Đăng ngày: 06/03/2024 - 16:26Sửa đổi ngày: 06/03/2024 - 16:27

3 phút

Jimmy Chérizier, biệt danh « Lò than », là một trong những trùm băng đảng có ảnh hưởng nhất ở Haïti hiện nay, đã ra tối hậu thư : « Nếu (thủ tướng) Ariel Henry không từ chức, nếu cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ ông ta, chúng tôi sẽ thẳng tiến đến nội chiến kéo theo một cuộc diệt chủng. Hoặc Haïti là thiên đường cho tất cả chúng tôi, hoặc là địa ngục cho tất cả ».

Từng làm cảnh sát và bị Liên Hiệp Quốc trừng phạt, trùm băng đảng 46 tuổi, cùng với nhiều nhóm vũ trang khác, muốn lật đổ thủ tướng nắm quyền kể từ vụ ám sát tổng thống Jovenel Moise năm 2021 và lẽ ra phải rời khỏi chức vụ vào đầu tháng 2. Trong khi đó, thủ tướng Ariel Henry công du Kenya để đúc kết những điểm cuối cùng cho kế hoạch thành lập một lực lượng quốc tế, do Kenya điều phối, đến giúp cảnh sát Haïti dẹploạn.

Từ cuối tuần qua, các băng đảng có vũ trang đã tấn công hai nhà tù, giúp hàng nghìn tội phạm vượt ngục, và chiếm giữ phần lớn thủ đô Port-au-Prince, những trục đường chính dẫn đến phần còn lại của đất nước nghèo nhất vùng Caribê. Người dân thủ đô không dám ra khỏi nhà vì sợ đạn lạc. Hàng quán đóng cửa. Xe ô tô bị đốt phá, ăn cắp. Xe tải chở hàng không vào được thủ đô, vì không thể vượt qua được những hàng rào được dựng chồng chất.

Trả lời RFI ngày 06/03, đại sứ Pháp tại Haïti Fabrice Mauriès cho biết thêm về tình hình tại nước này:

« Tình hình an ninh rất quan ngại, có thể coi là trầm trọng nhất từ nhiều năm qua, đến mức mà chúng tôi chứng kiến từ vài ngày nay nhiều vụ tấn công có phối hợp giữa các băng đảng vũ trang nhắm vào các cơ quan nhà nước, cơ sở hạ tầng trọng điểm, trong đó có sân bay Toussaint-Louverture ở Port-au-Prince. Vì vậy, một số hãng hàng không đã phải hủy chuyến bay. Nhà tù quốc gia ở Port-au-Prince cũng bị tấn công, hàng nghìn tù nhân bị giam ở đó đã vượt ngục. Thêm một mối lo lắng mới phải đối phó, vì các băng đảng có thể chiêu mộ những tù nhân vượt ngục này để gia tăng hoạt động tội phạm.

Nạn nhân đầu tiên của các băng đảng này là người dân. Họ bị vòi tiền, bị sát hại, nhất là người dân ở những khu bình dân, ở những nơi có nhiều phụ nữ và thiếu nữ sinh sống. Chính vì thế mà phải dừng ngay tình trạng này lại ».

Theo AFP, do bạo lực, khủng hoảng chính trị và hạn hán nhiều năm, khoảng 5,5 triệu người Haïti, chiếm gần 1/2 dân số, cần hỗ trợ nhân đạo. Liên Hiệp Quốc đã quyên góp được 674 triệu đô la cho năm 2024, nhưng số tiền này chỉ đáp ứng được 2,5% nhu cầu. Tình trạng bạo loạn trong những ngày gần đây đã buộc 15.000 người phải rời nhà cửa ở Port-au-Prince.

Các cuộc đàm phán về ngừng bắn và trao đổi con tin giữa Israel và các phần tử hiếu chiến Hamas ngày 6/3 rơi vào bế tắc, giữa bối cảnh cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza do Hamas điều hành ngày càng sâu sắc và một tàu chở hàng bốc cháy sau một vụ tấn công của Houthi ở Biển Đỏ.

Các nhà đàm phán của nhóm Hamas, Qatar và Ai Cập (không có Israel) đang cố gắng đảm bảo lệnh ngừng bắn kéo dài 40 ngày kịp thời cho tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo, bắt đầu vào tuần tới.

Thúc giục Hamas chấp nhận các điều khoản trên bàn đàm phán, Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 5/3 nói rằng đồng minh Israel đang hợp tác và “một đề nghị hợp lý” đã được đưa ra về ngừng bắn để đổi lấy việc thả con tin Israel.

Ông nói với các phóng viên: “Hiện giờ nó đang nằm trong tay Hamas”, đồng thời cảnh báo rằng sẽ “rất nguy hiểm” nếu giao tranh tiếp tục kéo dài sang tháng Ramadan.

Hamas cam kết tiếp tục tham gia các cuộc đàm phán ở Cairo, nhưng các quan chức Hamas nói lệnh ngừng bắn phải được thực hiện trước khi các con tin được giải thoát, lực lượng Israel phải rời khỏi Gaza và tất cả cư dân Gaza phải được trở về nhà cửa của mình.

Hamas nói trong một tuyên bố: “Chúng tôi đang thể hiện sự linh hoạt cần thiết để đạt được sự chấm dứt toàn diện hành vi xâm lược chống lại người dân của chúng tôi, nhưng lực lượng chiếm đóng vẫn trốn tránh các quyền lợi của thỏa thuận này”.

Một nguồn tin trước đó cho biết Israel tránh tham gia các cuộc đàm phán ở Cairo vì Hamas từ chối cung cấp danh sách các con tin vẫn còn sống. Hamas nói rằng điều này là không thể nếu không có lệnh ngừng bắn vì các con tin nằm rải rác khắp vùng chiến sự.

Lực lượng Israel, bắt đầu tấn công Gaza sau cuộc đột kích đẫm máu của Hamas vào Israel vào ngày 7/10/2023, đã tiếp tục bắn phá vùng đất của người Palestine kể từ khi cuộc đàm phán bắt đầu ở Cairo vào ngày 3/3, và tình hình nhân đạo thảm khốc ở dải ven biển đông dân cư ngày càng xấu đi.

Quân đội Israel cho biết lực lượng biệt kích của họ đang hoạt động ở phía tây thành phố Khan Younis và đã tiêu diệt, bắt giữ các phần tử hiếu chiến cũng như thu giữ vũ khí, đặc biệt là xung quanh “Tháp Hamad”, nơi được mô tả là những tòa nhà nhiều tầng được Hamas sử dụng.

Ông Shaban Abdel-Raouf, một thợ điện người Palestine và cha của 5 đứa con đến từ Thành phố Gaza, hiện đang ở Khan Younis, nói với Reuters: “Mỗi ngày chúng tôi phải trả giá bằng hàng chục người tử vì đạo. Chúng tôi muốn có lệnh ngừng bắn ngay bây giờ”.

Các quan chức y tế ở Gaza cho biết số người được xác nhận thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel hiện đã vượt qua 30.700. Họ báo cáo 86 người chết trong 24 giờ qua và các nhân chứng cho biết các cuộc ném bom của Israel vẫn tiếp tục ở Khan Younis, thành phố Rafah phía nam và các khu vực ở trung tâm Gaza.

Bộ Y tế Gaza cho biết hai người Palestine, 15 và 72 tuổi, đã chết vì mất nước và suy dinh dưỡng tại bệnh viện Al Shifa và Kamal Adwan hôm 6/3, nâng số người chết như vậy chỉ trong hơn một tuần lên thành 20. Không thể kiểm chứng số người chết.

Na Uy, nhà tài trợ hàng đầu cho cơ quan Liên hiệp quốc chuyên hỗ trợ người tị nạn Palestine (UNRWA), cho biết nhiều quốc gia đã tạm dừng tài trợ UNRWA vì cáo buộc của Israel rằng 12 nhân viên của cơ quan này có liên quan đến vụ tấn công Israel hôm 7/10/2023 đang suy nghĩ lại.

Canada có kế hoạch tiếp tục khoản thanh toán 18,5 triệu đô la theo lịch trình vào tháng 4 và công bố khoản tài trợ mới, CBC đưa tin, dẫn lời một quan chức chính phủ giấu tên.

Lo ngại xung đột lan rộng

Người ta mong đợi một lệnh ngừng bắn trước tháng Ramadan vì bạo lực giữa người Palestine với Israel ở Israel và ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của người Palestine cũng như sự thù địch nhắm vào Israel trong thế giới Ả Rập và Hồi giáo thường gia tăng trong tháng ăn chay này.

Mỹ cũng lo ngại xung đột ở Gaza có thể lan rộng, đặc biệt là sau hàng loạt các cuộc tấn công vào các tàu thuyền ở Biển Đỏ do lực lượng Houthi liên kết với Iran thực hiện, để đoàn kết với người Palestine.

Trong cuộc tấn công mới nhất, 4 thủy thủ bị bỏng nặng và 3 người mất tích sau khi một phi đạn bắn trúng một tàu chở hàng ngoài khơi Yemen ngày 6/3, một nguồn tin cho biết. Đây là báo cáo đầu tiên về thương tích nghiêm trọng kể từ khi người Houthis bắt đầu tấn công tàu bè ở một trong những tuyến đường thủy nhộn nhịp nhất thế giới năm ngoái.

Con tàu đang trôi dạt và bốc cháy. Lực lượng Houthi đã nhận trách nhiệm.

Thỏa thuận được đưa ra với Hamas về Gaza sẽ giải phóng một số con tin mà họ còn nắm giữ sau vụ tấn công ngày 7/10/2023. Israel nói vụ đột kích của Hamas hôm đó đã giết chết 1.200 người và 253 người bị bắt cóc.

Vẫn theo đề nghị đưa cho Hamas, viện trợ cho Gaza sẽ được tăng cường để ngăn chặn nạn đói và Hamas sẽ cung cấp danh sách tất cả các con tin.

Hamas nói sẽ không có chuyện trao đổi tù nhân chừng nào chưa có lệnh ngừng bắn.

Israel chỉ muốn tạm dừng chiến đấu để đưa con tin ra khỏi Gaza và viện trợ được đưa thêm vào, đồng thời tuyên bố rằng họ sẽ không kết thúc xung đột trước khi Hamas bị “xóa sổ”.

Quan chức cấp cao của Hamas, Bassem Naim, cho biết nhóm Hồi giáo này đã đưa ra dự thảo đề nghị của riêng mình và đang chờ phản hồi từ Israel, và rằng “bóng hiện đang bên phía sân của Mỹ”.

Đăng ngày: 06/03/2024 - 14:40

5 phút

Ngay sau khi Nga tung đoạn ghi âm lén cuộc hợp giữa các sĩ quan cấp cao của Đức về khả năng cung cấp tên lửa bán tàng hình Taurus cho Ukraina, thủ tướng Olaf Scholz đã bác bỏ ngay khả năng Berlin đưa nhân viên sang Ukraina, cho dù chỉ là cố vấn để lập trình. Trong một buổi phỏng vấn, ông Scholz trong cũng ám chỉ rằng Anh và Pháp đã cử cố vấn đến Ukraina để hỗ trợ điều chỉnh hai loại tên lửa Storm Shadow và Scalp cung cấp cho Kiev, trong khi theo nhật báo Le Monde ngày 06/03, đây là « chuyện không nên nói trước công chúng ».

Đức kiểm soát chặt việc đưa quân ra nước ngoài

Cung cấp tên lửa Taurus cho Kiev sẽ là « một bước đột phá chiến lược », do đó Đức rất thận trọng vì sợ tên lửa sẽ được dùng để tấn công cầu Crimée và như vậy sẽ kéo Đức, cũng như NATO, đối đầu trực diện với Nga. Đây là chủ trương được ông Scholz nhấn mạnh ngay những ngày đầu Nga xâm lược Ukraina : Không để chủ nghĩa xét lại Nga giành chiến thắng, nhưng cũng không để cuộc xung đột biến thành một cuộc chiến trực diện giữa Nga và NATO.

Ngoài ra, Đức quy định chặt chẽ việc đưa quân ra nước ngoài. Trả lời trang Deutsche Welle ngày 28/02, ông Eric-André Martin, tổng thư ký Hội Đồng Nghiên Cứu Quan hệ Pháp-Đức (Cerfa) tại Paris, đưa ra hai giải thích. Trước tiên, « chính phủ Đức hiện nay là một liên minh và không hẳn có chung quan điểm. Một số người dè dặt về chiến tranh và những hệ quả có thể xảy ra cho người dân ».

Ngoài ra, nhiệm vụ của quân đội Đức là bảo vệ lãnh thổ và « thường dè dặt khi được kêu gọi tham gia các chiến dịch ở nước ngoài vì họ vẫn còn giữ ký ức thời Thế Chiến II. Quân đội chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Quốc Hội. Mỗi một nhiệm vụ ở nước ngoài đều phải được đưa ra bỏ phiếu, trong khi phong trào chủ hòa hoặc tân chủ hòa phát triển mạnh trong tầng lớp chính trị. Nhìn chung, khuôn khổ sử dụng quân đội Đức bị hạn chế hơn so với quân đội Anh hoặc Pháp. Do đó, Đức luôn chú ý hạn chế tối đa sử dụng quân đội ».

Nga hưởng lợi từ bất đồng Pháp - Đức

Mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo Pháp, Đức dường như « đang ở mức thấp nhất » và « phản ánh hiện trạng hợp tác ở châu Âu, hai năm sau cuộc tấn công của Nga », theo nhận định của tạp chí Đức Wirtschaftswoche, được AFP trích dẫn. Trong lời phát biểu khi gây quỹ cho Ukraina, tổng thống Macron ngầm chỉ trích thủ tướng Đức chỉ cung cấp mũ bảo hiểm, túi ngủ cho Ukraina khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược, nhưng giờ lại kêu gọi « phải làm nhanh hơn, mạnh mẽ hơn ».

Lời kêu gọi trên của thủ tướng Olaf Scholz ngầm nhắm đến Pháp và Ý, trong khi Đức là nước châu Âu hỗ trợ nhiều nhất về tài chính và quân sự cho Ukraina. Một người phát ngôn của thủ tướng Scholz giảm nhẹ bất đồng khi cho rằng quan điểm của ông Macron « nhận được ít sự ủng hộ của quốc tế, trong khi Đức nằm trong nhóm lớn có cách nhìn khác », trong đó có Mỹ, Anh, Tây Ban Nha hoặc Ý.

Những bất đồng giữa hai đầu tầu Pháp-Đức lại được thể hiện vào thời điểm gay cấn cho Kiev, do Nga chiếm ưu thế trên chiến trường. Không có viện trợ của đồng minh phương Tây, Ukraina khó trụ vững. Trên đài truyền hình Welt, cựu đại sứ Đức Wolfgang Ischinger cho rằng bất đồng này chỉ có lợi cho tổng thống Nga, bởi vì « vũ khí mạnh nhất của Putin là cãi vã giữa các nước châu Âu ». Còn theo báo Le Monde, Nga đã biết khai thác điểm yếu của châu Âu, đó là « Đức, được coi là hồng tâm » bởi vì « những trăn trở, băn khoăn của Đức không còn gì là bí mật đối với Putin, từng sống 5 năm ở Đức khi còn là sĩ quan KGB và nói thành thạo tiếng Đức ».

Đây chỉ là một trong những bất đồng giữa Pháp và Đức, vì theo nhà nghiên cứu Rym Momtaz, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, còn nhiều bất đồng khác « đang làm suy yếu năng lực của châu Âu trong việc vượt qua thách thức về an ninh của khối ». Đối với Paris, chính sách phòng thủ của thủ tướng Scholz « là xét lại thỏa thuận Pháp-Đức » được đúc kết năm 2017 với thủ tướng Angela Merkel nhằm thúc đẩy chủ quyền của Liên Hiệp Châu Âu. Còn theo Jacob Ross, tổ chức tư vấn DGAP, « nhìn từ Pháp, Olaf Scholz phản bội ý tưởng chủ quyền của Liên Hiệp châu Âu và làm hỏng di sản chính trị mà Macron muốn để lại vào năm 2027 ».

Nói tóm lại, dân biểu Đức Thorsten Frei, thuộc phe bảo thủ đối lập, cho rằng « đầu tầu Pháp-Đức bất đồng » vào thời điểm hiện tại không chỉ bất lợi cho Ukraina, mà còn tác động « vô cùng nguy hiểm cho châu Âu ».