Hình Ảnh & Sự Kiện
Các bà mẹ Thiên An Môn: Không muốn trả thù, nhưng từ chối sự lãng quên
Chúng tôi không muốn trả thù, nhưng từ chối sự quên lãng. Và chúng tôi chỉ có ba yêu sách đơn giản: một cuộc điều tra để tìm ra sự thật về những gì đã diễn ra; công lý phải được thực thi và những kẻ chịu trách nhiệm phải bị đưa ra xét xử
(Patrick Saint-Paul, Le Figaro 30/05/2014,
tựa trong nguyên tác “Au nom des fils de Tiananmen”) Những bà mẹ của
các thanh niên đã bị sát hại trong sự kiện ngày 4 tháng Sáu năm 1989
tiếp tục đấu tranh để được tưởng niệm họ và cho công lý. Nhưng gần đến
ngày kỷ niệm 25 năm Mùa xuân Bắc Kinh, Tập Cận Bình lại siết chặt thêm
gọng kìm, do sợ hãi một sự thật có thể làm chao đảo chế độ.
 |
| Quảng trường Thiên An Môn, 1989. |
Mỗi năm, Bắc Kinh lại sống với nhịp điệu “những vụ mất tích mùa hè”.
Gần đến ngày 4 tháng Sáu, thời điểm “nhạy cảm” nhất trong năm của Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa, chính quyền Trung Quốc lại buộc nhiều “nhà ly
khai” hoặc chỉ đơn giản là các thân nhân những người mất tích phải “đi
nghỉ mát”.
Nhân kỷ niệm 25 năm vụ đàn áp đẫm máu phong trào biểu tình sinh viên
năm 1989, các nhà quan sát và những người chủ trương tự do Trung Quốc
chờ đợi xem thái độ của nhà cầm quyền có thay đổi hay không dưới sự cai
trị của tân lãnh đạo Tập Cận Bình, mà một số người hy vọng ông ta là một
nhà cải cách… Trên thực tế, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) năm nay
lại siết chặt thêm chủ trương cấm nêu lên “các sự kiện” ở quảng trường
Thiên An Môn, khiến khó thể hy vọng đến cải cách chính trị.
“Các vị đã làm đúng khi đến đây trước khi người ta bắt tôi đi ‘nghỉ mát’. Cần phải tiếp tục kể lại câu chuyện của chúng tôi”.
Bà Đinh Tử Lâm (Ding Zilin) thổ lộ với Le Figaro như vậy vào đầu tháng
Hai. Con trai của bà là Tưởng Tiệp Liên (Jiang Jielian) là một trong
những sinh viên đầu tiên đã ngã xuống dưới những lằn đạn, hôm
03/06/1989.
Bà Đinh Tử Lâm bên cạnh ảnh con trai, bị sát hại tại Thiên An Môn ngày 03/06/1989.
Là người sáng lập phong trào Các bà mẹ Thiên An Môn, một hiệp
hội tập hợp những người mẹ của các sinh viên bị giết chết trong vụ thảm
sát 1989, Đinh Tử Lâm bị giám sát cao độ từ đầu tháng Ba. Công an cấm
vào căn hộ của bà ở Bắc Kinh cũng như mọi tiếp xúc với người ngoại quốc.
Và vài tuần trước ngày kỷ niệm 25 năm Thiên An Môn, bà cùng với chồng
đã biến mất, bị đưa đi quản chế ở một nơi nào đó không ai biết ở xa thủ
đô Trung Quốc, cũng giống như hàng mấy chục nhà đấu tranh nhân quyền
khác.
Năm nay, bà Đinh Tử Lâm sẽ không được đến mặc niệm tại địa điểm mà
con trai bà đã bị một viên đạn cướp đi mạng sống hôm 3 tháng Sáu năm
1989, bị chính quyền ngăn trở như mọi năm. Bà kể lại:
« Con trai tôi
sinh ngày 2 tháng Sáu năm 1972. Mỗi năm, tôi đều mừng sinh nhật cháu vào
ngày 2/6 trước khi cúng giỗ cháu vào ngày hôm sau. Ngay cả an ninh cũng
biết chuyện này. Mỗi năm, các nhân viên công an đều nói với tôi là họ
hiểu nỗi đau của tôi to lớn như thế nào ». Nhưng họ lại không thương hại bà cụ bị bệnh tim sinh năm 1932,đã từng bị lên cơn đau tim vào cuối năm 2013. Bà nói: « Tôi không còn
kể câu chuyện về con trai tôi từ nhiều năm qua. Nhưng sắp đến ngày kỷ
niệm, tôi đã viết ra một cuốn sách, khiến tôi nhớ lại tất cả những
chuyện cũ. Trái tim tôi đã không chống chọi được với nỗi đau ».
« Tôi đã cấm con tôi ra đi »
Sinh viên đang dựng tượng Nữ thần Dân Chủ
Vào mùa xuân 1989, trên quảng trường rộng mênh mông ở trung tâm Bắc
Kinh, địa điểm mang tính biểu tượng nhất của quyền lực Trung Quốc, các
sinh viên đòi hỏi dân chủ và tự do đã được dân chúng tham gia ủng hộ,
trong một không khí hồ hởi lan truyền khắp đất nước. Trước bức chân dung
của Mao, họ dựng lên bức tượng « Nữ thần Dân Chủ » theo mô hình tượng «
Nữ thần Tự Do » của Mỹ.
Bà Đinh thở dài não nuột: « Con trai tôi chỉ mới 17 tuổi, nhưng từ
hai năm trước nó đã tranh đấu cho sự tiến triển của xã hội, đòi hỏi
được tự do và dân chủ hơn. Cháu thường xuyên đến quảng trường Thiên An
Môn để ủng hộ các sinh viên. Chồng tôi cổ vũ con trai. Nhưng tôi là đảng
viên Cộng sản trung thành và một lòng tin vào Đảng từ năm 1960, tôi
biết Đảng có thể đối xử tồi tệ với người dân như thế nào, từ khi một số
đồng nghiệp của tôi bị đánh đập cho đến chết trong Cách mạng văn hóa.
Tôi nói với các học trò và với con tôi là đấu tranh chống lại Đảng
chỉ vô ích. Nhưng từ khi lệnh thiết quân luật được ban bố hôm 20/5, các
cháu chỉ có mỗi một ý tưởng trong đầu: đó là xuống đường. Chúng nó
trách tôi trung thành với Đảng một cách mù quáng. Tôi thì tôi chưa bao
giờ hy vọng là phong trào này có thể mang lại một sự thay đổi nhỏ bé
nào. Tôi chỉ muốn bảo vệ các cháu thôi ».
Sinh viên dựng lều chiếm cứ Thiên An Môn
Sau bảy tuần lễ chiếm đóng quảng trường, các sinh viên bị quân đội
truy sát đêm 3 rạng 4 tháng Sáu. Giải phóng quân Trung Quốc huy động
hàng chục ngàn lính với hàng trăm chiến xa hỗ trợ, và nổ súng. Tưởng
Tiệp Liên không còn ở tại chỗ từ khi quân đội công bố thông báo với
giọng điệu hết sức đe dọa, đòi hỏi sinh viên rời các lều trại trên quảng
trường.
Cha của cậu đã đến phía tây thành phố, nhìn thấy các đoàn quân tiến
về phía Thiên An Môn và cố làm giảm nhẹ những lo ngại của họ. Bà Đinh Tử
Lâm nhớ lại: « Con trai tôi không ngừng lặp lại, nghĩa vụ của nó là
phải xuống đường để hỗ trợ cho các bạn sinh viên. Tôi cấm cháu ra ngoài.
Nó giận dữ bảo rằng, nếu tất cả các bậc cha mẹ đều như chúng tôi, thì
đất nước chẳng còn chút hy vọng nào ».
Quân đội đổ vào quảng trường
« Chúng tôi không muốn trả thù »
Bất lực, bà đóng cửa nhốt con trai trong nhà vệ sinh. Nhưng hai mẹ
con vẫn tiếp tục đối thoại qua cánh cửa. Đinh Tử Lâm kể tiếp qua hơi thở
nghẹn: « Nó hỏi tôi, làm cách nào có thể cứu được các sinh viên. Tôi
trả lời rằng nếu tất cả mọi người dân Bắc Kinh đều xuống đường, thì
không một ai dám bắn vào họ. Suốt cả đời, tôi hối tiếc đã nói câu này.
Tôi chỉ có một mình. Nếu chồng tôi có mặt bên cạnh, có lẽ hai vợ chồng
đã có thể giữ được con lại ».
Vào lúc 22 giờ, Tưởng Tiệp Liên nhảy qua cửa sổ nhà vệ sinh và la to: « Vĩnh biệt mẹ! ». Chàng thanh niên sau đó bị giết chết vào lúc 23 giờ 10 phút.
Máu đã đổ trước cường quyền!
Từ đó đến nay, bà Đinh Tử Lâm thệ nguyện trung thành với lý tưởng của
người con, mà bà đã lập một bàn thờ trên đó đặt bình tro cốt của con
trong phòng khách. Chân dung của chàng trai được treo trên tường, bên
cạnh nhiều bằng tưởng thưởng của các tổ chức bảo vệ nhân quyền. Một tấm
ảnh do bà Lưu Hà (Liu Xia), vợ của giải Nobel hòa bình đang bị giam cầm
là Lưu Hiểu Ba (Liu Xiaobo) chụp, được đặt đối diện với bức tượng kỷ
niệm người con trai.
Cựu giáo sư triết của trường đại học Bắc Kinh danh giá, Đinh Tử Lâm
đấu tranh không ngơi nghỉ cho tiến bộ xã hội và cho tự do. Vào Đảng năm
1960, bà là một trong số 303 nhà trí thức Trung Quốc ký tên vào Hiến
chương 08, được công bố ngày 10/12/2008 để đòi hỏi cải cách chính trị và
xúc tiến phong trào dân chủ Trung Quốc.
Nhưng nhất là năm 1992 bà đã thành lập một mạng lưới gồm 150 bà mẹ, Các bà mẹ Thiên An Môn,
mà những người con đã ngã xuống đêm 3 rạng 4 tháng Sáu năm 1989 tại Bắc
Kinh, mà chính quyền từ chối mọi tiếp xúc với báo chí. Đến 1993, bà bị
cấm giảng dạy. Kể từ đó, chính quyền liên tục quấy nhiễu để ngăn cản
Đinh Tử Lâm tiếp xúc với các bà mẹ có con bị sát hại khác. Nhà nước thúc
giục bà sang tị nạn ở Đài Loan, nơi một bộ phận trong gia đình bà đã
định cư từ năm 1949 nhưng bà chưa bao giờ nhượng bộ.
Sơ tán các sinh viên bị thương
Là lãnh đạo Các bà mẹ Thiên An Môn, bà Đinh Tử Lâm không ngừng đòi hỏi sự thật và công lý về vụ thảm sát tháng Sáu năm 1989. Bà nhắc lại: «
Chúng tôi không muốn trả thù, nhưng từ chối sự quên lãng. Và chúng tôi
chỉ có ba yêu sách đơn giản: một cuộc điều tra để tìm ra sự thật về
những gì đã diễn ra; công lý phải được thực thi và những kẻ chịu trách
nhiệm phải bị đưa ra xét xử, đặc biệt là Lý Bằng (Li Peng), người đã
công bố lệnh thiết quân luật ; bồi thường cho gia đình các nạn nhân ».
Những yêu cầu của bà chưa bao giờ thay đổi. Nhưng Đảng lo ngại nếu
đáp ứng, sẽ xảy ra một cơn địa chấn chính trị mà các rung chấn sẽ làm
bản thân Đảng sụp đổ. « Hai mươi lăm năm sau, tôi tự hỏi, ai sợ hãi
ai ? Tôi hy vọng Tập Cận Bình sẽ là một đại đế sáng suốt và tử tế. Nhưng
tôi không ảo tưởng, sự kiện ông ta ngưỡng mộ Mao khiến tôi lo sợ. Tôi
không còn hy vọng mọi việc sẽ thay đổi » - Đinh Tử Lâm than thở, đã gần kiệt sức.
Cuộc đấu tranh không cân sức
Đó là lý do khiến bà chuyển giao chức trách đứng đầu Các bà mẹ Thiên
An Môn, lo ngại lý tưởng đấu tranh của thế hệ mình sẽ biến đi khi họ qua
đời vì tuổi già. Nâm Vĩ Kiệt (You Weijie), 61 tuổi, có chồng bị sát hại
trong vụ Thiên An Môn, lên thay. Trong căn hộ ở Bắc Kinh bị công an
quản chế hồi đầu tháng Ba, tân chủ tịch chia sẻ: « Tôi biết những rủi
ro chứ, áp lực không ngừng tăng lên đối với chúng tôi từ đầu năm. Nhưng
tôi không thể xóa đi câu chuyện lịch sử này, và muốn rằng cuộc chiến
đấu cho công lý được tiếp tục ».
Chồng bà là Dương Minh Hồ (Yang Minghu), nhân viên của Ủy ban Xúc
tiến Thương mại Trung Quốc, năm ấy 42 tuổi. Người vợ góa kể lại: «
Chúng tôi thức giấc vào nửa đêm 3 rạng 4 tháng Sáu bởi những tràng súng
nổ. Sau khi nhìn qua cửa sổ, chồng tôi lo ngại và quyết định đi cùng với
các sinh viên về phía Thiên An Môn. Tôi không đi với anh ấy vì phải lo
cho con trai nhỏ năm tuổi ». Vào lúc hai giờ sáng, một viên đạn đã xé toang khung chậu và bàng quang của Dương Minh Hồ.
Một thế hệ hào hùng không còn được biết đến
Giới trẻ Trung Quốc không biết đến Thiên An Môn
Nâm Vĩ Kiệt tìm được chồng vào sáu giờ sáng tại bệnh viện. Anh chống chọi được hai ngày rồi mới qua đời. «
Chúng tôi ủng hộ 100% các yêu sách của sinh viên, tất cả không phải là
điều sai lầm. Nếu chính quyền thời đó đáp ứng, Trung Quốc đã có một số
phận tốt đẹp hơn. Chúng tôi có được phát triển kinh tế. Nhưng thiếu vắng
mở cửa chính trị, chúng tôi sống trong một xã hội phi đạo đức với trái
tim bệnh hoạn. Nếu Trung Quốc tiếp tục tận dụng con đường này, thì cuối
cùng sẽ sụp đổ. Không thể tiếp tục lâu dài mà không có mở cửa về dân
chủ, vì dân chủ là điều kiện của tự do. Tiện nghi vật chất, mà các đảng
viên được hưởng lợi là chính, không thể thay thế được ».
Vụ đàn áp đẫm máu đêm 3 rạng 4 tháng Sáu đã làm cho hàng trăm người chết, thậm chí hơn một ngàn, theo một số nguồn tin. Các bà mẹ Thiên An Môn
đã chính thức nhận dạng được 202 nạn nhân – một công việc tỉ mỉ chủ yếu
dựa trên các ảnh chụp những xác chết, theo Nâm Vĩ Kiệt. Chính mắt bà
trông thấy xác của bảy người tại bệnh viện Tongren nơi chồng bà được đưa
đến, nhưng hôm đó chỉ nhận ra được ba thi thể.
Có bao nhiêu thanh niên đã bị giết hại trong Mùa xuân Bắc Kinh???
Bà nhận xét: « Nhiều gia đình không biết người thân của mình đã
biến mất như thế nào, hay không dám nói ra do sợ bị trả thù. Người ta
không biết có 1.000 hay 3.000 người bị giết chết. Chỉ có mỗi mình chính
quyền mới biết được danh sách. Ngày nào mà họ công bố và nhìn nhận trách
nhiệm, sẽ là một dấu hiệu tiến bộ vô biên cho tự do và dân chủ của đất
nước ».
Từ năm 1989, chế độ cộng sản đã nỗ lực tránh mọi sự nhắc nhở đến biến
cố Thiên An Môn. ĐCSTQ cấm đoán các phương tiện truyền thông chính
thức, trên internet và sách mọi liên tưởng đến vụ đàn áp Mùa xuân Bắc
Kinh, cho đến nỗi đại đa số thanh niên Trung Quốc không hề biết đến vụ
thảm sát này. Gần đến ngày kỷ niệm 25 năm Thiên An Môn, chế độ càng siết
chặt thêm gọng kìm. Nâm Vĩ Kiệt tóm tắt: « Mỗi năm, khi chúng tôi đi
về phía các nghĩa trang nơi chồng, con chúng tôi được chôn cất, luôn
luôn công an còn đông đảo hơn là thân nhân các nạn nhân ».
Thuỵ My
(Blog Thuỵ My )
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- Thảm họa đường sắt Ấn Độ ( Lão Phan Sưu Tầm )
- Biển Ukraine.. nổi sóng – OCS Florida ( TVQ Úc Chuyển )
- Biểu tình phản đối trụ sở ban giao thương mại của CSVN tại Brooklyn, TB Victoria ( TVQ chuyển )
- Lễ Thượng Kỳ Đầu Năm Nhâm Dần tại Maribyrnong, Brimbank và Greater Dandenong Tiểu Bang Victoria ( TVQ Chuyển )
- Những Địa Danh Mang Tên "CÁI" Ở Miền Nam ( Trần Văn Giang ghi lại )
Các bà mẹ Thiên An Môn: Không muốn trả thù, nhưng từ chối sự lãng quên
Chúng tôi không muốn trả thù, nhưng từ chối sự quên lãng. Và chúng tôi chỉ có ba yêu sách đơn giản: một cuộc điều tra để tìm ra sự thật về những gì đã diễn ra; công lý phải được thực thi và những kẻ chịu trách nhiệm phải bị đưa ra xét xử
(Patrick Saint-Paul, Le Figaro 30/05/2014,
tựa trong nguyên tác “Au nom des fils de Tiananmen”) Những bà mẹ của
các thanh niên đã bị sát hại trong sự kiện ngày 4 tháng Sáu năm 1989
tiếp tục đấu tranh để được tưởng niệm họ và cho công lý. Nhưng gần đến
ngày kỷ niệm 25 năm Mùa xuân Bắc Kinh, Tập Cận Bình lại siết chặt thêm
gọng kìm, do sợ hãi một sự thật có thể làm chao đảo chế độ.
|
| Quảng trường Thiên An Môn, 1989. |
Mỗi năm, Bắc Kinh lại sống với nhịp điệu “những vụ mất tích mùa hè”.
Gần đến ngày 4 tháng Sáu, thời điểm “nhạy cảm” nhất trong năm của Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa, chính quyền Trung Quốc lại buộc nhiều “nhà ly
khai” hoặc chỉ đơn giản là các thân nhân những người mất tích phải “đi
nghỉ mát”.
Nhân kỷ niệm 25 năm vụ đàn áp đẫm máu phong trào biểu tình sinh viên
năm 1989, các nhà quan sát và những người chủ trương tự do Trung Quốc
chờ đợi xem thái độ của nhà cầm quyền có thay đổi hay không dưới sự cai
trị của tân lãnh đạo Tập Cận Bình, mà một số người hy vọng ông ta là một
nhà cải cách… Trên thực tế, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) năm nay
lại siết chặt thêm chủ trương cấm nêu lên “các sự kiện” ở quảng trường
Thiên An Môn, khiến khó thể hy vọng đến cải cách chính trị.
“Các vị đã làm đúng khi đến đây trước khi người ta bắt tôi đi ‘nghỉ mát’. Cần phải tiếp tục kể lại câu chuyện của chúng tôi”.
Bà Đinh Tử Lâm (Ding Zilin) thổ lộ với Le Figaro như vậy vào đầu tháng
Hai. Con trai của bà là Tưởng Tiệp Liên (Jiang Jielian) là một trong
những sinh viên đầu tiên đã ngã xuống dưới những lằn đạn, hôm
03/06/1989.
Bà Đinh Tử Lâm bên cạnh ảnh con trai, bị sát hại tại Thiên An Môn ngày 03/06/1989.
Là người sáng lập phong trào Các bà mẹ Thiên An Môn, một hiệp
hội tập hợp những người mẹ của các sinh viên bị giết chết trong vụ thảm
sát 1989, Đinh Tử Lâm bị giám sát cao độ từ đầu tháng Ba. Công an cấm
vào căn hộ của bà ở Bắc Kinh cũng như mọi tiếp xúc với người ngoại quốc.
Và vài tuần trước ngày kỷ niệm 25 năm Thiên An Môn, bà cùng với chồng
đã biến mất, bị đưa đi quản chế ở một nơi nào đó không ai biết ở xa thủ
đô Trung Quốc, cũng giống như hàng mấy chục nhà đấu tranh nhân quyền
khác.
Năm nay, bà Đinh Tử Lâm sẽ không được đến mặc niệm tại địa điểm mà
con trai bà đã bị một viên đạn cướp đi mạng sống hôm 3 tháng Sáu năm
1989, bị chính quyền ngăn trở như mọi năm. Bà kể lại:
« Con trai tôi
sinh ngày 2 tháng Sáu năm 1972. Mỗi năm, tôi đều mừng sinh nhật cháu vào
ngày 2/6 trước khi cúng giỗ cháu vào ngày hôm sau. Ngay cả an ninh cũng
biết chuyện này. Mỗi năm, các nhân viên công an đều nói với tôi là họ
hiểu nỗi đau của tôi to lớn như thế nào ». Nhưng họ lại không thương hại bà cụ bị bệnh tim sinh năm 1932,đã từng bị lên cơn đau tim vào cuối năm 2013. Bà nói: « Tôi không còn
kể câu chuyện về con trai tôi từ nhiều năm qua. Nhưng sắp đến ngày kỷ
niệm, tôi đã viết ra một cuốn sách, khiến tôi nhớ lại tất cả những
chuyện cũ. Trái tim tôi đã không chống chọi được với nỗi đau ».
« Tôi đã cấm con tôi ra đi »
Sinh viên đang dựng tượng Nữ thần Dân Chủ
Vào mùa xuân 1989, trên quảng trường rộng mênh mông ở trung tâm Bắc
Kinh, địa điểm mang tính biểu tượng nhất của quyền lực Trung Quốc, các
sinh viên đòi hỏi dân chủ và tự do đã được dân chúng tham gia ủng hộ,
trong một không khí hồ hởi lan truyền khắp đất nước. Trước bức chân dung
của Mao, họ dựng lên bức tượng « Nữ thần Dân Chủ » theo mô hình tượng «
Nữ thần Tự Do » của Mỹ.
Bà Đinh thở dài não nuột: « Con trai tôi chỉ mới 17 tuổi, nhưng từ
hai năm trước nó đã tranh đấu cho sự tiến triển của xã hội, đòi hỏi
được tự do và dân chủ hơn. Cháu thường xuyên đến quảng trường Thiên An
Môn để ủng hộ các sinh viên. Chồng tôi cổ vũ con trai. Nhưng tôi là đảng
viên Cộng sản trung thành và một lòng tin vào Đảng từ năm 1960, tôi
biết Đảng có thể đối xử tồi tệ với người dân như thế nào, từ khi một số
đồng nghiệp của tôi bị đánh đập cho đến chết trong Cách mạng văn hóa.
Tôi nói với các học trò và với con tôi là đấu tranh chống lại Đảng
chỉ vô ích. Nhưng từ khi lệnh thiết quân luật được ban bố hôm 20/5, các
cháu chỉ có mỗi một ý tưởng trong đầu: đó là xuống đường. Chúng nó
trách tôi trung thành với Đảng một cách mù quáng. Tôi thì tôi chưa bao
giờ hy vọng là phong trào này có thể mang lại một sự thay đổi nhỏ bé
nào. Tôi chỉ muốn bảo vệ các cháu thôi ».
Sinh viên dựng lều chiếm cứ Thiên An Môn
Sau bảy tuần lễ chiếm đóng quảng trường, các sinh viên bị quân đội
truy sát đêm 3 rạng 4 tháng Sáu. Giải phóng quân Trung Quốc huy động
hàng chục ngàn lính với hàng trăm chiến xa hỗ trợ, và nổ súng. Tưởng
Tiệp Liên không còn ở tại chỗ từ khi quân đội công bố thông báo với
giọng điệu hết sức đe dọa, đòi hỏi sinh viên rời các lều trại trên quảng
trường.
Cha của cậu đã đến phía tây thành phố, nhìn thấy các đoàn quân tiến
về phía Thiên An Môn và cố làm giảm nhẹ những lo ngại của họ. Bà Đinh Tử
Lâm nhớ lại: « Con trai tôi không ngừng lặp lại, nghĩa vụ của nó là
phải xuống đường để hỗ trợ cho các bạn sinh viên. Tôi cấm cháu ra ngoài.
Nó giận dữ bảo rằng, nếu tất cả các bậc cha mẹ đều như chúng tôi, thì
đất nước chẳng còn chút hy vọng nào ».
Quân đội đổ vào quảng trường
« Chúng tôi không muốn trả thù »
Bất lực, bà đóng cửa nhốt con trai trong nhà vệ sinh. Nhưng hai mẹ
con vẫn tiếp tục đối thoại qua cánh cửa. Đinh Tử Lâm kể tiếp qua hơi thở
nghẹn: « Nó hỏi tôi, làm cách nào có thể cứu được các sinh viên. Tôi
trả lời rằng nếu tất cả mọi người dân Bắc Kinh đều xuống đường, thì
không một ai dám bắn vào họ. Suốt cả đời, tôi hối tiếc đã nói câu này.
Tôi chỉ có một mình. Nếu chồng tôi có mặt bên cạnh, có lẽ hai vợ chồng
đã có thể giữ được con lại ».
Vào lúc 22 giờ, Tưởng Tiệp Liên nhảy qua cửa sổ nhà vệ sinh và la to: « Vĩnh biệt mẹ! ». Chàng thanh niên sau đó bị giết chết vào lúc 23 giờ 10 phút.
Máu đã đổ trước cường quyền!
Từ đó đến nay, bà Đinh Tử Lâm thệ nguyện trung thành với lý tưởng của
người con, mà bà đã lập một bàn thờ trên đó đặt bình tro cốt của con
trong phòng khách. Chân dung của chàng trai được treo trên tường, bên
cạnh nhiều bằng tưởng thưởng của các tổ chức bảo vệ nhân quyền. Một tấm
ảnh do bà Lưu Hà (Liu Xia), vợ của giải Nobel hòa bình đang bị giam cầm
là Lưu Hiểu Ba (Liu Xiaobo) chụp, được đặt đối diện với bức tượng kỷ
niệm người con trai.
Cựu giáo sư triết của trường đại học Bắc Kinh danh giá, Đinh Tử Lâm
đấu tranh không ngơi nghỉ cho tiến bộ xã hội và cho tự do. Vào Đảng năm
1960, bà là một trong số 303 nhà trí thức Trung Quốc ký tên vào Hiến
chương 08, được công bố ngày 10/12/2008 để đòi hỏi cải cách chính trị và
xúc tiến phong trào dân chủ Trung Quốc.
Nhưng nhất là năm 1992 bà đã thành lập một mạng lưới gồm 150 bà mẹ, Các bà mẹ Thiên An Môn,
mà những người con đã ngã xuống đêm 3 rạng 4 tháng Sáu năm 1989 tại Bắc
Kinh, mà chính quyền từ chối mọi tiếp xúc với báo chí. Đến 1993, bà bị
cấm giảng dạy. Kể từ đó, chính quyền liên tục quấy nhiễu để ngăn cản
Đinh Tử Lâm tiếp xúc với các bà mẹ có con bị sát hại khác. Nhà nước thúc
giục bà sang tị nạn ở Đài Loan, nơi một bộ phận trong gia đình bà đã
định cư từ năm 1949 nhưng bà chưa bao giờ nhượng bộ.
Sơ tán các sinh viên bị thương
Là lãnh đạo Các bà mẹ Thiên An Môn, bà Đinh Tử Lâm không ngừng đòi hỏi sự thật và công lý về vụ thảm sát tháng Sáu năm 1989. Bà nhắc lại: «
Chúng tôi không muốn trả thù, nhưng từ chối sự quên lãng. Và chúng tôi
chỉ có ba yêu sách đơn giản: một cuộc điều tra để tìm ra sự thật về
những gì đã diễn ra; công lý phải được thực thi và những kẻ chịu trách
nhiệm phải bị đưa ra xét xử, đặc biệt là Lý Bằng (Li Peng), người đã
công bố lệnh thiết quân luật ; bồi thường cho gia đình các nạn nhân ».
Những yêu cầu của bà chưa bao giờ thay đổi. Nhưng Đảng lo ngại nếu
đáp ứng, sẽ xảy ra một cơn địa chấn chính trị mà các rung chấn sẽ làm
bản thân Đảng sụp đổ. « Hai mươi lăm năm sau, tôi tự hỏi, ai sợ hãi
ai ? Tôi hy vọng Tập Cận Bình sẽ là một đại đế sáng suốt và tử tế. Nhưng
tôi không ảo tưởng, sự kiện ông ta ngưỡng mộ Mao khiến tôi lo sợ. Tôi
không còn hy vọng mọi việc sẽ thay đổi » - Đinh Tử Lâm than thở, đã gần kiệt sức.
Cuộc đấu tranh không cân sức
Đó là lý do khiến bà chuyển giao chức trách đứng đầu Các bà mẹ Thiên
An Môn, lo ngại lý tưởng đấu tranh của thế hệ mình sẽ biến đi khi họ qua
đời vì tuổi già. Nâm Vĩ Kiệt (You Weijie), 61 tuổi, có chồng bị sát hại
trong vụ Thiên An Môn, lên thay. Trong căn hộ ở Bắc Kinh bị công an
quản chế hồi đầu tháng Ba, tân chủ tịch chia sẻ: « Tôi biết những rủi
ro chứ, áp lực không ngừng tăng lên đối với chúng tôi từ đầu năm. Nhưng
tôi không thể xóa đi câu chuyện lịch sử này, và muốn rằng cuộc chiến
đấu cho công lý được tiếp tục ».
Chồng bà là Dương Minh Hồ (Yang Minghu), nhân viên của Ủy ban Xúc
tiến Thương mại Trung Quốc, năm ấy 42 tuổi. Người vợ góa kể lại: «
Chúng tôi thức giấc vào nửa đêm 3 rạng 4 tháng Sáu bởi những tràng súng
nổ. Sau khi nhìn qua cửa sổ, chồng tôi lo ngại và quyết định đi cùng với
các sinh viên về phía Thiên An Môn. Tôi không đi với anh ấy vì phải lo
cho con trai nhỏ năm tuổi ». Vào lúc hai giờ sáng, một viên đạn đã xé toang khung chậu và bàng quang của Dương Minh Hồ.
Một thế hệ hào hùng không còn được biết đến
Giới trẻ Trung Quốc không biết đến Thiên An Môn
Nâm Vĩ Kiệt tìm được chồng vào sáu giờ sáng tại bệnh viện. Anh chống chọi được hai ngày rồi mới qua đời. «
Chúng tôi ủng hộ 100% các yêu sách của sinh viên, tất cả không phải là
điều sai lầm. Nếu chính quyền thời đó đáp ứng, Trung Quốc đã có một số
phận tốt đẹp hơn. Chúng tôi có được phát triển kinh tế. Nhưng thiếu vắng
mở cửa chính trị, chúng tôi sống trong một xã hội phi đạo đức với trái
tim bệnh hoạn. Nếu Trung Quốc tiếp tục tận dụng con đường này, thì cuối
cùng sẽ sụp đổ. Không thể tiếp tục lâu dài mà không có mở cửa về dân
chủ, vì dân chủ là điều kiện của tự do. Tiện nghi vật chất, mà các đảng
viên được hưởng lợi là chính, không thể thay thế được ».
Vụ đàn áp đẫm máu đêm 3 rạng 4 tháng Sáu đã làm cho hàng trăm người chết, thậm chí hơn một ngàn, theo một số nguồn tin. Các bà mẹ Thiên An Môn
đã chính thức nhận dạng được 202 nạn nhân – một công việc tỉ mỉ chủ yếu
dựa trên các ảnh chụp những xác chết, theo Nâm Vĩ Kiệt. Chính mắt bà
trông thấy xác của bảy người tại bệnh viện Tongren nơi chồng bà được đưa
đến, nhưng hôm đó chỉ nhận ra được ba thi thể.
Có bao nhiêu thanh niên đã bị giết hại trong Mùa xuân Bắc Kinh???
Bà nhận xét: « Nhiều gia đình không biết người thân của mình đã
biến mất như thế nào, hay không dám nói ra do sợ bị trả thù. Người ta
không biết có 1.000 hay 3.000 người bị giết chết. Chỉ có mỗi mình chính
quyền mới biết được danh sách. Ngày nào mà họ công bố và nhìn nhận trách
nhiệm, sẽ là một dấu hiệu tiến bộ vô biên cho tự do và dân chủ của đất
nước ».
Từ năm 1989, chế độ cộng sản đã nỗ lực tránh mọi sự nhắc nhở đến biến
cố Thiên An Môn. ĐCSTQ cấm đoán các phương tiện truyền thông chính
thức, trên internet và sách mọi liên tưởng đến vụ đàn áp Mùa xuân Bắc
Kinh, cho đến nỗi đại đa số thanh niên Trung Quốc không hề biết đến vụ
thảm sát này. Gần đến ngày kỷ niệm 25 năm Thiên An Môn, chế độ càng siết
chặt thêm gọng kìm. Nâm Vĩ Kiệt tóm tắt: « Mỗi năm, khi chúng tôi đi
về phía các nghĩa trang nơi chồng, con chúng tôi được chôn cất, luôn
luôn công an còn đông đảo hơn là thân nhân các nạn nhân ».
Thuỵ My
(Blog Thuỵ My )
