Những người Mỹ … trầm lặng

Đường phố DC trong ngày Boston Bombing. Ảnh: HM

Còn nhớ ngày 11-9-2001, cả nước Mỹ lặng người vì cuộc tấn công khủng bố. Những người bạn cùng làm việc kể, họ bị sốc tới mức không nói được gì. Tất cả đều nghĩ ngợi, nhìn thấy tòa tháp đôi đổ sụp, đi bộ về nhà mà không muốn bắt chuyện với người bên cạnh.

Nhưng sau khoảnh khắc trầm lặng của người Mỹ là cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Dường như hôm nay cuộc chiến ấy vẫn còn tiếp diễn. Sự việc xảy ra ở Boston giúp cho Hoa Kỳ có lý khi tiến hành chiến tranh chống Afganistan, Iraq, liệt Bắc Triều tiên và vài nước khác  vào trục quỉ.

Từ Vienna bên tiểu bang Virginia, tôi đi làm bằng metro về phía Washington DC. Cũng như mọi ngày khác, toa chật ních người vào giờ cao điểm. Khách đi tầu rất lịch sự, không ăn uống, không nói chuyện ồn ào. Thỉnh thoảng có đám choai choai đeo tai nghe, mở nhạc quá cỡ nên người bên cạnh vẫn thấy văng vẳng bên tai.

Nhưng mấy ngày nay không khí trong ga tầu im ắng khác thường. Chẳng thấy đám trẻ đeo tai nghe nữa. Tất cả chăm chú vào tin trên tờ báo miễn phí Express về đánh bom đẫm máu ở Boston, thư có thuốc độc gửi Tổng thống và vụ nổ kinh hoàng ở Texas. Người ngồi, người đứng đều im lặng đọc báo, thỉnh thoảng có tiếng thở dài.

Vụ nổ bom Boston xảy ra được 15 phút trong lúc tôi đang làm việc. Julius Haussmann, một đồng nghiệp IT, chạy sang hốt hoảng, nói tôi liên lạc ngay với Paul A. Ralyea thuộc nhóm tôi quản lý. Paul xin nghỉ phép để tham dự cuộc đua marathon lần thứ 27 của toàn nước Mỹ.

Xem trên internet đã thấy cảnh khói lửa mịt mù. Gọi mobile phải quay tới 4 lần mới nghe tiếng anh. Hỏi có việc gì không? Anh bảo đang ra sân bay Boston để về DC. Hóa ra anh đã kết thúc đường đua 42km trong 3 tiếng 25 phút trước đó gần 1 tiếng.

Paul từng dự 4 cuộc thi marathon toàn nước Mỹ ở California, Pennsylvania và lần này là Boston. Boston marathon là một trong 4 cuộc đua nổi tiếng nhất thế giới. Năm nay là lần chạy thứ 117.

Paul A. Ralyea áo xanh lơ số 11405 về đích. Ảnh BTC Marathon.

Để dự được cuộc thi này anh phải chạy tới 20-30 km hàng tuần cùng với bạn. Mục đích không phải là tấm huy chương vàng giá trị 250.000 đô la mà chính là rèn luyện sức khỏe và tham gia cộng đồng.

Paul nghỉ phép, bỏ tiền túi hàng ngàn đô la, mua vé máy bay, thuê khách sạn, trang trải mọi chi phí, chỉ đến đó chạy và về. Tới đích sẽ được tấm huy chương công nhận đã chạy đủ 42 km. Tinh thần thể thao Mỹ là thế, bỏ tiền túi đi thi quốc gia mà không cần bất kỳ sự tài trợ hay huấn luyện viên nào.

Thật đau xót, những người về chậm và người đứng xem tại vạch kết thúc đã lãnh hai trái bom tự tạo, nổ cách nhau 6-7 giây. 3 người thiệt mạng và 177 người bị thương.

Paul ra phòng chờ máy bay mới biết có vụ kinh hoàng vừa xảy ra. Nếu chậm chút thôi thì có lẽ mọi chuyện đã khác. Hỏi nghĩ gì về sự kiện đánh bom, anh bảo, thật khủng khiếp. Và anh thật may mắn. Dẫu thế nào sang năm anh vẫn dự marathon.

Ngay lúc ấy, tôi nhấc máy gọi cho con trai 12 tuổi vừa đi học về. Cu cậu được ở nhà một mình mấy tiếng theo luật của bang. Cậu nói, con đang làm bài tập về nhà. Dù bom đánh ở Boston, cách đó mấy ngàn km, nhưng mỗi ông bố bà mẹ bên Mỹ thường gọi cho con, cho người thân, chỉ để nghe tiếng con nói, và yên lòng.

Nhắn tin trên Facebook cho vài người bạn đang làm việc ở Boston, biết mọi người bình an. Hôm sau, nghe vụ nổ ở Texas, gọi cho bạn Ngô Thái Cơ, một đồng nghiệp cũ ở Viện Công nghệ Thông tin, hiện đang định cư và làm việc ở Texas. Chị bảo, mọi việc vẫn ổn, anh à.

Hỏi han nhau dù chỉ là vài từ nhắn trên Facebook, hay điện thoại di động, cốt để bản thân cũng yên lòng và người ở nơi xảy ra sự cố không cảm thấy cô độc. Có lẽ nhân loại trên toàn thế giới đều hành xử giống nhau trong hoạn nạn.

Cả ngày hôm sau văn phòng vẫn làm việc bình thường, nhưng thỉnh thoảng mấy đồng nghiệp lại sang “báo cáo tình hình”. Họ làm miệt mài nhưng vẫn nghe ngóng, mắt không thể rời phần tin nóng của CNN hay Washington Post.

Trưa 17-4, vừa đi ăn về thì cậu bạn chạy theo hổn hển “Bắt được kẻ đánh bom rồi”. Vào CNN, Washington Post đều có tít chạy. Chắc chắn các trang web nổi tiếng nghẽn mạch.

Nhưng hai mươi phút sau, bên Bộ Tư pháp cải chính “Chưa bắt ai” mà chỉ có tiến bộ rất nhiều trong việc tìm ra thủ phạm.

Chỉ vài chi tiết đó thôi cũng đủ cho thấy cả nước Mỹ nín thở theo dõi sự kiện Boston.

Dường như chưa đủ, ngay sau đó, một kẻ điên rồ đã gửi thư chứa thuốc độc cho Tổng thống và một nghị sỹ.

Như thêm dầu vào lửa, mấy chục người thiệt mạng thiệt mạng và nhiều người khác bị thương trong vụ nổ ở nhà máy phân bón ở Texas, Hoa Kỳ.

Nhà Trắng với an ninh nghiêm ngặt. Ảnh: HM

Thủ đô DC, New York và một số thành phố lớn trong tình trạng báo động cao. An ninh thắt chặt. Vào ngày đánh bom ở Boston, trực thăng lượn trên bầu trời DC liên tục. Buổi tối bay đi bay lại, chiếu đèn pha sáng choang xung quanh khu Nhà Trắng, đồi Capitol.

Chiều nay, tôi đi theo phố 18, ra ga Farragut West để đi về nhà. Xung quanh văn phòng cảnh sát như kiến bởi ngày mai là họp mùa Xuân của các nhà tài trợ quốc tế do World Bank, IMF tổ chức.

Từ ngoài nhìn vào nước Mỹ với những tin tức tràn ngập về khủng bố, về tai họa thì cứ nghĩ, nước này đang trong cơn hoảng loạn.

Nhưng quán hàng vẫn mở bình thường, dân chúng vẫn tới sở, vẫn làm việc, vẫn sáng tạo, người đi lại vẫn đông, hoa anh đào nở muộn trên phố vẫn rực rỡ, chỉ có điều ai cũng vẻ mặt tư lự hơn ngày thường.

Ghé qua phía Nhà Trắng, thấy đèn vẫn sáng, chỉ có điều an ninh tăng lên rõ rệt. Đại lộ Pennsylvania chạy qua trước Nhà Trắng đã bị chặn từ phía ngoài và vườn hoa La Fayette, trong khi bình thường, đầy khách du lịch cả ngày lẫn đêm.

Tổng thống Obama tới Boston để chia sẻ với các nạn nhân và động viên dân chúng. Nhưng có lẽ người Mỹ thích nghe tin một nghi phạm bị bắn chết và nghi phạm thứ hai đang bị săn lùng ở Boston bởi 9000 cảnh sát và quân cảnh hơn là nghe Tổng thống Obama nói trong nghẹn ngào.

Tối nay (19-4) hàng chục triệu người Mỹ nín thở theo dõi các kênh tivi truyền trực tiếp từ thành phố Watertown. Kẻ khủng bố thứ hai đang náu trên một chiếc thuyền phía sau vườn của ngôi nhà 67 Franklin bỗng nhiên nổi tiếng khắp thế giới.

Chưa tiêu diệt hay bắt được nghi phạm thứ hai thì Hoa Kỳ chưa thể nói đã về đến đích trong cuộc marathon bất đắc dĩ này. Như Paul nói, nếu không về đích thì không thể có tấm huy chương.

Thật may mắn, vào lúc 8:48 phút giờ Boston, nghi phạm Dzhokar Tsarnaev 19 tuổi đã bị bắt sống sau 24 giờ truy đuổi đến ngạt thở.

Tiểu thuyết “Người Mỹ trầm lặng” nổi tiếng của Graham Green nói về nước Mỹ có con người hấp dẫn, lịch thiệp, nhưng đến bất cứ đâu, cũng có mục đích lặng lẽ nào đó.

Cuộc săn lùng kẻ khủng bố đã kết thúc, nhưng tìm ra ai đứng sau cần nhiều thời gian hơn và để học được những gì sau những sự cố trên.

Rất có thể sau trận bom Boston, những người Mỹ sẽ tiếp tục…trầm lặng như sau vụ 11-9. Bởi những cuộc đua marathon vẫn tiếp tục vào những năm tới. Họ không thể để những vận động viên khỏe mạnh chạy tới vạch kết thúc lại mất cả chân tay vì những kẻ điên rồ ngay tại nước Mỹ.

Metro ở DC. Ảnh: HM

Xuân về bên cửa sổ. Ảnh: HM

Bài đăng trên Thanh Niên online.