Truyện Ngắn & Phóng Sự
HAI CHA CON
Sau cùng, khi chuông đồng hồ gõ tám tiếng, không thể chờ đợi lâu hơn, ông ra lệnh cứ ăn trước. Mọi người cầm đũa một cách uể oải, mặt người nào cũng lộ vẻ lo lắng. Thường thì bữa cơm chiều là lúc vui nhất,
Truyện của Phương Lan
Bữa cơm chiều hôm đó vắng mặt
thằng Tuấn, nó nói đến nhà bạn học bài,
và sẽ về trước giờ ăn. Nhưng
ngoài trời đã tắt hẳn nắng, thành phố lên đèn đã từ lâu rồi, mà Tuấn vẫn biệt
tăm. Mọi người bắt đầu sốt ruột, không
hiểu đã xảy ra chuyện gì. Ông Bình cứ đi
qua, đi lại trong phòng cả chục lần. Sau
cùng, khi chuông đồng hồ gõ tám tiếng, không thể chờ đợi lâu hơn, ông ra lệnh
cứ ăn trước. Mọi người cầm đũa một cách
uể oải, mặt người nào cũng lộ vẻ lo lắng.
Thường thì bữa cơm chiều là lúc vui nhất, cả nhà quây quần bên bàn ăn,
kể cho nhau nghe đủ thứ chuyện xảy ra trong ngày. Nhưng hôm nay, mọi người đều im lặng, nhai,
nuốt chậm chạp, mặc dù đồ ăn rất ngon.
Thằng Cường, con Dung thường ngày nói tía lia, ồn ào nhất nhà, bây giờ
cũng chỉ cúi đầu ngồi ăn, thỉnh thoảng lại liếc nhìn cha mẹ với vẻ sợ sệt, làm
như chính chúng là kẻ có lỗi. Không khí
trong phòng ăn có vẻ nặng nề, chỉ nghe tiếng lách cách của chén đũa, và tiếng
máy lạnh chạy ù ù.
Ông Bình hỏi vợ:
-
Dạo này nó hay
vắng nhà, mà bà có biết nó đi đâu không?
-
Làm sao biết
được? Bà Bình dè dặt trả lời, thấy nó
nói là đến nhà bạn học bài, tôi nghe vậy thì chỉ biết vậy, chứ làm sao kiểm
soát?
-
Hừ! bà là mẹ thì
phải để mắt đến con cái chứ?
Sau cùng, gần 9 giờ, khi bữa
ăn sắp chấm dứt, mọi người sắp sửa dùng đến món tráng miệng, thì có tiếng xe
dừng ngay trước cửa nhà, một đứa bạn của Tuấn đưa nó về. Bà Bình vui mừng đứng dậy, toan lấy thêm thức
ăn, nhưng Tuấn lắc đầu nói:
-
Con ăn ở nhà bạn
rồi.
Nói xong, nó đi một mạch lên
lầu, không nhìn ai cả. Ông Bình nhìn
theo con, chăm chú quan sát một hồi, rồi cau mày nói:
-
Nó nói dối, đến
nhà bạn học bài mà sao không đem theo sách vở chi cả? Thằng này hỏng, phải phạt nó mới được, tôi sẽ
không mua xe cho nó như đã hứa.
Noi xong ông cũng lên lầu,
nhưng vào phòng riêng của ông, chứ không vào phòng Tuấn. Bà Bình ngạc nhiên, rồi thở ra nhẹ nhõm. Tự
thuở giờ, ông Bình vốn có tiếng là một người cha nghiêm khắc, bà chờ đợi một
cơn thịnh nộ của chồng sẽ bộc phát dữ dội, nào ngờ chỉ có thế. Dạo này, báo cáo của nhà trường cho thấy điểm
số trong học bạ của Tuấn tụt xuống một cách thê thảm, gần như đội sổ. Mặc dù Tuấn làm ra vẻ siêng năng, hay đi sớm
về khuya, lúc nào cũng nói là đến nhà bạn để học nhóm. Nhưng bà biết là Tuấn nói dối, linh tính của
một người mẹ cho bà thấy là Tuấn đang có điều gì lo nghĩ, trông nó có vẻ chán
đời mà bà không hiểu tại sao.
Năm nay Tuấn mười bẩy tuổi và
đang học lớp 12. Ở Mỹ, mười tám tuổi là
có thể sống độc lập, nên nhà trường và phụ huynh tiếp tay nhau sửa soạn cho học
sinh vào đời. Ngay từ lớp 11, nhà trường
đã bắt đầu dạy học trò tập và đi thi bằng lái xe. Nhiều đứa bạn của Tuấn đã được cha mẹ sắm cho
xe hơi riêng, Tuấn cũng vừa mới đậu bằng lái xe, và được cha hứa sẽ mua cho một
cái xe hơi cũ vào cuối học kỳ này. Cả
ba anh em nó đều háo hức, và Tuấn đã hứa sẽ cho các em đi ké. Nhưng bây giờ thật là hết hy vọng, Cường và
Dung tiu nghỉu, chúng lẻn vào phòng anh, báo tin chẳng lành, Tuấn chỉ nhếch
miệng cười nhạt:
-
Cam đoan ông già
sẽ không phạt tao đâu. Đừng lo! ổng chỉ
doạ thôi, rồi tụi bay coi, ổng sẽ phải
mua xe cho tao mà.
Hai đứa nhỏ nhìn nhau ngơ
ngác, không hiểu gì cả, chúng cho rằng anh chúng nói ngông, nhưng Tuấn vẫn cười
một cách tự tin:
-
Tao không xạo
đâu, chúng mày cứ chờ coi.
Vì sao Tuấn có thể nói một
cách quả quyết như thế? Thật ra cũng
chẳng có gì khó hiểu cả, chỉ vì Tuấn tình cờ biết được bí mật của ông bố. Từ đó, cậu đâm ra xem thường, không còn kính
phục cha như trước nữa.
Số là hôm đó, ông Bình có
việc phải đi vội, và bỏ quên điện thoại di động ở nhà. Tuấn đang ngồi học bài, tiếng điện thoại reo
liên tục làm cậu bực mình vì bị chia trí, đến lần thứ năm, thứ sáu… thì cực
chẳng đã, cậu phải bốc điện thoại lên nghe.
Những tiếng nói ở đầu giây bên kia làm cậu giật nẩy mình, ngồi thẳng người
lên:
-
A lô, anh Bình đó
hả? em, Diễm Thu đây! anh khoẻ không? lóng rầy bị mụ vợ già kiểm soát chặt chẽ
lắm hay sao, mà không thấy gọi cho em?
Bận gì thì bận cũng phải nhắn lại cho em vài lời chứ? sắp đến sinh nhật em rồi đấy, liệu mà chuẩn
bị quà cáp gởi về cho em. Còn cái vụ căn
nhà đã đặt cọc, anh phải lo tiến tới đi chứ? chủ bán cứ dục phải trả nốt, mà em
thì làm gì có tiền?
Tuấn há miệng kinh ngạc,
không nói được lời nào, cậu còn đang bàng hoàng thì tiếng nói bên kia lại tiếp
tục, lần này đổi qua giọng nũng nịu, vòi vĩnh:
-
Tết này mình về
với em được không? Nhớ quá, có người yêu
ở xa buồn chịu không nổi. Hay là mình ly
dị phứt con mụ khọm già ấy đi cho rồi? thu xếp công việc xong rồi về Việt Nam ở
luôn với em, chịu không cưng? Kìa! sao
không thấy anh nói chi cả?
Bấy giờ Tuấn mới mở miệng
được, lạnh lùng:
-
Tôi không phải là
Bình.
Ngỡ ngàng một giây, rồi tiếng
người đàn bên kia đầu giây vội vã:
-
Ồ xin lỗi, tôi
gọi nhầm số.
Lập tức bà ta tắt máy nghe
cái cụp, Tuấn cũng đặt điện thoại xuống, bàng hoàng như người vừa tỉnh dậy sau
một cơn ác mộng. Ngồi một lát, chờ cho
tim bớt đập, Tuấn dò theo số điện thoại, và đọc được nhiều tin nhắn cũng của
người đàn bà tên Diễm Thu ấy, toàn một giọng tình tứ lả lơi, và sau cùng là...
nã tiền. Không còn nghi ngờ gì nữa, đúng
là cha cậu đã có nhân tình. Sau khi bình
tâm nhớ lại, suy xét, và phối hợp mọi sự kiện, bây giờ thì cậu hiểu cả, cậu
hiểu vì sao dạo này cha cậu hay tìm cớ để về Việt Nam nhiều như đi chợ. Ông viện đủ mọi lý do: khi thì thăm người nhà
đau yếu, khi về xây mộ ông bà, khi về nghiên cứu tình hình để sửa soạn cho một
cuộc kinh doanh trong tương lai… Bà và các con nghe vậy thì chỉ biết vậy, chứ
chẳng ai nghĩ tới việc tìm hiểu xem ông nói thiệt hay là nói dối.
Gia đình Tuấn thuộc loại khá
giả, ông Bình là chủ nhân của hai tiệm buôn vải vóc, quần áo phụ nữ và một
trung tâm băng nhạc khá đông khách, lợi tức đủ để gia đình sống một cách thoải
mái, lại có của ăn, của để. Ông Bình vừa
chẵn sáu mươi, bà Bình mới ngoài năm mươi tuổi, ông bà có ba người con: hai
trai, một gái, Tuấn là lớn nhất, đang học năm chót của trung học, hè tới sẽ thi
vô đại học. Ông Bình là một doanh gia
thành công trên thương trường, con cái đều ngoan ngoãn, chăm học. Người ngoài nhìn vào, ai cũng nói đây là một
gia đình hạnh phúc, chính mẹ cậu cũng thường hãnh diện khoe với mọi người, rằng
bà có ông chồng đàng hoàng, đứng đắn.
Ngờ đâu bà đã lầm, cũng như mọi người đều lầm, có ai ngờ con người trông
đạo mạo, nghiêm trang kia, thật ra chỉ có cái vỏ bề ngoài, che dấu một tâm địa
thấp hèn ở bên trong. Còn đâu hình ảnh
của một người cha đạo đức, mẫu mực, mà cậu vẫn tôn kính? Những lời giáo huấn nghiêm trang cha cậy vẫn
răn dạy con cái chẳng qua chỉ là diễn xuất mà thôi, như người đóng kịch trên
sân khấu. Khi bức màn nhung đã buông
xuống, son phấn đã rửa sạch, bộ mặt thật của diễn viên mới lộ ra, khác
hẳn. Tuấn đau lòng nhận thấy bi kịch của
gia đình cậu không phải mới xảy ra lúc gần đây, mà thật sự đã bắt đầu từ hai
năm về trước. Sau chuyến theo bạn bè đi
du lịch Việt Nam về, Tuấn thấy cha có vẻ hơi khang khác, ông có vẻ lo ra, và
luôn luôn than phiền dạo này làm ăn thất bại, tiền chỉ có ra, mà không vô. Ông nói dạo này kinh tế xuống thấp, thất
nghiệp đông, hàng hoá ít được tiêu thụ, phải giảm giá mới có người mua, vì vậy
những nhà buôn không kiếm ra lời, cứ phải ăn vào vốn. Ông nói vậy để giải thích cho bà vì sao tiền
để dành trong chương mục tiết kiệm của gia đình cứ hao hụt dần. Ông nói sao thì bà hay vậy, không hề nghi
ngờ, bà vốn tin chồng, và thật ra lời lãi rất khó mà kiểm soát. Nghe vậy, cả nhà đều lo lắng, nào ngờ ông đem
tiền cho gái…
Từ lúc tình cờ khám phá ra
những bí mật của cha, cậu thiếu niên mười bẩy tuổi, chưa bao giờ nhìn thấy mặt
trái của cuộc đời này, đâm ra thất vọng não nề.
Từ nhỏ, cậu đã coi cha như một vĩ nhân, tượng trưng cho tất cả những
gì cao đẹp nhất. Bây giờ ông vĩ nhân đã tự hạ bệ, Tuấn thấy
ông sao tầm thường quá, cậu xót xa nhận thấy lòng kính trọng của cậu đối với
cha không còn được như xưa. Tuy trong
tâm bất bình, nhưng Tuấn vẫn giữ kín, không hé môi cho ai biết, cậu không muốn
thấy cảnh một gia đình đang đầm ấm, yên vui, bỗng dưng bị xáo trộn, cậu cũng
không muốn thấy mẹ buồn. Nhưng lòng cậu
lại buồn vô hạn, vì đã mất hết niềm tin vào cuộc đời. Trong tâm trạng hoang
mang, chán nản đó, Tuấn bị lũ bạn xấu rủ rê, và cậu đã buông thả, theo chúng
bạn tập tành con đường ăn chơi, để trả thù đời.
Ông Bình, qua lời kể của cô
nhân tình, cũng đoán biết là Tuấn đã rõ những bí mật của ông, nên trong lòng
ông cứ bứt rứt không yên. Ông hay lén
rình xem thái độ của con, và nghĩ bụng nếu nó cũng bắt chuớc ông, đi vào con
đường hư hỏng sớm như thế, thì nguy quá, phải cứu vãn tình thế mới được. Ông chờ dịp bà vắng nhà, qua tiểu bang khác,
thăm ông bà nhạc, mới gọi Tuấn vào phòng riêng, cho ông nói chuyện.
Chẳng cần thông minh, Tuấn
cũng biết ngay là chẳng có chuyện gì ngoài chuyện cha có bồ nhí. Không hiểu ông sẽ thanh minh, thanh nga thế
nào để chối tội? hay là ông định hối lộ cho cậu một món tiền, để cậu khỏi mách
mẹ? Một ý nghĩ làm cho Tuấn mỉm cười,
nhân dịp này tống tiền ông già cho bõ ghét?
Nhưng rồi cậu lại gạt ngay ý tưởng đó, dù sao cậu thiếu niên mới tập
tành hư hỏng này cũng chưa đến nỗi đánh mất nhân cách. Cậu chỉ muốn nhắc nhở cha thôi, rằng ông đang
là tấm gương để con cái noi theo mà bắt chước, rằng con cái nên hay hư là tùy
tư cách của người cha. Nghĩ thế, cậu
chuẩn bị thái độ, và ung dung vào phòng, ngồi đợi.
Ông Bình mở đầu câu chuyện
bằng một giọng tra hỏi, nhưng không có vẻ gì gay gắt:
-
Tối qua, con đi
đâu mà quá nửa khuya mới về?
-
Con đến nhà bạn
học bài. Tuấn nói dối tỉnh bơ.
-
Đứa nào?
-
Thằng Hùng.
Tuấn nói đại tên một đứa bạn
chăm học, nào dè cha cậu đập tay xuống bàn đánh thình một cái, quát:
-
Nói láo! Tối qua tao mới nói chuyện với ba thằng Hùng,
mày đâu có tới nhà nó?
Tuấn giương mắt nhìn cha,
không hề sợ sệt, ông già đang tra gạn, hỏi tội cậu ư? thật là buồn cười, ông
cũng dối trá, lại tra vặn thằng con về tội dối trá? Được, đã thế phải cho ông
biết là cậu đã rõ hết mọi chuyện, để xem thái độ của ông ra sao? Nghĩ vậy, Tuấn sửa thế ngồi ngay ngắn lại,
điềm tĩnh:
-
Vậy thì con nói
thật, hôm qua con đi vũ trường, nhảy đầm với bạn gái.
Ông Bình ngạc nhiên, không
ngờ thằng Tuấn dám to gan đến thế, nó dám nói huỵch tẹt cả ra, mà không cần che
đậy chi cả, chứng tỏ nó đã hết sợ ông rồi.
Coi cái bản mặt ngang tàng của nó kìa! sẵn sàng nghênh chiến đó, găng
với nó bây giờ là hỏng hết, nó sẽ đương đầu cho tới cùng. Mà đấu với nó, chắc chắn ông sẽ thua thê
thảm, bởi vì nó đã nắm được cái tẩy của ông.
Ông xìu xuống ngay, thôi đành chịu lùi một bước vậy, ông cố nén tiếng
thở dài, lần đầu tiên người cha lầm lỗi này cảm thấy nhục nhã, vì đã đánh mất
oai quyền làm bố. Ông xuống giọng, nhỏ
nhẹ:
-
Năm nay con đang
học lớp 12 là năm then chốt ở trung học, nếu điểm số kém, con sẽ không được lên
đại học, vì không trường nào sẽ nhận con cả. Tương lai của con là do con quyết
định, sau này con sẽ làm nghề gì? nếu không có chút vốn học vấn trong tay? Còn nhỏ, sao con không học hành chăm chỉ, lại
đi vào con đường ăn chơi sớm thế?
-
Vậy ba nói hễ lớn
tuổi thì mới có quyền ăn chơi hay sao?
Tuấn hỏi một câu rất ngây thơ
làm ông Bình bối rối, lúng túng mãi mới tìm ra câu trả lời:
-
Không phải vậy,
nhưng… nhưng người già làm gì có tương lai mà sợ hỏng?
-
Con lại nghĩ
khác, người già không có tương lai, nhưng có quá khứ, nếu không cẩn thận, họ có
thể phá hỏng tất cả những gì họ đã xây dựng trong quá khứ.
Ông Bình giật mình, thằng
Tuấn không còn con nít như ông tưởng, nó đã biết nhận xét, suy nghĩ như người
lớn, cậu thiếu niên thông minh, can cường
này giống y chang hình ảnh của ông thời còn trẻ. Ông nhìn con bằng ánh mắt thương yêu:
-
Con đã trưởng
thành rồi đó!
Tuấn cười ngượng nghịu:
-
Con cũng nghĩ
vậy, mà ba có biết cái gì đã làm cho con trưởng thành trước tuổi không?
Ông Bình lại giật mình, nét
mặt hơi biến đổi. Thấy vậy Tuấn vụt hối hận và thôi ngay ý định khiêu chiến, vì
thật lòng cậu cũng không muốn dồn cha vào thế bí. Vội vã cậu sửa lại nét mặt hiền hoà:
-
Mà thôi con cũng
chẳng nói, vì có thể là con hiểu lầm.
Ông Bình thở ra nhẹ nhõm,
nhìn con bằng cặp mắt thầm cám ơn. Người
cha tội nghiệp này thấy cần phải nói một cái gì đó để vớt vát lại một chút sĩ
diện, nhưng ông nghĩ không ra. Hai cha
con ngồi im một lúc lâu, sau cùng ông lên tiếng, ông nói với con như tâm sự với
một người bạn:
-
Dạo này ba có
nhiều chuyện lo nghĩ. Công việc làm ăn
của ba bị thất bại, vì kinh tế suy thoái là tình trạng chung, gia đình nào cũng
bị ảnh hưởng, vì vậy ba có ý định dời đổi cơ sở làm ăn về Việt Nam…
Tuấn buồn cười và thương hại
cho cha, ông đang cố tìm cớ để bào chữa cho những việc làm sai quấy của ông
đây. Cậu mỉm cười, hỏi:
-
Ba có chắc về
Việt Nam làm ăn, ba sẽ thành công không?
-
Không chắc lắm,
nhưng nếu không thử thời vận thì sao biết được? Đó là lý do dạo này ba hay về
Việt Nam… Việc này tốn nhiều thì giờ lắm, trước hết là phải nghiên cứu tình
hình, tìm địa điểm thuận lợi, tìm người hợp tác, rồi còn phải giao thiệp, phải
xuất vốn nữa…
Tuấn lại cười thầm trong
bụng, nhưng không nỡ làm cho cha bẽ mặt, cậu vờ tin thật và gật gù:
-
Con hiểu rồi, ba
giải thích vì sao mà quỹ tiết kiệm của gia đình mình hao hụt và ba hay về Việt
Nam. Nhưng…Tuấn ngưng lại, cố lựa lời
cho cha khỏi đau lòng, nhưng ba nên cân nhắc, suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết
định xem có nên đem tất cả vốn liếng mà ba má đã khổ công gây dựng, chắt chiu
dành dụm trong hai mươi lăm năm trời, để đổi lấy một thứ mà chính ba cũng không
biết chắc là sẽ thành công? Ba có nghĩ
đến hậu quả không? nếu thất bại thì gia đình mình tan vỡ là chuyện dĩ nhiên, mà
tương lai của các con cũng sẽ hỏng cả, vì tụi con còn tâm trạng đâu mà học
hành?
Ông Bình thầm phục đứa con
khôn lanh, nó vừa giữ thể diện cho ông, nhưng đồng thời cũng không quên mục
đích, nó đang gián tiếp ra điều kiện cho ông chọn đó, hoặc là gia đình, hoặc là
mối tình phù phiếm, chứ ông không thể có cả hai. Mấy lúc gần đây, ông đã suy nghĩ lại và thấy
mình dại, chỉ vì một chút thú vui bất chính, ông muốn hưởng thụ để vớt vát tuổi
già, mà ông đã đánh mất bao nhiêu thứ: uy tín đối với con cái, hạnh phúc gia
đình và cả tiền bạc nữa chứ. Ấy là chưa
kể những tiếng thị phi, những khổ tâm nhọc trí mà ông phải lo đối phó che đậy,
dấu giếm tội lỗi. Bây giờ thì ông tỉnh
ngộ rồi, ông nhất quyết làm lại, ông muốn nói cho con ông hiểu để nó yên
lòng. Dịu dàng mỉm cười, ông vỗ nhẹ vai
Tuấn:
-
Con nói phải, đó
chỉ là một việc làm hồ đồ nhất thời. Mấy
lúc sau này, ba đã bình tâm suy nghĩ lại, và thấy không thể tiếp tục một chuyện
làm ăn bấp bênh như vậy được, nên ba đã quyết định chấm dứt. Ba không còn ý định thay đổi công việc nữa,
ba sẽ lo chấn chỉnh, tu bổ lại mấy cơ sở làm ăn của gia đình mình ở đây, con
yên tâm.
-
Cám ơn ba!
Lòng Tuấn bừng lên một niềm
vui khó tả, cậu cũng nhìn cha bằng cặp mắt vô cùng thương yêu:
-
Con cũng xin lỗi
đã làm ba buồn lòng bấy lâu nay. Con hứa
từ nay sẽ chăm học và không lêu lổng nữa.
Ông Bình gật đầu, giọng cảm
động:
-
Phải vậy mới đúng
con ạ. Đời người ai cũng có lúc lầm lỡ,
nhưng phải biết tỉnh ngộ và dừng lại đúng lúc, đừng để sự việc đi quá xa. Thôi
bây giờ con về phòng học bài đi!
Tuấn chào cha và bước ra
cửa. Nhìn theo bóng con đi khuất sau
hành lang, ông Bình lẩm bẩm một mình:
-
Mong nó cũng rút
được một bài học kinh nghiệm, để sau này đi trên con đường đời, khỏi vấp phải
vết bánh xe cũ mà ta đã đi.
Ông thấy lòng nhẹ nhõm như
vừa trút được một gánh nặng đeo đẳng làm ông bứt rứt, khó chịu cả mấy năm
trời. Ông thong thả bước ra vườn sau,
nhìn mấy cây mai, cây đào đơm chi chít những nụ, ông mỉm cười:
-
Lại sắp tết nữa
rồi.
Tết năm nào bà
cũng gói bánh chưng. Tội nghiệp người vợ hiền đã đi bên cạnh ông suốt hai mươi
lăm năm trường, tận tụy hy sinh, chăm lo từng miếng ăn, giấc ngủ cho chồng,
con. Năm nay bà không gói bánh chưng,
cũng chẳng sửa soạn nhà cửa, vì bà tưởng ông không ăn Tết ở nhà, bà buồn nên đi
thăm ông bà ngoại của xấp nhỏ cho khuây khoả.
Ông đang sốt ruột mong bà về, để nói cho bà biết rằng ông đã tỉnh ngộ
rồi, bà không có gì phải lo buồn nữa.
Thay vì về Việt Nam với nhân tình, ông sẽ đưa vợ con đi du lịch một
chuyến, sau khi ăn một cái Tết lớn ở nhà.
Tối nay ông sẽ điện thoại cho vợ biết quyết định ấy và dục bà về sớm.
-
Chắc má nó mừng
lắm.
Vừa tỉ mẩn ngắt mấy cái lá
mai, ông vừa mỉm cười một mình, mấy hôm nay thời tiết thay đổi rõ rệt, lại một
mùa Xuân nữa sắp về.
PHƯƠNG
- LAN
( Trích trong tập truyện Lấy
chồng xa )
Bàn ra tán vào (1)
Trần T.Thương Nhớ
-Không ai là...hoàn toàn cả : "quay đầu lại là...bờ" !!!
----------------------------------------------------------------------------------
HAI CHA CON
Sau cùng, khi chuông đồng hồ gõ tám tiếng, không thể chờ đợi lâu hơn, ông ra lệnh cứ ăn trước. Mọi người cầm đũa một cách uể oải, mặt người nào cũng lộ vẻ lo lắng. Thường thì bữa cơm chiều là lúc vui nhất,
Truyện của Phương Lan
Bữa cơm chiều hôm đó vắng mặt
thằng Tuấn, nó nói đến nhà bạn học bài,
và sẽ về trước giờ ăn. Nhưng
ngoài trời đã tắt hẳn nắng, thành phố lên đèn đã từ lâu rồi, mà Tuấn vẫn biệt
tăm. Mọi người bắt đầu sốt ruột, không
hiểu đã xảy ra chuyện gì. Ông Bình cứ đi
qua, đi lại trong phòng cả chục lần. Sau
cùng, khi chuông đồng hồ gõ tám tiếng, không thể chờ đợi lâu hơn, ông ra lệnh
cứ ăn trước. Mọi người cầm đũa một cách
uể oải, mặt người nào cũng lộ vẻ lo lắng.
Thường thì bữa cơm chiều là lúc vui nhất, cả nhà quây quần bên bàn ăn,
kể cho nhau nghe đủ thứ chuyện xảy ra trong ngày. Nhưng hôm nay, mọi người đều im lặng, nhai,
nuốt chậm chạp, mặc dù đồ ăn rất ngon.
Thằng Cường, con Dung thường ngày nói tía lia, ồn ào nhất nhà, bây giờ
cũng chỉ cúi đầu ngồi ăn, thỉnh thoảng lại liếc nhìn cha mẹ với vẻ sợ sệt, làm
như chính chúng là kẻ có lỗi. Không khí
trong phòng ăn có vẻ nặng nề, chỉ nghe tiếng lách cách của chén đũa, và tiếng
máy lạnh chạy ù ù.
Ông Bình hỏi vợ:
-
Dạo này nó hay
vắng nhà, mà bà có biết nó đi đâu không?
-
Làm sao biết
được? Bà Bình dè dặt trả lời, thấy nó
nói là đến nhà bạn học bài, tôi nghe vậy thì chỉ biết vậy, chứ làm sao kiểm
soát?
-
Hừ! bà là mẹ thì
phải để mắt đến con cái chứ?
Sau cùng, gần 9 giờ, khi bữa
ăn sắp chấm dứt, mọi người sắp sửa dùng đến món tráng miệng, thì có tiếng xe
dừng ngay trước cửa nhà, một đứa bạn của Tuấn đưa nó về. Bà Bình vui mừng đứng dậy, toan lấy thêm thức
ăn, nhưng Tuấn lắc đầu nói:
-
Con ăn ở nhà bạn
rồi.
Nói xong, nó đi một mạch lên
lầu, không nhìn ai cả. Ông Bình nhìn
theo con, chăm chú quan sát một hồi, rồi cau mày nói:
-
Nó nói dối, đến
nhà bạn học bài mà sao không đem theo sách vở chi cả? Thằng này hỏng, phải phạt nó mới được, tôi sẽ
không mua xe cho nó như đã hứa.
Noi xong ông cũng lên lầu,
nhưng vào phòng riêng của ông, chứ không vào phòng Tuấn. Bà Bình ngạc nhiên, rồi thở ra nhẹ nhõm. Tự
thuở giờ, ông Bình vốn có tiếng là một người cha nghiêm khắc, bà chờ đợi một
cơn thịnh nộ của chồng sẽ bộc phát dữ dội, nào ngờ chỉ có thế. Dạo này, báo cáo của nhà trường cho thấy điểm
số trong học bạ của Tuấn tụt xuống một cách thê thảm, gần như đội sổ. Mặc dù Tuấn làm ra vẻ siêng năng, hay đi sớm
về khuya, lúc nào cũng nói là đến nhà bạn để học nhóm. Nhưng bà biết là Tuấn nói dối, linh tính của
một người mẹ cho bà thấy là Tuấn đang có điều gì lo nghĩ, trông nó có vẻ chán
đời mà bà không hiểu tại sao.
Năm nay Tuấn mười bẩy tuổi và
đang học lớp 12. Ở Mỹ, mười tám tuổi là
có thể sống độc lập, nên nhà trường và phụ huynh tiếp tay nhau sửa soạn cho học
sinh vào đời. Ngay từ lớp 11, nhà trường
đã bắt đầu dạy học trò tập và đi thi bằng lái xe. Nhiều đứa bạn của Tuấn đã được cha mẹ sắm cho
xe hơi riêng, Tuấn cũng vừa mới đậu bằng lái xe, và được cha hứa sẽ mua cho một
cái xe hơi cũ vào cuối học kỳ này. Cả
ba anh em nó đều háo hức, và Tuấn đã hứa sẽ cho các em đi ké. Nhưng bây giờ thật là hết hy vọng, Cường và
Dung tiu nghỉu, chúng lẻn vào phòng anh, báo tin chẳng lành, Tuấn chỉ nhếch
miệng cười nhạt:
-
Cam đoan ông già
sẽ không phạt tao đâu. Đừng lo! ổng chỉ
doạ thôi, rồi tụi bay coi, ổng sẽ phải
mua xe cho tao mà.
Hai đứa nhỏ nhìn nhau ngơ
ngác, không hiểu gì cả, chúng cho rằng anh chúng nói ngông, nhưng Tuấn vẫn cười
một cách tự tin:
-
Tao không xạo
đâu, chúng mày cứ chờ coi.
Vì sao Tuấn có thể nói một
cách quả quyết như thế? Thật ra cũng
chẳng có gì khó hiểu cả, chỉ vì Tuấn tình cờ biết được bí mật của ông bố. Từ đó, cậu đâm ra xem thường, không còn kính
phục cha như trước nữa.
Số là hôm đó, ông Bình có
việc phải đi vội, và bỏ quên điện thoại di động ở nhà. Tuấn đang ngồi học bài, tiếng điện thoại reo
liên tục làm cậu bực mình vì bị chia trí, đến lần thứ năm, thứ sáu… thì cực
chẳng đã, cậu phải bốc điện thoại lên nghe.
Những tiếng nói ở đầu giây bên kia làm cậu giật nẩy mình, ngồi thẳng người
lên:
-
A lô, anh Bình đó
hả? em, Diễm Thu đây! anh khoẻ không? lóng rầy bị mụ vợ già kiểm soát chặt chẽ
lắm hay sao, mà không thấy gọi cho em?
Bận gì thì bận cũng phải nhắn lại cho em vài lời chứ? sắp đến sinh nhật em rồi đấy, liệu mà chuẩn
bị quà cáp gởi về cho em. Còn cái vụ căn
nhà đã đặt cọc, anh phải lo tiến tới đi chứ? chủ bán cứ dục phải trả nốt, mà em
thì làm gì có tiền?
Tuấn há miệng kinh ngạc,
không nói được lời nào, cậu còn đang bàng hoàng thì tiếng nói bên kia lại tiếp
tục, lần này đổi qua giọng nũng nịu, vòi vĩnh:
-
Tết này mình về
với em được không? Nhớ quá, có người yêu
ở xa buồn chịu không nổi. Hay là mình ly
dị phứt con mụ khọm già ấy đi cho rồi? thu xếp công việc xong rồi về Việt Nam ở
luôn với em, chịu không cưng? Kìa! sao
không thấy anh nói chi cả?
Bấy giờ Tuấn mới mở miệng
được, lạnh lùng:
-
Tôi không phải là
Bình.
Ngỡ ngàng một giây, rồi tiếng
người đàn bên kia đầu giây vội vã:
-
Ồ xin lỗi, tôi
gọi nhầm số.
Lập tức bà ta tắt máy nghe
cái cụp, Tuấn cũng đặt điện thoại xuống, bàng hoàng như người vừa tỉnh dậy sau
một cơn ác mộng. Ngồi một lát, chờ cho
tim bớt đập, Tuấn dò theo số điện thoại, và đọc được nhiều tin nhắn cũng của
người đàn bà tên Diễm Thu ấy, toàn một giọng tình tứ lả lơi, và sau cùng là...
nã tiền. Không còn nghi ngờ gì nữa, đúng
là cha cậu đã có nhân tình. Sau khi bình
tâm nhớ lại, suy xét, và phối hợp mọi sự kiện, bây giờ thì cậu hiểu cả, cậu
hiểu vì sao dạo này cha cậu hay tìm cớ để về Việt Nam nhiều như đi chợ. Ông viện đủ mọi lý do: khi thì thăm người nhà
đau yếu, khi về xây mộ ông bà, khi về nghiên cứu tình hình để sửa soạn cho một
cuộc kinh doanh trong tương lai… Bà và các con nghe vậy thì chỉ biết vậy, chứ
chẳng ai nghĩ tới việc tìm hiểu xem ông nói thiệt hay là nói dối.
Gia đình Tuấn thuộc loại khá
giả, ông Bình là chủ nhân của hai tiệm buôn vải vóc, quần áo phụ nữ và một
trung tâm băng nhạc khá đông khách, lợi tức đủ để gia đình sống một cách thoải
mái, lại có của ăn, của để. Ông Bình vừa
chẵn sáu mươi, bà Bình mới ngoài năm mươi tuổi, ông bà có ba người con: hai
trai, một gái, Tuấn là lớn nhất, đang học năm chót của trung học, hè tới sẽ thi
vô đại học. Ông Bình là một doanh gia
thành công trên thương trường, con cái đều ngoan ngoãn, chăm học. Người ngoài nhìn vào, ai cũng nói đây là một
gia đình hạnh phúc, chính mẹ cậu cũng thường hãnh diện khoe với mọi người, rằng
bà có ông chồng đàng hoàng, đứng đắn.
Ngờ đâu bà đã lầm, cũng như mọi người đều lầm, có ai ngờ con người trông
đạo mạo, nghiêm trang kia, thật ra chỉ có cái vỏ bề ngoài, che dấu một tâm địa
thấp hèn ở bên trong. Còn đâu hình ảnh
của một người cha đạo đức, mẫu mực, mà cậu vẫn tôn kính? Những lời giáo huấn nghiêm trang cha cậy vẫn
răn dạy con cái chẳng qua chỉ là diễn xuất mà thôi, như người đóng kịch trên
sân khấu. Khi bức màn nhung đã buông
xuống, son phấn đã rửa sạch, bộ mặt thật của diễn viên mới lộ ra, khác
hẳn. Tuấn đau lòng nhận thấy bi kịch của
gia đình cậu không phải mới xảy ra lúc gần đây, mà thật sự đã bắt đầu từ hai
năm về trước. Sau chuyến theo bạn bè đi
du lịch Việt Nam về, Tuấn thấy cha có vẻ hơi khang khác, ông có vẻ lo ra, và
luôn luôn than phiền dạo này làm ăn thất bại, tiền chỉ có ra, mà không vô. Ông nói dạo này kinh tế xuống thấp, thất
nghiệp đông, hàng hoá ít được tiêu thụ, phải giảm giá mới có người mua, vì vậy
những nhà buôn không kiếm ra lời, cứ phải ăn vào vốn. Ông nói vậy để giải thích cho bà vì sao tiền
để dành trong chương mục tiết kiệm của gia đình cứ hao hụt dần. Ông nói sao thì bà hay vậy, không hề nghi
ngờ, bà vốn tin chồng, và thật ra lời lãi rất khó mà kiểm soát. Nghe vậy, cả nhà đều lo lắng, nào ngờ ông đem
tiền cho gái…
Từ lúc tình cờ khám phá ra
những bí mật của cha, cậu thiếu niên mười bẩy tuổi, chưa bao giờ nhìn thấy mặt
trái của cuộc đời này, đâm ra thất vọng não nề.
Từ nhỏ, cậu đã coi cha như một vĩ nhân, tượng trưng cho tất cả những
gì cao đẹp nhất. Bây giờ ông vĩ nhân đã tự hạ bệ, Tuấn thấy
ông sao tầm thường quá, cậu xót xa nhận thấy lòng kính trọng của cậu đối với
cha không còn được như xưa. Tuy trong
tâm bất bình, nhưng Tuấn vẫn giữ kín, không hé môi cho ai biết, cậu không muốn
thấy cảnh một gia đình đang đầm ấm, yên vui, bỗng dưng bị xáo trộn, cậu cũng
không muốn thấy mẹ buồn. Nhưng lòng cậu
lại buồn vô hạn, vì đã mất hết niềm tin vào cuộc đời. Trong tâm trạng hoang
mang, chán nản đó, Tuấn bị lũ bạn xấu rủ rê, và cậu đã buông thả, theo chúng
bạn tập tành con đường ăn chơi, để trả thù đời.
Ông Bình, qua lời kể của cô
nhân tình, cũng đoán biết là Tuấn đã rõ những bí mật của ông, nên trong lòng
ông cứ bứt rứt không yên. Ông hay lén
rình xem thái độ của con, và nghĩ bụng nếu nó cũng bắt chuớc ông, đi vào con
đường hư hỏng sớm như thế, thì nguy quá, phải cứu vãn tình thế mới được. Ông chờ dịp bà vắng nhà, qua tiểu bang khác,
thăm ông bà nhạc, mới gọi Tuấn vào phòng riêng, cho ông nói chuyện.
Chẳng cần thông minh, Tuấn
cũng biết ngay là chẳng có chuyện gì ngoài chuyện cha có bồ nhí. Không hiểu ông sẽ thanh minh, thanh nga thế
nào để chối tội? hay là ông định hối lộ cho cậu một món tiền, để cậu khỏi mách
mẹ? Một ý nghĩ làm cho Tuấn mỉm cười,
nhân dịp này tống tiền ông già cho bõ ghét?
Nhưng rồi cậu lại gạt ngay ý tưởng đó, dù sao cậu thiếu niên mới tập
tành hư hỏng này cũng chưa đến nỗi đánh mất nhân cách. Cậu chỉ muốn nhắc nhở cha thôi, rằng ông đang
là tấm gương để con cái noi theo mà bắt chước, rằng con cái nên hay hư là tùy
tư cách của người cha. Nghĩ thế, cậu
chuẩn bị thái độ, và ung dung vào phòng, ngồi đợi.
Ông Bình mở đầu câu chuyện
bằng một giọng tra hỏi, nhưng không có vẻ gì gay gắt:
-
Tối qua, con đi
đâu mà quá nửa khuya mới về?
-
Con đến nhà bạn
học bài. Tuấn nói dối tỉnh bơ.
-
Đứa nào?
-
Thằng Hùng.
Tuấn nói đại tên một đứa bạn
chăm học, nào dè cha cậu đập tay xuống bàn đánh thình một cái, quát:
-
Nói láo! Tối qua tao mới nói chuyện với ba thằng Hùng,
mày đâu có tới nhà nó?
Tuấn giương mắt nhìn cha,
không hề sợ sệt, ông già đang tra gạn, hỏi tội cậu ư? thật là buồn cười, ông
cũng dối trá, lại tra vặn thằng con về tội dối trá? Được, đã thế phải cho ông
biết là cậu đã rõ hết mọi chuyện, để xem thái độ của ông ra sao? Nghĩ vậy, Tuấn sửa thế ngồi ngay ngắn lại,
điềm tĩnh:
-
Vậy thì con nói
thật, hôm qua con đi vũ trường, nhảy đầm với bạn gái.
Ông Bình ngạc nhiên, không
ngờ thằng Tuấn dám to gan đến thế, nó dám nói huỵch tẹt cả ra, mà không cần che
đậy chi cả, chứng tỏ nó đã hết sợ ông rồi.
Coi cái bản mặt ngang tàng của nó kìa! sẵn sàng nghênh chiến đó, găng
với nó bây giờ là hỏng hết, nó sẽ đương đầu cho tới cùng. Mà đấu với nó, chắc chắn ông sẽ thua thê
thảm, bởi vì nó đã nắm được cái tẩy của ông.
Ông xìu xuống ngay, thôi đành chịu lùi một bước vậy, ông cố nén tiếng
thở dài, lần đầu tiên người cha lầm lỗi này cảm thấy nhục nhã, vì đã đánh mất
oai quyền làm bố. Ông xuống giọng, nhỏ
nhẹ:
-
Năm nay con đang
học lớp 12 là năm then chốt ở trung học, nếu điểm số kém, con sẽ không được lên
đại học, vì không trường nào sẽ nhận con cả. Tương lai của con là do con quyết
định, sau này con sẽ làm nghề gì? nếu không có chút vốn học vấn trong tay? Còn nhỏ, sao con không học hành chăm chỉ, lại
đi vào con đường ăn chơi sớm thế?
-
Vậy ba nói hễ lớn
tuổi thì mới có quyền ăn chơi hay sao?
Tuấn hỏi một câu rất ngây thơ
làm ông Bình bối rối, lúng túng mãi mới tìm ra câu trả lời:
-
Không phải vậy,
nhưng… nhưng người già làm gì có tương lai mà sợ hỏng?
-
Con lại nghĩ
khác, người già không có tương lai, nhưng có quá khứ, nếu không cẩn thận, họ có
thể phá hỏng tất cả những gì họ đã xây dựng trong quá khứ.
Ông Bình giật mình, thằng
Tuấn không còn con nít như ông tưởng, nó đã biết nhận xét, suy nghĩ như người
lớn, cậu thiếu niên thông minh, can cường
này giống y chang hình ảnh của ông thời còn trẻ. Ông nhìn con bằng ánh mắt thương yêu:
-
Con đã trưởng
thành rồi đó!
Tuấn cười ngượng nghịu:
-
Con cũng nghĩ
vậy, mà ba có biết cái gì đã làm cho con trưởng thành trước tuổi không?
Ông Bình lại giật mình, nét
mặt hơi biến đổi. Thấy vậy Tuấn vụt hối hận và thôi ngay ý định khiêu chiến, vì
thật lòng cậu cũng không muốn dồn cha vào thế bí. Vội vã cậu sửa lại nét mặt hiền hoà:
-
Mà thôi con cũng
chẳng nói, vì có thể là con hiểu lầm.
Ông Bình thở ra nhẹ nhõm,
nhìn con bằng cặp mắt thầm cám ơn. Người
cha tội nghiệp này thấy cần phải nói một cái gì đó để vớt vát lại một chút sĩ
diện, nhưng ông nghĩ không ra. Hai cha
con ngồi im một lúc lâu, sau cùng ông lên tiếng, ông nói với con như tâm sự với
một người bạn:
-
Dạo này ba có
nhiều chuyện lo nghĩ. Công việc làm ăn
của ba bị thất bại, vì kinh tế suy thoái là tình trạng chung, gia đình nào cũng
bị ảnh hưởng, vì vậy ba có ý định dời đổi cơ sở làm ăn về Việt Nam…
Tuấn buồn cười và thương hại
cho cha, ông đang cố tìm cớ để bào chữa cho những việc làm sai quấy của ông
đây. Cậu mỉm cười, hỏi:
-
Ba có chắc về
Việt Nam làm ăn, ba sẽ thành công không?
-
Không chắc lắm,
nhưng nếu không thử thời vận thì sao biết được? Đó là lý do dạo này ba hay về
Việt Nam… Việc này tốn nhiều thì giờ lắm, trước hết là phải nghiên cứu tình
hình, tìm địa điểm thuận lợi, tìm người hợp tác, rồi còn phải giao thiệp, phải
xuất vốn nữa…
Tuấn lại cười thầm trong
bụng, nhưng không nỡ làm cho cha bẽ mặt, cậu vờ tin thật và gật gù:
-
Con hiểu rồi, ba
giải thích vì sao mà quỹ tiết kiệm của gia đình mình hao hụt và ba hay về Việt
Nam. Nhưng…Tuấn ngưng lại, cố lựa lời
cho cha khỏi đau lòng, nhưng ba nên cân nhắc, suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết
định xem có nên đem tất cả vốn liếng mà ba má đã khổ công gây dựng, chắt chiu
dành dụm trong hai mươi lăm năm trời, để đổi lấy một thứ mà chính ba cũng không
biết chắc là sẽ thành công? Ba có nghĩ
đến hậu quả không? nếu thất bại thì gia đình mình tan vỡ là chuyện dĩ nhiên, mà
tương lai của các con cũng sẽ hỏng cả, vì tụi con còn tâm trạng đâu mà học
hành?
Ông Bình thầm phục đứa con
khôn lanh, nó vừa giữ thể diện cho ông, nhưng đồng thời cũng không quên mục
đích, nó đang gián tiếp ra điều kiện cho ông chọn đó, hoặc là gia đình, hoặc là
mối tình phù phiếm, chứ ông không thể có cả hai. Mấy lúc gần đây, ông đã suy nghĩ lại và thấy
mình dại, chỉ vì một chút thú vui bất chính, ông muốn hưởng thụ để vớt vát tuổi
già, mà ông đã đánh mất bao nhiêu thứ: uy tín đối với con cái, hạnh phúc gia
đình và cả tiền bạc nữa chứ. Ấy là chưa
kể những tiếng thị phi, những khổ tâm nhọc trí mà ông phải lo đối phó che đậy,
dấu giếm tội lỗi. Bây giờ thì ông tỉnh
ngộ rồi, ông nhất quyết làm lại, ông muốn nói cho con ông hiểu để nó yên
lòng. Dịu dàng mỉm cười, ông vỗ nhẹ vai
Tuấn:
-
Con nói phải, đó
chỉ là một việc làm hồ đồ nhất thời. Mấy
lúc sau này, ba đã bình tâm suy nghĩ lại, và thấy không thể tiếp tục một chuyện
làm ăn bấp bênh như vậy được, nên ba đã quyết định chấm dứt. Ba không còn ý định thay đổi công việc nữa,
ba sẽ lo chấn chỉnh, tu bổ lại mấy cơ sở làm ăn của gia đình mình ở đây, con
yên tâm.
-
Cám ơn ba!
Lòng Tuấn bừng lên một niềm
vui khó tả, cậu cũng nhìn cha bằng cặp mắt vô cùng thương yêu:
-
Con cũng xin lỗi
đã làm ba buồn lòng bấy lâu nay. Con hứa
từ nay sẽ chăm học và không lêu lổng nữa.
Ông Bình gật đầu, giọng cảm
động:
-
Phải vậy mới đúng
con ạ. Đời người ai cũng có lúc lầm lỡ,
nhưng phải biết tỉnh ngộ và dừng lại đúng lúc, đừng để sự việc đi quá xa. Thôi
bây giờ con về phòng học bài đi!
Tuấn chào cha và bước ra
cửa. Nhìn theo bóng con đi khuất sau
hành lang, ông Bình lẩm bẩm một mình:
-
Mong nó cũng rút
được một bài học kinh nghiệm, để sau này đi trên con đường đời, khỏi vấp phải
vết bánh xe cũ mà ta đã đi.
Ông thấy lòng nhẹ nhõm như
vừa trút được một gánh nặng đeo đẳng làm ông bứt rứt, khó chịu cả mấy năm
trời. Ông thong thả bước ra vườn sau,
nhìn mấy cây mai, cây đào đơm chi chít những nụ, ông mỉm cười:
-
Lại sắp tết nữa
rồi.
Tết năm nào bà
cũng gói bánh chưng. Tội nghiệp người vợ hiền đã đi bên cạnh ông suốt hai mươi
lăm năm trường, tận tụy hy sinh, chăm lo từng miếng ăn, giấc ngủ cho chồng,
con. Năm nay bà không gói bánh chưng,
cũng chẳng sửa soạn nhà cửa, vì bà tưởng ông không ăn Tết ở nhà, bà buồn nên đi
thăm ông bà ngoại của xấp nhỏ cho khuây khoả.
Ông đang sốt ruột mong bà về, để nói cho bà biết rằng ông đã tỉnh ngộ
rồi, bà không có gì phải lo buồn nữa.
Thay vì về Việt Nam với nhân tình, ông sẽ đưa vợ con đi du lịch một
chuyến, sau khi ăn một cái Tết lớn ở nhà.
Tối nay ông sẽ điện thoại cho vợ biết quyết định ấy và dục bà về sớm.
-
Chắc má nó mừng
lắm.
Vừa tỉ mẩn ngắt mấy cái lá
mai, ông vừa mỉm cười một mình, mấy hôm nay thời tiết thay đổi rõ rệt, lại một
mùa Xuân nữa sắp về.
PHƯƠNG
- LAN
( Trích trong tập truyện Lấy
chồng xa )