Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings nói Việt Nam và Malaysia là những nước châu Á bị ảnh hưởng tiêu cực nhất khi giá dầu giảm mạnh, theo tin của một số hãng tin quốc tế hôm 16/2.

Một phúc trình mới đây của Fitch cho thấy đến ngày 11/2 dầu thô Brent giảm giá 44% so với năm trước, và giảm 75% so với đầu năm 2013. Sự kiện này đã có những ảnh hưởng khác nhau đối với các nước ở châu Á. Ngược lại với Việt Nam và Malaysia, Thái Lan là nước được hưởng lợi nhiều nhất.

Tuy là một nước xuất khẩu dầu mỏ, Việt Nam là nước duy nhất ở châu Á rơi vào tình trạng chi phí nhập khẩu ròng về dầu tăng lên, chiếm 1% GDP, do lượng xuất khẩu sụt giảm mạnh. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam hồi tháng 12 năm 2015 cho biết mức giảm đến 43 đôla/thùng khiến ngân sách nhà nước hụt thu 63.000 tỉ đồng từ dầu thô và các khoản thu nội địa liên quan đến dầu thô.

Fitch nhận xét rằng đối với những nước xuất khẩu ròng hoặc có ngân sách phụ thuộc quá nhiều vào dầu thô, giá dầu giảm sẽ là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến mức xếp hạng.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với báo chí Việt Nam mới đây, xét đến khả năng giá dầu tiếp tục giảm xuống mức 30 đôla/thùng trong năm 2016, tiến sĩ Lương Văn Khôi, một chuyên gia cao cấp về dự báo kinh tế-xã hội thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhận định trong năm 2016 GDP của Việt Nam có thể sẽ sụt giảm mạnh.

Ông nói: “Trong bối cảnh tiền đồng tăng giá (3,78 điểm %) và chi tiêu Chính phủ giảm mạnh do thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô giảm, nên GDP của Việt Nam có thể giảm 2,28% trong năm 2016”. Ông cảnh báo thêm tình trạng giảm thu ngân sách còn có thể làm GDP suy giảm mạnh trong 3 năm của giai đoạn 2016-2020.

TS. Khôi nói: “Một khi kinh tế Việt Nam rơi vào tình trạng giảm phát nặng, Tiến sỹ Khôi cho rằng  nếu điều kiện vĩ mô cho phép, nhà nước cần nới lỏng tiền tệ để kích thích tăng trưởng kinh tế. Nhà nước cũng cần “cân nhắc giảm giá xăng dầu, giảm chi phí sản xuất của doanh nghiệp, kích thích tăng trưởng kinh tế”.

Về tác động của giá dầu giảm, trong một cuộc phỏng vấn khác, tiến sĩ Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, nói rằng giá giảm là cơ hội để Việt Nam tính đến hai biến số vĩ mô quan trọng là tỷ giá và lãi suất. Ông cho rằng lạm phát 2016 sẽ thấp và đó là cơ hội để Việt Nam điều chỉnh tỷ giá cân bằng hơn mà không gây ra cú sốc. Ông cũng đề xuất phải tính đến việc giảm một phần lãi suất cho doanh nghiệp. Ông nói: “Đây là vấn đề tôi cho rằng sẽ tác động cơ bản và chủ yếu tích cực lên nền kinh tế mà chính sách ta phải tính đến”.

Giá dầu thế giới liên tục giảm đã giúp giá xăng ở Việt Nam đi xuống. Mức bán lẻ của loại xăng phổ thông RON 92 đã giảm còn 13.750 đồng/lít vào ngày 18/2. Đó là lần giảm giá bán lẻ xăng thứ 4 liên tiếp từ đầu năm 2016. Tính nửa cuối năm 2015 đến nay, giá xăng Việt Nam giảm 16 lần, tổng cộng gần 7.000 đồng một lít.

Tuy nhiên do thuế nhập khẩu cao và nhiều loại phí khác vẫn được áp vào giá xăng nên hiện giá xăng Việt Nam vẫn cao hơn nhiều nước, trong đó có Mỹ. Giá xăng trung bình trên toàn nước Mỹ hôm 15/2 quy ra tiền Việt Nam chưa đến 10.300 đồng/lít.

Theo Lanka Business, Hellenic Shipping News, Thanh Nien, VOV, Saigon Times.