, và những chiến-sĩ anh-hùng của TĐ/62 BĐQ biên phòng đã hy-sinh trên chiến trường Tây-Nguyên vào mùa Hè năm 1972.) 

  Xanh ghì nhẹ người yêu trong vòng tay rồi nói: 
- Thôi để anh về, ngày mai anh phải bay sớm. 
Phượng ôm ghì lấy anh rồi gục đầu vào ngực chàng nói giọng lo lắng: 
- Anh ơi! Sao…tự dưng em thấy sợ qúa à! 
Xanh cười vuốt tóc người người yêu, rồi thì thầm vào tai nàng: 
- Em tôi hôm nay sao nhõng nhẽo thế. Em sợ gì? 
- Hồi hôm em nằm mơ. 
- Em mơ thấy gì? A! để anh đoán xem nào. Ngày cưới chúng mình, có nguyên một phi-đoàn khu-trục phi-diễn trên không, rồi cả tỉnh PleiKu đổ ra xem, khen cô dâu và chú rể thật là xứng đôi vừa lứa.  
Phượng đấm nhẹ vào ngực Xanh nói: 
- Anh kỳ qúa à, chọc em hoài. Em nằm mơ thiệt đó. Em mơ thấy mặt trời tư nhiên rớt xuống chân núi, rồi trời đất tối xầm lại. Em giật mình tỉnh dậy, vẫn còn tưởng như thật. 
Xanh ghì chặt người yêu trong vòng tay, giọng an ủi: 
- Mông mị là do mình hay xuy nghĩ vẩn vơ mà ra, nhưng để anh thử giải mộng cho em nghe xem nào. Này nhé! Nhà em ở gần chân núi, mặt trời là Thái-Dương, tức là chân mạng của phi-đoàn anh; mặt trời rớt xuống chân núi ứng vào điềm nhà em sắp có rể là một phi-công của phi-đoàn 530 Thái-Dương. Không tin em cứ hỏi ba má xem có đúng không. 
Phượng phụng-phịu, cấu vào vai chàng rồi nói:  
- Anh lúc nào cũng dỡn được. Em hổng nói chuyện với anh nữa đâu.  
Xanh âu yếm bẹo má Phượng cười: 
- Thôi mà…cho anh xin lỗi, đừng giận anh nha.  
Nói xong anh đặt nhẹ lên đôi môi mọng của nàng một nụ hôn. Phượng ửng hồng đôi má, đẩy nhẹ chàng ra khẽ kêu lên: 
- Anh… 
Xanh cười sung sướng, ngắm vẻ mặt thẹn thùng của người yêu, rồi quay lưng bước ra cửa. 

***** 

Hai chiếc khu-trục A1 trang bị đầy bom đạn, trong đội hình cận phi, lao mình xuyên mây hướng về phía Polei-Kleng. Bám sát bên cánh phải của liêu, Xanh nghe trên tần-số FM tiếng quân bạn, tiếng của phi-cơ quan-sát, lẫn lộn cùng với tiếng đại bác vọng lên qua ống nghe trong nón bay như tiếng réo gọi của tử thần. 
Xanh chợt cảm thấy rúng động khi nghe tiếng vị Tiểu-Đoàn-Trưởng tiểu-đoàn 62 Biệt-Động-Quân biên phòng, yêu cầu phi-cơ quan-sát cho oanh kích ngay trên hầm chỉ huy của ông…Ông tình nguyện ở lại cản đường quân giặc, và chết theo đồn để cho đồng đội của ông có đủ thời giờ cùng gia đình mở đường máu rút ra khỏi căn-cứ…Dòng sông PoKor lờ mờ hiện ra bên dưới qua màn sương mù buổi sáng của vùng núi rừng Tây-Nguyên. Căn cứ Lệ-Khánh ngút ngàn khói lửa, ngùn ngụt bốc lên theo với luồng hào-khí ngất trời của những tráng-sĩ chốn biên cương. Liêu ra hiệu cho Xanh đổi ra hợp đoàn chiến đấu, rồi liên-lạc với phi-cơ quan-sát để xác định vị-trí. Người quan-sát-viên cho Liêu và Xanh biết quân bạn đang rút ra khỏi căn cứ, và hướng dẫn Thái-Dương oanh-kích ngay trên tiền đồn. Liêu liên lạc với Xanh, điều chỉnh lại cao độ, chúi mũi phi-cơ lao xuống, làm một vòng quay 360 độ, rồi phóng ra hai dàn hỏa tiễn công phá. Những trái hoả-tiễn cầy lên mặt đất đá một luồng đạn đạo như cơn địa chấn, làm rung chuyển cả núi rừng, xác địch bắn tung lên theo với những tàn cây gẫy vụn. Đạn phòng không từ bên dưới phóng lên tới tấp. Tiếng Liêu dồn dập vang lên trên tần số: 
- Thái-Dương 22 coi chừng phòng không từ hướng phải. Có hai xe tăng ở cạnh bồn xăng nơi đầu phi-đạo.  
Xanh mím môi lật ngược phi-cơ, lao đầu xuống thấp sát ngọn cây, rồi bấm nút thả hai trái bom Napalm một lúc.  
Một cuộn lửa bung ra, phủ trùm lên hai chiếc tăng T54 được ngụy trang bằng những cành cây cạnh bồn xăng, gây ra những tiếng nổ phụ long trời lở đất. Xanh tiếp tục giữ phi-cơ ở cao độ 25 thước dọc theo phi-đạo, bay qua bải mìn ngoài tiền đồn, rồi kéo mũi phi-cơ thẳng đứng phóng vụt lên. Đạn 12ly7, cùng với 37ly đan chéo hai bên cánh con chim sắt như những lằn sét ngoằn ngoèo trong cơn dông bão. Bỗng Xanh nghe thấy những tiếng nổ lụp bụp, phi-cơ rung lên dữ dội, khói đen bốc ra mù mịt che kín cả bảng phi-cụ trong phòng lái, rồi một ngọn lửa từ đầu máy bốc ra. Trong khoảnh khắc, Xanh cảm thấy người nóng rát, anh với tay để giựt dây dù nhưng không nắm được chốt giựt. Xanh thấy mắt mình cay xè vì khói. Thảng thốt qua nón bay, anh nghe tiếng Liêu la lớn: “- Số hai nhẩy dù ngay, phi-cơ mày đang bốc cháy”. Xanh cảm thấy ngộp thở, không trả lời được…Trong một thoáng vô vọng, Xanh khẽ kêu lên:
“- Chúa ơi cứu con!” Bỗng bàn tay Xanh nắm được chốt giựt, anh kéo mạnh con chốt. Một tiếng nổ chát chúa phát ra, anh cảm thấy người bị bắn tung lên, quay lộn nhiều vòng, rồi ngất đi vì sức ép qúa mạnh của lực “G”…  
…Khi tỉnh dậy, Xanh thấy mình đang đong đưa theo cánh dù. Anh nhìn xuống bên dưới, Liêu đang tung hoành, nhào lộn dọc theo sân bay của căn cứ PoleiKleng. Bất chấp màn lưới phòng không dầy đặc của địch bủa vây quanh thân tầu, người phi-tuần trưởng gan lỳ, và dũng cảm của phi-đoàn Thái-Dương 530, vẫn bình tĩnh nhả từng tràng hỏa-tiễn công phá, và đại-bác 20ly vào đám V.C từ hàng rào căn cứ tràn vào để đón bắt cánh dù của người phi-công lâm nạn…  
Trong giây phút nguy khổn, Xanh thấy được hỏa lực dũng mãnh của con tầu, và lòng can-đảm tuyệt vời của người phi-công đàn anh. Trong một thoáng, Xanh cầu xin ơn trên che trở cho Liêu được an toàn…Ngước mắt nhìn lên, thấy bông hoa dù lỗ chỗ những lỗ đạn, Xanh có cảm tưởng như cánh dù rơi qúa chậm; anh kéo dây, cố điều khiển cho cánh dù bay về hướng sông PoKor. Vừa vượt qua khỏi bãi mìn, dù rơi xuống khu rừng rậm. Cánh dù vướng vào ngọn cây cao hơn 10 thước. Sức nặng của thân hình Xanh theo dây dù giựt ngược lên, đập mạnh vào cành cây, làm Xanh cảm thấy toàn thân đau nhói. Bỗng Xanh nghe thấy một tiếng hô to: “- Đưa tay lên!” Xanh cảm thấy lạnh người…Còn đang lủng lẳng trên cành cây, Xanh trông thấy lưng của một tên cán binh Việt Cộng (V.C), nhưng hắn không thấy anh. Xanh vội mở khóa an toàn dây dù cài trước ngực, rồi cho người rơi xuống đất. Nghe tiếng động, tên V.C nổ một tràng AK. Xanh không biết hắn bắn mình hay bắn ai. Lẫn với tiếng đạn, Xanh nghe thấy nhiều tiếng quát tháo xung quanh. Anh khom người, vừa bò vừa chạy xa tên V.C và những tiếng quát tháo. Anh không rõ là mình đã đi được bao xa…Bỗng một hợp đoàn 2 chiếc UH1 bay ào ngang qua đầu Xanh. Xanh nhìn lên vừa kịp thấy người xạ thủ của chiếc “gun” đang nhoài nửa người ra khỏi thân tầu để tìm kiếm, nhưng anh ta không nhìn thấy Xanh. Hai chiếc UH1 quần thảo trên đầu ngọn tre cách chỗ Xanh đứng khoảng 100 thước. Xanh đoán họ đang ở trên vị trí của chiếc dù anh bỏ lại hồi nãy. Bỗng Xanh nhìn thấy một tên V.C cách anh khoảng 50 thước, đang kê khẩu AK lên cành cây bắn xối xả lên hai chiếc UH1. Một chiếc trúng đạn, dầu từ đầu máy phun tóe ra. Xanh nhìn thấy những tia dầu óng ánh đọng trên lá cây, chiếc trực thăng trúng đạn tròng-trành, chập-choạng lạng ra khỏi vùng. Chiếc còn lại vẫn tiếp tục bay quanh chiếc dù. Sức gió từ hai cánh quạt khổng lồ của con tầu cấp cứu thổi xuống, tạo ra một trận cuồng phong cuốn tung cả một khoảng rừng…Một luồng cảm-xúc mãnh liệt nổi lên, trong một giây, Xanh như quên hẳn hoàn-cảnh nghiệt-ngã của mình. Tất cả mọi thứ đều mờ đi, trước mắt anh, chỉ còn lại con tầu dũng mãnh đang chập-chờn nghiêng-ngả trong cơn bão lửa chập-chùng, và hình ảnh hào-hùng của những tráng-sĩ trên phi-cơ, vì nghĩa quên mình, bất chấp những luồng đạn thù nghịch, chằng chịt như mạng lưới, bủa vây quanh thân tầu… 
Hào-khí của người phi-công lâm nạn bừng lên, Xanh rút cây P38 bên cạnh xườn, hướng về phía tên V.C bắn liên tiếp mấy phát nhưng không trúng hắn ta. Xanh chỉ còn 2 viên đạn trong súng. Anh quyết định không bắn nữa, vì có bắn cũng vô ích. Khẩu súng cá nhân nhỏ bé này không phải là thứ vũ-khí xử-dụng ngoài chiến trường…Xanh nghĩ phi-hành-đòan của chiếc UH1 không thể cứu Xanh được, vì họ không thấy anh, và họ đang lọt vào ổ phục kích của địch. Xanh quyết định không dùng đạn flare để báo cho phi-hành-đoàn của chiếc trực thăng cấp cứu biết vị-trí của mình; vì anh biết, khi thấy đạn Flare bắn lên chiếc trực thăng này sẽ bay đến thả giây xuống để bốc anh lên, và như vậy nhất định họ sẽ bị phòng không địch bắn rớt.  
Trong một giây quyết định, Xanh rời bỏ chiếc UH1 và chạy về hướng Đông…Khoảng 30 phút sau, Xanh ra khỏi khu rừng tre và đến một bãi rẫy hoang. Nhìn về phía trước, không xa chỗ Xanh đứng, anh thấy một cái chòi lá. Trong chòi lúc nhúc một nhóm cán binh V.C với mấy khẩu pháo 37ly, và 57ly. Những khẩu pháo này được phủ cỏ khô để ngụy trang, chỉ chừa họng súng đen ngòm chỉa ra ngòai, chỗ Xanh đang ẩn núp. Nhìn về phía Nam và Đông Nam, Xanh thấy V.C đông như kiến, tản mác khắp nơi trên một bãi trống hoang rộng, mở ra một khoảng không-gian chập-chùng đồi núi, nối tiếp nhau chạy dài đến tận chân trời. Xanh cảm thấy thân thể mình mỏi nhừ không thể đi thêm được nữa. Anh đảo mắt nhìn quanh, rồi chui vào một bụi rậm, hy vọng núp ở đây đợi đêm đến sẽ đi tiếp… 
Từ lúc nhẩy dù ra khỏi chiếc phi-cơ bốc cháy trên vòm trời lửa đạn đến giờ, đầu óc Xanh lúc nào cũng căng thẳng. Xanh ngồi tựa lưng vào một tảng đá, định bụng là nhắm mắt nghỉ giây lát để lấy lại sức, nhưng rồi anh thiếp đi lúc nào không biết; trong cơn mê mơ hồ thảng thốt, Xanh thấy Phượng đầu tóc rối bù, chạy ào đến, gục đầu vào ngực anh giọng nức nở: “- Anh ơi! Em thấy sợ qúa à…” Xanh ôm chặt lấy Phượng, rồi âu yếm vuốt tóc nàng nói: “- Em đừng sợ, anh về với em rồi nè”…Một luồng gió lạnh thổi rít lên xuyên qua cành cây kẽ lá, Xanh rùng mình tỉnh dậy. Nhìn quanh, anh chỉ thấy những dây leo hoang dại quấn lấy mình. Xanh sờ lên vai, thấy vai áo mình dính máu. Lúc bấy giờ Xanh mới để ý đến vết thương trên đầu đang rỉ máu rơi xuống ướt đẫm vai anh. Xanh cởi chiếc khăn quàng cổ bằng giải lụa mầu tím hoa sim, mà Phượng khâu tặng anh để buộc vết thương. Mầu tím hoa sim là mầu của một tình yêu lãng-mạn, nhưng cũng là mầu của tử biệt, chia ly. Nghĩ đến người yêu, Xanh thấy tim mình như thắt lại: 
“Em đâu quê nhà chong mắt đợi 
Hồn theo mây trắng ra sa trường 
Thôi em yêu chi ta thêm tội  
Vô duyên sui rơi lược vỡ guơng 
Ngày về hôn lễ hay tang lễ
Hoặc ngày ta nhắm mắt tay buông 
Thôi em chớ liều thân cô phụ 
Chiến trường đầy những nỗi đoạn trường 
Nơi đất lạnh trăm dòng sông Dịch 
Kinh-Kha nhìn quanh cả vạn muôn 
Há chỉ mình ta xuôi biên tái 
Một đi không trở lại là thường.” (*) 
Ngồi nghỉ một lát, Xanh cảm thấy trong người khỏe lại, anh lấy chiếc máy vô-tuyến cầm tay trong túi áo lưới phi-hành ra, bật nút rồi ghé sát miệng chuyển tín-hiệu “May day May day!”…Một luồng sóng vô-tuyến cực mạnh phát ra; qua máy, Xanh nghe tiếng người phi-công Mỹ báo cho bộ chỉ huy hành quân của họ để đến cứu Xanh, vì họ đã nhận được tín-hiệu cấp cứu của anh. Một phút sau, người phi-công bạn nói chuyện trực tiếp với Xanh: “- Thái-Dương, tôi đã nhận được tín-hiệu của bạn. Cứ tiếp tục chuyển tín hiệu, tôi sẽ bay đến bốc bạn trong vòng vài phút nữa”. Từ trong bụi cây nhìn ra, Xanh thấy chiếc trực thăng Cobra của Lục-Quân Mỹ đang lao về phía anh ẩn nấp. Người phi công tiếp tục đàm-thoại với Xanh để giữ tín-hiệu cho khỏi bị thất lạc. Anh ta cũng cho Xanh biết vì địa điểm phát tuyến của Xanh là nơi đóng quân của V.C, nên anh ta sẽ bất thần đáp xuống thật nhanh để bốc Xanh. Xanh mừng rỡ khi thấy chiếc trực thăng đang chúi đầu xuống chỗ mình đứng…  

Thình lình, một tiếng quát lạnh lùng và khô khan sau lưng Xanh nổi lên: “- Đưa tay lên!”. Xanh điếng người, và cảm thấy như có một luồng lãnh khí chạy luồn qua xương sống, anh đứng im không nhúc nhích. Anh nghĩ chúng chỉ giả vờ la hét chứ chúng không nhìn thấy anh. Lại thêm 2, 3 tiếng la nữa sát mang tai Xanh: “Đưa tay lên!” Xanh ngoảnh đầu lại thấy một đám cán binh V.C chĩa đầu súng AK về phía anh. Một tên V.C hung hãn ấn mạnh đầu súng vào lưng anh. Xanh bình tĩnh đưa hai tay lên khỏi đầu. Tên V.C hằn học quát lên hỏi một cách thô-lỗ:  
- Mày có súng trong người không? 
Xanh trả lời  
- Không! Chỉ có súng nhỏ đeo ở ngang hông thôi.  
Một tên V.C khác cũng vừa bước tới. Hắn hùng hổ lục soát khắp người Xanh, rồi thẳng tay nện cho anh một báng súng vào sau gáy. Xanh cảm thấy choáng váng, lảo đảo như muốn té xuống. Anh bậm môi gồng cứng hai chân để đứng thẳng người trước bọn cán binh rừng rú, và thô bạo. Chiếc máy cấp cúu vẫn còn nằm trên mặt đất. Tiếng của người phi-công Mỹ dồn dập phát ra hỏi Xanh: “Thái-Dương! Bạn đang ở đâu?” Tên V.C đầu tiên nhặt cái máy lên. Thằng thứ hai bảo tắt nó đi kẻo máy bay đến đánh. Chúng loay hoay mãi mà không biết làm sao để tắt. Chúng đưa cho Xanh và bảo anh tắt. Xanh cầm lấy cái máy nói: “- Phải bẻ cái cây này (cần anten) thì cái máy sẽ không dùng được”, rồi anh bẻ gẫy cần anten và tắt núm điều chỉnh. Xanh cảm thấy lòng mình đau nhói, vì đây là vật hộ thân cuối cùng có thể cứu Xanh thoát khỏi tay địch, bây giờ anh phải bẻ nó đi, chẳng khác nào anh bẻ gẫy một phương-tiện duy nhất để liên-lạc với thế giới bên ngoài. Chiếc trực thăng không liên-lạc được với Xanh cũng đã bỏ đi. Xanh nghe tiếng động cơ càng lúc càng xa dần theo khoảng cách… 
Xanh thấy lòng mình hụt hẫng. Thế là hết! Anh tự hỏi không biết những người bạn trên những chiếc khu-trục, và trực thăng cấp cứu vừa qua có nhìn thấy anh bị bắt hay không? Phần anh, anh nhìn thấy họ rất rõ…và anh cũng thấy được sự hy-sinh cao cả, và gắn bó của tình đồng đội, qua những hành động can-trường và hào-sảng của họ. Anh thầm nói: “- Xin cám ơn các bạn! Cám ơn các đại-hiệp, những anh-hùng hảo-hán nơi biên-cương quan-tái chốn sa trường…Xin vĩnh biệt em! Vĩnh biệt người yêu bé nhỏ của anh. Hôm nay anh đành lỗi hẹn, nhưng anh sẽ trở về, cho dù…rất muộn.” 
Trời đã về chiều. Buổi chiều Tây Nguyên ngày 9 tháng 5 năm 1972, từng tảng mây đen từ đỉnh Trường-Sơn lặng lẽ kéo về, chụp xuống vùng núi rừng sâu thẳm một bầu không khí ảm-đạm, và thê-lương. Xanh ngẩng mặt nhìn lên khoảng không-gian cao rộng, như muốn gọi một cánh chim trời bạt gió nào đó, nhưng biết gọi ai bây giờ. Danh-hiệu nào giờ này bắt được tần-số thầm lặng của anh. “- Ơi những Lạc-Long, Sơn-Dương, Thần-Tượng, KingBee, Bắc-Đẩu…Các bạn có nghe Thái-Dương gọi không, trả lời?” Tiếng gọi thầm lặng mà sao nghe như vang dội cả một bầu trời… 
“Chiều hôm bắc tay làm loa gọi 
Gọi ai nơi viễn xứ sa trường 
Gọi ai giữa sơn cùng thủy tận 
Ai người thiên cổ chốn biên-cương.” (*) 
Giờ này, giữa chốn rừng sâu núi thẳm, không còn một danh-hiệu nào đáp lại tiếng gọi thầm lặng của Xanh cả, mà chỉ có Hồn-Thiêng-Sông-Núi đang lẩn khuất đâu đây để lắng nghe, để vỗ về và che chở cho đứa con yêu của đất nước…  
Những tiếng quát tháo của bọn cán binh kéo Xanh về với thực tại. Chúng bắt Xanh lột giầy ra. Một tên bẻ quặt hai cánh tay Xanh về phía sau và trói lại. Một tên thúc báng súng vào lưng Xanh bắt anh đi theo chúng. Xanh lặng lẽ nhấc đôi chân trần bước đi theo lệnh của hai tên V.C. Mỗi bước đi của anh, là một bước dẫm lên những đau đớn, tủi nhục…Bất giác Xanh để thoát ra một tiếng thở dài…Kể từ giờ phút này, Xanh phải đương đầu với một cuộc chiến mới, một cuộc chiến đơn độc, và tàn khốc gấp trăm ngàn lần cuộc chiến anh vừa tham dự. Đó là “Cuộc chiến với chính bản thân mình”. Kẻ thù của anh bây giờ không phải là những tên cán binh V.C cuồng tín và khát máu nữa; mà là lòng tự-kỷ, sự kiên-trì và sức chịu đựng của anh. Anh không thể đầu hàng nghịch cảnh. Bằng mọi cách anh phải đứng vững. Anh phải đứng thẳng, đứng cao như một loài chim mang huyền-thoại của vầng Thái-Dương chói lọi: “Phượng-Hoàng gẫy cánh mòn nanh vuốt – Đâu thể vùi chung với kiếp gà”. Anh không thể gục ngã. Anh phải sống để tìm cách trở về đền bù lại cho người thân những mất mát, lo âu. Nhất là Phượng, người con gái còn nồng thơm mùi vị tinh-khiết thánh-thiện của cuộc đời, đã phải mòn mỏi đợi chờ.
Anh phải sống! Cuộc sống mới bắt đầu bắng cuộc hành-trình đầy gian khổ, dưới sự quản thúc và hành hạ tàn-bạo của lũ người vô nhân tính, trên con đường…xuôi biên tái. 
Trần Ngọc Nguyên Vũ 
(Một thời ly-loạn.) 
Chú-thích: (*) Thơ Phạm Ngọc Lư