Khoa Học Thực Nghiệm & Tâm Linh

Máy bay sẽ bay theo hình chữ V

Trong các chuyến bay quân sự hoặc biểu diễn thể thao, máy bay từng bay theo đội hình chữ V như những đàn chim. Mục đích bay theo mô hình cùng lúc nhiều chiếc là để tạo hình ản

Trong các chuyến bay quân sự hoặc biểu diễn thể thao, máy bay từng bay theo đội hình chữ V như những đàn chim. Mục đích bay theo mô hình cùng lúc nhiều chiếc là để tạo hình ảnh ấn tượng cho người xem hoặc phối hợp tấn công nhanh trong một trận địa trên không hay dưới mặt đất. Tuy nhiên, từ vài thập niên qua, các nhà khoa học vật lý đã tiến hành thử nghiệm những chuyến bay mô phỏng trên màn hình máy tính, liệu xem máy bay có thể bay như đàn ngỗng trời với mục đích tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải carbon.

bay-theo-hinh-chu-v1
Boeing 777 của hãng hàng không ANA Nhật bay tập hợp đội hình 3 chiếc – Ảnh ANA

Có khi nào ta tự hỏi đàn chim di cư bay đen kịt theo đội hình trên trời liệu có va chạm lẫn nhau. Câu trả lời đã có từ các nhà nghiên cứu từ Ðại học Queensland đã tạo môi trường thí nghiệm tìm hiểu nhiều loài chim thiên di bay đi bay về cả trăm lần và công bố kết quả về vấn đề này. Kết quả cho thấy, không có lần nào các chú chim đụng nhau, cho dù các nhà nghiên cứu đã cố tình sắp xếp những chướng ngại vật trên không để có thể gây ra tai nạn va chạm. Khi phát hiện chướng ngại vật, đàn chim luôn tránh va chạm trực tiếp bằng cách luôn rẽ phải hoặc rẽ trái. Tuy nhiên, không loại trừ trường hợp đàn chim đụng phải vật thể lớn bay ngược chiều với tốc độ nhanh.

bay-theo-hinh-chu-v3
Máy bay trong tương lai sẽ bắt chước loài chim bay thành từng đàn để tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải – Nguồn: Naturemagazine

Trước khi tìm ra kết quả đàn chim bay thành đàn không bao giờ va chạm nhau, các nhà khoa học vật lý và hàng không cũng đã nghiên cứu việc bay theo đội hình với mục đích tiết kiệm sức lực. Bay theo hình chữ V, luồng khí từ hai cánh của con chim bay trước sẽ tạo luồng khí nâng con chim bay sau. Như vậy, những con bay sau sẽ ít tốn sức lực hơn. Peter Lissaman, chuyên gia hàng không của Ðại học Southern California tính toán, nếu 25 con chim bay theo đội hình thì mỗi con có thể tiết kiện đến 71% sức lực. Ðiều này sẽ xảy ra như thế nào đối với đội hình của 3 hay 7 chiếc máy bay, bay theo hình mũi tên. Kết quả cho thấy nhiên liệu xăng giảm 15% và lượng khí thải giảm 25%.

Ðiều này chỉ ra bay theo đội hình trước tiên là giảm nhiên liệu và khí thải. Ðiều thứ hai, phù hợp với các thiết kế máy bay đời mới bằng những vật liệu nhẹ composite như máy bay Boeing 787 hoặc Airbus 350 để tiết kiệm xăng. Nếu như kết hợp việc thay đổi vật liệu và thay đổi mô hình bay, thay vì bay một mình trong không trung, máy bay có thể tập hợp bay theo từng đàn như chim ở số lượng nhất định khi vượt qua các đại dương. Và sau khi gần tới điểm đến, máy bay có thể tách ra để hạ cánh xuống các điểm bay đến.

bay-theo-hinh-chu-v5
Mô phỏng máy bay Airbus bay theo đội hình trong tương lai – Nguồn: Airbus S.A.S

Boeing cũng đã phối hợp NASA nghiên cứu việc tiết kiệm xăng và khí thải cho loại máy bay dân dụng Boeing. Trong một thử nghiệm bay theo đội hình chữ V, kết quả cho thấy một chiếc Boeing 777 có thể tiết kiệm tiền nhiên liệu đến hơn 2 triệu USD/năm và khí thải trong không khí giảm đi rất nhiều. Nhưng liệu phi công điều hành những chiếc máy bay lớn như Boeing hay Airbus có cần phải là những phi công giàu kinh nghiệm để tránh những vụ va chạm có thể xảy ra với tốc độ máy bay 1000km/giờ.


Lý thuyết bay tiết kiệm xăng là như vậy. Nhưng rất nhiều câu hỏi được đặt ra về vấn đề an toàn cho hàng ngàn con người ngồi trong các chuyến bay mà không hề xảy ra những vụ va chạm trên không? Giải quyết được vấn đề này cũng chưa là hồi kết cho chuyện nghiên cứu mô hình bay ra sao để tiết kiệm nhiên liệu. Vấn đề vận hành, kiểm soát không lưu, thời tiết thay đổi khi có nhiễu động không khí, khoảng cách bay ra sao để có thể thực hiện được mô hình bay thành đàn trong tương lai. Từ năm 2009, Cục Dự án nghiên cứu Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã bật đèn xanh cho công ty Boeing nghiên cứu chương trình bay theo đội hình, nhưng đến nay dự án vẫn chưa bắt đầu.

bay-theo-hinh-chu-v4
Máy bay IL-96-400 của Nga bay cao hơn 13,000m có thể bay thành đội hình dùng cho quan sát mặt đất – Ảnh: Max Bryansky

Không chỉ có Hoa Kỳ, Nga và các nước châu Âu cũng đã bắt đầu có những nghiên cứu tính khả thi bay theo đội hình dành cho máy bay dân dụng. Chương trình AFF (Autonomous Formation Flight – Bay theo đội hình tự chủ) của Hoa Kỳ bắt đầu có những bước thử nghiệm đầu tiên cách nay mười năm khi dùng các khu trục cơ Hornet của Hải quân diễn ra tại căn cứ Edwards ở California. Sau hơn 40 chuyến bay thử nghiệm, các chuyên gia hàng không phát hiện ra rằng, máy bay ở vị trí thứ hai tiết kiệm được 12% nhiên liệu trong một chuyến bay dài 96 phút với tốc độ trung bình, tính ra tiết kiệm được 300 lít xăng.

Một điều cần biết là tất cả các phi công điều khiển những máy bay đều có kinh nghiệm và xử trí giỏi những tình huống bất ngờ khi máy bay bị nhiễu động không khí. Hơn nữa, các thế hệ máy bay từ mấy thập niên qua đã được trang bị hệ thống bay tự động và dưới mặt đất cũng có thể điều khiển chuyến bay hoặc thay đổi hành trình bằng hệ thống vi tính khi có tình huống chết người xảy ra với các phi công trong buồng lái. Ngày nay, trên các sân bay mỗi ngày đều có hàng ngàn chuyến bay hạ cánh tự động. Phi công có mặt chỉ để kiểm soát mọi hoạt động bay diễn ra suôn sẻ.

bay-theo-hinh-chu-v2
Máy bay phản lực chiến đấu bay theo đội hình với mục đích phối hợp tác chiến nhanh – Nguồn: Mirror UK

Hệ thống kiểm soát bay tự động và bộ phận điều khiển vi tính cũng sẽ kiểm soát luôn đội hình bay để giữ khoảng cách nhất định. Một khi vì lý do nào đó, các máy bay chệch khoảng cách, hệ thống cảm biến sẽ gởi thông tin về hệ thống bay tự động để tự điều chỉnh cân bằng khoảng cách giống như hệ thống cảm biến tránh những vật thể bên cạnh, phía trước hoặc sau đuôi của xe hơi không người lái. Trường Ðại học California đã đưa ra một chương trình xử lý phản ứng cho tình huống phản ứng nhanh 1/40 giây thay đổi thông số truyền về hệ thống vi tính để giải quyết khi một trường hợp máy bay cỡ lớn chệch đường bay để giữ đúng khoảng cách. Máy tính sẽ thay thế phi công làm tất cả mọi việc, mặc dù phi công đều là những nhà phi hành đầy kinh nghiệm.

Các nhà nghiên cứu hàng không còn cho biết rằng, việc bay theo đội hình chữ V không là trở ngại cho nhân viên kiểm soát không lưu mà trái lại thuận lợi hơn cho việc kiểm soát từng chiếc khi cất cánh và hạ cánh cũng như trong quá trình bay tản mát trên không. Việc nhìn trong màn hình rada thấy một đoàn Airbus bay theo đội hình dễ dàng kiểm soát hơn nhiều. Người ta cũng đã lượng trước sự tắc nghẽn lưu thông cho phép cất cánh và hạ cánh. Việc cất cánh hoàn toàn bình thường nối đuôi trên một đường băng khi các máy bay đạt tới độ cao nhất định sẽ tập hợp lại tổ chức đội hình bằng cách giảm tốc độ lần lượt. Lúc này đội hình máy bay sẽ giống như đàn chim vượt các đại dương. Khi gần đến vùng không lưu của mỗi nước, máy bay sẽ tách ra khỏi đàn vào không phận và hạ cánh như quy trình bình thường của tổ chức quản lý hàng không. Tất nhiên, các nhóm máy bay sẽ bị chi phối bởi đường bay, độ cao để đảm bảo an toàn lưu thông trên không trung.

Chỉ có điều, chúng ta sẽ không quen nhìn ra cửa sổ khi thấy một chiếc máy bay bên cạnh. Nhưng rồi mọi chuyện sẽ quen mắt khi ta bay trong không trung không còn cảm thấy lẻ loi nữa. Những chuyến bay đồng hành vượt đại dương sẽ cho ta cảm nhận an toàn hơn do bản năng con người thích sống tập quần và việc bắt chước loài chim thiên di bay theo đội hình ở những chuyến bay dài để tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải là một dự án nghiên cứu khả thi trong một tương lai không xa.

bay-theo-hinh-chu-v
Máy bay xếp hàng cất cánh sẽ không ảnh hưởng đến việc bay theo đội hình – Nguồn: Trapvip.me

Ngọc Linh – Theo IB Times UK

( Báo Trẻ )


Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Máy bay sẽ bay theo hình chữ V

Trong các chuyến bay quân sự hoặc biểu diễn thể thao, máy bay từng bay theo đội hình chữ V như những đàn chim. Mục đích bay theo mô hình cùng lúc nhiều chiếc là để tạo hình ản

Trong các chuyến bay quân sự hoặc biểu diễn thể thao, máy bay từng bay theo đội hình chữ V như những đàn chim. Mục đích bay theo mô hình cùng lúc nhiều chiếc là để tạo hình ảnh ấn tượng cho người xem hoặc phối hợp tấn công nhanh trong một trận địa trên không hay dưới mặt đất. Tuy nhiên, từ vài thập niên qua, các nhà khoa học vật lý đã tiến hành thử nghiệm những chuyến bay mô phỏng trên màn hình máy tính, liệu xem máy bay có thể bay như đàn ngỗng trời với mục đích tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải carbon.

bay-theo-hinh-chu-v1
Boeing 777 của hãng hàng không ANA Nhật bay tập hợp đội hình 3 chiếc – Ảnh ANA

Có khi nào ta tự hỏi đàn chim di cư bay đen kịt theo đội hình trên trời liệu có va chạm lẫn nhau. Câu trả lời đã có từ các nhà nghiên cứu từ Ðại học Queensland đã tạo môi trường thí nghiệm tìm hiểu nhiều loài chim thiên di bay đi bay về cả trăm lần và công bố kết quả về vấn đề này. Kết quả cho thấy, không có lần nào các chú chim đụng nhau, cho dù các nhà nghiên cứu đã cố tình sắp xếp những chướng ngại vật trên không để có thể gây ra tai nạn va chạm. Khi phát hiện chướng ngại vật, đàn chim luôn tránh va chạm trực tiếp bằng cách luôn rẽ phải hoặc rẽ trái. Tuy nhiên, không loại trừ trường hợp đàn chim đụng phải vật thể lớn bay ngược chiều với tốc độ nhanh.

bay-theo-hinh-chu-v3
Máy bay trong tương lai sẽ bắt chước loài chim bay thành từng đàn để tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải – Nguồn: Naturemagazine

Trước khi tìm ra kết quả đàn chim bay thành đàn không bao giờ va chạm nhau, các nhà khoa học vật lý và hàng không cũng đã nghiên cứu việc bay theo đội hình với mục đích tiết kiệm sức lực. Bay theo hình chữ V, luồng khí từ hai cánh của con chim bay trước sẽ tạo luồng khí nâng con chim bay sau. Như vậy, những con bay sau sẽ ít tốn sức lực hơn. Peter Lissaman, chuyên gia hàng không của Ðại học Southern California tính toán, nếu 25 con chim bay theo đội hình thì mỗi con có thể tiết kiện đến 71% sức lực. Ðiều này sẽ xảy ra như thế nào đối với đội hình của 3 hay 7 chiếc máy bay, bay theo hình mũi tên. Kết quả cho thấy nhiên liệu xăng giảm 15% và lượng khí thải giảm 25%.

Ðiều này chỉ ra bay theo đội hình trước tiên là giảm nhiên liệu và khí thải. Ðiều thứ hai, phù hợp với các thiết kế máy bay đời mới bằng những vật liệu nhẹ composite như máy bay Boeing 787 hoặc Airbus 350 để tiết kiệm xăng. Nếu như kết hợp việc thay đổi vật liệu và thay đổi mô hình bay, thay vì bay một mình trong không trung, máy bay có thể tập hợp bay theo từng đàn như chim ở số lượng nhất định khi vượt qua các đại dương. Và sau khi gần tới điểm đến, máy bay có thể tách ra để hạ cánh xuống các điểm bay đến.

bay-theo-hinh-chu-v5
Mô phỏng máy bay Airbus bay theo đội hình trong tương lai – Nguồn: Airbus S.A.S

Boeing cũng đã phối hợp NASA nghiên cứu việc tiết kiệm xăng và khí thải cho loại máy bay dân dụng Boeing. Trong một thử nghiệm bay theo đội hình chữ V, kết quả cho thấy một chiếc Boeing 777 có thể tiết kiệm tiền nhiên liệu đến hơn 2 triệu USD/năm và khí thải trong không khí giảm đi rất nhiều. Nhưng liệu phi công điều hành những chiếc máy bay lớn như Boeing hay Airbus có cần phải là những phi công giàu kinh nghiệm để tránh những vụ va chạm có thể xảy ra với tốc độ máy bay 1000km/giờ.


Lý thuyết bay tiết kiệm xăng là như vậy. Nhưng rất nhiều câu hỏi được đặt ra về vấn đề an toàn cho hàng ngàn con người ngồi trong các chuyến bay mà không hề xảy ra những vụ va chạm trên không? Giải quyết được vấn đề này cũng chưa là hồi kết cho chuyện nghiên cứu mô hình bay ra sao để tiết kiệm nhiên liệu. Vấn đề vận hành, kiểm soát không lưu, thời tiết thay đổi khi có nhiễu động không khí, khoảng cách bay ra sao để có thể thực hiện được mô hình bay thành đàn trong tương lai. Từ năm 2009, Cục Dự án nghiên cứu Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã bật đèn xanh cho công ty Boeing nghiên cứu chương trình bay theo đội hình, nhưng đến nay dự án vẫn chưa bắt đầu.

bay-theo-hinh-chu-v4
Máy bay IL-96-400 của Nga bay cao hơn 13,000m có thể bay thành đội hình dùng cho quan sát mặt đất – Ảnh: Max Bryansky

Không chỉ có Hoa Kỳ, Nga và các nước châu Âu cũng đã bắt đầu có những nghiên cứu tính khả thi bay theo đội hình dành cho máy bay dân dụng. Chương trình AFF (Autonomous Formation Flight – Bay theo đội hình tự chủ) của Hoa Kỳ bắt đầu có những bước thử nghiệm đầu tiên cách nay mười năm khi dùng các khu trục cơ Hornet của Hải quân diễn ra tại căn cứ Edwards ở California. Sau hơn 40 chuyến bay thử nghiệm, các chuyên gia hàng không phát hiện ra rằng, máy bay ở vị trí thứ hai tiết kiệm được 12% nhiên liệu trong một chuyến bay dài 96 phút với tốc độ trung bình, tính ra tiết kiệm được 300 lít xăng.

Một điều cần biết là tất cả các phi công điều khiển những máy bay đều có kinh nghiệm và xử trí giỏi những tình huống bất ngờ khi máy bay bị nhiễu động không khí. Hơn nữa, các thế hệ máy bay từ mấy thập niên qua đã được trang bị hệ thống bay tự động và dưới mặt đất cũng có thể điều khiển chuyến bay hoặc thay đổi hành trình bằng hệ thống vi tính khi có tình huống chết người xảy ra với các phi công trong buồng lái. Ngày nay, trên các sân bay mỗi ngày đều có hàng ngàn chuyến bay hạ cánh tự động. Phi công có mặt chỉ để kiểm soát mọi hoạt động bay diễn ra suôn sẻ.

bay-theo-hinh-chu-v2
Máy bay phản lực chiến đấu bay theo đội hình với mục đích phối hợp tác chiến nhanh – Nguồn: Mirror UK

Hệ thống kiểm soát bay tự động và bộ phận điều khiển vi tính cũng sẽ kiểm soát luôn đội hình bay để giữ khoảng cách nhất định. Một khi vì lý do nào đó, các máy bay chệch khoảng cách, hệ thống cảm biến sẽ gởi thông tin về hệ thống bay tự động để tự điều chỉnh cân bằng khoảng cách giống như hệ thống cảm biến tránh những vật thể bên cạnh, phía trước hoặc sau đuôi của xe hơi không người lái. Trường Ðại học California đã đưa ra một chương trình xử lý phản ứng cho tình huống phản ứng nhanh 1/40 giây thay đổi thông số truyền về hệ thống vi tính để giải quyết khi một trường hợp máy bay cỡ lớn chệch đường bay để giữ đúng khoảng cách. Máy tính sẽ thay thế phi công làm tất cả mọi việc, mặc dù phi công đều là những nhà phi hành đầy kinh nghiệm.

Các nhà nghiên cứu hàng không còn cho biết rằng, việc bay theo đội hình chữ V không là trở ngại cho nhân viên kiểm soát không lưu mà trái lại thuận lợi hơn cho việc kiểm soát từng chiếc khi cất cánh và hạ cánh cũng như trong quá trình bay tản mát trên không. Việc nhìn trong màn hình rada thấy một đoàn Airbus bay theo đội hình dễ dàng kiểm soát hơn nhiều. Người ta cũng đã lượng trước sự tắc nghẽn lưu thông cho phép cất cánh và hạ cánh. Việc cất cánh hoàn toàn bình thường nối đuôi trên một đường băng khi các máy bay đạt tới độ cao nhất định sẽ tập hợp lại tổ chức đội hình bằng cách giảm tốc độ lần lượt. Lúc này đội hình máy bay sẽ giống như đàn chim vượt các đại dương. Khi gần đến vùng không lưu của mỗi nước, máy bay sẽ tách ra khỏi đàn vào không phận và hạ cánh như quy trình bình thường của tổ chức quản lý hàng không. Tất nhiên, các nhóm máy bay sẽ bị chi phối bởi đường bay, độ cao để đảm bảo an toàn lưu thông trên không trung.

Chỉ có điều, chúng ta sẽ không quen nhìn ra cửa sổ khi thấy một chiếc máy bay bên cạnh. Nhưng rồi mọi chuyện sẽ quen mắt khi ta bay trong không trung không còn cảm thấy lẻ loi nữa. Những chuyến bay đồng hành vượt đại dương sẽ cho ta cảm nhận an toàn hơn do bản năng con người thích sống tập quần và việc bắt chước loài chim thiên di bay theo đội hình ở những chuyến bay dài để tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải là một dự án nghiên cứu khả thi trong một tương lai không xa.

bay-theo-hinh-chu-v
Máy bay xếp hàng cất cánh sẽ không ảnh hưởng đến việc bay theo đội hình – Nguồn: Trapvip.me

Ngọc Linh – Theo IB Times UK

( Báo Trẻ )


BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm