Văn Học & Nghệ Thuật

Thơ Xuân Viên Linh

Lồng lộng xuân sang mở cửa đời Mẹ trong sơn động, Bố ngoài khơi Ba ngàn dặm biếc, năm nghìn tuổi Dạo bước nhân sinh ruổi ngựa trời.
Thơ Xuân Viên Linh
Viên Linh

Loạt bài văn học nghệ thuật trong bốn thứ năm vừa qua liên tiếp viết về mùa xuân, từ bài “One Day” của Johann Strauss (qua lời Việt của Phạm Duy: “Ngày Ấy Khi Xuân Ra Ðời”), tới các bài Tâm Sự Trong Thơ Xuân, Bùi Giáng-Mùa Xuân Phía Trước, Thời Thế Trong Thơ Xuân, bạn đọc đã có dịp đọc lại những vần thơ chọn lọc từ Văn Ðàn Bảo Giám, thơ Bích Khê, thơ Hàn Mặc Tử, Trần Huyền Trân và Nguyễn Bính. các thi sĩ nổi danh thời Tiền Chiến 1930-45.
alt

“Ðám Rước,” mực sơn ta trên giấy, phác thảo cho tranh sơn mài của họa sĩ Nguyễn Gia Trí (1908-1993), in lại từ cuốn “Hội Họa Hà Nội, Những Kí Ức Còn Lại” của Nguyễn Hải Yến, do nhã ý của Bác Sĩ Hà Quốc Thái và Picture Art Foundation. (Hình: Viên Linh cung cấp)


Về các thi sĩ của miền Nam, chúng ta đã đọc Bùi Giáng qua toàn bài Chào Nguyên Xuân, tìm hiểu cách dùng chữ của thi sĩ qua một bài thơ nổi tiếng của ông. Tuần trước, bài viết đã trình bày các thi sĩ làm thơ gắn liền thời thế chính sự và chiến sự như thế nào với Hà Thượng Nhân qua bài thơ gửi các văn nghệ sĩ phải rời Hà Nội vào Nam nhan đề Mùa Xuân Ðang Tới làm ngay trong năm chia cắt đất nước 1954, và bài Tết Nhớ của Bàng Bá Lân năm 1956, cùng ba bài thơ thời thế của Thích Tâm Châu, Nguyễn Vỹ và Cao Tiêu, nổi bật nhất là bài của Nguyễn Vỹ tả một trận đánh trong “Tiếng Súng Ðêm Xuân” năm 1962 và Kiệt Tấn tả trận Mậu Thân 1968, rút từ Trường Thi 3100 câu Việt Nam Thương Khúc. Kỳ này, báo ra đúng ngày 30 Tết, chỉ xin đăng sáng tác, đó là Thơ Xuân của tác giả bài này, từ bài thơ xuân đầu tiên trong đời đăng trên tuần báo Văn Nghệ Tiền Phong ở Sài Gòn năm 1955, khi tác giả 17 tuổi, tới những bài thơ xuân đăng trên các tạp chí văn học khác sau đó, cách nhau cả chục năm.

Bài Ca Của Những Người Giang Hồ

Ba năm không về thăm mẹ
Nằm đây chiều xuống sương phong
Bốn năm không về thăm chị
Sầu ngửa nghiêng dâng trong lòng.
Nghe giữa chiều sang pháo nổ
Mây còn nổi ở đầu sông
Còn có ai về gõ cửa
Mà vói tay vào trong không?
[vói, không phải với]
Ừ mai ừ mai nhớ lắm
Sao con không về mẹ mong
Ừ mai ừ mai nhớ lắm
Sao em không về chị trông?
Ðàn đúm theo dăm thằng bạn
Bao năm rồi còn tang bồng
Sáng ở đầu sông nhớ núi
Ðêm nằm trong núi nhớ sông
Có tin về hôm giáp Tết
Số nó bây giờ long đong
Người yêu vẫn làm da diết
Ra chuyện ngày đi ngại ngùng
Ba năm không về thăm me
Còn theo mộng lớn muôn phương
Còn xem trời xanh gió nổi
Ðường đi mây bay chập chùng.
Về thì nhớ núi nhớ sông
Về thì làm sao tang bồng.
(Viên Linh, Văn Nghệ Tiền Phong, Sài Gòn 1955)

Ðáy Nậm
Mùa lạnh chim thiên về nhiệt đới
Ta buồn thiên xuống đáy ly con
Sang Xuân chim trở về Phương Bối*
Ta trở về trong đáy nậm không.

(Viên Linh, Thủy Mộ Quan, Virginia 1982)
*Lá của cây bối được dùng để chép kinh Phật; Phương Bối Am là một cơ sở Phật sự của Sư Ông Nhất Hạnh trên một ngọn đồi ở Blao.

Xuân

Lồng lộng xuân sang mở cửa đời
Mẹ trong sơn động, Bố ngoài khơi
Ba ngàn dặm biếc, năm nghìn tuổi
Dạo bước nhân sinh ruổi ngựa trời.
Dạo bước nhân sinh mở cửa thơ
Hồn từ quê mẹ, ý quê cha
Dặm hồng bát ngát trăm năm mới
Bạn cũ ta tìm chữ nghĩa xưa.
Bạn cũ ta tìm trong cổ thư
Thanh xuân ngờm ngợp mộng sông hồ
Chia nhau bốn hướng trời dâu biển
Mà cộng chung còn một ước mơ.
Mà cộng chung còn đất nước xa
Tấc lòng mong mỏi có phôi pha
Xuân thu chiến quốc trùng hay thảo
Sống một đời không thể sống dư.
Nước non từ Ðộng Ðình Hồ
Vạn xuân như một cơ đồ không hai.
Hôm nay hương khói về trời
Chân phương ta gửi ít lời mừng xuân.
(Viên Linh, Khởi Hành, Tết 2002)

Vãn Xuân

Các anh theo mẹ hay cha
Ðến đây từ núi hay là đại dương?
(Năm mươi người của núi rừng
Năm mươi người của trùng trùng biển sâu)
Xuân xưa là một khởi đầu
Văn Lang lập quốc, Phong Châu dựng nhà.
Lụa hồng giặt bến sông La
Tào Khê học đạo Nhị Hà tầm tang.
Một thời trấn thủ Nam Quan
Thời qua Hồng Lĩnh, thời ngang Thần Phù
Gươm đàn quên lối xuân thu
Năm nghìn năm hỡi, mịt mù hôm nay.
Xuân ta trên đất nước này
Trời không nguyên đán, cỏ cây lạ người.
Chúng ta lưu lạc muôn nơi
Sông xa biển thẳm cuối trời đầu non.
Năm cùng tháng tận sức mòn
Vung tay kể chuyện mất còn làm chi.
Mai không nở đón xuân về
Chúng ta lỡ một lời thề nước non.
(Viên Linh, 2001)
Cùng với thơ mùa xuân, tác giả kính chúc quí bạn đọc văn nghệ một năm mới Giáp Ngọ mọi sự tốt đẹp.

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Thơ Xuân Viên Linh

Lồng lộng xuân sang mở cửa đời Mẹ trong sơn động, Bố ngoài khơi Ba ngàn dặm biếc, năm nghìn tuổi Dạo bước nhân sinh ruổi ngựa trời.
Thơ Xuân Viên Linh
Viên Linh

Loạt bài văn học nghệ thuật trong bốn thứ năm vừa qua liên tiếp viết về mùa xuân, từ bài “One Day” của Johann Strauss (qua lời Việt của Phạm Duy: “Ngày Ấy Khi Xuân Ra Ðời”), tới các bài Tâm Sự Trong Thơ Xuân, Bùi Giáng-Mùa Xuân Phía Trước, Thời Thế Trong Thơ Xuân, bạn đọc đã có dịp đọc lại những vần thơ chọn lọc từ Văn Ðàn Bảo Giám, thơ Bích Khê, thơ Hàn Mặc Tử, Trần Huyền Trân và Nguyễn Bính. các thi sĩ nổi danh thời Tiền Chiến 1930-45.
alt

“Ðám Rước,” mực sơn ta trên giấy, phác thảo cho tranh sơn mài của họa sĩ Nguyễn Gia Trí (1908-1993), in lại từ cuốn “Hội Họa Hà Nội, Những Kí Ức Còn Lại” của Nguyễn Hải Yến, do nhã ý của Bác Sĩ Hà Quốc Thái và Picture Art Foundation. (Hình: Viên Linh cung cấp)


Về các thi sĩ của miền Nam, chúng ta đã đọc Bùi Giáng qua toàn bài Chào Nguyên Xuân, tìm hiểu cách dùng chữ của thi sĩ qua một bài thơ nổi tiếng của ông. Tuần trước, bài viết đã trình bày các thi sĩ làm thơ gắn liền thời thế chính sự và chiến sự như thế nào với Hà Thượng Nhân qua bài thơ gửi các văn nghệ sĩ phải rời Hà Nội vào Nam nhan đề Mùa Xuân Ðang Tới làm ngay trong năm chia cắt đất nước 1954, và bài Tết Nhớ của Bàng Bá Lân năm 1956, cùng ba bài thơ thời thế của Thích Tâm Châu, Nguyễn Vỹ và Cao Tiêu, nổi bật nhất là bài của Nguyễn Vỹ tả một trận đánh trong “Tiếng Súng Ðêm Xuân” năm 1962 và Kiệt Tấn tả trận Mậu Thân 1968, rút từ Trường Thi 3100 câu Việt Nam Thương Khúc. Kỳ này, báo ra đúng ngày 30 Tết, chỉ xin đăng sáng tác, đó là Thơ Xuân của tác giả bài này, từ bài thơ xuân đầu tiên trong đời đăng trên tuần báo Văn Nghệ Tiền Phong ở Sài Gòn năm 1955, khi tác giả 17 tuổi, tới những bài thơ xuân đăng trên các tạp chí văn học khác sau đó, cách nhau cả chục năm.

Bài Ca Của Những Người Giang Hồ

Ba năm không về thăm mẹ
Nằm đây chiều xuống sương phong
Bốn năm không về thăm chị
Sầu ngửa nghiêng dâng trong lòng.
Nghe giữa chiều sang pháo nổ
Mây còn nổi ở đầu sông
Còn có ai về gõ cửa
Mà vói tay vào trong không?
[vói, không phải với]
Ừ mai ừ mai nhớ lắm
Sao con không về mẹ mong
Ừ mai ừ mai nhớ lắm
Sao em không về chị trông?
Ðàn đúm theo dăm thằng bạn
Bao năm rồi còn tang bồng
Sáng ở đầu sông nhớ núi
Ðêm nằm trong núi nhớ sông
Có tin về hôm giáp Tết
Số nó bây giờ long đong
Người yêu vẫn làm da diết
Ra chuyện ngày đi ngại ngùng
Ba năm không về thăm me
Còn theo mộng lớn muôn phương
Còn xem trời xanh gió nổi
Ðường đi mây bay chập chùng.
Về thì nhớ núi nhớ sông
Về thì làm sao tang bồng.
(Viên Linh, Văn Nghệ Tiền Phong, Sài Gòn 1955)

Ðáy Nậm
Mùa lạnh chim thiên về nhiệt đới
Ta buồn thiên xuống đáy ly con
Sang Xuân chim trở về Phương Bối*
Ta trở về trong đáy nậm không.

(Viên Linh, Thủy Mộ Quan, Virginia 1982)
*Lá của cây bối được dùng để chép kinh Phật; Phương Bối Am là một cơ sở Phật sự của Sư Ông Nhất Hạnh trên một ngọn đồi ở Blao.

Xuân

Lồng lộng xuân sang mở cửa đời
Mẹ trong sơn động, Bố ngoài khơi
Ba ngàn dặm biếc, năm nghìn tuổi
Dạo bước nhân sinh ruổi ngựa trời.
Dạo bước nhân sinh mở cửa thơ
Hồn từ quê mẹ, ý quê cha
Dặm hồng bát ngát trăm năm mới
Bạn cũ ta tìm chữ nghĩa xưa.
Bạn cũ ta tìm trong cổ thư
Thanh xuân ngờm ngợp mộng sông hồ
Chia nhau bốn hướng trời dâu biển
Mà cộng chung còn một ước mơ.
Mà cộng chung còn đất nước xa
Tấc lòng mong mỏi có phôi pha
Xuân thu chiến quốc trùng hay thảo
Sống một đời không thể sống dư.
Nước non từ Ðộng Ðình Hồ
Vạn xuân như một cơ đồ không hai.
Hôm nay hương khói về trời
Chân phương ta gửi ít lời mừng xuân.
(Viên Linh, Khởi Hành, Tết 2002)

Vãn Xuân

Các anh theo mẹ hay cha
Ðến đây từ núi hay là đại dương?
(Năm mươi người của núi rừng
Năm mươi người của trùng trùng biển sâu)
Xuân xưa là một khởi đầu
Văn Lang lập quốc, Phong Châu dựng nhà.
Lụa hồng giặt bến sông La
Tào Khê học đạo Nhị Hà tầm tang.
Một thời trấn thủ Nam Quan
Thời qua Hồng Lĩnh, thời ngang Thần Phù
Gươm đàn quên lối xuân thu
Năm nghìn năm hỡi, mịt mù hôm nay.
Xuân ta trên đất nước này
Trời không nguyên đán, cỏ cây lạ người.
Chúng ta lưu lạc muôn nơi
Sông xa biển thẳm cuối trời đầu non.
Năm cùng tháng tận sức mòn
Vung tay kể chuyện mất còn làm chi.
Mai không nở đón xuân về
Chúng ta lỡ một lời thề nước non.
(Viên Linh, 2001)
Cùng với thơ mùa xuân, tác giả kính chúc quí bạn đọc văn nghệ một năm mới Giáp Ngọ mọi sự tốt đẹp.

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm