Ukraine, có loại đạn xuyên giáp chứa uranium nghèo, theo Reuters.

"Một bước nữa đã được thực hiện, và càng ngày càng ít bước đi còn lại", ông Shoigu nói với báo giới trong phát biểu được các hãng tin trong nước trích dẫn. Khi được hỏi liệu điều này có nghĩa là thế giới đang tiến gần đến một vụ đụng độ hạt nhân hay không, ông trả lời: "Không phải ngẫu nhiên mà tôi nói với các bạn về các bước đi. Càng ngày càng ít hơn rồi".

Thủ tướng Nhật gặp tổng thống Ukraine

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã đến Kyiv hôm 21.3 trong một chuyến thăm được giữ bí mật đến giờ chót, theo hãng tin Kyodo. Chuyến đi thể hiện cam kết của Tokyo trong việc hỗ trợ Ukraine, diễn ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh của nhóm G7 tại Nhật vào tháng 5. Trước chuyến đi, ông Kishida là nhà lãnh đạo duy nhất trong G7 chưa từng đặt chân đến Ukraine kể từ khi chiến sự bùng nổ.

Hình ảnh được chiếu trên đài truyền hình NHK vào sáng 21.3 cho thấy ông Kishida lên tàu lửa ở thành phố Przemysl của Ba Lan, sát biên giới với Ukraine. Thủ tướng Nhật Bản dự kiến cũng sẽ hội đàm với người đồng cấp Ba Lan vào ngày 23.3 trước khi lên đường về nước.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đăng đoạn video quay cảnh ông chào đón Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ở trung tâm Kyiv. Ông Zelensky đã gọi ông Kishida là "người bảo vệ thực sự mạnh mẽ cho trật tự quốc tế", cũng như là "người bạn lâu năm của Ukraine".

Trước đó, ông Kishida đã đi thăm thị trấn Bucha, nơi trở thành tâm điểm với cáo buộc hơn 400 thường dân đã bị giết hại vào năm ngoái. "Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine với nỗ lực cao nhất để giành lại hòa bình", ông Kishida tuyên bố, theo Reuters.

Quan hệ Nga - Trung Quốc ở "điểm cao nhất trong lịch sử" 

* Nga - Trung ký hàng loạt văn kiện. Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký hơn 10 văn kiện về tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực từ thương mại, công nghiệp đến khoa học và quân sự, sau cuộc hội đàm kéo dài nhiều giờ ở Điện Kremlin ngày 21-3, theo Đài RT.

Phát biểu trước báo giới sau hội đàm, ông Putin nói rằng quan hệ Nga - Trung đang ở "điểm cao nhất trong lịch sử" và hợp tác kinh tế, thương mại là ưu tiên của cả hai chính phủ.

Ông Putin đã ủng hộ sử dụng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc trong các thanh toán thương mại với những nước khác ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latin, trong bối cảnh Nga và Trung Quốc tìm cách đối trọng với sự thống trị toàn cầu của đồng đô la Mỹ (USD). 

Hai bên cũng nhất trí thường xuyên tiến hành các cuộc tuần tra chung trên biển, trên không và các cuộc tập trận chung.

* Mỹ nói Trung Quốc không "vô tư" nếu làm trung gian cho Nga - Ukraine. Ngày 21-3, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby khẳng định Mỹ không nhận thấy Trung Quốc có khả năng trở thành một trung gian hòa giải "vô tư" cho Ukraine và Nga. 

Đây là lời chỉ trích trực tiếp nhất của Washington về mục tiêu trở thành nước trung gian của Bắc Kinh trong nỗ lực chấm dứt chiến sự Ukraine, theo Hãng tin AFP.

Ông Kirby lưu ý Trung Quốc đã kiềm chế chỉ trích chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine và tiếp tục mua dầu của Nga, ngay cả khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt lên ngành năng lượng Nga để khiến Điện Kremlin không có đủ tiền chi trả cho cuộc chiến.

Ông Kirby cũng nói rằng nếu Trung Quốc muốn đóng vai trò mang tính xây dựng trong cuộc xung đột ở Ukraine, thì Chủ tịch Tập Cận Bình nên hối thúc Nga chấm dứt cuộc chiến tại đây. 

Ông Tập và ông Putin đã có ngày hội đàm thứ hai hôm 21-3, nhưng không có dấu hiệu đạt được bước đột phá ngoại giao về chiến sự Ukraine.

Ông Kirby nói thêm Mỹ không muốn lệnh ngừng bắn được áp dụng ở Ukraine vì điều đó sẽ cho phép Nga vẫn ở lại trên các phần lãnh thổ đã kiểm soát và cho Nga thời gian tái tập hợp lực lượng.

* Nga, Trung Quốc lên tiếng "quan ngại" về sự hiện diện của NATO ở châu Á. Theo tuyên bố được ký bởi Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Matxcơva ngày 21-3, Nga và Trung Quốc đã bày tỏ "quan ngại" về sự hiện diện ngày càng tăng của liên minh quân sự NATO ở châu Á.

Trung Quốc và Nga cho biết họ "quan ngại to lớn về việc NATO đang tăng cường quan hệ với các quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương về các vấn đề quân sự và an ninh", theo Hãng tin AFP.

Mỹ nói Trung Quốc "thái quá" về chuyến quá cảnh của lãnh đạo Đài Loan

* Ukraine đề xuất Trung Quốc tham gia công thức hòa bình của Kiev, vẫn đang chờ phản hồi. Ngày 21-3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Kiev đã đề nghị với Bắc Kinh rằng Trung Quốc nên tham gia công thức hòa bình của Ukraine để chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhưng họ vẫn đang chờ câu trả lời, theo Hãng tin Reuters.

Ông Zelensky cung cấp thông tin này trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ở Kiev. Ông Zelensky cho biết ông đã có "cuộc hội đàm hiệu quả" với ông Kishida.

Trước đó, Trung Quốc đã đề xuất kế hoạch hòa bình gồm 12 điểm, nhưng Kiev nhất quyết yêu cầu Nga rút toàn bộ quân đội khỏi nước này và Kiev cũng đã thúc đẩy kế hoạch của riêng họ trong những tháng gần đây. 

Theo Đài RT ngày 21-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khen ngợi kế hoạch hòa bình 12 điểm mà Bắc Kinh đề xuất. 

"Chúng tôi tin rằng nhiều điều khoản trong kế hoạch hòa bình do Trung Quốc đề xuất phù hợp với lập trường của Nga và có thể được coi là nền tảng cho một giải pháp hòa bình khi phương Tây và Kiev sẵn sàng cho điều đó. Tuy nhiên, đến nay chúng tôi chưa thấy sự sẵn sàng như vậy từ họ" - ông Putin nói.

* Nhà Trắng nói không có lý do gì để Bắc Kinh phản ứng khi lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn ghé Mỹ. Bà Thái sẽ quá cảnh ở Mỹ trên đường đi thăm các nước Trung Mỹ cuối tháng 3 và đầu tháng 4 - điều mà Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích, theo Hãng tin Reuters.

"Không có lý do gì để Trung Quốc phản ứng thái quá. Không có lý do gì để họ phản ứng cả. Đây là chuyện bình thường, từng xảy ra trước đây và có khả năng xảy ra lần nữa" - người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby nói.

* Động đất mạnh, người dân chạy khỏi nhà cửa ở Afghanistan và Pakistan. Một trận động đất mạnh kéo dài ít nhất 30 giây gây rung lắc trên khắp Afghanistan, Pakistan và một phần của Ấn Độ vào tối 21-3. Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cho biết trận động đất này mạnh 6,5 độ.

"Đó là cơn địa chấn kinh hoàng. Tôi chưa bao giờ cảm nhận địa chấn như vậy trước đây" - cư dân Khatera (50 tuổi) ở Kabul chia sẻ với Hãng tin AFP, sau khi lao ra khỏi căn hộ của họ ở thủ đô của Afghanistan.

* Ngôi sao Hollywood hầu tòa vì tai nạn trượt tuyết. Bà Gwyneth Paltrow, nữ diễn viên người Mỹ từng đoạt giải Oscar, đã ra tòa vào ngày 21-3. 

Bà bị cáo buộc gây thương tích nghiêm trọng cho một bác sĩ nhãn khoa đã nghỉ hưu trong vụ va chạm trên dốc trượt tuyết ở bang Utah, Mỹ vào năm 2016.

Bác sĩ nhãn khoa này là ông Terry Sanderson (76 tuổi). Ông nói rằng bà Paltrow đã đâm sầm vào ông tại khu nghỉ dưỡng cao cấp Deer Valley ở thành phố Park, Utah vài năm trước, sau đó bà và những người xung quanh đã bỏ rơi ông khi họ tiếp tục xuống núi.