Trong lịch sử có những trận đánh mà kết quả đã đưa đến sự thay đổi toàn diện của cuộc chiến như trận Waterloo với sự thay đổi của cả Âu Châu, như trận Midway với sự khởi đầu cho cuộc phản công của Hoa Kỳ trên mặt trận Thái Bình Dương (Thế Chiến Thứ 2). Cái chết của người cầm quân cũng ảnh hưởng đến diễn biến của lịch sử: Nếu Vua Quang Trung không mất sớm thì lịch sử Việt Nam đã khác hẳn và nếu Đô Đốc Yamamoto còn sống (bị chết trong một cuộc tấn công của Không Quân Hoa Kỳ, bắn cháy chiếc phi cơ chở Ông khi đang đáp xuống một phi trường) thì chiến tranh Mỹ Nhật sẽ có thể đã đổi khác (?).

Cuộc chiến tranh Quốc-Cộng tại Việt Nam cũng không thoát khỏi những cái… NẾU kể trên!

Cái chết của Tướng BV Nguyễn Chí Thanh:

Nguyễn Chí Thanh là một trong hai đại tướng của quân đội Cộng Sản Bắc Việt Nam (1960), tướng kia là Võ Nguyên Giáp. Thanh đã được bổ nhiệm thay thế Giáp từ 1960 để trực tiếp chỉ huy quân đội miền Bắc và đặc trách chỉ huy công cuộc xâm lấn miền Nam. Giáp được giữ nguyên chức vụ bộ trưởng Bộ Quốc Phòng của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa (BV).

Nghị quyết của Đại Hội Đảng CS lần thứ 3 (tháng 9-1960) đã quyết định dùng võ lực để tiến chiếm miền Nam và đưa ra việc thành lập cái Mặt Trận trá hình ‘giải phóng miền Nam” (tháng 12-1960).

Thanh, dưới bí danh là Trường Sơn, trực tiếp chỉ đạo cuộc chiến tại miền Nam, tại Bộ Tư Lệnh gọi là Trung Ương Cục Miền Nam (COSVN), đặt tại vùng đồn điền cao-su Mimot trên phần lãnh thổ Cao Miên trong vùng biên giới Miên-Việt tại Khu Lưỡi Câu. Trong khi đó trụ sở của “Mặt Trận bịp GPMN” thì đặt tại khu rừng Tanot kế cận và chính phủ ma lại đặt tại Xóm Giữa. Tất cả tập trung trong một vùng mà tình báo Mỹ gọi là Base Area 353, với mật danh ‘Breakfast’. Thanh được sự trợ giúp của Trần Độ (bí danh Cửu Long) để thực hiện chính sách mở rộng chiến tranh với sự tham dự của những đơn vị cộng quân xâm nhập từ miền Bắc. Thanh cũng là người trực tiếp chống lại các ý kiến của Giáp trong kế hoạch thôn tính Miền Nam: Thanh chủ trương áp dụng chiến tranh toàn diện và cũng là người mà Hồ Chí Minh tin cậy và dự trù sẽ hoàn toàn thay thế Giáp. Thanh đã từng đại diện Hồ đến khiển trách Giáp vì kiểu sống ‘tiểu tư-sản’ khi 2 vợ chồng Giáp sử dụng trực thăng riêng và cho các cận vệ đuổi dân ra khỏi một vùng bãi biển để dành riêng chỗ tắm cho 2 vợ chồng (Phillip Davidson- Viêt Nam at War-trang 306).

Sự mâu thuẫn và tranh dành quyền lực giữa Thanh và Giáp đã đưa đến chỗ có nhiều nghi vấn và những câu hỏi về vai trò của Giáp trong cái chết của Thanh.
Cứ theo ‘chính sử’ của BV, ghi trong tiểu sử của Thanh thì Tướng Nguyễn Chí Thanh chết lúc 9 giờ sáng ngày 6 tháng 7 năm 1967 tại Viện Quân Y 108 (Hà Nội) vì bệnh tim. (Theo Sử gia Douglas Pike thì ngày, giờ và địa điểm nêu trên không chính xác vì truyền thống của Hà Nội là loan tin giả, tùy theo nhu cầu chính trị. Ngay như ngày và giờ chết của Hồ Chí Minh cũng không thoát khỏi thông lệ này- Xem People’s Army of VietNam, trang 350). Thật ra Thanh đã chết trong một trường hợp đầy nghi vấn trong khoảng thời gian từ cuối tháng 6 đến đầu tháng 7 năm 1967.

Theo tin tức của Tình Báo Mỹ thì Thanh chết trong một trận không tập của B-52, đánh trúng hầm trú ần của y trong vùng Mỏ Vẹt, gần biên giới Miên-Việt, trận không tập này có thể liên hệ đến trận Suối Lòng của TĐ 52 BĐQ (xem phần dưới).

Tuy nhiên, một bản báo cáo ‘mật’ của toán Cố Vấn Mỹ, hoạt động tại Tỉnh Bình Long, về những diễn biến trong thời gian chấm dứt vào ngày 31 tháng 7 năm 1967, lại cho rằng Thanh đã bị các thuộc hạ thanh toán (?): ‘ Một phúc trình đáng tin cậy nhận được vào tháng 7 cho biết, ngày 30 tháng 6 năm 1967, Nguyễn Chí Thanh, tướng Cộng Sản BV, Tư lệnh Trung Ương Cục Miền Nam, đã bị các thuộc hạ giết tại Sóc Tà thiết (tọa độ XU 618005) trong Tỉnh Bình Long. Thanh bị phe thân Nga thanh toán vì bị cho là thân Trung Cộng’. Tin tức này do nhóm Tình Báo 149 MI cung cấp (Xem MACORDS Advisory team 81- Special Narrative Report on Revolutionary Development. Binh Long Province 31 July 1967-US Army Center of Military History Washington DC).

Ngày, giờ, nơi chỗ và lý do về cái chết của Thanh đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Theo Bùi Tín (cựu Đại Tá CSBV đào thoát thì Thanh được triệu hồi về Hà Nội để dự cuộc bàn thảo chiến lược tháng 6-1967, từ cuộc bàn thảo này đã đưa đến quyết định ‘Tổng Công kích Mậu thân 1968’, và theo Bùi Tín thì sau buổi họp, Thanh đã ăn quá nhiều đến nỗi chết vì tim ngưng đập (!?). Theo Dương Đình Lôi, một nhà văn hồi chánh, trong tập sách ‘Về R’, thì Thanh chết vì B-52 thả trúng hầm, gây sụp hầm và một thanh đà gỗ đã rơi và đâm trúng đầu Thanh! Hoàng văn Hoan, vốn là một nhân vật thân Trung Cộng, tuy xem các chi tiết về cái chết của Thanh là những trò hỏa mù theo nhu cầu tuyên truyền, nhưng Hoan cũng không giải thích gì về cái chết của Thanh (Xem Hoàng Văn Hoan - Giọt Nước Trong Biển Cả- Hồi ký xuất bản tại Bắc Kinh, 1988)

Tuy nhiên, nếu cái chết của Thanh được vui nhận, thì không phải là VNCH nhưng lại là một người khác, đó là Giáp và nếu Giáp có nhúng tay vào cái chết này thì cũng là chuyện có thể xẩy ra, vì trong quá khứ Giáp đã từng tiêu diệt hơn 10 ngàn người Quốc Gia chống Cộng sau khi bọn chúng cướp chính quyền năm 1945. Giáp cũng là người ra lệnh thanh toán Nguyễn Bình, Tư Lệnh Việt Minh tại Nam Bộ trong thời gian chống Pháp, như chính Giáp sau này đã thú nhận (Pike trong PAVN trang 341).

Trận Suối Lòng và cái chết của Nguyễn Chí Thanh:

Trận Suối Lòng là một trong những trận đánh nổi tiếng nhất của Tiểu Đoàn 52 BĐQ (ngày 27 tháng 6 năm 1967). Do trận đánh này TĐ đã được tổng thống Hoa Kỳ tuyên dương công trạng (Presidential Unit Citation) lần thứ nhì (lần thứ nhất vào tháng 11 năm 1965 trong trận đèo Mẹ Bồng Con tại Phước Tuy).

TĐ 52 BĐQ, vào năm 1967, do sự giúp đỡ rất tận tình của các Đại Úy Cố Vấn Al Shine (cố vấn trưởng) và Keith Nightingale (phó), đã là TĐ BĐQ đầu tiên trang bị một số súng M-16 (trong khi các đơn vị bộ binh khác của QL VNCH còn đang sử dụng súng Carbin M1/M2 và Garant). TĐ còn có thêm 11 trung liên M-60 và 9 đại liên .50 cal, cùng 3 súng cối 81 ly và đặc biệt hơn là 1 cối 4.2 inch. Cũng qua sự can thiệp khéo léo của Đ/u Nightingale, TĐ có được 10 máy truyền tin PRC-25 (rất hiếm ở vào thời gian 1967 này). Với cấp số là 658 quân nhân, TĐ thường xuất trận với quân số khả dụng 450 người, chia thành 4 đại đội tác chiến và 1 đơn vị chỉ huy.

TĐ 52 (1967) được đặt dưới quyền chỉ huy của Thiếu Tá Nguyễn Hiệp, một sĩ quan tốt nghiệp Trường Võ Bị Đà lạt, đã từng chiến đấu trong quân đội Pháp và được tặng thưởng huy chương Croix de Guerre của Pháp. Th/t Hiệp cũng đưọc ân thưởng một số huy chương đủ loại của QLVNCH.

Ngày 27 tháng 6 năm 1967, TĐ 52 BĐQ được lệnh mở cuộc hành quân vào một khu vực bị nghi ngờ là có một trại tập trung của Cộng quân cấp đại đội, tin tức được cung cấp do một hồi chánh viên. Khoàng 4 giờ chiều trên 40 trực thăng UH-1 (gồm cả các UH-1 của KQ Tân Tây Lan) đã đổ TĐ, chia thành 2 cánh, xuống một khu rừng thưa gần Suối Lòng (Khu Mỏ Vẹt). Cánh quân thứ nhất gồm 2 ĐĐ và Đơn vị chỉ huy, khoảng 260 binh sĩ đi cùng với Th/t Hiệp và Đ/u Shine Cố vấn trưởng, hồi chánh viên cũng ở trong cánh quân nàỵ Cánh thứ nhì, 2 ĐĐ đi cùng Đ/u Nguyễn Công Thông, TĐ Phó và Cố vấn Đ/u Nightingale. Hai cánh quân di chuyển cách nhau khoảng 100m. Sau khoảng hơn 1 giờ di hành, trên một quãng đường 900 m, TĐ đã đến gần mục tiêu và nổ súng tấn công. Căn cứ này được ngụy trang rất kỹ, che phủ bởi các tàng cây rậm rạp nên không ảnh không thể tìm được dấu vết, và được bảo vệ bằng 3 lô cốt đào sâu dưới đất, trang bị với đại liên Trung Cộng 12 ly 67.cùng các giao thông hào hình chữ chi. Đây là một căn cứ cấp Tiểu đoàn của CQ. Th/t Hiệp ra lệnh tấn công ngay lập tức.

Do yếu tố bất ngờ, BĐQ hoàn toàn làm chủ tình thế, chỉ sau 10 phút đã chiếm ngay được 2/3 chu vi phòng thủ của CQ, quân số cấp tiểu đoàn, hạ sát được viên TĐ trưởng CS ngay đợt nổ súng đầu tiên, tịch thu được nhiều súng cá nhân và cộng đồng, kể cả súng cối. Các chiến sĩ TĐ 52 đã sử dụng ngay các giao thông hào của CQ để tổ chức phòng thủ. Pháo binh 175 ly của Hoa Kỳ đã yểm trợ khá hữu hiệu cho cuộc tấn công, nhưng vì cận chiến nên đạn pháo cũng đã gây tổn thất cho tiểu đội xung kích. Đ/u Nightingale đã phải yêu cầu ngưng pháo yểm trợ. Pháo yểm trợ cũa Pháo binh VNCH không được sử dụng vì ngoài tầm bắn.
Th/t Hiệp không nao núng, ra lệnh cho các chiến sĩ BĐQ sửa soạn lại vị trí phòng thủ, chờ cuộc phản công của Cộng quân vì ông đoán chắc họ sẽ phản kích để lấy lại số võ khí bị mất và phục hận. Ông xin thêm viện binh nhưng chưa được chấp thuận ngay. TĐ 52 sẽ phải chiến đấu đơn độc, chỉ có thể được sự tăng viện của một đơn vị nhỏ Điạ Phương Quân/ Nghĩa Quân ở gần đó. Th/t Hiệp cũng không biết rằng căn cứ Cộng quân này là một tiền đồn phòng thủ cho nơi đặt một Bộ Tư lệnh quan trọng của CSBV và phía sau căn cứ là một giòng sông. Lợi dụng đêm tối và sương mù VC đã chuyển vận bằng thuyền hơn 2 tiểu đoàn quân chính quy, vượt sông để tổ chức cuộc phản công. Toán trinh sát của TĐ 52BĐQ ghi nhận được sự chuyển quân nhưng không ước lượng được quân số của địch, họ cũng thấy 5 người Âu di chuyển cùng với Bộ chỉ huy CS (?), có thể là các Cố vấn Nga hoặc các nhà báo Đông Âu đang có mặt trong vùng này (?).

Khi trời gần sáng, lúc 5 giờ 30, Th/t Hiệp ra lệnh xung phong thanh toán mục tiêu và Ông không biết rằng cũng chính lúc này 1500 Cộng quân được lệnh tấn công BĐQ! Mỗi đại đội BĐQ phải phụ trách một vùng từ 70 đến 100m diện địa và phải chống trả những đợt tấn công biển người, từng đợt tiến sau nhau chừng 40m. Chẳng bao lâu BĐQ gần như bị tràn ngập. Nhưng đúng lúc này, trực thăng vũ trang xuất hiện (lúc 6 giờ 15 sáng) và xóa sạch đợt tấn công của Cộng quân bằng rocket và đại liên minigun. Với ý chí quyết thắng và lợi dụng cơ hội Cộng quân còn đang lo tái tập trung, Th/t Hiệp ra lệnh tiếp tục tiến công nhưng với tỷ lệ 1 chống 6,7 BĐQ phải lui trở lại các vị trí phòng thủ ban đầu. VC tiếp tục pháo kích vào các vị trí của BĐQ bằng súng cối, như Đ/u Nightingale đã xác định được các vị trí của các khẩu đội cối VC, và nhờ sự trợ giúp của L 19 võ trang đã dẹp tan các khẩu cối này. CQ tiếp tục tấn công, chu vi phòng thủ của TĐ 53 thu hẹp dần chỉ còn 100m trước mặt và khoảng 50m phía sâu. Tuy sắp có viện binh, nhưng Th/t Hiệp biết rằng cần phải rút lui để tránh bị tiêu diệt hoàn toàn. Để bảo vệ cho cuộc rút quân, ĐĐ 2 do Tr/u Tang chỉ huy đã chấp nhận hy sinh bằng cách bung lên tấn công Cộng quân và ĐĐ này đã gần như bị mất hoàn toàn. VC tái tập trung và tung thêm trận công kích mới, nhưng trên 300 tên đã bị phi cơ B-57 tiêu diệt bằng bom 1000 lb nổ chậm, thả thật sát với toán BĐQ bảo hậu. 2 tiểu đội BĐQ rút sau cùng cũng bị thiệt hại trong trận mưa bom này. (Trong vòng 45 phút, các phi cơ ngoài B-57 còn có các F-4 và các Skyraiders A-1E của KQ VNCH, đã bay yểm trợ đến 45 phi xuất thả đủ loại bom từ napalm đến bom chùm, bom nổ các cỡ 250, 500, 750 và 1000lbs)

Đến khoảng 10 giờ sáng, các TĐ 35 và 43 BĐQ đã được đưa đến để thay thế cho TĐ 52. Kiểm điểm quân số, tổn thất của TĐ 52 được ước lượng là 40 hy sinh, 100 bị thương và hơn 100 còn thất lạc. Trong quân số khởi đầu cuộc hành quân chỉ còn 50 người nguyên vẹn.

Lực lượng Đồng Minh sau đó đã chiếm được căn cứ CQ này vào giữa trưa sau khi CSBV đã rút khỏi trận địa. Hôm sau Lữ Đoàn 11 Thiết Kỵ Hoa Kỳ đã tiến vào căn cứ mà không gặp kháng cự.

Trong 2 ngày sau đó, TĐ 52 trở lại lục soát khu vực để tìm kiếm các binh sĩ thất lạc và gặp lại từng nhóm 2-3 người. Các binh sĩ sống sót này đã đưa con số tổn thất còn 28 hy sinh, 82 bị thương và 12 mất tích.

Ba ngày sau trận đánh, TĐ 52 tìm được một trung sĩ thuộc ĐĐ2 (ĐĐ đã hy sinh để bảo vệ cuộc rút lui cho TĐ). Viên trung sĩ này đã di chuyển 15 km, cõng theo một đồng đội bị thương và còn dìu thêm một chiến binh khác. Anh ghi rõ được tọa độ tập trung của một đơn vị đặc biệt của CSBV, bảo vệ cho một người chỉ huy cao cấp, mà anh nghĩ là một tướng tư lệnh chiến trường (?)

Bộ Tư Lệnh Hoa Kỳ đã nhanh chóng quyết định dùng B-52 để không tập toạ độ đặc biệt này và đã đánh trúng vào Bộ Chỉ Huy Trung Ương Cục Miền Nam (COSVN) và sau đó Tướng Nguyễn Chí Thanh được công bố là chết vì bệnh tim tại Hà Nội!

Vài chi tiết về TĐ 52 BĐQ

TĐ 52 BĐQ được thành lập vào đầu năm 1964 tại Mỹ Tho, quy tụ các đại đội BĐQ biệt lập 347, 348, 351 và 352. Đây là TĐ được thành lập sau cùng (thứ 20) trong 20 TĐ BĐQ nguyên thủy.

Tiểu đoàn trưởng đầu tiên là Đ/u Vòng Sĩ Dầu, TĐ Phó là Đ/u Võ Văn Sáng. TĐ được tập huấn tại Trung Tâm Huấn luyện BĐQ Trung Hòa (Củ Chi). Sau khi được huấn luyện TĐ trở thành lực lượng trừ bị cho Khu Chiến thuật Tiền Giang và đã hành quân trong khu vực Bà Bèo, Ấp Bắc, Cai Lậy, Vĩnh Kim…

Tháng 8-1964: TĐ đã chiến thắng trong cuộc đụng độ với TĐ 512 VC tại Hàm Luông.

Cuối năm 1964, do tham gia cuộc đảo chánh của Tướng Lâm Văn Phát, TĐ 52 bị sát nhập vào Quân đoàn 3, TĐ trưởng thứ nhì là Đ/u Nguyễn Thành Nguyên (K18 VBĐL). Đ/u Nguyên hy sinh trong trận Thanh Lợi (tháng 12/1964).

TĐ trưởng thứ 3 là Đ/u Hoàng Thọ Nhu, TĐ phó là Tr/u Nguyễn Hiệp: trong giai đoạn này TĐ đã dùng các chiến lợi phẩm tịch thu được của CQ để trao đổi lấy các vũ khí mới của HK (chưa có trong cấp số của QL VNCH như M-16, Trung liên M-60. TĐ 52 đã tham dự trận Đồng Xoài (tháng 12/1965) và sau đó trở thành TĐ trừ bị của TTM nên đã tham dự nhiều trận đánh tại Vùng 2 CT như Pleiku, KonTum, Dakto.

Tháng 10/1965 TĐ 52 BĐQ được biệt phái cho Tiểu Khu Phước Tuy và đã tạo một chiến thắng lẫy lừng vào ngày 11 tháng 11 năm 1965 tại đèo Mẹ Bồng Con và được TT Johnson tuyên dương công trạng…

Đầu năm 1966, TĐ 52 được tăng phái cho SĐ 10 BB. Đây là giai đoạn ‘đi xuống’ của TĐ, các sĩ quan nồng cốt lần lượt bị thuyên chuyển. Một số sĩ quan BB từ SĐ 10 BB được bổ nhiệm làm TĐ trưởng như các Đ/u Riệu, Pháp. TĐ trở thành một đơn vị địa phương bảo vệ các vùng rừng gỗ quý trong vùng Cẩm Tâm, Cẩm My cho các ‘Ông lớn’..

Mãi đến tháng 9, 1966 Đ/u Nguyễn Hiệp sau khi tốt nghiệp khóa Chỉ Huy Tham Mưu tại Đà Lạt mới được trở về chỉ huy TĐ cùng với sự phụ tá của Đ/u Nguyễn Công Thông. TĐ 52BĐQ tái hoạt động, thường được chỉ định hành quân phối hợp với Lữ đoàn 11 Thiết Kỵ Hoa Kỳ, truy lùng các đơn vị CQ trong vùng trách nhiệm của SĐ 10 BB.

Tháng 7, 1967 với Chiến thắng Suối Lòng TĐ đã được TT Hoa Kỳ tuyên dương lần thứ 2.

Trong Trận Tổng Công Kích Mậu Thân, TĐ 52 hoạt động tại Long Khánh, Biên Hòa, Phước Tuy và sau đó phối hợp với các TĐ 31 và 36 để thành lập LĐ 3 BĐQ (do Th/t Phạm Văn Phúc chỉ huy) để bảo vệ vòng đai Sài gòn. TĐ trưởng của TĐ là Đ/u Nguyễn Văn Niên và sau đó là Đ/u Lê Quý Dậu.

Vị TĐ trưởng thứ 9 và cũng là sau cùng, là Th/t Trần Đình Nga (riêng Th/t Nguyễn Hiệp đã chết trong trại tù (cải tạo) CS).

Trần Lý

(nguồn : http://www.tvvn.org/)

Sinh Tồn chuyển