LONG HỒ là biệt danh của cựu Thiếu tá TQLC Lê quang Liễn.

Sau khi mản khóa học Bộ binh Cao cấp cuối năm 1971, tôi về BTL/SĐ nhận Sự vụ lịnh  và trình diện TĐ2/TQLC. Tr/tá Tiểu đoàn trưởng Nguyễn xuân Phúc chỉ định tôi làm Đại đội trưởng Đại đội 4. Tiểu đoàn phó lúc đó là Th/tá Trần văn Hợp, khóa 19 Vỏ bị Đà lạt. Chúng tôi đã qua những ngày đông rét mướt, lạnh buốt trên những căn cứ Holcomb, Sarge, Bá Hô..Rồi được về Sài gòn nghĩ dưỡng quân. Chưa được bao nhiêu ngày thì chiến sự bùng nổ lớn tại vùng hỏa tuyến. CSBV đã trắng trợn vi phạm Hiệp định Genève và  xua quân vượt qua vĩ tuyến 17 và vùng phi quân sự vào ngày 30/3/1972. Chúng xử dụng một lực luợng lớn gồm hai Sư đoàn 304, 308 và 4 trung đoàn biệt lập là 31, 246, 270 và 126 đặc công  thuộc Mặt trận B5 cùng với sự yểm trợ của khoảng 200 chiến xa thuộc Trung đoàn 203 và 204 và ba Trung đoàn pháo 38, 68 và Trung đoàn 84 Hỏa tiển địa không. Chỉ trong vòng 4 ngày đầu 11 căn cứ hỏa lực của ta ở vùng giới tuyến đã bị uy hiếp nặng nề trong đó có căn cứ Mai lộc của Lữ đoàn 147 /TQLC. Hai Tiểu đoàn 4 và 8 cũng rời bỏ hai căn cứ Sarge và Bá  Hô, Holcomb..Lữ đoàn 369/TQLC cùng với các Tiểu đoàn 2,5,9 cũng được không vận ra phi trường Phú bài và được tăng cường cho mặt trận phía tây tỉnh Quảng trị. Tiểu đoàn 2 tiến về căn cứ xa nhất có tên là Động Ông Đô (Barbara). Những trận đánh  quyết liệt xảy ra tại đây. Đại đội 4 đã tỏ ra vững vàng, tự tin với những trách nhiệm mà Tiểu đoàn đã giao. Nhưng cuối cùng trong thế trận chung: thị xã Quảng trị rơi vào tay giặc. Những cảnh tàn sát đồng bào trên ĐẠI LỘ KINH HOÀNG  từ cầu Bến Đá đến chi khu Mai lĩnh thật là đau lòng  và Lữ đoàn 369 với sự cương quyết của Đ/tá Lữ đoàn trưởng Phạm văn Chung BẢO VỆ PHÒNG TUYẾN MỸ CHÁNH,  không cho giặc tràn về phía Nam. Ba Tiểu đoàn 2+5+9 dàn trãi thành một tuyến khá rộng, về phía tây đến đồi Trần văn Lý và phía đông đến ấp Vân trình, một địa danh đã xảy ra những trận đánh sau này. Đại đội 4 được giao nhiệm vụ bảo vệ CẦU MỸ CHÁNH. Một vị trí rất quan trọng  trên đường tiến quân của Cộng quân lúc bấy giờ.

            Sư đoàn TQLC đã giữ vũng được phòng tuyến Mỹ Chánh và cuộc  chiến không ngừng lại ở đây. Có một sự thay đổi nhân sự của Tiểu đoàn. Tr/tá Nguyễn xuân Phúc bàn giao chức vụ Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2 cho Th/tá Tiểu đoàn phó Trần văn Hợp, Anh về làm Lữ đoàn phó Lữ đoàn 147 /TQLC do Đ/tá Nguyễn năng Bảo chỉ huy. Đ/U Phạm văn Tiền làm Tiểu đoàn phó và bàn giao Đại đội 5 cho Tr/U Huỳnh văn Trọn vừa đi học Basic Marine ở Mỹ về.

            Ngày 28/6/1972, hai lực lượng Tổng trừ bị là Nhảy Dù và TQLC bắt đầu vượt sông Mỹ chánh và tiến chiếm Quảng trị.

            Ngày 11/7/1972: một cuộc đổ quân vào lòng địch của TĐ1/TQLC vào quận Triệu phong nhằm cắt đứt con đường tiếp vận quan trọng của địch là Hương lộ 560. Tiểu đoàn 6 và Tiểu đoàn 2 là những đơn vị tiếp ứng quan trọng cho cuộc hành quân này. Riêng Tiểu đoàn 2 xuất phát từ Hương lộ 555 tiến về phía tây, qua các vùng Ngô xá đông, Ngô xá tây, Thâm triều, Bích la hậu, tiến đến bờ đông của dòng sông Vĩnh định để Công binh TQLC  bắt chiếc cầu dã chiến cho Thiết đoàn 20 mang M48 sang để đối đầu với tăng của địchtại vùng Chợ Sãi, Triệu Phong. Lộ trình di chuyển không dễ dàng vì bộ binh và Thiết giáp địch đã phục sẳn tại đây. Nếu không phải những con Trâu điên và những con Voi điên Thiết giáp chấp nhận cuộc chiến thì khó lòng mà thắng được. Những anh chàng Quái điểu đã sang bên kia bờ sông Dịch cũng cùng chung số phận của Kinh Kha mà thôi.

            TĐ2 tiếp tục gánh vác trách nhiệm của TĐ1 trao lại. Đại đội 4 lại nhận vị trí đóng quân của ĐĐ4/TĐ1 của Đ/U Trịnh văn Thềm.Từ vị trí này ĐĐ4 có nhiệm vụ đánh chiếm cây cầu sắt bắc qua sông Vĩng định trên Hương lộ 560. Và từ đây đánh dọc lên phía bắc chiếm chợ Sãi. Đó chính là những con đường huyết mạch dẫn vài thị xã Quãng trị.

             TĐ2/TQLC sau 15 ngày đêm đánh chiếm và trấn giữ chợ Sãi thuộc quận Triệu Phong, khu vực được coi là yết hầu của địch, chúng tôi đã thực sự ngăn chặn được một trong ba cửa ngõ xâm nhập, tiếp viện, tải thương của địch từ Đông Hà, Cửa Việt cho thị xã Quảng Trị.

              Hai đại đội  ĐĐ4 (Đại úy Lê quang Liễn, ĐĐT) và  ĐĐ5 (Trung úy Huỳnh văn Trọn, ĐĐT) được cánh B TĐ2 TQLC (Đại Úy Tiểu đoàn phó Phạm văn Tiền) chỉ huy đã thành công trong nhiệm vụ làm thất bại âm mưu tái chiếm Chợ Sãi của Trung đoàn 101 CSBV mặc dù chúng đã xử dụng đến 3 tiểu đoàn Bộ Binh có pháo yểm trợ, dùng chiến thuật xa luân chiến để cố đẩy lui hai đại đội Thủy Quân Lục Chiến này ra khỏi Hương lộ 560.

Chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ giao phó nhưng với cái giá phải trả chỉ riêng ĐĐ4 có 23 quân nhân tử thương trong đó có 2 Trung đội trưởng là Chuẩn úy Dương và Chuẩn úy Hội và hơn 62 quân nhân bị thương.

Về phía địch, tổn thất nhân mạng rất nặng nề, do dân chúng sau này cho biết CSBV đã tải thương rất nhiều về tuyến sau. Vì cường độ hỏa lực rất ác liệt và hai bên giao chiến rất gần nên Đại đội 4 đã xử dụng tù binh địch để thu gom chiến lợi phẩm hầu tránh thương vong cho quân ta. Sau này, tin tình báo kỹ thuật cho biết tên trung đoàn trưởng 101 bị mất chức vì thua trận dù y đã xin thêm một ngày nữa để tấn công.

Sau khi hoàn tất nhiệm vụ tái chiến Chợ Sãi, TĐ2 /TQLC đã bàn giao lại cho  TĐ1/ TQLC và về tuyến sau để dưỡng quân, bổ sung và có nhiệm vụ bảo vệ Bộ Tư Lệnh SĐ/TQLC/HQ tại Quận Hương Điền. Rời vùng hành quân đầy máu lửa, bao nhiêu ngày đêm chiến đấu cam go, anh em chúng tôi từ sỉ quan  đến binh sỉ chỉ thèm một giấc ngủ an bình dù ngắn ngủi, được tắm rửa để giũ  bớt cát bụi.. và ít giây phút riêng tư để nghĩ về gia đình sau hơn 15 ngày đêm thức trắng để chiến đấu với địch.

Đầu tháng 9 năm 1972, trong một buổi họp tại Bộ Tư Lệnh với TĐT/TĐ2TQLC và tất cả các sĩ quan Đại đội trưởng, Thiếu tướng Tư lệnh Bùi thế Lân có chỉ thị: “Sư đoàn hiện có trong tay một khối hỏa lực yểm trợ hùng hậu do Quân lực và đồng minh Hoa Kỳ cung ứng. Vừa rồi Tướng Tư Lệnh Không lực Hoa Kỳ vùng Thái Bình Dương có viếng thăm Bộ Tư Lệnh và hứa sẽ ưu tiên và tăng cường các phi vụ B52 cho Sư Đoàn TQLC. Vì vậy tôi ra  lệnh cho quân nhân các cấp: phải tái chiếm thị xã Quảng Trị và Cổ thành trong vòng 2 tuần lễ tới, vì đây là một mục tiêu có tầm mức quan trọng cả về quân sự lẫn chính trị và TĐ2/ TQLC sẽ là một trong những đơn vị được vinh dự thi hành lệnh trên.”

Chúng tôi rất hãnh diện được trở lại tuyến đầu cùng các tiểu đoàn 3, 6, 8 trong trận thư hùng chung cuộc nầy với Cộng Sản Bắc Việt tại thị xã Quảng Trị. Từ thâm tâm các Mũ xanh Thủy Quân Lục Chiến, chúng tôi hãnh diện với màu cờ sắc áo và luôn luôn tự hào là một trong những đơn vị ưu tú nhất của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, do đó chúng tôi hăng say nhận lãnh trách nhiệm tham dự những trận đánh quan trọng để giải quyết chiến trường; hơn nữa chúng tôi, TĐ2/TQLC là đơn vị tiêu biểu  và được sự tin cậy của Sư đoàn  Thủy Quân Lục Chiến.

Vào giai đoạn sau cùng trong kế hoạch tái chiếm Thị xã Quảng trị và  Cổ Thành Đinh công Tráng, 2 Lữ đoàn Thủy Quân Lục Chiến được giao phó nhiệm vụ như sau:

           _Lữ đoàn 147 TQLC với 2 nỗ lực chính: TĐ 3 và TĐ 7 đánh từ hướng Đông Bắc.

     _ Lữ đoàn 258 với 2 nỗ lực chính: TĐ 2 và TĐ 6 đánh từ hướng Tây Nam.

            Bộ chỉ huy TĐ 2 TQLC đóng tại ngã ba Long Hưng, góc đường Lê Huấn và Quốc lộ 1.

           * ĐĐ4/TĐ2 TQLC tiến dọc theo đường Hồ đắc Hanh để tiến chiếm trường nữ trung học Teresa Phước Môn và từ đó tiến dọc theo bờ Cổ Thành hướng Tây Nam để tái chiếm Tòa Hành Chánh Tỉnh Quảng Tri.. Đây là mục tiêu then chốt để TĐ 6làm đầu cầu tiến vào Cổ thành.

   *Đại Đội 5 Tiểu đoàn 2 TQLC bên trái ĐĐ4/TĐ2 TQLC.

    Tiểu Đoàn 6 TQLC bên phải ĐĐ4/TĐ2 TQLC.

     Rạng sáng 14/9/1972: địch dọn “điểm tâm” cho Đại đội 4 và Đại đội 5 bằng một trận pháo 130 ly ác liệt. Ban chỉ huy Đại đội 4 đóng quân ở một căn nhà gạch đổ nát mà trước đây là quán cà phê Sanh trên đường Hồ đắc Hanh, bị trúng một quả 130 ly, nhưng may mắn là tôi và 2 hiệu thính viên HS Hoàng và HS Chính chỉ bị ngộp thở và xây xát nhẹ vì nhờ hầm tránh pháo có sẵn trong nhà, nhưng Đại đội có 2 quân nhân cần tải thương.

Mục tiêu đầu tiên của Đại đội là trường Phước Môn, cách khoảng 300 mét. Trung đội 43 của Chuẩn úy Thu bị địch bắn chặn rất ác liệt vì địch đã “ngửi thấy” quyết chí tấn công tái chiếm Tòa Hành Chánh của Thủy Quân Lục Chiến, nên bằng mọi giá chúng phải ngăn cản cuộc tiến quân của ta. Để phản kích địch, tôi phải dùng hỏa lực pháo bắn tiếp cận của từng khẩu 105 ly với đầu nổ chậm, điều chỉnh “trái-phải-xa-gần” từng 10 mét một; đây là lối bắn rất quen thuộc của các đơn vị Thủy Quân Lục Chiến năm 1972, để đối phó với các chốt địch và các hầm chữ A. Cuối cùng, tôi dùng đại bác 90 ly của chiến xa M48 bắn trực xạ để hạ nốt một chốt địch còn sót lại trong trường Phước Môn.

Đến 14 giờ 30 chúng tôi hoàn toàn làm chủ mục tiêu là Trường Trung học Teresa và qua khai thác tù binh ta biết địch thuộc Sư Đoàn 320 B vừa vượt sông Thạch Hãn đêm qua, lúc 3 giờ sáng, ở khu vực tòa hành chánh. Phương tiện vượt sông là dây thừng căng từ Tòa hành chánh với phía bờ sông đối diện. Một tù binh quê quán ở Quỳnh Lưu, Nghệ An cho biết đơn vị vượt sông do tên thiếu úy Dũng chỉ huy và tên này đã tử thương. Chúng còn cho biết rất sợ lối đánh thần tốc, bám trụ và pháo của Thủy Quân Lục Chiến (qua nhật ký của một tù binh đã ghi “ghét những cây pháo chết tiệt của ngụy” hoặc “A trưởng (tiểu đội trưởng) gọi đi lãnh tiếp tế nhưng vờ không nghe vì ngại pháo”).

   Tuy vậy các chốt bắn sẻ của địch ở các cao điểm hướng bờ sông Thạch Hãn vẫn hoạt động rất mãnh liệt vì chính cá nhân chúng tôi trong lúc phối hợp để đóng quân với Đ/U Nguyễn văn Loan (ĐĐT/TĐ6 TQLC, bạn cùng khóa 20 Đà lạt) và Tr/U Đại đội phó Nguyễn hửu Hào đã suýt mất mạng vì một cú bắn sẻ cách đầu chỉ non gang tay làm cho gạch, xi măng ở khung cửa sổ rơi tung tóe trước mặt.

Để chuẩn bị cho trận đánh kết thúc vào sáng mai: Mục tiêu 28 (Tòa Hành Chánh tỉnh Quảng Trị), tôi và ĐĐP Nguyễn Hữu Hào – có biệt danh là Ông già 72 vì tài xử dụng hỏa tiển cầm tay M72 rất tuyệt vời của Hào – bàn tính rất chi tiết những việc cần làm chiều và tối nay hầu hoàn thành nhiệm vụ và giảm thiểu thương vong cho đơn vị vì chẳng cấp chỉ huy trực tiếp nào không đau lòng, xót xa khi đơn vị có thương vong.

Địa hình thị xã Quảng Trị lúc đó khá bằng phẳng vì các cao ốc, khu phố, các trụ điện hầu như bị san bằng và đường phố bụi phủ một lớp dày đến vài phân do những trận oanh kích và mưa pháo của ta lẫn địch. Tôi và đại đội phó Hào đã hoạch định như sau:

a. Nghi binh tấn công để phát giác sự bố trí quân và các ổ súng cộng đồng của địch hầu tìm cách thanh toán.

        b. Đêm nay tôi và tiền sát viên pháo binh Thiếu úy Tài sẽ tác xạ khu vực quanh Tòa hành chánh, dọc đường Trần hưng Đạo, bờ sông và giữa dòng Thạch Hãn để gây căng thẳng và ngăn chặn địch xâm nhập.

c. Xin cánh B/TĐ2 TQLC tác xạ vào các đường tiến sát của địch, vào bờ sông Thạch Hãn phía đối diện Tòa Hành Chánh. Bộ chỉ huy địch có lẽ đã dời về khu vực Tòa Hành Chánh và hầm rượu ngầm (do Pháp xây cất bên cạnh Tòa Hành Chánh) sau khi bị phi pháo nhồi nát khu Cổ Thành Đinh công Tráng.

d. Phối hợp với Đại đội 5 của Tr/U Huỳnh văn Trọn để đồng loạt tấn công vào 6 giờ 30 sáng 15/9/72 hầu lợi dụng được yếu tố bất ngờ và tầm quan sát của địch vì trời còn tối do ảnh hưởng của trận bão Flossie (?).

Suốt mùa hè 72, hai Đại đội 4 và Đại đội 5 của chúng tôi như cặp bài trùng đã từng phối hợp rất chặt chẽ và ăn ý trong nhiều trận đánh ác liệt.

e. Các Trung đội 41 và 43 chỉ trang bị vũ khí đạn dược cơ hữu và một ngày lương khô để được nhẹ nhàng, tận dụng tối đa tính cơ động ngõ hầu giảm thương vong do trang bị quá nặng nề. Ba lô cá nhân sẽ do trung đội 44 của Chuẩn úy Hiếu và Thường vụ Đại đội (Thượng sĩ Đào Chữ) coi sóc.

f. Đạn dược trừ bị được tải lên gần vị trí xa nhất của đại đội ngay trong đêm.

Ngày 15/9/72: Quảng Trị đang mùa mưa bão, nước sông Thạch Hãn dâng cao, trần mây thấp, trời rất u ám. Suốt bao ngày qua, nơi đây đã xảy ra bao nhiêu đau thương tang tóc, máu đổ thịt rơi, do tập đoàn Cộng Sản khát máu đến “giải phóng miền Nam”.

Khu vực Cổ Thành đã được Tiểu đoàn 3 và Tiểu đoàn 6 khống chế nên Đại đội 4 đỡ lo hỏa lực địch từ trên cao bắn xuống.

Tòa Hành Chánh Tỉnh Quảng Trị là mục tiêu 28 trên phóng đồ hành quân của TĐ2/ TQLC. Hỏa lực yểm trợ cho cuộc tấn công, ngoài sự yểm trợ tận tình và vô cùng hiệu quả của các pháo thủ mũ xanh, Đại đội 4 còn được tăng cường 2 chiến xa M48 và 2 thiết vận xa M113 có trang bị súng phun lửa. Hai Trung đội 41 và 43 của Chuẩn úy Đức và Chuẩn úy Thu làm nỗ lực chính với lệnh hành quân rất rõ ràng:

Hiệu lệnh tấn công khi chiến xa M48 và thiết vận xa M113 chuyển xạ cao trên mục tiêu 92.  Trung đội 41 bên trái, 43 bên phải phối hợp với 2 thiết vận xa 113 tấn công thật nhanh, tràn ngập vị trí địch bằng hỏa lực và điều động. Đại Đội Phó Hào chỉ huy cánh quân nầỵ

Tôi và Trung đội 42 của Chuẩn úy Huyện là thành phần tiếp ứng, sẵn sàng  tấn công dứt điểm mục tiêu… Nếu tình thế xấu, Đại đội 4 hoặc sẽ bám trụ hoặc chỉ tấn công thăm dò phía trước.

Các Mũ xanh Đại đội 4 Trâu Điên được chuẩn bị kỹ lưỡng như được chấp cánh khi phối hợp tấn công với Thiết giáp M48 và Thiết vận xa M 113. Nhìn đồng đội sẵn sàng trong tư thế tác chiến với áo giáp, nón sắt và súng đạn đầy người, tự nhiên tôi thấy hãnh diện và tin tưởng vô cùng và một thoáng lo âu cho đoạn đường thử thách trước mặt: chỉ một đoạn đường ngắn nhưng một số anh em chúng tôi có thể đi không đến!!

Đại đội 4 và Đại đội 5 vừa rời tuyến xuất phát khoảng 20 thước thì địch bắt đầu chống trả bằng những tràng AK47 nghe rất chát chúa và B40 chống chiến xa. Thật may mắn, những loạt B40 đều bắn cao nên bị trợt mục tiêu, có lẽ địch mất bình tĩnh trước khí thế xung trận của Trâu Điên và M113. Tuy nhiên tôi thấy có 3 cọp biển bị thương và 2 quả B40 nổ gần trung đội 42 trừ bị của Đại đội 4. Các đại liên của M113 hạ thấp nòng súng xuống, bắn cày nát vùng đất trước mặt, những tràng M16, M79, đại liên M60 nghe dòn dã và tiếng hô xung phong nghe vang rền cả góc trời, cộng thêm những loạt súng cối 60 ly của Đại đội 4 bắn rất chính xác vào vị trí địch đã làm hỏa lực của chúng yếu hẳn đi.

Trong vùng ánh sáng tờ mờ của ngày 15/9/1972, bụi đất bay mịt mù trận địa. Đại đội 4 và M113 không để lỡ thời cơ, nhanh chóng tấn công và tràn ngập vị trí địch quanh các công sự bảo vệ Tòa hành chánh. Trên đường tăng cường cho trung đội 41, giao thêm 4 cọp biển bị thương cho y tá và thường vụ Đại đội để săn sóc và tải thương. Tuy vậy, vẫn còn một tổ do tên thiếu úy Lê viết Thắng – quê Quảng Bình, vừa mới cưới vợ được 20 hôm và mới xâm nhập, đã ngoan cố chống cự và bị tiểu đội do Hạ sĩ nhất Cao thanh toán, hạ 4 tên, thu tại chỗ 1 AK47, 1 K54, 1 đại liên 12 ly 7 và 1 B40. Hạ sĩ nhất Cao và Thiếu úy Hào sau nầy những chiến sỉ xuất sắc năm 1972,  được tưởng thưởng “Biệt Công Bội Tinh” do chính Phó Tổng thống Trần văn Hương trao tặng  và được công du Đài Loan. Hơn chục tên cộng sản Bắc Việt thuộc Sư đoàn 320B  đã buông súng đầu hàng để tránh bị tiêu diệt. Do trở ngại trên trục tiến quân, nên hơn một giờ sau Đại đội 2 / TĐ8 /TQLC do Đ/U Bùi phúc Lộc chỉ huy,  mới bắt tay được với chúng tôi để phòng thủ bên cánh phải (hướng Bắc), nhờ đơn vị bạn giúp sức nên chúng tôi  yên tâm hơn để tập trung lục soát mục tiêu vừa tái chiếm.

Kết quả: sau khi làm chủ hoàn toàn khu vực Tòa Hành Chánh Tỉnh Quảng Trị, chúng tôi thu hồi được cả khuôn dấu của Tòa Hành Chánh lúc 8 giờ 30 sáng 15/9/72.

Riêng đại đội 4 đã tịch thu một số lớn chiến lợi phẩm và một kho tiếp liệu gồm:

* 412 súng cá nhân
* 102 súng cộng đồng
* 40 thùng lương khô doTrung Cộng sản xuất.
* 23 máy truyền tin của Trung Cộng
* 18 tù binh
* Nhiều hố chôn tập thể và xác quanh khu vực Tòa Hành Chánh và khu hầm ngầm bên trái Tòa Hành Chánh, khoảng 30 xác.

Bộ Chỉ Huy Tiểu Đoàn 2 Thủy Quân Lục Chiến phải dùng 6 đợt thiết vận xa M113 để chuyển tù binh và chiến lợi phẩm về Bộ Chỉ Huỵ

Qua các máy truyền tin tịch thu của CSBV, chúng tôi nghe chúng gọi nhau ơi ới một cách hoảng loạn, chứng tỏ chúng hoang mang cao độ; có một tên cứ ôm đầu la hét, theo ĐĐP Hào cho biết tên nầy vì quá sợ pháo nên đã lên cơn như vậy từ nhiều ngày trước, hoặc chúng đại tiểu tiện ngay trong Tòa Hành Chánh vì không dám ra ngoài do sợ pháo.

Tòa Hành Chánh bị hư hại nặng, chỉ còn lại tầng trệt, quanh khu vực cầu thang chính của Tòa Hành Chánh, tôi không thể đứng thẳng người được vì gạch ngói ngổn ngang.

Để giữ vệ sinh cho khu vực đóng quân, chúng tôi phải rải bột sát trùng DDT lên các hố chôn tập thể và thu dọn chôn cất các tử thi của cái đám “sanh bắc tử nam”  còn ngổn ngang trong khu vực.Sau khi tái chiếm hoàn toàn thị xã Quảng Trị, dân chúng bị kẹt lại bên kia sông Thạch Hãn đã lợi dụng lúc quân Cộng sản Bắc Việt “chém vè” đã đào thoát về khu vực quân ta kiểm soát. Họ cho biết quân Cộng sản chạy tán loạn về hướng Đông Hà, Cam Lộ, và để đỡ mất mặt, chúng phao tin quân ta được lính Thái Lan, Đại Hàn tăng cường nên chúng tạm về đâỵ

            Việc tàn quân địch “chém vè” được chứng nghiệm đúng, vì sau khi chiếm thị xã, chúng tôi được một thời gian hơn nửa tháng không bị chúng quấy phá, thỉnh thoảng chỉ bị pháo tầm xa 130 ly.

   Hơn 30 năm qua đi, hôm nay tôi phải ngồi viết lại bài nầy vì món nợ ân tình quá lớn đối với các đồng đội thuộc Đại đội 4, Tiểu Đoàn 2 Thủy Quân Lục Chiến, những Mũ xanh đã hết lòng phục vụ cho Binh chủng và Tổ Quốc. Một số anh em đã anh dũng hy sinh hoặc tàn phế và sau 30/4/75 một số đồng đội khác đã trải qua những năm tháng trong lao tù cộng sản hoặc nổi trôi theo vận nước điêu linh.

              Những anh hùng thực sự của đơn vị là những Binh nhì Hợi, Binh nhất Danh, Chính, Hạ sĩ Hoàng, My, Hội, Rít, Trãi, Ba Gà, Khắn, Hạ sĩ nhất Cao, Trung sĩ Trọng, Trần Sơn (em Trần Vệ K19), Trung sĩ nhất Cảnh, Thượng sĩ Đào Chư, các Chuẩn úy Dương, Hội, Huyện, Hiếu, Thu, Đức, các Thiếu úy Lộc, Tài (Pháo binh), Nguyễn hữu Hào… và còn nhiều người nữa mà tôi không nhớ hết được. Chính họ đã thực sự viết nên những trang quân sử hào hùng của Binh chủng, những chiến sĩ tự do chiến đấu để ” Bảo Quốc An Dân”.

               Những người lính Mũ xanh sống thật hồn nhiên, đôn hậu, chan hòa tình cảm, rất nhẫn nại và chịu khó nhưng luôn luôn tỏ ra can đảm  và chấp nhận hy sinh như nhà văn mũ xanh Huỳnh văn Phú đã mô tả “Thủy Quân Lục Chiến sống hùng, sống mạnh nhưng sống không lâu”.

              Vì người khinh binh hôm nay có nhiệm vụ mở đường, đối đầu với hiểm nguy đợi chờ trước mặt, họ vẫn bình thản, can trường thi hành mệnh lệnh. Và khi chiều xuống, đơn vị dừng quân, họ lo đào hầm hố, gài mìn bẫy để phòng thủ đêm, nhưng vẫn kể cho nhau nghe những chuyện tiếu lâm hoặc ngâm nga những câu thơ thay vần thơ tình có chút lãng mạn,  hầu quên đi nỗi nhọc nhằn trên vai người lính như đại để:

            Nam: Thương chi cho uổng công tình,
                       Anh vế trong nớ bỏ mình bơ vơ.

            Nữ:   Bơ vơ thì mặc bơ vơ,
                     Anh về trong nớ nhớ viết thơ cho mình

               Những người lính Mũ xanh mang trên người trọng trách nặng nề như định mệnh đã dành sẵn cho họ nên họ luôn gắn bó với đơn vị cho đến lúc gục ngã hoặc cho đến giờ bị bức tử.

              Họ thật sự là những chiến sĩ vĩ đại của đất nước.

             Tôi phải ghi lại những sự kiện nầy để các thế hệ nối tiếp biết rằng ông, cha của họ đã chiến đấu anh dũng như vậy, nhưng phải bị thua trận, bị bức tử vì sự phản bội của đồng minh và của một số chính trị gia miền Nam đã ngây thơ tin vào hòa  hợp, hòa giải dân tộc của Cộng Sản và để nhớ lại những đồng đội của tôi đã nằm xuống nơi chiến trường sau khi đã chiến đấu vô cùng anh dũng để bảo vệ mảnh đất tự do nơi địa đầu giới tuyến. Tôi phải ghi lại vì ngày 30/3/72 các chiến sĩ mũ xanh của đại đội 4, Tiểu Đoàn 2, Thủy Quân Lục Chiến với quân số trên 170 nhảy vào vùng hành quân nhưng đến lúc tôi rời đơn vị vào ngày 26/9/72 khi được bổ nhiệm làm trưởng ban 3 rồi sau đó Tiểu Đoàn Phó Tiểu Đoàn 2/ Thủy Quân Lục Chiến thì đại đội 4 chỉ còn trên dưới 30 khuôn mặt cũ của ngày xuất quân với không ít hơn một lần bị thương qua những trận đánh hào hùng trước đó.

               Tôi thật hãnh diện và không khi nào quên được những đồng đội can trường tuyệt vời, đã chiến đấu khi Tổ Quốc lâm nguy, không sờn nguy hiểm, không màng hiển vinh, coi cái chết tựa lông hồng, đúng là những cảm tử quân như truyền thống của Binh Chủng Thủy Quân Lục Chiến.

Viết để kỷ niệm 30 năm
Ngày tái chiếm thị xã Quảng Trị và Cổ Thành Đinh Công Tráng.
Houston, mùa Thu 2002
http://www.tqlcvn.org/html_file/vietnam/toahanhchanh_leqlien.htm  
Thiếu Tá LÊ QUANG LIỄN
 LONG HỒ là biệt danh của cựu Thiếu tá TQLC Lê quang Liễn.

.....

Thiếu Tá Lê Quang Liễn
Anh sinh ngày 4/7/ 1942 tại Huế. Sau khi đậu Tú tài 2  tại trường Trung học Quốc học (Huế), Anh vào Sài gòn theo học Đại học Dược khoa từ 1961 đến 1963. Tình nguyện gia nhập Khóa 20 Trường Vỏ bị Quốc gia Việt nam ngày 1/ 12/1963. Mản khóa ngày 20/11/1965 và  tình nguyện phục vụ Binh chủng TQLC từ năm 1965-1975.  Anh được đưa về TĐ1/TQLC giữ chức vụ Trung đội trưởng rồi Đại đội phó. Năm 1969 Anh được du học Khóa Căn bản Sỉ quan TQLC /Hoa kỳ tại Quantico thuộc tiểu bang Virginia. Về nước được thuyên chuyển về làm Đại đội trưởng ĐĐ1/TĐ8 vừa mới thành lập. Năm 1971 Anh tham dự khóa Đại đội trưởng tại Trường Bộ binh Thủ đức. Cuối năm 1971 Anh về làm Đại đội trưởng ĐĐ4/TĐ2/TQLC và tham gia những trận đánh quyết liệt trong mùa hè đỏ lửa năm 1972.

Sau chiến thắng Cổ thành Anh được thăng cấp Thiếu tá và làm Trưởng ban 3 rồi Tiểu đoàn phó TĐ2/TQLC. Đầu năm 1973, Anh  tham dự Khóa học Bộ binh Cao cấp tại Long thành, Thủ đức. Mản khóa học Anh về làm Tiểu đoàn phó TĐ9/TQLC và là Tiểu đoàn phó TĐ7/TQLC từ tháng 12/1974 cho đến ngày bị bắt tại cửa Tư Hiền (Huế ) 27/3/1975. Anh bị giam trong những trại tù CS từ ngày 27/3/1975 đến 12/2/1988 trong đó có 4 năm 7 tháng 24 ngày bị biệt giam vì tranh đấu tại trại Bình Điền, Huế. (Tứ nhân bang TQLC: Phạm Cang + Lê quang Liễn + Ngô thành Hữu + Lê tự Hào là những người cuối cùng rời trại tù Bình Điền).

Sinh Tồn chuyển