Trận tấn công Trân Châu Cảng là một đòn tấn công quân sự bất ngờ được Hải quân Nhật Bản thực hiện nhằm vào căn cứ hải quân của Mỹ tại Trân Châu Cảng thuộc tiểu bang Hawaii vào sáng Chủ nhật 7.12.1941, dẫn đến việc Mỹ sau đó quyết định tham gia vào hoạt động quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Trận đánh này được trù tính sẽ ngăn ngừa và giữ chân Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, không can thiệp đến cuộc chiến mà Nhật Bản đang hoạch định nhằm xâm chiếm Đông Nam Á, chống lại Anh, Hà Lan và Mỹ.

Cuộc tấn công bao gồm hai đợt không kích với tổng cộng 353 máy bay, xuất phát từ 6 tàu sân bay Nhật Bản. Trận tấn công đã đánh chìm 4 thiết giáp hạm Mỹ (2 chiếc trong số đó sau này được vớt lên và đưa trở lại hoạt động) và gây hư hỏng cho 4 chiếc khác. Quân Nhật còn đánh chìm hoặc phá hoại 3 tàu tuần dương, 3 tàu khu trục và 1 tàu thả mìn, phá hủy 188 máy bay, gây tổn thất về nhân mạng là 2.402 người tử trận và 1.282 người khác bị thương.

Các trạm phát điện, xưởng tàu, xưởng sửa chữa và các kho chứa nhiên liệu và ngư lôi, cùng các bến tàu dành cho tàu ngầm và tòa nhà sở chỉ huy (cũng là nơi đặt bộ phận tình báo) đã không bị đánh trúng. Nhật Bản thiệt hại ít nhất, chỉ mất 29 máy bay và 4 tàu ngầm với 65 người thương vong.

Cuộc tấn công là một sự kiện lớn trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Nó đã diễn ra trước khi có bất cứ một lời tuyên chiến chính thức nào được đưa ra, cả trước khi phần cuối cùng trong một thông điệp gồm 14 phần được chuyển hoàn tất đến Bộ Ngoại giao ở Washington, DC.

Tòa Đại sứ Nhật Bản ở Washington đã được chỉ thị phải chuyển giao thông điệp này ngay trước thời điểm trù định cho cuộc tấn công ở Hawaii. Cuộc tấn công, và đặc biệt là bản chất "bất ngờ" của nó, là hai nhân tố khiến cho công chúng Mỹ thay đổi quan điểm từ những người theo chủ nghĩa biệt lập (Isolationism) như vào những năm giữa thập niên 1930 sang ủng hộ việc Mỹ tham chiến.

Nhật Bản đã không đưa ra một lời tuyên chiến chính thức nào trước khi thình lình tấn công Trân Châu Cảng, trong khi hai quốc gia Mỹ và Nhật Bản vẫn còn đang trong giai đoạn đàm phán, vì thế cuộc tấn công bất ngờ này bị dư luận quốc tế xem là "đánh lén".

75 năm sau, Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố sẽ đến thăm Trân Châu Cảng. Theo kế hoạch, Thủ tướng Abe sẽ tới Hawaii trong 2 ngày 26-27.12, trở thành Thủ tướng đương nhiệm đầu tiên của Nhật Bản thăm Trân Châu Cảng. Trước đó hồi tháng 5, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã cùng ông Abe tới thành phố Hiroshima của Nhật Bản, trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên đến nơi từng bị Mỹ đã thả quả bom nguyên tử năm 1945.

Đội bay của Nhật tấn công hầu hết các tàu chiến của Mỹ ở đảo Oahu ngay trước 8:00. Đây là ảnh một chiếc máy bay của Nhật bay ngang qua Trân Châu Cảng ...

Hoa Kỳ ngày 5.12 đã bày tỏ hoan nghênh thông báo của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe về việc ông sẽ thăm Trân Châu Cảng cùng với Tổng thống Mỹ Barack Obama. Đây là hoạt động được tổ chức nhằm tưởng nhớ những nạn nhân trong vụ tập kích của Nhật Bản ngày 7.12.1941, sự kiện đã lôi cuốn Mỹ vào cuộc Chiến tranh thế giới thứ 2.

Thư ký báo chí  Josh Earnest nói: "Tôi nghĩ hầu hết người Mỹ đều nồng nhiệt đón nhận tình cảm mà Thủ tướng Abe đã bày tỏ trong thông báo mới đây". Cũng theo ông Earnest, một vài cựu binh Mỹ và những người còn sống sau Thế chiến 2 "có thể cảm thấy cay đắng" song ông tin rằng "nhiều người sẽ bỏ qua cảm xúc cá nhân vì họ nhận ra rằng sự kiện đó quan trọng như thế nào với nước Mỹ".

Theo Thanh Minh (tổng hợp)

Dân Việt