Tham Khảo
Việt Nam: Biển Đông - kiện hay đàm?
Bàn tròn Trực tuyến của BBC và các khách mời thảo luận các phương án giải quyết tranh chấp chủ quyền Việt - Trung trên Biển Đông, hậu phán quyết hôm 12/7/2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ Philippines
Bàn tròn Trực tuyến của BBC và các khách mời thảo luận các phương án
giải quyết tranh chấp chủ quyền Việt - Trung trên Biển Đông, hậu phán
quyết hôm 12/7/2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ
Philippines kiện Trung Quốc về 'Đường chín đoạn', trong đó có việc Việt
Nam nên kiện hay đàm phán chủ quyền với Trung Quốc.
Hôm thứ năm, 14/7, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, nhà nghiên cứu Việt Nam học và
Trung Quốc học từ Đại học Maine, Hoa Kỳ nói với Bàn tròn thứ Năm của
BBC:
"Trước hết đối với (quần đảo) Hoàng Sa, tôi đồng ý rằng là vì Trung Quốc
đã dùng vũ lực chiếm đóng và giết người, thì Việt Nam, Chính phủ Việt
Nam và người Việt Nam, nên đem vấn đề này ra trước công lý quốc tế và
cũng nên kiện Trung Quốc về vấn đề Hoàng Sa.
Đối với Hoàng Sa, tôi đồng ý rằng vì Trung Quốc đã dùng vũ lực chiếm đóng và giết người, thì Chính phủ và người Việt Nam nên đem vấn đề này ra trước công lý quốc tế và cũng nên kiện Trung Quốc về vấn đề Hoàng Sa. Không thể đàm phán song phương với Trung Quốc - Giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine
"Không thể đàm phán song phương với Trung Quốc.
"Đối với vấn đề (quần đảo) Trường Sa, tôi nghĩ cái gì của nước khác, ở
trong vùng đặc quyền kinh tế của họ, thì mình nên đàm phán với họ.
"Mình không có thể từ khước phán quyết của Tòa Trọng tài kinh tế về vấn
đề khẳng định đường đặc quyền kinh tế của các nước ở trong khu vực," sử
gia từ Đại học Maine nói với Bàn tròn.
'Mật, công khai và kiện'
Từ Đại học George Mason, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, nhà phân tích bang
giao quốc tế, bình luận thêm và đồng thời đưa ra 'tư vấn chiến lược' với
Việt Nam, ông nói:
"Tôi thấy đều đồng ý là cái gì liên hệ đến hai nước thì đàm phán song
phương, đó là trường hợp Hoàng Sa. Cái gì liên hệ với nhiều nước, thì
đàm phán đa phương, đó là Trường Sa, người ta áp dụng như vậy.
 |
| GS. Ngô Vĩnh Long cho rằng Việt Nam không nên đàm phán với Trung Quốc mà nên đưa vấn đề Hoàng Sa ra quốc tế. |
"Còn về vấn đề Việt Nam nên làm gì, tôi nghĩ phán quyết đó (Tòa PCA) ít
nhất rất lợi cho Việt Nam về phương diện pháp lý và về phương diện ngoại
giao nữa.
"Nó dồn Trung Quốc vào thế bị động, Việt Nam có thể tiến hành được.
"Nhưng mà trong việc thi hành đó, nó rất khó khăn chứ không phải dễ. Nó
có nhiều điều, chẳng hạn có những cuộc đàm phán có tính cách mật, hoặc
là đàm phán công khai, hoặc đưa ra vụ kiện.
"Về vụ kiện Hoàng Sa, tôi nghĩ là hơi khó, là bởi vì đó liên quan đến
vấn đề chủ quyền, mà chủ quyền thì Tòa Trọng tài pháp lý (PCA) người ta
không có thẩm quyền làm chuyện đó và nhất là ngay cả tòa án quốc tế cũng
không có thẩm quyền, nếu một bên đương sự không chấp nhận, thì đằng này
dĩ nhiên Trung Quốc không chấp nhận.
Tôi thấy đều đồng ý là cái gì liên hệ đến hai nước thì đàm phán song phương, đó là trường hợp Hoàng Sa. Cái gì liên hệ với nhiều nước, thì đàm phán đa phương, đó là Trường Sa - Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, ĐH George Mason
"Thành ra việc đưa ra kiện, tôi nghĩ là hơi khó. Nó đòi hỏi Việt Nam
phải có những thái độ khác hơn, tôi nghĩ việc dùng Hoàng Sa, Trường Sa,
hai cái liên hệ với nhau có thể dùng được làm đòn bẩy.
"Và trong phán quyết của Tòa án (PCA) vừa rồi có nói là vì vùng
Scarborough Shoal (Bãi cạn Scarborough) thuộc vào vùng đặc quyền kinh tế
(EEZ) của Philippines, cho nên Trung Quốc đã vi phạm vào quyền đánh cá
truyền thống của Philippines.
"Lâu nay, khi Việt Nam đánh cá ở vùng Hoàng Sa mà bị Trung Quốc áp đặt,
Việt Nam cũng nói đó là vùng đánh cá truyền thống của Việt Nam, cái đó
cũng là một yếu tố thuận lợi cho Việt Nam có thể đưa ra trước công luận
quốc tế," nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Hùng nói với BBC.
Tại sao lại nguy hiểm?
Trước đó, từ Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD)
tại Hà Nội, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng, cho rằng
việc Việt Nam đàm phán song phương với Trung Quốc về chủ quyền trên quần
đảo Hoàng Sa là rất nguy hiểm, khi ông phản biện quan điểm của nhà
nghiên cứu chính trị, Tiến sỹ Vũ Cao Phan từ Đại học Bình Dương.
 |
| Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng vấn đề liên hệ hai nước thì đàm phán song phương, vấn đề liên hệ nhiều nước thì đàm phán đa phương. |
Trao đổi lại với luật gia Hoàng Ngọc Giao, nguyên Phó Vụ trưởng, Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam, ông Vũ Cao Phan nói:
"Tôi rất ngạc nhiên không hiểu tại sao tác giả vừa rồi lại nói là chuyện
đàm phán với Hoàng Sa vừa rồi là rất nguy hiểm, và ông ấy lại nói là
phải đưa bên thứ ba. Bên thứ ba, rõ ràng theo Tòa án Quốc tế, Unclos,
không bao giờ phán xử về việc tranh chấp chủ quyền cả, không thể đưa ra
bên thứ ba được, Việt Nam khẳng định Hoàng Sa là của mình, Trung Quốc họ
cũng nói như thế.
"Thế thì ta đàm phán, ta (Việt Nam) có chứng cứ đặt lên bàn, họ có chứng
cứ họ đặt lên bàn, xem ai là chứng cứ chính xác, đơn giản như thế thôi,
rõ ràng đây là việc của song phương, thì phải đàm phán song phương và
tôi thấy điều đó là rất đúng.
"Nếu mà gọi chuyện đó là nguy hiểm, thì tôi không hiểu là như thế nào cả
và nhất là ông ấy lại bảo là đưa ra một bên thứ ba để phán quyết, thì
Trung Quốc lại càng không chấp nhận chuyện đó. Ta biết rằng là vừa rồi
Trung Quốc không đồng ý với Tòa án này (PCA), chủ yếu là họ lo rằng Tòa
án này sẽ phân xử về mặt chủ quyền," Tiến sỹ Vũ Cao Phan nêu quan điểm.
Ta đàm phán, ta có chứng cứ đặt lên bàn, họ có chứng cứ họ đặt lên bàn, xem ai là chứng cứ chính xác, đơn giản như thế thôi, rõ ràng đây là việc của song phương, thì phải đàm phán song phương và tôi thấy điều đó là rất đúng - Tiến sỹ Vũ Cao Phan, Đại học Bình Dương
Trước đó, ông Hoàng Ngọc Giao nói bình luận với Bàn tròn về quan điểm
Việt Nam nên bắt tay ngay 'đàm phán song phương' với Trung Quốc về chủ
quyền ở quần đảo Hoàng Sa, ông nói:
"Tôi đề nghị tác giả xem lại câu chuyện này, Trung Quốc không bao giờ
chấp nhận chuyện đó và có thể chúng ta không bao giờ đàm phán được, bởi
vì về mặt hồ sơ lịch sử, pháp lý, Hoàng Sa đã khẳng định là của Việt
Nam, điều đó rất rõ, bây giờ chỉ có chuyện thẩm quyền bên thứ ba là cơ
quan tài phán quyết định việc này. Chứ không thể nào mà đi đàm phán với
một người mà xâm chiếm của người khác, sau đó mà lại đi đàm phán với họ
được, quan điểm này rất sai lầm" nguyên Phó Vụ trưởng, Ban Biên giới
Chính phủ Việt Nam, ông Hoàng Ngọc Giao, nêu quan điểm.
Ai đúng và ai sai?
Bình luận với BBC ngay sau cuộc Tọa đàm hôm 14/7 với các ý kiến thảo
luận, tranh luận được đưa ra, một nhà nghiên cứu và tư vấn chính trị cho
Chính phủ và một số cơ quan Đảng của Việt Nam, đưa ra nhận xét:
"Tôi có chú ý xem Tọa đàm của BBC về hậu phán quyết của Tòa PCA, tôi
thấy nói được nhất là ông Hoàng Ngọc Giao," ý kiến không muốn tiết lộ
danh tính này nói.
 |
| Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng đàm phán song phương với Trung Quốc về Hoàng Sa không có gì là 'nguy hiểm' đối với Việt Nam. |
"Ông Vũ Cao Phan đề xuất đàm phán song phương với Trung Quốc về quần đảo
Hoàng Sa là không đúng. Ông Nguyễn Mạnh Hùng phân loại Hoàng Sa vào đàm
phán song phương cũng không đúng.
"Ông Ngô Vĩnh Long thì luôn đúng vì ông ấy nói ở tầm chính trị mà không
đả động đến chuyện pháp lý về biển. Vì sao ông Phan và ông Hùng không
đúng? Vì theo tôi, Trung Quốc sau khi chiếm Hoàng Sa, luôn khẳng định đó
là chủ quyền của Trung Quốc, không bàn cãi, không có vấn đề gì khác,
không bao giờ có đàm phán song phương với Việt Nam.
"Việt Nam đã nhiều lần đề nghị đàm phán song phương về Hoàng Sa, nhưng
Trung Quốc đã bác bỏ. Chính phủ Việt Nam, theo tôi, hoàn toàn hiểu rằng
khả năng đàm phán song phương gần như bằng không. Nên bấy lâu nay, không
thấy nói đến nữa, mà có lẽ họ chuẩn bị cách khác.
"Trung Quốc chỉ nhắc Việt Nam về việc đàm phán song phương về quần đảo
Trường Sa. Nhưng Việt Nam hiểu rằng không thể đàm phán song phương riêng
với Trung Quốc vì Trường Sa có các vấn đề đa phương và quốc tế.
Trong ngắn hạn, tôi nghi ngờ là Trung Quốc sẽ suy nghĩ lại và không có gì sẽ xảy ra và họ sẽ nói là phán quyết này sẽ không ảnh hưởng trên bất cứ phương thức nào sự quyết tâm của Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền - Nhà báo Ngô Ngọc Văn, BBC World Service
"Ông Nguyễn Mạnh Hùng đúng ở chỗ rằng Tòa Trọng tài Thường trực PCA
không có thẩm quyền xử lý vấn đề chủ quyền. Hồ sơ Hoàng Sa, thì ngay cả
Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cũng rất khó xử lý.
Theo tôi biết, thì Việt Nam đã tiếp xúc với ICJ nhiều lần.
"Mặt khác, giả sử Trung Quốc đồng ý đàm phán song phương về Hoàng Sa,
thì vẫn không ổn, vì Đài Loan cũng có tuyên bố chủ quyền ở Hoàng Sa. Tôi
hiểu rằng chính phủ Việt Nam có lẽ đang cân nhắc các khả năng, sau phán
quyết của Tòa PCA và Việt Nam có nhiều lựa chọn hơn. Tôi muốn nhấn mạnh
ở đây là vấn đề là Mỹ sẽ tính toán và hành động thế nào?," nhà tư vấn
chính trị này đưa ra nhận định.
Về dự báo trước mắt
Hôm thứ Năm, nhà báo Ngô Ngọc Văn (Yuwen Wu), cây bút phân tích thời sự,
chính trị quốc tế và Trung Quốc tại BBC World Service nói với Bàn tròn
Biển đông hậu phán quyết PCA về khả năng điều chỉnh, thay đổi chính sách
và chiến lược của Trung Quốc trước mắt, cũng như trong trung và dài hạn
ở Biển Đông, mà nước này gọi là Biển Nam Trung Hoa.
Bà nói:
"Tôi nghĩ Trung Quốc bị dồn vào một góc rất khó khăn sau phán quyết này,
mặc dù nước này đã tảng lờ quyền lực của Tòa Trọng tài Thường trực và
như đã nói là Trung Quốc sẽ không chấp nhận phán quyết.
 |
| Nhà báo Ngô Ngọc Văn (Yuwen Wu, trái) phân tích và đửa ra dự báo ngắn, trung và dài hạn về chính sách và chiến lược của TQ trên Biển Đông hậu phán quyết PCA. |
"Nhưng Trung Quốc đã nói và tránh chấp nhận phán quyết và cũng như điều
chỉnh các hành động, dù Mỹ đã lên tiếng, Philippines cũng đã nói hôm nay
(14/7) và Nhật Bản cũng vậy.
"Do đó trong ngắn hạn tôi nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ cần một giai đoạn
khá dài để cân nhắc, suy nghĩ, có nghĩa là với chiến lược của Trung Quốc
ở Biển Đông.
"Ngày hôm qua (13/7), ngay khi phán quyết được công bố, Trung Quốc đã
thử hai chuyến bay thương mại tới một trong các đảo trên Trường Sa mà
Trung Quốc đã cải tạo.
"Điều đấy cho thấy Trung Quốc sẽ tiếp tục những hoạt động mà Tòa Trọng tài Thường trực phán quyết là bất hợp pháp.
"Do đó trong ngắn hạn, tôi nghi ngờ là Trung Quốc sẽ suy nghĩ lại và
không có gì sẽ xảy ra và họ sẽ nói là phán quyết này sẽ không ảnh hưởng
trên bất cứ phương thức nào sự quyết tâm của Trung Quốc để bảo vệ chủ
quyền."
Trung hạn và dài hạn
Còn về trung và dài hạn, nhà báo Ngô Ngọc Văn nói tiếp về khả năng với
chính sách, chiến lược Biển Đông của Trung Quốc: "Tôi không nghĩ là họ
sẽ bỏ đi chiến lược dài hạn của họ, Biển Đông là một vấn đề rất quan
trọng, nhưng nó không phải là vấn đề duy nhất mà sẽ quyết định mối quan
hệ giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng Đông Nam Á.
Ví dụ, với Philippines, một số hành động của Trung Quốc có thể sẽ tùy
thuộc vào hành động tiếp theo của Philippines. Tôi muốn nói một số quan
chức chính phủ, thậm chí tân Tổng thống có nói rằng Philippines mong
muốn đàm phán với Trung Quốc, nếu họ thắng vụ kiện, mà đã được chứng
minh.
"Ngoại trưởng Philippines cũng nói họ muốn giải quyết hòa bình thông qua
đàm phán và đối thoại, do đó có thể không ngay lập tức, nhưng trong
trung, dài hạn, có thể có một số đàm phán về việc gì có thể làm.
"Và ghi nhớ rằng cách đây hai thập niên, Trung Quốc đã có chính sách về
Biển Đông, có nghĩa là chúng ta đặt sang bên cạnh sự khác biệt và cùng
khai thác chung ở vùng rất giàu có này về dầu khí và tài nguyên thiên
nhiên, và tất cả mọi người đều có thể hưởng lợi.
Trung Quốc sẽ phải thực sự đàm phán với tất cả các chủ thể, các bên liên quan này để có thể tìm được một giải pháp hòa bình, bởi vì nếu không... sẽ xảy ra những xung đột mà chẳng ai muốn thấy - Nhà báo Ngô Ngọc Văn, BBC World Service
"Đó là một chiến lược mà Trung Quốc đôi lúc tuân thủ, nhưng gần đây họ
đã từ bỏ và nhấn mạnh khẳng định về chủ quyền đã tuyên bố, do đó trong
tương lai, có thể Trung Quốc sẽ phải suy nghĩ về đâu là tiếp cận tốt
nhất cho lợi ích của Trung Quốc và quan hệ với các nước láng giềng, tất
nhiên một số chủ thể khác cũng rất quan trọng, Asean là một bên.
"Asean đã bị đặt vào một vị trí khá khó khăn, bởi vì một số nước trong
khối như Campuchia, Lào không muốn làm mếch lòng Trung Quốc, họ sẽ không
cùng với một ố nước khác lên án Trung Quốc.
"Và rồi chúng ta có một chủ thể rất quan trọng, đó là Hoa Kỳ, hôm nay
Hoa Kỳ phát biểu một ý đại ý nói phán quyết đã ở đó, thì cần phải có
cưỡng hành (enforcement), chúng ta đều biết rằng Tòa Trọng tài Thường
trực The Hague tự nó không có phương tiện nào để cưỡng hành phán quyết,
Tòa chỉ đưa ra phán quyết mà thôi.
"Do đó, phán quyết sẽ được thực thi thế nào, Hoa Kỳ dường như đang nói:
Hãy xem cần phải có thực thi phán quyết và có vẻ như Hoa Kỳ không ngần
ngại nhúng tay vào việc này.
"Do đó Trung Quốc sẽ phải thực sự đàm phán với tất cả các chủ thể, các
bên liên quan này để có thể tìm được một giải pháp hòa bình, bởi vì nếu
không, sẽ có thể xảy ra một số xung đột khi Philippines nghĩ anh (Trung
Quốc) đang xâm phạm lãnh hải của tôi và họ muốn khai thác nguồn lực của
họ, và Trung Quốc cũng muốn làm tương tự, trong cùng một khu vực, do đó
sẽ xảy ra những xung đột mà chẳng ai muốn thấy," nhà báo Ngô Ngọc Văn
của BBC World Service nói với bàn tròn.
(BBC)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
Việt Nam: Biển Đông - kiện hay đàm?
Bàn tròn Trực tuyến của BBC và các khách mời thảo luận các phương án giải quyết tranh chấp chủ quyền Việt - Trung trên Biển Đông, hậu phán quyết hôm 12/7/2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ Philippines
Bàn tròn Trực tuyến của BBC và các khách mời thảo luận các phương án
giải quyết tranh chấp chủ quyền Việt - Trung trên Biển Đông, hậu phán
quyết hôm 12/7/2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ
Philippines kiện Trung Quốc về 'Đường chín đoạn', trong đó có việc Việt
Nam nên kiện hay đàm phán chủ quyền với Trung Quốc.
Hôm thứ năm, 14/7, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, nhà nghiên cứu Việt Nam học và
Trung Quốc học từ Đại học Maine, Hoa Kỳ nói với Bàn tròn thứ Năm của
BBC:
"Trước hết đối với (quần đảo) Hoàng Sa, tôi đồng ý rằng là vì Trung Quốc
đã dùng vũ lực chiếm đóng và giết người, thì Việt Nam, Chính phủ Việt
Nam và người Việt Nam, nên đem vấn đề này ra trước công lý quốc tế và
cũng nên kiện Trung Quốc về vấn đề Hoàng Sa.
Đối với Hoàng Sa, tôi đồng ý rằng vì Trung Quốc đã dùng vũ lực chiếm đóng và giết người, thì Chính phủ và người Việt Nam nên đem vấn đề này ra trước công lý quốc tế và cũng nên kiện Trung Quốc về vấn đề Hoàng Sa. Không thể đàm phán song phương với Trung Quốc - Giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine
"Không thể đàm phán song phương với Trung Quốc.
"Đối với vấn đề (quần đảo) Trường Sa, tôi nghĩ cái gì của nước khác, ở
trong vùng đặc quyền kinh tế của họ, thì mình nên đàm phán với họ.
"Mình không có thể từ khước phán quyết của Tòa Trọng tài kinh tế về vấn
đề khẳng định đường đặc quyền kinh tế của các nước ở trong khu vực," sử
gia từ Đại học Maine nói với Bàn tròn.
'Mật, công khai và kiện'
Từ Đại học George Mason, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, nhà phân tích bang
giao quốc tế, bình luận thêm và đồng thời đưa ra 'tư vấn chiến lược' với
Việt Nam, ông nói:
"Tôi thấy đều đồng ý là cái gì liên hệ đến hai nước thì đàm phán song
phương, đó là trường hợp Hoàng Sa. Cái gì liên hệ với nhiều nước, thì
đàm phán đa phương, đó là Trường Sa, người ta áp dụng như vậy.
|
| GS. Ngô Vĩnh Long cho rằng Việt Nam không nên đàm phán với Trung Quốc mà nên đưa vấn đề Hoàng Sa ra quốc tế. |
"Còn về vấn đề Việt Nam nên làm gì, tôi nghĩ phán quyết đó (Tòa PCA) ít
nhất rất lợi cho Việt Nam về phương diện pháp lý và về phương diện ngoại
giao nữa.
"Nó dồn Trung Quốc vào thế bị động, Việt Nam có thể tiến hành được.
"Nhưng mà trong việc thi hành đó, nó rất khó khăn chứ không phải dễ. Nó
có nhiều điều, chẳng hạn có những cuộc đàm phán có tính cách mật, hoặc
là đàm phán công khai, hoặc đưa ra vụ kiện.
"Về vụ kiện Hoàng Sa, tôi nghĩ là hơi khó, là bởi vì đó liên quan đến
vấn đề chủ quyền, mà chủ quyền thì Tòa Trọng tài pháp lý (PCA) người ta
không có thẩm quyền làm chuyện đó và nhất là ngay cả tòa án quốc tế cũng
không có thẩm quyền, nếu một bên đương sự không chấp nhận, thì đằng này
dĩ nhiên Trung Quốc không chấp nhận.
Tôi thấy đều đồng ý là cái gì liên hệ đến hai nước thì đàm phán song phương, đó là trường hợp Hoàng Sa. Cái gì liên hệ với nhiều nước, thì đàm phán đa phương, đó là Trường Sa - Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, ĐH George Mason
"Thành ra việc đưa ra kiện, tôi nghĩ là hơi khó. Nó đòi hỏi Việt Nam
phải có những thái độ khác hơn, tôi nghĩ việc dùng Hoàng Sa, Trường Sa,
hai cái liên hệ với nhau có thể dùng được làm đòn bẩy.
"Và trong phán quyết của Tòa án (PCA) vừa rồi có nói là vì vùng
Scarborough Shoal (Bãi cạn Scarborough) thuộc vào vùng đặc quyền kinh tế
(EEZ) của Philippines, cho nên Trung Quốc đã vi phạm vào quyền đánh cá
truyền thống của Philippines.
"Lâu nay, khi Việt Nam đánh cá ở vùng Hoàng Sa mà bị Trung Quốc áp đặt,
Việt Nam cũng nói đó là vùng đánh cá truyền thống của Việt Nam, cái đó
cũng là một yếu tố thuận lợi cho Việt Nam có thể đưa ra trước công luận
quốc tế," nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Hùng nói với BBC.
Tại sao lại nguy hiểm?
Trước đó, từ Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD)
tại Hà Nội, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng, cho rằng
việc Việt Nam đàm phán song phương với Trung Quốc về chủ quyền trên quần
đảo Hoàng Sa là rất nguy hiểm, khi ông phản biện quan điểm của nhà
nghiên cứu chính trị, Tiến sỹ Vũ Cao Phan từ Đại học Bình Dương.
|
| Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng vấn đề liên hệ hai nước thì đàm phán song phương, vấn đề liên hệ nhiều nước thì đàm phán đa phương. |
Trao đổi lại với luật gia Hoàng Ngọc Giao, nguyên Phó Vụ trưởng, Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam, ông Vũ Cao Phan nói:
"Tôi rất ngạc nhiên không hiểu tại sao tác giả vừa rồi lại nói là chuyện
đàm phán với Hoàng Sa vừa rồi là rất nguy hiểm, và ông ấy lại nói là
phải đưa bên thứ ba. Bên thứ ba, rõ ràng theo Tòa án Quốc tế, Unclos,
không bao giờ phán xử về việc tranh chấp chủ quyền cả, không thể đưa ra
bên thứ ba được, Việt Nam khẳng định Hoàng Sa là của mình, Trung Quốc họ
cũng nói như thế.
"Thế thì ta đàm phán, ta (Việt Nam) có chứng cứ đặt lên bàn, họ có chứng
cứ họ đặt lên bàn, xem ai là chứng cứ chính xác, đơn giản như thế thôi,
rõ ràng đây là việc của song phương, thì phải đàm phán song phương và
tôi thấy điều đó là rất đúng.
"Nếu mà gọi chuyện đó là nguy hiểm, thì tôi không hiểu là như thế nào cả
và nhất là ông ấy lại bảo là đưa ra một bên thứ ba để phán quyết, thì
Trung Quốc lại càng không chấp nhận chuyện đó. Ta biết rằng là vừa rồi
Trung Quốc không đồng ý với Tòa án này (PCA), chủ yếu là họ lo rằng Tòa
án này sẽ phân xử về mặt chủ quyền," Tiến sỹ Vũ Cao Phan nêu quan điểm.
Ta đàm phán, ta có chứng cứ đặt lên bàn, họ có chứng cứ họ đặt lên bàn, xem ai là chứng cứ chính xác, đơn giản như thế thôi, rõ ràng đây là việc của song phương, thì phải đàm phán song phương và tôi thấy điều đó là rất đúng - Tiến sỹ Vũ Cao Phan, Đại học Bình Dương
Trước đó, ông Hoàng Ngọc Giao nói bình luận với Bàn tròn về quan điểm
Việt Nam nên bắt tay ngay 'đàm phán song phương' với Trung Quốc về chủ
quyền ở quần đảo Hoàng Sa, ông nói:
"Tôi đề nghị tác giả xem lại câu chuyện này, Trung Quốc không bao giờ
chấp nhận chuyện đó và có thể chúng ta không bao giờ đàm phán được, bởi
vì về mặt hồ sơ lịch sử, pháp lý, Hoàng Sa đã khẳng định là của Việt
Nam, điều đó rất rõ, bây giờ chỉ có chuyện thẩm quyền bên thứ ba là cơ
quan tài phán quyết định việc này. Chứ không thể nào mà đi đàm phán với
một người mà xâm chiếm của người khác, sau đó mà lại đi đàm phán với họ
được, quan điểm này rất sai lầm" nguyên Phó Vụ trưởng, Ban Biên giới
Chính phủ Việt Nam, ông Hoàng Ngọc Giao, nêu quan điểm.
Ai đúng và ai sai?
Bình luận với BBC ngay sau cuộc Tọa đàm hôm 14/7 với các ý kiến thảo
luận, tranh luận được đưa ra, một nhà nghiên cứu và tư vấn chính trị cho
Chính phủ và một số cơ quan Đảng của Việt Nam, đưa ra nhận xét:
"Tôi có chú ý xem Tọa đàm của BBC về hậu phán quyết của Tòa PCA, tôi
thấy nói được nhất là ông Hoàng Ngọc Giao," ý kiến không muốn tiết lộ
danh tính này nói.
|
| Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng đàm phán song phương với Trung Quốc về Hoàng Sa không có gì là 'nguy hiểm' đối với Việt Nam. |
"Ông Vũ Cao Phan đề xuất đàm phán song phương với Trung Quốc về quần đảo
Hoàng Sa là không đúng. Ông Nguyễn Mạnh Hùng phân loại Hoàng Sa vào đàm
phán song phương cũng không đúng.
"Ông Ngô Vĩnh Long thì luôn đúng vì ông ấy nói ở tầm chính trị mà không
đả động đến chuyện pháp lý về biển. Vì sao ông Phan và ông Hùng không
đúng? Vì theo tôi, Trung Quốc sau khi chiếm Hoàng Sa, luôn khẳng định đó
là chủ quyền của Trung Quốc, không bàn cãi, không có vấn đề gì khác,
không bao giờ có đàm phán song phương với Việt Nam.
"Việt Nam đã nhiều lần đề nghị đàm phán song phương về Hoàng Sa, nhưng
Trung Quốc đã bác bỏ. Chính phủ Việt Nam, theo tôi, hoàn toàn hiểu rằng
khả năng đàm phán song phương gần như bằng không. Nên bấy lâu nay, không
thấy nói đến nữa, mà có lẽ họ chuẩn bị cách khác.
"Trung Quốc chỉ nhắc Việt Nam về việc đàm phán song phương về quần đảo
Trường Sa. Nhưng Việt Nam hiểu rằng không thể đàm phán song phương riêng
với Trung Quốc vì Trường Sa có các vấn đề đa phương và quốc tế.
Trong ngắn hạn, tôi nghi ngờ là Trung Quốc sẽ suy nghĩ lại và không có gì sẽ xảy ra và họ sẽ nói là phán quyết này sẽ không ảnh hưởng trên bất cứ phương thức nào sự quyết tâm của Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền - Nhà báo Ngô Ngọc Văn, BBC World Service
"Ông Nguyễn Mạnh Hùng đúng ở chỗ rằng Tòa Trọng tài Thường trực PCA
không có thẩm quyền xử lý vấn đề chủ quyền. Hồ sơ Hoàng Sa, thì ngay cả
Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cũng rất khó xử lý.
Theo tôi biết, thì Việt Nam đã tiếp xúc với ICJ nhiều lần.
"Mặt khác, giả sử Trung Quốc đồng ý đàm phán song phương về Hoàng Sa,
thì vẫn không ổn, vì Đài Loan cũng có tuyên bố chủ quyền ở Hoàng Sa. Tôi
hiểu rằng chính phủ Việt Nam có lẽ đang cân nhắc các khả năng, sau phán
quyết của Tòa PCA và Việt Nam có nhiều lựa chọn hơn. Tôi muốn nhấn mạnh
ở đây là vấn đề là Mỹ sẽ tính toán và hành động thế nào?," nhà tư vấn
chính trị này đưa ra nhận định.
Về dự báo trước mắt
Hôm thứ Năm, nhà báo Ngô Ngọc Văn (Yuwen Wu), cây bút phân tích thời sự,
chính trị quốc tế và Trung Quốc tại BBC World Service nói với Bàn tròn
Biển đông hậu phán quyết PCA về khả năng điều chỉnh, thay đổi chính sách
và chiến lược của Trung Quốc trước mắt, cũng như trong trung và dài hạn
ở Biển Đông, mà nước này gọi là Biển Nam Trung Hoa.
Bà nói:
"Tôi nghĩ Trung Quốc bị dồn vào một góc rất khó khăn sau phán quyết này,
mặc dù nước này đã tảng lờ quyền lực của Tòa Trọng tài Thường trực và
như đã nói là Trung Quốc sẽ không chấp nhận phán quyết.
|
| Nhà báo Ngô Ngọc Văn (Yuwen Wu, trái) phân tích và đửa ra dự báo ngắn, trung và dài hạn về chính sách và chiến lược của TQ trên Biển Đông hậu phán quyết PCA. |
"Nhưng Trung Quốc đã nói và tránh chấp nhận phán quyết và cũng như điều
chỉnh các hành động, dù Mỹ đã lên tiếng, Philippines cũng đã nói hôm nay
(14/7) và Nhật Bản cũng vậy.
"Do đó trong ngắn hạn tôi nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ cần một giai đoạn
khá dài để cân nhắc, suy nghĩ, có nghĩa là với chiến lược của Trung Quốc
ở Biển Đông.
"Ngày hôm qua (13/7), ngay khi phán quyết được công bố, Trung Quốc đã
thử hai chuyến bay thương mại tới một trong các đảo trên Trường Sa mà
Trung Quốc đã cải tạo.
"Điều đấy cho thấy Trung Quốc sẽ tiếp tục những hoạt động mà Tòa Trọng tài Thường trực phán quyết là bất hợp pháp.
"Do đó trong ngắn hạn, tôi nghi ngờ là Trung Quốc sẽ suy nghĩ lại và
không có gì sẽ xảy ra và họ sẽ nói là phán quyết này sẽ không ảnh hưởng
trên bất cứ phương thức nào sự quyết tâm của Trung Quốc để bảo vệ chủ
quyền."
Trung hạn và dài hạn
Còn về trung và dài hạn, nhà báo Ngô Ngọc Văn nói tiếp về khả năng với
chính sách, chiến lược Biển Đông của Trung Quốc: "Tôi không nghĩ là họ
sẽ bỏ đi chiến lược dài hạn của họ, Biển Đông là một vấn đề rất quan
trọng, nhưng nó không phải là vấn đề duy nhất mà sẽ quyết định mối quan
hệ giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng Đông Nam Á.
Ví dụ, với Philippines, một số hành động của Trung Quốc có thể sẽ tùy
thuộc vào hành động tiếp theo của Philippines. Tôi muốn nói một số quan
chức chính phủ, thậm chí tân Tổng thống có nói rằng Philippines mong
muốn đàm phán với Trung Quốc, nếu họ thắng vụ kiện, mà đã được chứng
minh.
"Ngoại trưởng Philippines cũng nói họ muốn giải quyết hòa bình thông qua
đàm phán và đối thoại, do đó có thể không ngay lập tức, nhưng trong
trung, dài hạn, có thể có một số đàm phán về việc gì có thể làm.
"Và ghi nhớ rằng cách đây hai thập niên, Trung Quốc đã có chính sách về
Biển Đông, có nghĩa là chúng ta đặt sang bên cạnh sự khác biệt và cùng
khai thác chung ở vùng rất giàu có này về dầu khí và tài nguyên thiên
nhiên, và tất cả mọi người đều có thể hưởng lợi.
Trung Quốc sẽ phải thực sự đàm phán với tất cả các chủ thể, các bên liên quan này để có thể tìm được một giải pháp hòa bình, bởi vì nếu không... sẽ xảy ra những xung đột mà chẳng ai muốn thấy - Nhà báo Ngô Ngọc Văn, BBC World Service
"Đó là một chiến lược mà Trung Quốc đôi lúc tuân thủ, nhưng gần đây họ
đã từ bỏ và nhấn mạnh khẳng định về chủ quyền đã tuyên bố, do đó trong
tương lai, có thể Trung Quốc sẽ phải suy nghĩ về đâu là tiếp cận tốt
nhất cho lợi ích của Trung Quốc và quan hệ với các nước láng giềng, tất
nhiên một số chủ thể khác cũng rất quan trọng, Asean là một bên.
"Asean đã bị đặt vào một vị trí khá khó khăn, bởi vì một số nước trong
khối như Campuchia, Lào không muốn làm mếch lòng Trung Quốc, họ sẽ không
cùng với một ố nước khác lên án Trung Quốc.
"Và rồi chúng ta có một chủ thể rất quan trọng, đó là Hoa Kỳ, hôm nay
Hoa Kỳ phát biểu một ý đại ý nói phán quyết đã ở đó, thì cần phải có
cưỡng hành (enforcement), chúng ta đều biết rằng Tòa Trọng tài Thường
trực The Hague tự nó không có phương tiện nào để cưỡng hành phán quyết,
Tòa chỉ đưa ra phán quyết mà thôi.
"Do đó, phán quyết sẽ được thực thi thế nào, Hoa Kỳ dường như đang nói:
Hãy xem cần phải có thực thi phán quyết và có vẻ như Hoa Kỳ không ngần
ngại nhúng tay vào việc này.
"Do đó Trung Quốc sẽ phải thực sự đàm phán với tất cả các chủ thể, các
bên liên quan này để có thể tìm được một giải pháp hòa bình, bởi vì nếu
không, sẽ có thể xảy ra một số xung đột khi Philippines nghĩ anh (Trung
Quốc) đang xâm phạm lãnh hải của tôi và họ muốn khai thác nguồn lực của
họ, và Trung Quốc cũng muốn làm tương tự, trong cùng một khu vực, do đó
sẽ xảy ra những xung đột mà chẳng ai muốn thấy," nhà báo Ngô Ngọc Văn
của BBC World Service nói với bàn tròn.
(BBC)
