Bản memo này nhằm vào mục đích tố cáo sự lạm quyền của FBI và Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ trong lãnh vực theo dõi an ninh quốc gia.

Vết nứt ngày càng lớn giữa TT Trump và FBI, Bộ Tư Pháp

Memo này là một nỗ lực quan trọng của phía Cộng Hòa cho đến thời điểm này nhằm làm mất uy tín việc điều tra của FBI, Bộ Tư Pháp và công tố viên đặc biệt Robert Mueller trong vụ điều tra Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ, nhất là vào thời điểm mà cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller sắp đến hồi kết thúc.

Việc công bố này càng làm cho sự rạn nứt vốn đã có giữa tổng thống và ngành tình báo càng trở nên căng thẳng hơn. Vì cả FBI và Bộ Tư Pháp mạnh mẽ chống lại việc công khai hóa Nunes memo này. Theo FBI và Bộ Tư Pháp, bản Nunes Memo vừa công khai hoá đã thiếu sót nhiều tin tức quan trọng, ảnh hưởng đến sự xác thực, gây ngộ nhận.

Trump sẽ sa thải thứ trưởng Tư Pháp Rod Rosenstein?

Cũng có dư luận trên báo Mỹ là liệu TT Trump có tận dụng việc công khai hóa Nunes memo này để sa thải thứ trưởng Tư Pháp Rod Rosenstein, người đã công cử Robert Mueller làm công tố viên đặc biệt hay không.

Chúng ta còn chờ thêm thời gian cho câu trả lời này.

Vấn đề chính của Nunes memo là gì?

Nguyên ủy của vấn đề và cũng là nội dung chính của Nunes memo là FBI đã sử dụng hồ sơ điều tra (dossier) của nhà tình báo người Anh là Christopher Steele để xin án lệnh của tòa án FISA (Foreign Intelligence Surveillance Act) nhằm nghe lén một cố vấn về các vấn đề quốc tế của ứng cử viên Trump lúc đó là Carter Page.

Nếu không có bộ hồ sơ của Christopher Steele thì tòa FISA sẽ không ban án lệnh cho nghe lén. Thế nhưng, khi trình bày vấn đề ra tòa FISA thì FBI không cung cấp tin tức là công trình nghiên cứu hồ sơ dossier của Christopher Steele được ủy nhiệm bởi Fusion GPS qua công ty luật Perkins Coie lại được tài trợ một phần để thực hiện do phía Dân Chủ và của ban vận động tranh cử của ứng cử viên Hillary Clinton, nhằm khai thác nội dung chống lại Trump, và ông Steele là người thù ghét Trump và không muốn Trump đắc cử làm tổng thống. Không chỉ ban trát tòa cho phép điều tra Carter Page mà còn gia hạn trát tòa 3 lần.
Cũng theo Nunes memo này, một số viên chức của chính phủ Obama ký tên vào việc xin cho trát tòa FISA theo dõi Cater Page gồm cựu giám đốc FBI James Comey (3 lần), cựu phó giám đốc FBI McCabe (1 lần) và cựu thứ trưởng – cựu quyền Bộ trưởng Tư Pháp Sally Yates (ít nhất 1 lần). Thứ trưởng Rod Rosenstein của Bộ Tư Pháp cũng ký ít nhất 1 lần. Vai trò của thứ trưởng Rod Rosenstein trong việc gia hạn lệnh tòa cho phép nghe lén Carter Page càng làm cho TT Trump nổi điên.

TT Trump cho công bố bản Memo trong ngày hôm nay. Photo Credit: WP

Phía Dân Chủ phản công lại những tấn công từ phía Cộng Hòa qua vụ memo này.
Dân Chủ cho rằng bản memo của Cộng Hòa là sai lạc, không chính xác, và Dân biểu Schiff gọi bản memo này là “một nỗ lực xấu hỗ nhằm làm mất uy tín của FBI và Bộ Tư Pháp, và làm giảm uy tín cuộc điều tra của Robert Mueller. Dân biểu Schiff tố: “Memo của Cộng Hòa không thể hiện được những tin tức cực kỳ nhạy cảm mà một số thành viên quốc hội được dịp xem qua, mà ông chủ tịch Nunes đã quyết định không xem qua. Chính điều đó đã không đưa ra được nội dung và tin tức xác thực trong đơn xin lệnh tòa FISA của Bộ Tư Pháp cũng như các lần gia hạn sau đó, và memo của Cộng Hòa cũng không nói tại sao và như thế nào FBI đã đưa ra và công tố viên đặc biệt tiếp tục việc điều tra phản tình báo đối với sự can thiệp của Nga vào bầu cử của Mỹ và các mối liên hệ đến ban vận động tranh cử của Trump.”

Trụ sở chính của FBI tại Washington DC. Photo Credit: AP

Thế nhưng, dân biểu Nunes, chủ tịch Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện, lại cho rằng ủy ban đã “phát hiện ra những vi phạm nghiêm trọng đối với lòng tín nhiệm của công chúng, và dân Mỹ có quyền biết khi mà các viên chức trong các công viện quan trọng đang lợi dụng chức quyền vì mục tiêu chính trị của họ.” Ông nói thêm: “Hy vọng của tôi là các hành động của Ủy ban tình báo Hạ Viện sẽ soi sáng vào hàng loạt các sự kiện đáng báo động này để mà chúng ta có thể tiến hành những cải cách, cho phép dân Mỹ có đầy đủ niềm tin và sự tin tưởng vào các tổ chức công quyền đang điều hành.”

TT Trump sau khi ký lệnh cho công khai hóa bản Nunes memo, đã nhận định ngày tài Phòng Bầu Dục rằng memo cho thấy FBI thiên vị về chính trị, và đó là sự “xấu hỗ”, và “một số người sẽ cảm thấy tự xấu hỗ.”

Chủ tịch Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện Nunes nói rằng “rõ ràng là những viên chức hàng đầu đã sử dụng nhưng tin tức chưa kiểm tra trong một tài liệu ở tòa án để tiến hành một cuộc điều tra phản tình báo trong một chiến dịch chính trị của Mỹ.”

Phản ứng từ một số nhân vật tại Hoa Thịnh Đốn ra sao?

Dân biểu Trey Gowdy (Cộng Hòa, South Carolina – Chủ tịch Ủy Ban Giám Sát Hạ Viện) cho rằng việc công bố bản memo đầy tranh cãi này không làm giảm uy tín hay giảm nhẹ cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller về cuộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Cựu Giám Đốc FBI James Comey tweet như sau: “bản memo sai lạc và thiếu thành thật đã nhận chìm ủy ban tình báo Hạ Viện, hủy hoại niềm tin với cộng đồng tình báo, và phá hủy mối quan hệ với tòa FISA và tiết lộ một cách không tha thứ được cuộc điều tra bí mật về một công dân Mỹ. Để vì cái gì vậy? Bộ Tư Pháp và FBI phải tiếp tục công việc của mình.”
Dân biểu Nancy Pelosi, trưởng khối thiểu số Hạ Viện tố cáo TT Trump, người chấp thuận cho việc công khai hóa bản memo nói trên, rằng TT Trump đã đứng về phía TT Nga Putin trên sự mất mát của an ninh quốc gia. Bà nói: “TT Trump đã bỏ qua trách nhiệm hiến pháp của mình với tư cách tổng tư lệnh qua hành động cho công bố tài liệu cực mật và bị bóp méo.”

Pelosi viết: “Bằng cách không bảo vệ nguồn và phương pháp tình báo, ông đã gửi cho ông bạn Putin của ông một bó hoa.”

Kasich – Cựu ứng cử viên tổng thống và thống đốc Ohio (Cộng Hòa) lên án việc công khai hóa memo của Ủy ban tình báo Hạ Viện. Ông Kasich cho rằng việc công khai hóa memo là “việc bất phục vụ đất nước của chúng ta.” Ông cũng cho rằng bắt FBI và Bộ Tư Pháp chịu trách nhiệm là trách nhiệm của lưỡng đảng, không phải một đảng hưởng lợi về chính trị.
Sẽ còn nhiều ý kiến bên chống và những hệ lụy trong những ngày tới.