Drone biển : Vũ khí hải chiến then chốt và chiến lược tham vọng của nhiều nước

Trong bối cảnh căng thẳng xung đột gia tăng tại nhiều vùng biển trên thế giới, từ Biển Đông đến Hắc Hải, Hồng Hải … triển lãm Hải quân Quốc tế Euronaval diễn ra tại Paris, Pháp, từ ngày 04 đến 07/11/2024 với sự thống lĩnh của drone biển. Báo chí, truyền thông Pháp nhân dịp này dành nhiều bài phân tích về sự phát triển của drone hải quân.

Đài RFI xem drone là « vũ khí hải chiến mới ». Le Monde nhận định « Drone mặt nước nay trở thành một loại vũ khí có vai trò quyết định trong hải chiến ». Tương tự, đài TV5 Monde khẳng định « các drone là vũ khí không thể phủ nhận của trong hải chiến thời hiện đại ».

Trong chuyên mục Giải Mã ngày 26/10, báo Le Figaro nhắc lại việc lực lượng Ukraina đặt camera Go Pro lên thuyền có động cơ thủy gắn ngoài, chở các thùng đầy nhiên liệu, biến chúng trở thành một loại drone biển có khả năng tấn công tàu Nga. Đối với Le Figaro, những phát minh khéo léo nói trên có thể đạt hiệu quả ngang với các loại vũ khí tinh vi, đắt tiền. Trang mạng đài TV5 Monde ngày 07/11 trích dẫn Chiva, đại diện về vũ khí của bộ Quân Lực Pháp, bên lề triển lãm Hải quân Quốc tế Euronaval, theo đó các cuộc hải chiến hiện nay ở Hồng Hải, Hắc Hải dự báo các lực lượng hải quân sẽ được « drone hóa ồ ạt ».

Đối với Le Monde ngày 03/11, một quân đội dù không có lực lượng hải quân nhưng lại đẩy lui được hạm đội Nga, một trong những hạm đội hùng mạnh nhất thế giới tại Hắc Hải, là một trong những điều gây bất ngờ lớn nhất trong chiến tranh Ukraina. Với những chiếc xuồng nhỏ, Ukraina đã đánh chìm hoặc gây hư hại khá nhiều tàu chiến của Nga khiến Matxcơva phải di dời một phần hạm đội khỏi cảng Sébastopol ở bán đảo Crimée đã sáp nhập của Ukraina.

Cho dù drone mặt nước không phải là vũ khí mới, nhưng theo chuyên gia Léo Péria-Peigné của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, được Le Monde trích dẫn, « những phát triển công nghệ gần đây về thiết bị điện tử trên tàu đã cho phép chế tạo những tàu nhỏ hơn, mạnh hơn và có khả năng chống chịu cao hơn với môi trường vốn đòi hỏi đáp ứng nhiều yêu cầu khắt khe ». Cũng theo chuyên gia này, « nghiên cứu về drone mặt nước đang tiến triển tương đối chậm, nhưng cuộc chiến ở Ukraina đã tạo ra một cú hích vô cùng mạnh ».

Mỹ phát triển drone biển để đối phó với sự bành trướng của Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái Bình Dương

Ngoài một đội drone cỡ nhỏ giống như những drone đươc sử dụng ở Ukraina, Mỹ còn bắt tay vào phát triển các tàu chiến không người lái thực sự. Hồi năm 2016, Mỹ đã cho hạ thủy Sea-Hunter (Thợ săn biển), tàu tuần tra đầu tiên không có thủy thủ đoàn, dài 40m, có khả năng hoạt động độc lập ngoài khơi trong suốt nhiều tháng. Theo Lầu Năm Góc, được trang bị thiết bị sóng âm sonar, radar và camera hiện đại, tàu Sea-Hunter có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ như chống tàu ngầm, dò mìn, giám sát hàng hải. Tàu chỉ tiêu tốn 20.000 đô la mỗi ngày so với chi phí 700.000 đô la/ngày của một tàu khu trục (destroyer).

Mỹ cũng bắt đầu đóng những con tàu không người lái lớn hơn, dài 60-90m. « Hạm đội ma » của Mỹ ra mắt với 4 tàu không người lái.

Đối với Washington, thách thức thực sự là làm sao đối phó được với sự bành trướng của Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái Bình Dương. Do các nhà máy đóng tàu của Mỹ khó theo kịp tốc độ chế tạo tàu của Trung Quốc nên drone biển được xem là một giải pháp khả thi. Hồi tháng 06, đô đốc Samuel Paparo, chỉ huy lực lượng Mỹ ở Ấn Độ - Thái Bình Dương, nói với báo Washington Post là trong trường hợp Trung Quốc tấn công Đài Loan, ông muốn dùng drone biển và biến vùng eo biển Đài Loan thành « địa ngục » cho lực lượng Trung Quốc trong 1 tháng để có thời gian chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo.

Lầu Năm Góc muốn là đến năm 2045 có một hạm đội hỗn hợp gồm hơn 370 tàu thông thường và 150 drone biển. Trong năm 2024 và 2025, hải quân Hoa Kỳ sẽ có 1 tỷ đô la cho riêng các chương trình drone biển, ngoài ngân sách 32 tỷ đô la đóng các tàu thông thường cho năm 2025.

Đài Loan, Hàn Quốc, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ … đều có nhu cầu lớn về drone biển

Đài Bắc cũng có tham vọng lớn về phát triển drone biển để đối phó với nguy cơ Trung Quốc tấn công đổ bộ hay bao vây phong tỏa đảo Đài Loan. Bắt đầu được triển khai cách nay 2 năm, việc phát triển drone biển mang chất nổ (kamikaze) đang được tiến hành với tốc độ tối đa. Vào tháng 6, nhà sản xuất tàu của Đài Loan, CITIC Shipbuilding, đã cho trình làng bản mẫu đầu tiên của drone mặt nước. Dài 16,5m và có tầm hoạt động 40 km, drone này được lấy cảm hứng trực tiếp từ mô hình drone phổ biến nhất của Ukraina : thuyền có động cơ thủy gắn ngoài cỡ nhỏ. Drone biển của Đài Loan có thể đạt tốc độ 30 hải lý/giờ (khoảng 55km/giờ). Theo nhà sản xuất, sớm nhất là vào năm 2026 drone có thể được sản xuất « đại trà ».

Nhìn sang bán đảo Triều Tiên, hải quân Hàn Quốc từ năm 2022 cũng đã tái cơ cấu, chuyển đổi 1 trong 3 hạm đội thành một « bộ chỉ huy lực lượng hải quân không người lái ». Đây được xem là một thay đổi lớn nhằm phát triển một đội drone mặt nước, một đội drone lặn và một đội drone trên không. Mục tiêu của Seoul là đến năm 2035 tăng số drone mặt nước, hiện chiếm chưa đến 10%, lên thành 30%.

Trong khi đó, tại châu Âu, vẫn theo Le Monde, do ngân sách hạn chế, các đầu tư trong những năm gần đây chủ yếu liên quan đến drone lặn, trong bối cảnh việc bảo vệ các cảng, lối tiếp cận hoặc cơ sở hạ tầng biển dường như cấp bách hơn. Tây Ban Nha, Ý và Anh trong những năm gần đây mới cho ra mắt một vài mô hình drone biển, chỉ có Berlin là cho thấy Đức có tham vọng lớn phát triển drone mặt nước. Hồi tháng 03/2023, hải quân Đức đã giới thiệu một dự án tương tự như dự án của Hàn Quốc, theo đó từ nay đến năm 2035, 1/3 hạm đội của Đức sẽ là drone biển thế hệ mới.

So với các nước châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ được xem là một ngoại lệ. Một số chương trình drone mặt nước khá tân tiến, trong đó có một mẫu drone kamikaze, đã được trình làng ngay từ đầu những năm 2020. Đây lại là những thuyền động cơ thủy ngoài nhỏ, có thể thích ứng mọi nhu cầu, từ thiết bị viễn thông, gây nhiễu đến các loại vũ khí khác nhau (ngư lôi chống tàu ngầm, tên lửa dẫn đường để chiến đấu trên mặt nước …). Ngành công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ, vốn hướng nhiều đến nước ngoài, được huy động để xuất khẩu các thiết bị tương đối rẻ tiền. Ankara hy vọng drone mặt nước của Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ đạt thành công tương tự như drone trên không.

Pháp có ưu thế để trở thành quốc gia số một trong lĩnh vực drone biển ?

Nước Pháp cũng được ghi nhận có thay đổi mô hình do tác động của chiến tranh Ukraina. Theo một nguồn thạo tin của Le Monde, một lộ trình đã được vạch ra vào cuối năm 2023 để hải quân Pháp « không bị các đối thủ cạnh tranh vượt mặt », nhưng đến những tháng gần đây Pháp mới tăng tốc và đến cuối năm 2024 thì Cơ quan Đổi mới Quốc phòng dường như mới khởi động chương trình nghiên cứu drone mặt nước có vũ trang.

Tập đoàn Naval Group, nhà sản xuất tàu quân sự chính của Pháp, hồi tháng 09 đã công bố loại drone Seaquest, một loại drone mặt nước có chiều dài 6-50m, đặc biệt dành cho các hoạt động phòng thủ ven biển hoặc bảo vệ các tàu hải quân, ví dụ tàu sân bay. Tuy nhiên, đến nay hãng đóng tàu Naval Group vẫn chưa nhận được đơn đặt hàng drone nào từ Nhà nước Pháp.

Trong khi đó, theo nhận định với đài RFI Pháp ngữ của Tamara Brizard, nhà đồng sáng lập Arke Océan, công ty chuyên sản xuất những đàn drone lặn kích cỡ nhỏ của Pháp, dẫu bị tụt lại phía sau trong phân khúc drone trên không, lần này Pháp lại có nhiều ưu thế để trở thành quốc gia số một trong lĩnh vực drone biển, nhờ các công ty nhỏ nhưng rất năng động ở vùng ven biển Côte d'Azur và Bretagne.

Ban đầu những drone này được chế tạo nhằm mục đích bảo vệ đa dạng sinh học, nhưng sau đó Arke Océan đã tìm ra ứng dụng quân sự cho loại drone dân sự của công ty. Theo ông Tamara Brizard, các drone lặn nhỏ sẽ không thể ra khơi xa nhưng trái lại chúng có khả năng định vị chính xác hơn nhiều. Vì vậy, các đàn drone được dùng để bảo vệ các địa điểm, phát hiện các âm thanh. Chúng có thể hoạt động và nghe dưới đáy biển cả tháng trời. Khi nghe thấy dấu hiệu cho thấy có mối đe dọa từ các thợ lặn hoặc tàu thuyền, đàn drone sẽ phát ra âm thanh báo động.

Pháp, vốn là quốc gia có hải phận (domaine marine) lớn thứ hai trên thế giới, cần bảo đảm khả năng nắm giữ các vùng đó. Timothé Moulinier, đại diện về Nghiên cứu và Phát triển, Sáng chế và công nghệ số, của Gican, Nhóm Công nghiệp Xây dựng và Hoạt động Hải quân, khẳng định phát triển drone biển chính là một phần chiến lược của Pháp, bởi « những phương tiện mới này cho phép giám sát các khu vực này, chống các hoạt động buôn lậu, đánh bắt cá bất hợp pháp ». Và đây là những công cụ phục vụ cho cả lực lượng hải quân và các hoạt trên biển khác.

Drone biển, một yếu tố chủ chốt trong các cuộc hải chiến tương lai, cũng sẽ giúp đảm bảo sự hiện diện gần như thường trực của hải quân quốc gia trong một tương lai gần, kể cả ở các đại dương dẫu là rộng lớn nhất và xa xôi nhất nhưng cũng là trung tâm của sự cạnh tranh giữa các quốc gia.

Mỹ : Donald Trump có quyền lực vô hạn ?

Donald Trump trở lại Nhà Trắng, binh sĩ Bắc Triều Tiên có mặt ở Nga vẫn là những chủ đề được các tờ báo Pháp quan tâm hôm nay 15/11/2024.

Tại Hoa Kỳ, trang nhất và bài xã luận của tờ Le Monde chú ý đến việc quyền lực của tổng thống tân cử Donald Trump dường như vô hạn khi đảng Cộng Hòa nắm quyền kiểm soát Quốc Hội lưỡng viện sau cuộc bầu cử ngày 05/11. Sau khi nhận kết quả, Donald Trump đã kêu gọi được miễn thủ tục phê chuẩn của Thượng Viện đối với việc bổ nhiệm những người sẽ nắm giữ các vị trí then chốt trong chính quyền tương lai. Đề xuất này thực sự gây tranh cãi vì nó làm lu mờ nguyên tắc phân chia quyền lực.

Điển hình là việc lựa chọn Tulsi Gabbard, cựu dân biểu thuộc đảng Dân Chủ, từng làm việc tại Fox News, làm Giám đốc Tình báo Quốc gia, bao gồm 18 cơ quan tình báo (CIA, FBI, NSA…), thực sự gây hoang mang. Việc bà thiếu trình độ chuyên môn cho một lĩnh vực nhạy cảm như vậy, cùng với những phát ngôn kỳ lạ trong quá khứ về các thuyết âm mưu, hay sự thiện cảm mà bà dành cho Nga và các đồng minh của nước này là những điều gây lo ngại.

Đề xuất bổ nhiệm dân biểu bang Florida, Matt Gaetz, làm bộ trưởng Tư Pháp cũng gây sửng sốt, khi ông đang bị điều tra về những sai phạm cá nhân. Ông cũng là nhân vật gây ra những mối bất hòa trong nội bộ của Hạ Viện.

Việc đề bạt nhân vật giàu nhất thế giới, Elon Musk, vào nội các cũng là điều gây xôn xao. Le Monde nhận định phải là một kẻ ngốc nghếch hay thiếu hiểu biết (hoặc cả hai) mới có thể vui mừng trước việc bổ nhiệm vào chính phủ một người gắn bó sự nghiệp với một mạng xã hội đã trở thành công cụ mạnh mẽ của việc phát tán thông tin sai lệch, một loại độc tố đối với các nền dân chủ. Cũng phải ngốc nghếch và thiếu hiểu biết không kém mới không nhận thấy rằng những lựa chọn này là sự cám dỗ của Donald Trump trong việc giải quyết các mối bất đồng cá nhân với những người mà nhà tỷ phú đã có xung đột trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên. Tuy nhiên, giải quyết ân oán không thể là chiến lược của một vị tổng thống và các thượng nghị sĩ Cộng Hòa cần phải nhắc nhở tân chủ nhân Nhà Trắng về điều này.

Binh sĩ Bắc Triều Tiên có mặt tại Nga có phải là “bước ngoặt” trong cuộc chiến tranh Ukraina ?

Nhìn sang châu Âu, tờ Le Figaro dành trang nhất quan tâm đến hồ sơ Bắc Triều Tiên cử binh sĩ sang Nga để tham gia vào cuộc xâm lược Ukraina. Nhật báo thiên hữu nhận định hoạt động này không đơn giản chỉ khiến “căng thẳng leo thang tột độ”, mà còn có thể coi là “bước ngoặt” gây ra “mối lo ngại rất lớn” trong cuộc chiến.

Báo New York Times (NYT), ngày 12/11, dẫn lời các quan chức Mỹ và Ukraina, cho biết quân đội Nga đã tập trung 50.000 binh sĩ sẵn sàng tham chiến ở khu vực Kursk. Trong số những người này, theo tờ báo Mỹ, có sự góp mặt của 10.000 cho đến 12.000 binh sĩ do Bình Nhưỡng cử đến. Vẫn theo NYT, lực lượng này có thể phát động các cuộc tấn công “trong những ngày tới” để tái chiếm khu vực mà Ukraina chiếm đóng một phần từ ngày 06/08 vừa qua.

Việc binh lính Bắc Triều Tiên xuất hiện trên chiến trường khiến phương Tây vô cùng lo lắng, đặc biệt trong bối cảnh Donald Trump tái đắc cử tổng thống Hoa Kỳ. Các đồng minh của Kiev lo ngại Washington sẽ ngừng viện trợ quân sự cho Ukraina, trong khi tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), Mark Rutte, trong tuần qua đã nhấn mạnh phương Tây cần phải tiếp tục hỗ trợ Ukraina “chừng nào Kiev còn cần”.

Quan hệ Bắc Triều Tiên-Nga khiến Trung Quốc “khó chịu”

Việc Bắc Triều Tiên gần gũi với Nga cũng khiến Trung Quốc của Tập Cận Bình “khó chịu”. Le Figaro nhận định việc hai nước xích lại gần nhau có thể gia tăng sự bất ổn trên bán đảo Triều Tiên, sát cạnh Trung Quốc, đi kèm với việc Donald Trump trở lại Nhà Trắng cũng không phải là tín hiệu tốt đối với Bắc Kinh. Khả năng xảy ra một vụ xung đột ở biên giới giữa hai miền Triều Tiên có thể khiến Washington phải quan tâm trở lại tới thùng thuốc súng hạt nhân ở Đông Bắc Á.

Trung Quốc, vốn tỏ ra rất kín đáo, vẫn không phủ nhận “mối quan hệ đối tác không giới hạn” với Nga và đồng minh “bất ổn” Bắc Triều Tiên, được liên kết với nhau thông qua các lợi ích chiến lược lâu dài. Tuy nhiên, điệu tango giữa nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un và tổng thống Nga Vladimir Putin kể từ khi Matxcơva xua quân xâm lược nước láng giềng đánh dấu một sự thay đổi theo chiều hướng căng thẳng trong mối quan hệ của tam giác Bắc Kinh-Matxcơva-Bình Nhưỡng, mang đậm mùi chiến tranh lạnh. Trong khi hai nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên-Nga đã gặp nhau hai lần trong chưa đầy 1 năm, tại Vladivostok vào tháng 09/2023 và tại Bình Nhưỡng vào tháng 6 vừa qua, thì chủ tịch Trung Quốc đã không gặp Kim Jong Un trong suốt 5 năm qua.

Tình báo Azerbaijan “khử” những nhà đối lập sống ở Pháp

Vào lúc hội nghị COP29 về biến đổi khí hậu đang diễn ra ở Azerbaijan, bài xã luận của tờ Libération thuật lại hiện tượng những người chống đối chế độ Baku sống lưu vong ở Pháp nói riêng và châu Âu nói chung bị truy lùng ráo riết.

Như những luật sư của họ đã tóm tắt mọi chuyện, “bắt đầu có rất nhiều thi thể xuất hiện”. Những đối thủ dũng cảm của chế độ khát máu Ilham Aliyev, nhà lãnh đạo chuyên quyền, kế thừa toàn bộ quyền kiểm soát đất nước từ cha ông, không được an toàn ngay cả khi sống lưu vong. Tại Pháp, một số nhà đối lập đã bị hạ sát một cách bí ẩn. Nhưng Azerbaijan không phải là một quốc gia tầm thường, bởi từ khi Nga quyết định xua quân xâm lược Ukraina, khiến phương Tây buộc phải ban hành hàng loạt các biện pháp trừng phạt Kremlin, Azerbaijan đã trở thành một kho dự trữ dầu và khí đốt tự nhiên khổng lồ mà châu Âu rất cần. Vì vậy, tất cả những tội ác của Baku về mặt chính thức chỉ là những sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Tuy nhiên, cuộc điều tra của Libération, dựa trên nhiều cuộc phỏng vấn và các tài liệu pháp lý mà tờ báo thiên tả đã tham khảo, chứng minh điều hoàn toàn ngược lại. Libération ghi nhận về sự tồn tại của một “tổ chức mafia” do chế độ Aliyev cử đến để thẳng tay loại bỏ những ai dám tố cáo chế độ Baku từ Pháp. Libération đặc biệt chú ý đến một nhân vật, có tên Ramazan Y., thừa nhận đã được cơ quan mật vụ của nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ tuyển mộ để ám sát các nhà đối lập Azerbaijan sống ở Pháp. Hiện đang bị giam ở nhà tù Fresnes, người này đang tìm mọi cách để không bị dẫn độ về Matxcơva.

Ngoài ra, hồ sơ Panama còn tiết lộ ông Aliyev và đồng bọn kiểm soát khối tài sản ngầm lên tới 490 triệu đô la để ở trong các tài khoản ở nước ngoài. Số tiền này có thể giúp nhà độc tài loại bỏ rất nhiều đối thủ, đặc biệt khi những người này đang ngày càng ít dần, đồng nghĩa với việc “số lượng xác chết gia tăng”.

Pháp : Người tiêu thụ ma túy có phải là tội phạm ?

Về lĩnh vực xã hội, nhật báo Công Giáo La Croix dành trang nhất lo ngại về nạn buôn bán ma túy hoành hành ở Pháp. Vào mùa thu vừa qua, đã xảy ra hàng loạt các vụ án hình sự, dường như đều do vấn nạn này gây ra. Tại Poitiers, một thiếu niên 15 tuổi đã thiệt mạng trong một vụ xả súng. Tại Grenoble, một thiếu niên khác cũng trúng đạn và tử vong. Gần Rennes, một đứa trẻ 5 tuổi bị thương do đạn lạc… Các thẩm phán chỉ ra mối liên hệ giữa những vụ việc này, dường như đều liên quan đến chất cấm.

Lập luận của họ rất đơn giản : không có người mua thuốc phiện, sẽ không có người bán, và không ai phạm tội. Hai công tố viên đặc biệt quan tâm đến những vụ án này, ở Marseille và Grenoble, đã mở các phiên tòa xét xử những người tiêu thụ chất cấm. Thậm chí, đối với công tố viên Eric Vaillant ở Grenoble, ông coi những người dùng ma túy như là “đồng phạm của các tay buôn”.

Thomas là một trong 5 triệu người Pháp hút cần sa. Như bao người khác, anh bắt đầu hút từ thời trung học và ý thức được về mối liên hệ nhân quả giữa việc tài trợ cho các đường dây này và những thảm kịch mà chính các mạng lưới này gây ra. Để tránh tài trợ cho đường dây buôn bán ma túy do những thiếu niên trong khu phố của anh kiểm soát, cư dân Paris này có nguồn cung thuốc phiện từ vùng Ardèche. Tuy nhiên, Thomas từ chối đánh đồng những người tiêu thụ chất cấm với những kẻ buôn bán ma túy.

Arthur, một nhân viên phục vụ trong một nhà hàng ở Paris, lần đầu tiên hút cần sa khi mới 11 tuổi. Bây giờ đã 24 tuổi, anh tự nhận đã “nghiện hoàn toàn” và từ chối nhận bất kỳ trách nhiệm nào về bạo lực gây ra từ nạn buôn bán ma túy. Theo anh, các thông điệp chống lại người tiêu thụ ma túy là “sự giả dối hoàn toàn”. Chàng trai này không giấu giếm việc hút cần sa trên các con phố Paris và khẳng định đã bị cảnh sát kiểm tra nhiều lần, nhưng vẫn “không hề hấn gì”.

Trên thực tế, luật pháp của Pháp đã hình sự hóa việc sử dụng ma túy từ hơn 50 năm qua. Chỉ cần có cần sa trong túi cũng có thể bị phạt tiền, và Pháp vẫn là một trong những quốc gia có tỷ lệ người tiêu thụ ma túy cao nhất ở châu Âu. Gần một nửa số người trưởng thành đã từng thử cần sa ít nhất một lần trong đời, theo thống kê của đài Quan sát Ma túy và Xu hướng Nghiện ngập của Pháp (OFDT).

Khủng hoảng dân số “đáng lo ngại” ở Pháp

Khủng hoảng dân số gia tăng ở Pháp là chủ đề trang nhất của nhật báo kinh tế Les Echos. Trong chín tháng đầu năm, tỷ lệ sinh giảm 2,7% so với năm 2023, theo số liệu của Viện Thống kê và Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (Insee). Vào năm ngoái, chỉ có 677.800 trẻ em chào đời, giảm 6,6% so với năm 2022, “một sự giảm sút chưa từng có kể từ khi kết thúc thời kỳ bùng nổ dân số”.

Năm 2023 đánh dấu một bước ngoặt, bởi lần đầu tiên sau 13 năm, phụ nữ đã sinh ít con hơn ở mọi độ tuổi. Trước đây, tỷ lệ sinh ở phụ nữ trên 35 tuổi vẫn tăng, nhờ vào xu hướng mang thai muộn, nhưng xu hướng này giờ đã đảo ngược. Năm ngoái, số ca sinh đã giảm 4,2% ở phụ nữ từ 35 đến 39 tuổi và giảm 5% ở phụ nữ từ 40 tuổi trở lên.

Tuy nhiên, chính ở nhóm phụ nữ từ 25 đến 34 tuổi, chiếm tỷ lệ sinh con cao nhất mỗi năm, sự sụt giảm số ca sinh lại rõ rệt nhất, với mức giảm 7,4% ở nhóm 25-29 tuổi và 8,6% ở nhóm 30-34 tuổi.