Kinh Khổ
Làng Cổ Nhuế
Lao động là chân chính – điều này không bao giờ cũ. Vì vậy, nghề thu phân người khổ sở nhưng lương thiện bao giờ cũng đáng tôn vinh hơn những việc bất lương ác đức… Trước đây tôi cũng mục sở thị nhiều người dân Cổ Nhuế
Lao động là chân chính – điều này không bao giờ cũ. Vì vậy, nghề
thu phân người khổ sở nhưng lương thiện bao giờ cũng đáng tôn vinh hơn
những việc bất lương ác đức… Trước đây tôi cũng mục sở thị nhiều người
dân Cổ Nhuế lấy phân ở nhà xí công cộng nội thành cũng như dẻo dai gánh
những gánh nặng ” sản phẩm ” trên đường. Tôi, được cái biết nghĩ, và lúc
còn thiếu niên nhi đồng cũng từng nhặt phân trâu làm phân chuồng bón
ruộng, nên chưa bao giờ dám coi khinh những người làm việc này mà chỉ
thấy ghê ghê kinh kinh cái ” món” hàng kia. Và cũng có lúc nghĩ: làm
phim đề tài này nhỉ, tại sao không? Nhưng rồi tự trả lời: ai duyệt cho,
ngay đề cương đã không thể thông qua, và giả sử nếu cho làm thì ngôn
ngữ phim chưa biểu đạt được phần mùi vị, sẽ làm hỏng 1 đề tài hay.
 |
| Thanh niên Cổ Nhuế xin thề/ Chưa đầy 2 sọt chưa về quê hương |
LÀNG CỔ NHUẾ
Lúc tôi còn nhỏ mẹ tôi thường đe tôi: “Nếu không học hành tử tế thì sau
này chỉ có đi hót cứt thôi con ạ”. Hình ảnh người gánh phân suốt ngày
lang thang trong cái thị trấn nghèo quê tôi làm tôi rùng mình. Cái tương
lai có mùi khó ngửi này chẳng quyến rũ được ai. Nhưng mẹ tôi lầm. Thời
tôi lớn đây là cái nghề hái ra tiền. Ít nhất cũng hơn hẳn cái sự kiếm ăn
với cái bằng tiến sĩ của tôi. Anh biết đấy, viện Khoa Học của tôi nằm
cạnh làng Cổ Nhuế, tôi có đủ sở cú để khẳng định với anh điều đó.
Làng này sống bằng nghề hót cứt, có đền thờ Thành Hoàng hẳn hòi. Thành
Hoàng làng Cổ Nhuế là một vị hót cứt chính hiệu. Trong đền người ta thờ
đôi quang và chiếc đòn gánh cùng hai mảnh xương trâu cầm tay … Người
làng Cổ Nhuế đã đời này qua đời khác, ngày lại ngày, làm sạch cho thủ đô
Hà Nội. Vua Lê Thánh Tông từng ban cho làng này câu đối : “Khoác tấm áo
bào giang tay gánh vác Thiên hạ Vung hai thước kiếm, tận thu lòng dạ
Thế gian”. Anh đừng so sánh làng Cổ Nhuế với làng Phương Lưu ; cạnh
trường đại học Hàng Hải của anh ở Hải Phòng. So sánh như thế là hạ nhục
làng Cổ Nhuế của tôi đấy. Ngoài cái vinh quang của nghề hót cứt (lao
động là vinh quang).
Hơn nữa làng Phương Lưu của anh tuy hót cứt nhưng chủ yếu sống bằng nghề
đạo chích, chứ đâu có được ‘’tôn chỉ mục đích’’ như dân Cổ Nhuế. Thanh
niên Cổ Nhuế ta thề Chưa đầy hai sọt chưa về quê hương Nhưng không phải
dân làng Cổ Nhuế lúc nào cũng được hưởng cái vinh quang của lao động đâu
anh ạ. Kể từ những năm hợp tác hóa ồ ạt vào cuối thập niên 50, nghề hót
cứt đã phải chịu nhiều cay đắng. Người ta ngăn cấm những người nông dân
đi hót cứt, coi như họ là những người trốn lao động, bỏ việc đồng áng
để đi ‘’buôn’’ cứt. Người làng Cổ Nhuế phải tôn trọng pháp luật đành
ngồi nhà mà tiếc rẻ những bãi…… đơn côi không người chăm sóc.
Chỉ mãi tới cuối năm 1986, sau đổi mới, đất đai được chia ra để cho các
gia đình nông dân tự canh tác. Nghề trồng rau ở ngoại thành Hà Nội sống
lại, người Cổ Nhuế ơn Đảng mới lại được phép đi…. hót cứt và buôn… cứt.
Rau cỏ của xứ ta thơm ngon là nhờ phân Bắc. Các cụ lão nông chi điền dạy
thế ! Phân hóa học cho dù là sản phẩm của trí tuệ văn minh, chỉ cho
những thứ rau xanh tươi nhưng nhạt thếch. Ðổi mới và cởi trói do mẫu
công khai (Glasnost) có cái mặt trái của nó. Trước đây ai muốn đi hót
cứt thì hót. Nhưng từ ngày người người đi hót, nhà nhà đi hót thì theo
qui luật. ‘’Người khôn, của hiếm’’, dân Cổ Nhuế đã chiến đấu ngoan cường
để dành lấy địa vị đầu ngành…. cứt Việt Nam.
Không biết đại tướng đồng hương, ngày ấy có can thiệp vào chuyện này hay
không, nhưng theo qui định của UBND thành phố HàNội dân ngoại thành
không được phép tự do đi hót cứt và lấy cứt nữa. Trước đây ngoài những
bãi cứt vô tổ chức, vô kỷ luật mà bất cứ ai cũng có thể hót. Người đi
lấy cứt có thể đến làm vệ sinh cho các nhà xí hai ngăn ở các thành phố
để để thu về cho mình một số cứt kiếm được. Bây giờ người nông dân ngoại
thành bị bắt buộc phải mua phân tại chợ Cổ Nhuế, một chợ tự cổ chí kim,
từ Ðông sang Tây đều không có, được thành lập năm 1989. Giá cả tùy
thuộc chất lượng (nói sau). Dân ngoại thành bây giờ trở thành người đi
lấy phân thuê cho Cổ Nhuế. Họ được phân chia địa bàn hoạt động, theo
lịch sắp xếp mang sản phẩm đến chợ nhưng không phải để họ tự bán. Họ chỉ
được nhận phần trăm tiền bán mà giá do ban quản lý chợ Cổ Nhuế quyết
định. Chống lại ư ?? Mất việc ngay. Ðội hậu bị, hàng ngàn người xung
phong thay chân kiếm cứt (xã hội hiện tại cứt hơi ít lắm, nay phải kiếm,
tức là phải đi làm vệ sinh để lấy cứt ở các hố xí, như đã nói trên).
Ði kiếm cứt hơn hẳn làm thương nghiệp, đừng nói gì đến nông nghiệp. Có lần tôi hỏi một anh Cổ Nhuế :
– Giá cả như thế chắc các anh chóng giàu lắm.
Anh đáp : – Anh Giai ơi, trông thế thôi, chứ kiếm được hai sọt thì cũng ăn mẹ nó hết một sọt rồi còn gi !?!
Trong chợ phân, xuất hiện phân giả. Người ta dùng đất sét thuồn qua ống
nứa, giã nhỏ thân chối trộn lẫn với nghệ bôi bên ngoài và cho tất cả lẫn
vào phân thật. Ðó là bí quyết. Phân giả gây náo loạn cho chợ phân khiên
thanh niên Cổ Nhuế phải cử ra một bộ phận ‘’kiểm tra chất lượng’’ trước
khi giao hàng. Anh còn nhớ dốc Bưởi chạy về viện Khoa Học không? Trạm
kiểm tra được lập ra tại đó, hoạt động từ mờ sáng đến trưa. Mùi uế khí
từ tay các kiểm tra viên thọc thẳng vào sọt phân tìm của giả. Nhờ lành
nghề và cương quyết, sau đó vài tuần, những đứa làm phân giả bị cắt giấy
phép. Tại chợ cứt được chia làm bốn loại:
- – Hạng nhất (first class) là phân lấy từ khu Ba Ðình… nơi có nhiều gia đình quan chức nên cứt được coi là ‘’nạc’’(tiếng nhà nghề chỉ cục phân rắn chất lượng cao) (!).
- – Hạng 2, Từ khu Hoàn Kiếm, nơi có nhiều dân buôn bán, nhiều nhà hàng khách sạn.
- – Hạng 3. Từ khu Hai Bà Trưng và Ðống Ða, nơi đa số dân cư là ngưòi lao động, xài nhiều rau nên ‘’mờ’’ (nhiều nước lỏng bõng)
- – Hạng 4. Từ ngoại thành, loại này xanh lẹt vì ‘’nguồn nguyên liệu thuần túy là rau muống. Bà con nông dân làm gì có thịt mà ăn.
Có lần tại chợ xuất hiện một sọt phân đề chữ : ‘’Phân ngoại 100 phần
trăm’’. Dân chúng không hiểu tại sao có bọn dám qua mặt Hải quan, dám
nhập cảng ‘’phân ngoại’’ về xài. Về sau chủ nhân sọt phân giải thích :
Phân lấy từ bể ‘’phốt’’ (fosse septique) của các sứ quán nước ngoài thì
không phải là phân ngoại còn là gì ? Ðây là những điều tai nghe mắt
thấy, tôi ghi lại gửi anh để có dịp kể lại cho bà con xa nước nghe chơi…
Cho biết quê hương ta có những thứ…. mà người ta hoàn toàn không có.
Tôi bảo đảm đây là sự thật ‘’chăm phần chăm’’. Chuyện có thật .
Hàn Sĩ – Tiến sĩ Vật Lý, Hà Nội
(troinam.net)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Vài Chuyện Buồn 30 Tháng 4" - by Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Sinh Nhật Buồn" - by Khuất Đẩu / Trần Văn Giang (ghi lại).
- Sự thật về “Nước mắm Việt Hương” của Tàu (?) - by Kỳ Đỗ / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Người Mỹ và người Việt khác nhau ở chỗ này !" - by Nguyễn Đắc Phúc / Trần Văn Giang (ghi lại)
- Lịch sử và hoài nghi _ Trần Thế Kỷ
Làng Cổ Nhuế
Lao động là chân chính – điều này không bao giờ cũ. Vì vậy, nghề thu phân người khổ sở nhưng lương thiện bao giờ cũng đáng tôn vinh hơn những việc bất lương ác đức… Trước đây tôi cũng mục sở thị nhiều người dân Cổ Nhuế
Lao động là chân chính – điều này không bao giờ cũ. Vì vậy, nghề
thu phân người khổ sở nhưng lương thiện bao giờ cũng đáng tôn vinh hơn
những việc bất lương ác đức… Trước đây tôi cũng mục sở thị nhiều người
dân Cổ Nhuế lấy phân ở nhà xí công cộng nội thành cũng như dẻo dai gánh
những gánh nặng ” sản phẩm ” trên đường. Tôi, được cái biết nghĩ, và lúc
còn thiếu niên nhi đồng cũng từng nhặt phân trâu làm phân chuồng bón
ruộng, nên chưa bao giờ dám coi khinh những người làm việc này mà chỉ
thấy ghê ghê kinh kinh cái ” món” hàng kia. Và cũng có lúc nghĩ: làm
phim đề tài này nhỉ, tại sao không? Nhưng rồi tự trả lời: ai duyệt cho,
ngay đề cương đã không thể thông qua, và giả sử nếu cho làm thì ngôn
ngữ phim chưa biểu đạt được phần mùi vị, sẽ làm hỏng 1 đề tài hay.
|
| Thanh niên Cổ Nhuế xin thề/ Chưa đầy 2 sọt chưa về quê hương |
LÀNG CỔ NHUẾ
Lúc tôi còn nhỏ mẹ tôi thường đe tôi: “Nếu không học hành tử tế thì sau
này chỉ có đi hót cứt thôi con ạ”. Hình ảnh người gánh phân suốt ngày
lang thang trong cái thị trấn nghèo quê tôi làm tôi rùng mình. Cái tương
lai có mùi khó ngửi này chẳng quyến rũ được ai. Nhưng mẹ tôi lầm. Thời
tôi lớn đây là cái nghề hái ra tiền. Ít nhất cũng hơn hẳn cái sự kiếm ăn
với cái bằng tiến sĩ của tôi. Anh biết đấy, viện Khoa Học của tôi nằm
cạnh làng Cổ Nhuế, tôi có đủ sở cú để khẳng định với anh điều đó.
Làng này sống bằng nghề hót cứt, có đền thờ Thành Hoàng hẳn hòi. Thành
Hoàng làng Cổ Nhuế là một vị hót cứt chính hiệu. Trong đền người ta thờ
đôi quang và chiếc đòn gánh cùng hai mảnh xương trâu cầm tay … Người
làng Cổ Nhuế đã đời này qua đời khác, ngày lại ngày, làm sạch cho thủ đô
Hà Nội. Vua Lê Thánh Tông từng ban cho làng này câu đối : “Khoác tấm áo
bào giang tay gánh vác Thiên hạ Vung hai thước kiếm, tận thu lòng dạ
Thế gian”. Anh đừng so sánh làng Cổ Nhuế với làng Phương Lưu ; cạnh
trường đại học Hàng Hải của anh ở Hải Phòng. So sánh như thế là hạ nhục
làng Cổ Nhuế của tôi đấy. Ngoài cái vinh quang của nghề hót cứt (lao
động là vinh quang).
Hơn nữa làng Phương Lưu của anh tuy hót cứt nhưng chủ yếu sống bằng nghề
đạo chích, chứ đâu có được ‘’tôn chỉ mục đích’’ như dân Cổ Nhuế. Thanh
niên Cổ Nhuế ta thề Chưa đầy hai sọt chưa về quê hương Nhưng không phải
dân làng Cổ Nhuế lúc nào cũng được hưởng cái vinh quang của lao động đâu
anh ạ. Kể từ những năm hợp tác hóa ồ ạt vào cuối thập niên 50, nghề hót
cứt đã phải chịu nhiều cay đắng. Người ta ngăn cấm những người nông dân
đi hót cứt, coi như họ là những người trốn lao động, bỏ việc đồng áng
để đi ‘’buôn’’ cứt. Người làng Cổ Nhuế phải tôn trọng pháp luật đành
ngồi nhà mà tiếc rẻ những bãi…… đơn côi không người chăm sóc.
Chỉ mãi tới cuối năm 1986, sau đổi mới, đất đai được chia ra để cho các
gia đình nông dân tự canh tác. Nghề trồng rau ở ngoại thành Hà Nội sống
lại, người Cổ Nhuế ơn Đảng mới lại được phép đi…. hót cứt và buôn… cứt.
Rau cỏ của xứ ta thơm ngon là nhờ phân Bắc. Các cụ lão nông chi điền dạy
thế ! Phân hóa học cho dù là sản phẩm của trí tuệ văn minh, chỉ cho
những thứ rau xanh tươi nhưng nhạt thếch. Ðổi mới và cởi trói do mẫu
công khai (Glasnost) có cái mặt trái của nó. Trước đây ai muốn đi hót
cứt thì hót. Nhưng từ ngày người người đi hót, nhà nhà đi hót thì theo
qui luật. ‘’Người khôn, của hiếm’’, dân Cổ Nhuế đã chiến đấu ngoan cường
để dành lấy địa vị đầu ngành…. cứt Việt Nam.
Không biết đại tướng đồng hương, ngày ấy có can thiệp vào chuyện này hay
không, nhưng theo qui định của UBND thành phố HàNội dân ngoại thành
không được phép tự do đi hót cứt và lấy cứt nữa. Trước đây ngoài những
bãi cứt vô tổ chức, vô kỷ luật mà bất cứ ai cũng có thể hót. Người đi
lấy cứt có thể đến làm vệ sinh cho các nhà xí hai ngăn ở các thành phố
để để thu về cho mình một số cứt kiếm được. Bây giờ người nông dân ngoại
thành bị bắt buộc phải mua phân tại chợ Cổ Nhuế, một chợ tự cổ chí kim,
từ Ðông sang Tây đều không có, được thành lập năm 1989. Giá cả tùy
thuộc chất lượng (nói sau). Dân ngoại thành bây giờ trở thành người đi
lấy phân thuê cho Cổ Nhuế. Họ được phân chia địa bàn hoạt động, theo
lịch sắp xếp mang sản phẩm đến chợ nhưng không phải để họ tự bán. Họ chỉ
được nhận phần trăm tiền bán mà giá do ban quản lý chợ Cổ Nhuế quyết
định. Chống lại ư ?? Mất việc ngay. Ðội hậu bị, hàng ngàn người xung
phong thay chân kiếm cứt (xã hội hiện tại cứt hơi ít lắm, nay phải kiếm,
tức là phải đi làm vệ sinh để lấy cứt ở các hố xí, như đã nói trên).
Ði kiếm cứt hơn hẳn làm thương nghiệp, đừng nói gì đến nông nghiệp. Có lần tôi hỏi một anh Cổ Nhuế :
– Giá cả như thế chắc các anh chóng giàu lắm.
Anh đáp : – Anh Giai ơi, trông thế thôi, chứ kiếm được hai sọt thì cũng ăn mẹ nó hết một sọt rồi còn gi !?!
Trong chợ phân, xuất hiện phân giả. Người ta dùng đất sét thuồn qua ống
nứa, giã nhỏ thân chối trộn lẫn với nghệ bôi bên ngoài và cho tất cả lẫn
vào phân thật. Ðó là bí quyết. Phân giả gây náo loạn cho chợ phân khiên
thanh niên Cổ Nhuế phải cử ra một bộ phận ‘’kiểm tra chất lượng’’ trước
khi giao hàng. Anh còn nhớ dốc Bưởi chạy về viện Khoa Học không? Trạm
kiểm tra được lập ra tại đó, hoạt động từ mờ sáng đến trưa. Mùi uế khí
từ tay các kiểm tra viên thọc thẳng vào sọt phân tìm của giả. Nhờ lành
nghề và cương quyết, sau đó vài tuần, những đứa làm phân giả bị cắt giấy
phép. Tại chợ cứt được chia làm bốn loại:
- – Hạng nhất (first class) là phân lấy từ khu Ba Ðình… nơi có nhiều gia đình quan chức nên cứt được coi là ‘’nạc’’(tiếng nhà nghề chỉ cục phân rắn chất lượng cao) (!).
- – Hạng 2, Từ khu Hoàn Kiếm, nơi có nhiều dân buôn bán, nhiều nhà hàng khách sạn.
- – Hạng 3. Từ khu Hai Bà Trưng và Ðống Ða, nơi đa số dân cư là ngưòi lao động, xài nhiều rau nên ‘’mờ’’ (nhiều nước lỏng bõng)
- – Hạng 4. Từ ngoại thành, loại này xanh lẹt vì ‘’nguồn nguyên liệu thuần túy là rau muống. Bà con nông dân làm gì có thịt mà ăn.
Có lần tại chợ xuất hiện một sọt phân đề chữ : ‘’Phân ngoại 100 phần
trăm’’. Dân chúng không hiểu tại sao có bọn dám qua mặt Hải quan, dám
nhập cảng ‘’phân ngoại’’ về xài. Về sau chủ nhân sọt phân giải thích :
Phân lấy từ bể ‘’phốt’’ (fosse septique) của các sứ quán nước ngoài thì
không phải là phân ngoại còn là gì ? Ðây là những điều tai nghe mắt
thấy, tôi ghi lại gửi anh để có dịp kể lại cho bà con xa nước nghe chơi…
Cho biết quê hương ta có những thứ…. mà người ta hoàn toàn không có.
Tôi bảo đảm đây là sự thật ‘’chăm phần chăm’’. Chuyện có thật .
Hàn Sĩ – Tiến sĩ Vật Lý, Hà Nội
(troinam.net)
