Trước khi đảm nhận chức vị Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, trở thành một trong số những quan chức cao cấp thuộc nội các của chính phủ Donald Trump, ông Jame Mattis là Ðại Tướng Thủy Quân Lục Chiến. Binh chủng này có 69 vị tướng bốn sao, nhưng không phải vị tướng nào cũng được binh sĩ Hoa Kỳ yêu quý, như Tướng James Mattis. Trong phiên họp điều trần tại Thượng Nghị Viện, khi Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Martin Heinrich đặt câu hỏi về biệt danh “Mad Dog,” vị tướng uy nghiêm hùng tài thao lược này đã nói: “Thưa ngài Thượng Nghị Sĩ, việc đầu tiên tôi muốn khẳng định, đó là truyền thông báo chí đã gán cho tôi biệt danh này; một vài người trong số quý vị cũng từng có kinh nghiệm tương tự (bị đặt biệt danh) khi đối diện với báo chí; vì thế đây là một nhận định không thể được xem là đúng.” [“Senator, first I assure you that that nickname was given to me by the press, and some of you may have experienced similar occasions with the press where perhaps they didn’t get it quite right,” Mattis said.] Ông nói đây là sự “nhầm lẫn,” [“misnomer”] đồng thời tái khẳng định chính giới truyền thông – chứ không phải Thủy Quân Lục Chiến – đã gọi ông là “Mad Dog.”

Thời gian 20 năm phục vụ trong quân đội, danh tiếng của Ðại Tướng Thủy Quân Lục Chiến James Mattis, gắn liền với nhiều chiến dịch quan trọng của Quân Ðội Hoa Kỳ. Ông không chỉ được các binh sĩ Mỹ yêu mến, mà còn được công chúng Hoa Kỳ ngưỡng mộ và kính trọng, vì ông là vị tướng trong sạch, không có tỳ vết. Ông rất cương nghị, cương trực và quyết liệt trên mọi tình huống tại chiến trường. Tưởng cũng nên biết, Tháng 11 Năm 2001 khi mới chỉ là tướng một sao, Tướng James Mattis đã chỉ huy Lực Lượng Ðặc Nhiệm của Thủy Quân Lục Chiến, thiết lập căn cứ tiền tuyến phục vụ cuộc chiến chống khủng bố, sau biến cố 9/11 tại New York, bằng cách dùng trực thăng Appoches đột kích vào Kandahar, Afghanistan, tiêu diệt Taliban.

Trong chiến dịch tấn công Iraq năm 2003, Tướng James Mattis chỉ huy Sư Ðoàn Thủy Quân Lục Chiến Số Một, tiến vào Thủ Ðô Baghdad, trước khi trở lại quốc gia này để tham gia trận chiến đẫm máu tại thành phố Fallujah. Khi còn là tướng ba sao, Tướng James Mattis là đồng tác giả của tài liệu huấn luyện chống chiến tranh du kích kiểu mới của Quân Ðội Hoa Kỳ, cùng soạn thảo với Ðại Tướng Lục Quân David Petraeus.

Là người thẳng tính, Tướng James Mattis nói về nhóm khủng bố Taliban như sau:“Ðến Afghanistan, các anh gặp những gã đánh đập phụ nữ trong 5 năm chỉ vì họ không đeo mạng che mặt… Những kẻ như vậy thật không có chút nam tính. Vì thế thật sảng khoái khi bắn bọn chúng.” [“You go into Afghanistan, you got guys who slap women around for five years because they didn’t wear a veil. You know, guys like that ain’t got no manhood left anyway. So it’s a hell of a lot of fun to shoot them.”].  Ông cũng từng nói như quát vào mặt các nhà lãnh đạo Iraq rằng “Nếu các vị còn lộn xộn, đừng trách ta bắn bỏ.”

Bất chấp những lời nói “động trời” khiến mọi người hoảng sợ và kinh ngạc, Tướng  James Mattis được đánh giá là nhà hoạch định chiến lược tài giỏi. Nhật báo The Washington Post từng có bài tường thuật, trong đó khẳng định ông được các quan chức tại Ngũ Giác Ðài và các quan chức trong chính phủ kính trọng, nhờ cái nhìn sắc sảo và thái độ quyết liệt trong việc bảo vệ quan điểm, cho dù phải trả giá bằng chính sự nghiệp của ông. Là quân nhân sống đời độc thân, Tướng Mattis còn có một biệt danh nổi tiếng khác, đó là “tu sĩ chiến binh.”

Ông đặc biệt có thái độ cứng rắn đối với Iran, đã chỉ trích chính phủ Obama quá ngây thơ, khi chấp nhận thỏa thuận nguyên tử với Tehran. Trên thực tế, chính phủ của Tổng Thống Barack Obama tước quyền chỉ huy CENTCOM của Tướng  James Mattis, chỉ vì ông liên tục xung đột với chính phủ về chính sách đối với Iran. Ðây có thể là lý do chính, đằng sau việc ông được Tổng Thống Donald Trump “chọn mặt gửi vàng.” Bởi vì trong quá trình tranh cử, nhà lãnh đạo tương lai của Hoa Kỳ luôn luôn thể hiện quan điểm cứng rắn đối với Iran, gay gắt chỉ trích thỏa thuận nguyên tử giữa Washington và Tehran.
Rất nhiều câu nói của Tướng James Mattis trở thành châm ngôn đặc biệt của ông, được các binh sĩ và công chúng Hoa Kỳ ghi nhớ. Một trong số những châm ngôn được ưa thích nhất, đó là:

“Bạn là một phần của lực lượng quân sự đáng sợ và đáng tin cậy nhất trên thế giới. Nhưng hãy sử dụng bộ não của bạn, trước khi sử dụng vũ khí.” “You are part of the world’s most feared and trusted force. Engage your brain before you engage your weapon.”

 “Sáu inches quan trọng nhất trên chiến trường nằm giữa đôi tai của bạn.” “The most important 6 inches on the battlefield is between your ears.”

“Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ không biết cách đánh vần từ “thất bại.” “Marines don’t know how to spell the word defeat.”

 “Nếu để tiêu diệt kẻ thù, bạn phải giết một người vô tội, đừng bắn. Ðừng tạo ra nhiều kẻ thù hơn, chỉ vì chính hành động vô đạo đức của bạn.” “If in order to kill the enemy you have to kill an innocent, don’t take the shot. Don’t create more enemies than you take out by some immoral act.”

 “Tôi không bao giờ mất ngủ vào ban đêm, chỉ vì những mối đe dọa tiềm tàng khiến tôi có thể thất bại. Tôi thậm chí không thể đánh vần được chữ này.” [“I don’t lose any sleep at night over the potential for failure. I cannot even spell the word.”]

“Vì sứ mệnh thi hành nhiệm vụ, vì lợi ích của đất nước, và vì sứ mệnh của những người lính đã mặc bộ quân phục này tham gia chiến trận trong quá khứ  – ‘những người từng hy sinh nhưng không hề hèn nhát’ –  hãy thực hiện sứ mệnh của các bạn, giữ danh dự bản thân trong sạch, để chứng minh cho thế giới thấy, ‘Không một người bạn nào tốt hơn Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ, và cũng không có một kẻ thù nào đáng sợ hơn’ là Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ.”  “For the mission’s sake, for our country’s sake, and the sake of the men who carried the Division’s colors in past battles – ‘who fought for life and never lost their nerve’ – carry out your mission and keep your honor clean. Demonstrate to the world there is ‘No Better Friend – No Worse Enemy’ than a US Marine.”

Tướng James Mattis tuyên thệ ngày 20 tháng 1 năm 2017, chính thức trở thành chủ nhân mới của Ngũ Giác Ðài. Ông đang thực hiện chuyến công du đầu tiên đến Nam Hàn và Nhật Bản, để nhấn mạnh lời cam kết của chính phủ Hoa Kỳ đối với hai quốc gia này, đồng thời cũng để xác nhận rằng, chính phủ Hoa Kỳ cũng quan tâm đến chương trình nguyên tử của Bắc Hàn, cũng như những vấn đề căng thẳng với Trung Quốc. Ðây là chuyến đi đầu tiên của Tướng James Mattis, với tư cách là Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, đồng thời cũng là chuyến đi đầu tiên của một trong số các quan chức cao cấp, thuộc nội các của chính phủ Donald Trump.

Bộ Trưởng Quốc Phòng James Mattis đến quốc gia Nam Hàn ngày 3 tháng 2. Từ Nam Hàn, ông sẽ đi Nhật Bản. Các quan chức nói rằng, sở dĩ Tướng James Mattis chọn Châu Á là khu vực đầu tiên công du, thay vì đến thăm các binh sĩ đang đồn trú tại Iraq hay Afghanistan, bởi vì chính phủ Hoa Kỳ muốn tái khẳng định mối quan hệ thân cận với Nhật Bản và Nam Hàn, nơi có gần 80,000 quân nhân Mỹ, và cũng là hai quốc gia có vị trí quan trọng tại khu vực chung, trong vùng Châu Á Thái Bình Dương.

Hải Vân ( Báo Trẻ ) – 5:15am Thứ Bảy ngày 4 tháng 2 năm 2017