Kinh Đời
Cảnh sát Tây, cảnh sát Ta
Kinh khủng! Ngành công an VN có lẽ có nhiều tướng nhất thế giới, nhiều đến nỗi có người than là lạm phát tướng! Tướng tá nhiều thì chắc “lính” phải nhiều.
GS Nguyễn Văn Tuấn/ FB Nguyen Tuan
Mỗi
lần có bạn bè đồng nghiệp từ VN sang đây công tác, họ thường nhờ tôi khi
có dịp chở đi vòng Sydney, qua các khu phố Việt, có khi đi xa thử rượu
đỏ ở vùng Hunter Valley. Ai cũng bày tỏ ngạc nhiên là không thấy bóng
dáng cảnh sát / police ở đâu (1). Thật ra, thì thỉnh thoảng cũng có,
nhưng họ cũng đi trên xe như mình, và họ bận tuần tra, chứ đâu có thì
giờ “đứng đường” như cảnh sát như ở VN.
Sống ở đây lâu, tôi cũng không để ý sự hiện diện của cảnh sát. Đi chợ
(shop) thì thỉnh thoảng gặp họ đạp xe đạp hay cưỡi ngựa tuần tra, nhưng
cả tháng mới thấy họ một lần. Còn trên xa lộ thì thỉnh thoảng cũng gặp
xe cảnh sát, nhưng họ cũng lái xe vù vù như mình, nên cũng không ai để ý
ai. Tuy nhiên, với công nghệ scan, họ chỉ cần chạy ngang một xe là biết
xe đó đã hết hạn đăng kí hay chưa! Còn xe cảnh sát chìm thì không biết
được. Loại cảnh sát chìm này cũng dùng xe như dân thường, cũng có khi
“chơi” xe sport xịn, ăn mặc bụi đời, nhưng súng ống thì trang bị tận
răng. Họ thường có nhiệm vụ đi bắt những tội phạm nguy hiểm, tội phạm
liên quan đến ma tuý, và hành tung rất “xuất quỉ nhập thần”. Nói chung
là rất ít thấy cảnh sát trên đường phố.
Trong gần 35 năm ở
đây, cá nhân tôi tiếp xúc cảnh sát 2 lần. Lần đầu là khi mới sang Úc gần
1 năm, và lần thứ hai là bị thổi rượu (ở đây họ có xét nghiệm rượu một
cách ngẫu nhiên). Cả hai lần đều để lại ấn tượng tốt, vì họ lịch sự, vui
vẻ (có khi hài hước), và không có dấu hiệu gây khó khăn. Tuy nhiên,
ngày xưa tôi đã từng nghe nói cảnh sát ở đây cũng có người kì thị dân Á
châu và hành xử vô lí. Có lần họ đụng phải một đại gia Tàu, và ông đại
gia này kiện cảnh sát ra toà, kết cục cảnh sát phải xin lỗi công khai.
Cảnh sát Mĩ cũng giông giống như cảnh sát Úc, dù bề ngoài có vẻ bặm
trợn hơn Úc. Nhớ hồi còn ở Mĩ, một đêm tôi lái xe về nhà, trên xa lộ gặp
xe cảnh sát ra hiệu tấp vào lề đường. Hai anh chàng cảnh sát, một người
có khuôn mặt Á châu còn người kia thì Mĩ, họ nói tôi chạy quá tốc độ
gần 20 miles! Tốc độ tối đa cho phép là 65 miles/giờ. Thú thật, ban
đêm, xa lộ Mĩ quá tốt, nên tôi cũng không biết mình chạy bao nhiêu miles
/ giờ, và cái xe Honda Civic của tôi nó chạy rất tốt. Tôi hạ giọng năn
nỉ rằng tôi phải về nhà gấp để sáng hôm sau có việc quan trọng. Khi nhìn
giấy tờ tôi, anh chàng cảnh sát phát hiện tôi là người Việt nhưng ở Úc
mới qua, anh ta nói ba má anh ấy cũng là người Việt, nhưng anh ta nói
tiếng Việt như Mĩ con nói tiếng Việt. Anh ta quay sang người đồng nghiệp
nói gì đó một hồi, và quay lại tôi nói rằng lần này thông cảm, không
phạt, nhưng lần sau là không được đâu.
Thật ra, ít gặp cảnh
sát ở NSW là cũng có lí, vì số cảnh sát chẳng bao nhiêu. Theo số liệu
của NSW Police thì toàn tiểu bang NSW có khoảng 16,000 cảnh sát. Con số
này kể cả cảnh sát chìm. Không có sĩ quan cấp tướng, cũng chẳng có tá.
Bang NSW có 7.44 triệu dân. Như vậy cứ 465 người dân thì có 1 cảnh sát.
Không biết ở VN có bao nhiêu công an / cảnh sát, nhưng cách đây không
lâu đài BBC có một bài viết cho biết cứ 5-6 người dân thì có 1 công an
hay làm việc như là một công an. Kinh khủng! Ngành công an VN có lẽ có
nhiều tướng nhất thế giới, nhiều đến nỗi có người than là lạm phát
tướng! Tướng tá nhiều thì chắc “lính” phải nhiều.
Có lẽ chính
vì thế mà ở VN, đi đâu cũng gặp cảnh sát hay công an. Thật ra, tôi
không phân biệt được ai là ai, vì người thì mặc áo vàng, người thì mặc
áo màu xanh đọt chuối, chẳng biết họ làm gì, chỉ biết là họ nói chung là
“cảnh sát / công an”. Ngay tại Sài Gòn, cứ đi vài con đường là gặp họ,
lúc thì trên xe gắn máy, lúc thì đứng đường “canh mồi” (cái này hơi lạ
với người nước ngoài), lúc thì đang điều khiển giao thông. Đi ra ngoài
thành phố thì cũng gặp họ trong những tình huống tương tự. Đi trên lộ
cao tốc, rất hay gặp họ. Đó là chưa nói đến các nhóm công an chìm nghe
nói rất nhiều ở những khu có đông du khách. Nói chung, cảnh sát / công
an ở VN có mặt khắp nơi, mọi lúc.
Trái với ngoài này thấy
cảnh sát người dân cảm thấy an toàn, ở VN thấy bóng dáng cảnh sát người
ta sợ. Ở NSW mấy du khách lái xe lạc đường, cách hay nhất là lái thẳng
đến đồn cảnh sát để được họ hướng dẫn. Còn ở VN, cảnh sát mà chỉ đường
hay giúp người già là trở thành một bản tin cho đài truyền hình quốc
gia! Làm tài xế mà thấy bóng dáng cảnh sát áo vàng thì có thể mất toi cả
triệu đồng. Các tài xế thường hay nói rằng dù không có vấn đề gì, nhưng
khi công an thổi còi thì coi như có vấn đề và phải tốn tiền. Một điều
tra xã hội gần đây ở Sài Gòn, kết quả cho thấy người dân sợ công an hơn
là sợ luật. Người ta còn có lí do khác để sợ công an, vì nếu không may
bị bắt về đồn thì cái chết có thể xảy đến.
Nhưng trong một xã
hội mà người dân sợ cảnh sát / công an là xã hội bất bình thường. Đáng
lí ra công an / cảnh sát có nhiệm vụ bảo vệ người dân, đảm bảo an ninh
cho xã hội, mà người dân lại sợ? Có lẽ nhiệm vụ hàng đầu của họ không
phải là bảo vệ dân, dù mang danh nghĩa là “công an nhân dân”.
Ngay cả bề ngoài tôi thấy đồng phục của cảnh sát bên này họ có vẻ thân
mật và lịch sự hơn đồng phục của công an VN. Đồng phục cảnh sát Úc là áo
màu xanh da trời, quần xanh nước biển, kết màu xanh đậm. Nhìn từ xa
hay nhìn gần, chúng ta thấy tính dân sự, và họ như … chúng ta (ngoại trừ
cái kết). Còn công an VN có loại màu áo rất đặc thù, màu xanh đọt
chuối hay cứt ngựa, giống như là bán quân sự. Rồi cộng thêm những “trang
trí”màu đỏ, tất cả toát lên một cái air thiếu thân thiện. Ngay cả màu
đỏ là màu của nguy hiểm, thì làm sao thân thiện được. Về đồng phục, tôi
thấy cảnh sát Tàu có vẻ văn minh hơn và không có màu đỏ.
Hình
như có sự khác biệt về quan niệm ngành cảnh sát. Ở Úc, người ta xem
ngành police là một service – dịch vụ. Ngay cả cảnh sát, họ mô tả công
việc của họ là dịch vụ. Còn ở VN, công an được xem là một lực lượng, chứ
không phải dịch vụ. Ngành công an rất quan trọng, được ví von là “thanh
bảo kiếm” của đảng, có nhiệm vụ trước tiên là đảm bảo an ninh chính trị
rồi mới đến an toàn xã hội. Đó là một sự khác biệt cơ bản giữa cảnh sát
Tây và công ta Ta.
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
Cảnh sát Tây, cảnh sát Ta
Kinh khủng! Ngành công an VN có lẽ có nhiều tướng nhất thế giới, nhiều đến nỗi có người than là lạm phát tướng! Tướng tá nhiều thì chắc “lính” phải nhiều.
GS Nguyễn Văn Tuấn/ FB Nguyen Tuan
Mỗi
lần có bạn bè đồng nghiệp từ VN sang đây công tác, họ thường nhờ tôi khi
có dịp chở đi vòng Sydney, qua các khu phố Việt, có khi đi xa thử rượu
đỏ ở vùng Hunter Valley. Ai cũng bày tỏ ngạc nhiên là không thấy bóng
dáng cảnh sát / police ở đâu (1). Thật ra, thì thỉnh thoảng cũng có,
nhưng họ cũng đi trên xe như mình, và họ bận tuần tra, chứ đâu có thì
giờ “đứng đường” như cảnh sát như ở VN.
Sống ở đây lâu, tôi cũng không để ý sự hiện diện của cảnh sát. Đi chợ
(shop) thì thỉnh thoảng gặp họ đạp xe đạp hay cưỡi ngựa tuần tra, nhưng
cả tháng mới thấy họ một lần. Còn trên xa lộ thì thỉnh thoảng cũng gặp
xe cảnh sát, nhưng họ cũng lái xe vù vù như mình, nên cũng không ai để ý
ai. Tuy nhiên, với công nghệ scan, họ chỉ cần chạy ngang một xe là biết
xe đó đã hết hạn đăng kí hay chưa! Còn xe cảnh sát chìm thì không biết
được. Loại cảnh sát chìm này cũng dùng xe như dân thường, cũng có khi
“chơi” xe sport xịn, ăn mặc bụi đời, nhưng súng ống thì trang bị tận
răng. Họ thường có nhiệm vụ đi bắt những tội phạm nguy hiểm, tội phạm
liên quan đến ma tuý, và hành tung rất “xuất quỉ nhập thần”. Nói chung
là rất ít thấy cảnh sát trên đường phố.
Trong gần 35 năm ở
đây, cá nhân tôi tiếp xúc cảnh sát 2 lần. Lần đầu là khi mới sang Úc gần
1 năm, và lần thứ hai là bị thổi rượu (ở đây họ có xét nghiệm rượu một
cách ngẫu nhiên). Cả hai lần đều để lại ấn tượng tốt, vì họ lịch sự, vui
vẻ (có khi hài hước), và không có dấu hiệu gây khó khăn. Tuy nhiên,
ngày xưa tôi đã từng nghe nói cảnh sát ở đây cũng có người kì thị dân Á
châu và hành xử vô lí. Có lần họ đụng phải một đại gia Tàu, và ông đại
gia này kiện cảnh sát ra toà, kết cục cảnh sát phải xin lỗi công khai.
Cảnh sát Mĩ cũng giông giống như cảnh sát Úc, dù bề ngoài có vẻ bặm
trợn hơn Úc. Nhớ hồi còn ở Mĩ, một đêm tôi lái xe về nhà, trên xa lộ gặp
xe cảnh sát ra hiệu tấp vào lề đường. Hai anh chàng cảnh sát, một người
có khuôn mặt Á châu còn người kia thì Mĩ, họ nói tôi chạy quá tốc độ
gần 20 miles! Tốc độ tối đa cho phép là 65 miles/giờ. Thú thật, ban
đêm, xa lộ Mĩ quá tốt, nên tôi cũng không biết mình chạy bao nhiêu miles
/ giờ, và cái xe Honda Civic của tôi nó chạy rất tốt. Tôi hạ giọng năn
nỉ rằng tôi phải về nhà gấp để sáng hôm sau có việc quan trọng. Khi nhìn
giấy tờ tôi, anh chàng cảnh sát phát hiện tôi là người Việt nhưng ở Úc
mới qua, anh ta nói ba má anh ấy cũng là người Việt, nhưng anh ta nói
tiếng Việt như Mĩ con nói tiếng Việt. Anh ta quay sang người đồng nghiệp
nói gì đó một hồi, và quay lại tôi nói rằng lần này thông cảm, không
phạt, nhưng lần sau là không được đâu.
Thật ra, ít gặp cảnh
sát ở NSW là cũng có lí, vì số cảnh sát chẳng bao nhiêu. Theo số liệu
của NSW Police thì toàn tiểu bang NSW có khoảng 16,000 cảnh sát. Con số
này kể cả cảnh sát chìm. Không có sĩ quan cấp tướng, cũng chẳng có tá.
Bang NSW có 7.44 triệu dân. Như vậy cứ 465 người dân thì có 1 cảnh sát.
Không biết ở VN có bao nhiêu công an / cảnh sát, nhưng cách đây không
lâu đài BBC có một bài viết cho biết cứ 5-6 người dân thì có 1 công an
hay làm việc như là một công an. Kinh khủng! Ngành công an VN có lẽ có
nhiều tướng nhất thế giới, nhiều đến nỗi có người than là lạm phát
tướng! Tướng tá nhiều thì chắc “lính” phải nhiều.
Có lẽ chính
vì thế mà ở VN, đi đâu cũng gặp cảnh sát hay công an. Thật ra, tôi
không phân biệt được ai là ai, vì người thì mặc áo vàng, người thì mặc
áo màu xanh đọt chuối, chẳng biết họ làm gì, chỉ biết là họ nói chung là
“cảnh sát / công an”. Ngay tại Sài Gòn, cứ đi vài con đường là gặp họ,
lúc thì trên xe gắn máy, lúc thì đứng đường “canh mồi” (cái này hơi lạ
với người nước ngoài), lúc thì đang điều khiển giao thông. Đi ra ngoài
thành phố thì cũng gặp họ trong những tình huống tương tự. Đi trên lộ
cao tốc, rất hay gặp họ. Đó là chưa nói đến các nhóm công an chìm nghe
nói rất nhiều ở những khu có đông du khách. Nói chung, cảnh sát / công
an ở VN có mặt khắp nơi, mọi lúc.
Trái với ngoài này thấy
cảnh sát người dân cảm thấy an toàn, ở VN thấy bóng dáng cảnh sát người
ta sợ. Ở NSW mấy du khách lái xe lạc đường, cách hay nhất là lái thẳng
đến đồn cảnh sát để được họ hướng dẫn. Còn ở VN, cảnh sát mà chỉ đường
hay giúp người già là trở thành một bản tin cho đài truyền hình quốc
gia! Làm tài xế mà thấy bóng dáng cảnh sát áo vàng thì có thể mất toi cả
triệu đồng. Các tài xế thường hay nói rằng dù không có vấn đề gì, nhưng
khi công an thổi còi thì coi như có vấn đề và phải tốn tiền. Một điều
tra xã hội gần đây ở Sài Gòn, kết quả cho thấy người dân sợ công an hơn
là sợ luật. Người ta còn có lí do khác để sợ công an, vì nếu không may
bị bắt về đồn thì cái chết có thể xảy đến.
Nhưng trong một xã
hội mà người dân sợ cảnh sát / công an là xã hội bất bình thường. Đáng
lí ra công an / cảnh sát có nhiệm vụ bảo vệ người dân, đảm bảo an ninh
cho xã hội, mà người dân lại sợ? Có lẽ nhiệm vụ hàng đầu của họ không
phải là bảo vệ dân, dù mang danh nghĩa là “công an nhân dân”.
Ngay cả bề ngoài tôi thấy đồng phục của cảnh sát bên này họ có vẻ thân
mật và lịch sự hơn đồng phục của công an VN. Đồng phục cảnh sát Úc là áo
màu xanh da trời, quần xanh nước biển, kết màu xanh đậm. Nhìn từ xa
hay nhìn gần, chúng ta thấy tính dân sự, và họ như … chúng ta (ngoại trừ
cái kết). Còn công an VN có loại màu áo rất đặc thù, màu xanh đọt
chuối hay cứt ngựa, giống như là bán quân sự. Rồi cộng thêm những “trang
trí”màu đỏ, tất cả toát lên một cái air thiếu thân thiện. Ngay cả màu
đỏ là màu của nguy hiểm, thì làm sao thân thiện được. Về đồng phục, tôi
thấy cảnh sát Tàu có vẻ văn minh hơn và không có màu đỏ.
Hình
như có sự khác biệt về quan niệm ngành cảnh sát. Ở Úc, người ta xem
ngành police là một service – dịch vụ. Ngay cả cảnh sát, họ mô tả công
việc của họ là dịch vụ. Còn ở VN, công an được xem là một lực lượng, chứ
không phải dịch vụ. Ngành công an rất quan trọng, được ví von là “thanh
bảo kiếm” của đảng, có nhiệm vụ trước tiên là đảm bảo an ninh chính trị
rồi mới đến an toàn xã hội. Đó là một sự khác biệt cơ bản giữa cảnh sát
Tây và công ta Ta.
