Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một loại vắc-xin chống coronavirus được phát triển bởi Đại học Oxford và hãng dược phẩm AstraZeneca đã được chứng minh có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh (cả kháng thể và tế bào T) và dường như an toàn. Các kết quả đầy hứa hẹn của thử nghiệm ban đầu với 1.077 người tham gia, vừa được công bố trên tạp chí y khoa Lancet. Chính phủ Anh đã đặt hàng 100 triệu liều vắc-xin này, được gọi là AZD1222. Lancet cũng công bố thông tin về một loại vắc-xin đầy triển vọng khác từ Trung Quốc,  dường như cũng an toàn và có khả năng tạo phản ứng miễn dịch như vắc-xin của Oxford.

Các cuộc thảo luận để lập một quỹ phục hồi hậu coronavirus trị giá 750 tỷ euro (857 tỷ đô la) cho Liên minh châu Âu đã được nối lại. Một nhóm nhỏ các quốc gia, dẫn đầu bởi Hà Lan, cho rằng gói đề xuất quá hào phóng và muốn tăng tỉ lệ viện trợ được giải ngân bằng các khoản vay, thay vì bằng các khoản tài trợ thẳng. Các nước EU khác phản đối lập trường của họ. Đồng euro đã đạt mức giá cao nhất trong bốn tháng so với đồng đô la.

Ant Group, hãng thanh toán của Alibaba, đã công bố kế hoạch niêm yết trên cả sàn Thượng Hải Star Market và Sàn Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông. Đáng chú ý là do căng thẳng thương mại Trung – Mỹ, hãng đã bỏ qua New York. Lần IPO được chờ đợi từ lâu này có thể thuộc hàng lớn nhất trong năm nay. Sau khi huy động vốn vào năm 2018, công ty sở hữu dịch vụ thanh toán di động phổ biến Alipay này được định giá 150 tỷ đô la.

Chevron đã đồng ý sáp nhập với công ty thăm dò dầu khí Noble Energy trong một thỏa thuận thanh toán bằng cổ phiếu trị giá 13 tỷ đô la, bao gồm cả việc thừa kế các khoản nợ 8 tỷ đô la của Noble. Đây là thương vụ lớn đầu tiên được công bố trong lĩnh vực này kể từ khi đại dịch covid-19 khiến giá dầu sụp đổ. Chevron kỳ vọng việc sáp nhập sẽ củng cố vị thế của họ trên thị trường khí đốt quốc tế và dầu đá phiến Mỹ.

Dữ liệu sơ bộ do chính phủ Mexico công bố cho thấy có 17.439 vụ giết người trong sáu tháng đầu năm nay, một mức cao kỷ lục, dù tỷ lệ này đã giảm bớt trong ba tháng qua. Các vụ giết phụ nữ đặc biệt tăng cao. Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador từng hứa sẽ giảm các vụ giết người sau khi nhậm chức hồi  tháng 12 năm 2018.

Renault báo cáo sụt giảm 35% số lượng xe bán được trong nửa đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm trước vì phong tỏa covid-19. Tuy nhiên, nhà sản xuất ô tô Pháp cũng báo cáo phục hồi mạnh mẽ trong tháng 6.  Hãng cho hay doanh số mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện của họ, ZOE, đã tăng 38% và trở thành sản phẩm bán chạy nhất ở Châu Âu của dòng xe này.

UAE đã phóng thành công một tàu lên Sao Hỏa, khi tàu thăm dò Hope của họ được bắn lên trên một tên lửa từ bệ phóng ở Nhật Bản. Đó là cuộc phiêu lưu không gian đầu tiên của thế giới Ả Rập. Thời điểm Hope hoàn thành hành trình 500 triệu kilomet sẽ trùng với ngày quốc khánh của UAE. Khi ở trên quỹ đạo Sao Hỏa, nó sẽ thu thập dữ liệu về hệ thống thời tiết của hành tinh này.

TIÊU ĐIỂM

Hồng Kông tăng số ca nhiễm virus

Cuộc chiến trường kỳ của Hong Kong với covid-19 từng là một thành công đáng ganh tỵ. Đeo khẩu trang, nhanh chóng đưa người nhiễm nhập viện và cách ly cả khách quốc tế lẫn những người tiếp xúc với ca nhiễm, đã giúp kiểm soát tình hình mà không phải phong tỏa. Nhưng giờ đây thành phố phải đối mặt với làn sóng ca nhiễm thứ ba. Số ca nhiễm cộng đồng đã tăng từ gần 0 vào tháng 6 lên hơn 80 vào Chủ nhật.

Lần này độ tuổi trung bình của các bệnh nhân cao hơn, đồng nghĩa với tỷ lệ tử vong có thể tăng. Trường học, văn phòng và các dịch vụ công cộng đều có thể đóng cửa một lần nữa. Vẫn chưa rõ nguyên nhân của đợt bùng dịch này. Một số chuyên gia cho rằng đó là do công chúng mất cảnh giác sau khi các hạn chế trước đó được nới lỏng, hoặc do du khách được miễn cách ly. Các giả thuyết khác mang màu sắc chính trị hơn. Phe thân chính phủ đổ lỗi cho một cuộc biểu tình và một cuộc bầu cử cộng đồng vì đã kéo mọi người ra đường, trong khi phe đối lập cho rằng các quan chức bị phân tâm khi áp dụng luật an ninh quốc gia mới. Bất kể nguyên nhân là gì, đây vẫn là tin xấu cho mọi người.

Cuộc hành hương đến Amarnath ở Ấn Độ

Một số người tìm kiếm sự cứu rỗi. Số khác muốn được phiêu lưu. Bắt đầu từ hôm nay, những người hành hương sẽ đi qua băng giá, vượt đầm lầy và men theo những con đường sỏi đá để đến Amarnath, một ngôi đền trong hang cổ xưa ở Kashmir do Ấn Độ kiểm soát, để xem một măng đá được tôn sùng như biểu tượng của thần Shiva, một vị thần Hindu. Chuyến đi có thể nguy hiểm –  một cơn bão tuyết dữ dội vào năm 1996 đã gây ra một vụ giẫm đạp, giết chết 250 người – và năm ngoái nó đã bị hủy đột ngột vì các mối đe dọa khủng bố.

Chỉ vài ngày sau đó, chính phủ Ấn Độ đã huỷ vị thế đặc biệt của bang đa số Hồi giáo duy nhất  nước này; có thể nói người Kashmir đã sống trong phong tỏa kể từ tháng 8 năm ngoái. Đại dịch khiến mọi thứ khó khăn hơn. Khoảng 14.000 người Kashmir đã nhiễm covid-19, tạo áp lực lên hệ thống y tế. Mỗi ngày chỉ 500 người được phép hành hương, thấp hơn nhiều mức trung bình của năm ngoái. Những người e ngại có thể ở nhà. Đây sẽ là lần đầu tiên các giáo sĩ (đeo khẩu trang) thực hiện các nghi thức trực tiếp trên truyền hình quốc gia.

Tình hình các hãng hàng không Châu Phi

Bầu trời Tây Phi hôm nay sẽ đông đúc trở lại khi không phận tái mở cửa. Nhưng covid-19 đã khiến nhiều hãng hàng không châu Phi gặp rắc rối lớn. Vào tháng 4, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cảnh báo có thể sẽ mất đi tới 3,1 triệu việc làm liên quan đến hàng không ở Châu Phi, một nửa trong tổng số việc làm bị mất. Nhiều hãng hàng không lớn của châu Phi vốn đã phải vật lộn từ trước đại dịch. South African Airways không hề có lãi suốt từ 2011. Hãng này đã nộp đơn xin phá sản vào tháng 12, và chính phủ Nam Phi dường như sẽ bảo lãnh cho họ. Kenya Airways thì đang cắt giảm việc làm trong khi các nhà lập pháp tranh luận về kế hoạch quốc hữu hóa.

Nhưng số khác thì liên tục kiếm tiền. Ethiopian Airways cho biết họ có lợi nhuận từ đầu năm đến nay nhờ vào các chuyến bay hồi hương và chở hàng. Mặc dù các hãng hàng không có thể ăn mừng khi không phận mở, các cơ quan y tế lại lo lắng về sự lây lan covid-19. Số ca nhiễm tiếp tục tăng trên khắp lục địa. Do đó, còn phải xem du khách có thực sự muốn lên máy bay hay không.

Trump cố gắng xoay chuyển tình thế trước Biden

Donald Trump hôm nay tổ chức buổi gây quỹ trực tuyến đầu tiên của mình khi lòng nhiệt thành của các nhà tài trợ dành cho Joe Biden đã dần thu hẹp lợi thế về tiền của tổng thống. Chiến dịch của ông Trump và các tổ chức liên quan đã kết thúc tháng 6 với 295 triệu đô la trong tay; vốn bắt đầu gây quỹ trước tổng thống hai tháng, ông Biden hiện có 242 triệu đô la.

Chiến dịch của ông Trump khá hỗn loạn. Gần đây, ông đã chọn Bill Stepien, một chiến lược gia chính trị kín tiếng, ưa thích dữ liệu làm người quản lý chiến dịch của mình, thay thế cho Brad Parscale hay bốc đồng. Cho dù ông Parscale đang làm gì, có vẻ như nó không hiệu quả. Ông Trump vẫn thua  ông Biden trong nhiều cuộc thăm dò toàn quốc, thường với khoảng cách hai chữ số. Tình hình cũng tương tự ở nhiều bang chiến trường, và ông Biden đang giữ khoảng cách xa trong các thành trì truyền thống của đảng Cộng hòa như Georgia và Texas. Ông đang ghi điểm tốt với những cử tri lớn tuổi, những người mà không đảng viên Dân chủ nào giành được kể từ năm 2000. Ông Trump có thời gian để xoay chuyển mọi thứ, nhưng không nhiều: chỉ còn 15 tuần nữa là đến ngày bầu cử.

Philip Morris bước vào thị trường thuốc lá điện tử

Trong báo cáo thu nhập quý hai vào hôm nay, gã khổng lồ ngành thuốc lá biết rằng các sản phẩm chủ chốt của họ đang gặp rắc rối. Tiêu thụ thuốc lá toàn cầu đã đình trệ suốt thập niên qua; cổ phiếu của công ty đã bị tụt lại rất xa so với thị trường chứng khoán nói chung. Philip Morris đã vạch ra một kế hoạch để duy trì tồn tại vào năm 2016, tập trung vào việc khuyến khích 40 triệu khách hàng chuyển sang mảng sản phẩm không khói đang phát triển của họ.

Mục tiêu đó đã tiến gần hơn đến hiện thực vào đầu tháng này khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt thông tin tiếp thị của hãng rằng sản phẩm thuốc lá điện tử đầu tiên của họ, IQOS, được giới thiệu vào năm ngoái, là ít rủi ro hơn so với thuốc lá thông thường. IQOS tự làm nóng chứ không đốt thuốc, trái ngược với loại thuốc lá điện tử phổ biến của Juul, được chạy bằng thuốc lá hóa lỏng. Philip Morris đang tìm cách qua mặt Juul, công ty chiếm 75% thị trường thuốc lá điện tử vào năm 2019. Họ có thể thành công: một cuộc trấn áp của các nhà quản lý y tế và cuộc chiến pháp lý về tiếp thị cho những người trẻ tuổi đã làm Juul suy yếu. Nhưng bất chấp sự chấp thuận gần đây của FDA, vẫn chưa rõ IQOS ít nguy hại cho sức khoẻ đến đâu.