Lần đầu tiên từ khi đảo chính, lãnh đạo tập đoàn quân sự Miến Điện thăm Trung Quốc

Lãnh đạo tập đoàn quân sự Miến Điện Min Aung Hlaing sẽ đến Côn Minh, Trung Quốc dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, từ ngày 05-08/11/2024. Thông tin được phía Trung Quốc và Miến Điện công bố ngày 04/11. Đây là chuyến công du Trung Quốc đầu tiên của tướng Min Aung Hlaing kể từ cuộc đảo chính quân sự năm 2021.

Hội nghị, do thủ tướng Trung Quốc Lý Cường chủ trì, còn có phái đoàn các nước Thái Lan, Lào, Cam Bốt, Việt Nam tham dự. Theo thông cáo của chính quyền quân sự Miến Điện, tướng Min Aung Hlaing sẽ gặp các quan chức Trung Quốc, « thảo luận về tình hữu nghị giữa chính phủ và nhân dân hai nước, để phát triển và tăng cường hợp tác kinh tế và trong nhiều lĩnh vực ».

Thông tin được người phát ngôn bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh xác nhận ngày 04/11 cùng với giải thích « trong bối cảnh toàn cầu phục hồi chậm và bất ổn địa chính trị hiện nay, nhu cầu tăng cường đoàn kết, hợp tác, tập trung vào phát triển và thịnh vượng càng trở nên quan trọng hơn ».

Theo AFP, Trung Quốc là một trong những nguồn hỗ trợ ngoại giao hiếm hoi của tập đoàn quân sự Miến Điện trên trường quốc tế. Bắc Kinh ủng hộ kế hoạch bầu cử mới để Miến Điện bắt đầu tiến trình « quá độ dân chủ ». Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng Trung Quốc cũng duy trì liên hệ với các nhóm dân tộc thiểu số vũ trang ở Miến Điện. Những lực lượng này đã giành được quyền kiểm soát một số vùng đất từ tay tập đoàn quân sự ở bang Shan (giáp biên giới với Trung Quốc). Các cuộc giao tranh đã gây xáo trộn cho hoạt động giao thương.

Quan hệ giữa hai chính phủ cũng trở nên căng thẳng hơn do tập đoàn quân sự không trấn áp được hoạt động lừa đảo trên mạng do người Trung Quốc điều hành từ lãnh thổ Miến Điện. Theo một cơ quan truyền thông Trung Quốc, năm 2023, Miến Điện đã cho dẫn độ hơn 40.000 người bị tình nghi tham gia hoạt động lừa đảo.

Tướng Min Aung Hlaing đã nhiều lần đến Nga, một đồng minh quan trọng khác và là nhà cung cấp vũ khí cho tập đoàn quân sự Miến Điện. Ông cũng đã gặp tổng thống Putin vào năm 2022.

Ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc giam giữ sáu tháng

Một số ngư dân Việt Nam đã bị phía Trung Quốc giam giữ tại quần đảo Hoàng Sa hơn sáu tháng, theo báo cáo của một viện nghiên cứu ở Trung Quốc, thông tin này được đưa ra vài ngày sau khi phía Việt Nam ra yêu sách đòi Trung Quốc thả toàn bộ ngư dân và thuyền cá, cũng như ngưng sách nhiễu hoạt động đánh cá của Việt Nam. 

Sáng kiến Thăm dò Biển Đông, viết tắt SCSPI, là một viện nghiên cứu được chính quyền hậu thuẫn có trụ sở ở Bắc Kinh, viết trên tài khoản mạng xã hội X của họ rằng những ngư dân này “bị bắt giữ vào tháng Tư và tháng Năm”, vì đánh cá trái phép trên khu vực biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa. Tuy nhiên, họ không cho biết thông tin chi tiết về số lượng người bị bắt giữ. 

Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, còn được biết đến dưới tên Tây Sa trong tiếng Trung, và Paracels trong tiếng Anh, nhưng phía Bắc Kinh mới là bên kiểm soát toàn bộ quần đảo này từ năm 1974, sau khi đánh bại quân đội Việt Nam Cộng Hòa. 

Tuần trước, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố phía Hà Nội đã phản đối “dữ dội” và yêu cầu Trung Quốc “ngay lập tức thả các ngư dân và ngư cụ, bồi thường thỏa đáng cho những thiệt hại, và chấm dứt quấy nhiễu ngư dân Việt Nam”, nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết. 

Phía Việt Nam khẳng định khu vực quần đảo Hoàng Sa là ngư trường truyền thống của nhiều thế hệ ngư dân, nhưng Trung Quốc gần đây đã ngăn cản và trục xuất tàu cá của Việt Nam khỏi khu vực này, và thậm chí còn giam giữ cũng như đòi tiền phạt.

Cựu Bộ trưởng Mai Tiến Dũng khai được “cấp trên” giao chỉ thị trong vụ Sài Gòn Đại Ninh

Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc dự Đối thoại lãnh đạo APEC với ABAC tại Thượng đỉnh APEC ở Bangkok, Thái Lan hôm 18/11/2022

Lillian SUWANRUMPHA / POOL / AFP

Cựu Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng khai rằng ông được cấp trên giao chỉ thị giải quyết các đơn thư của công ty Sài Gòn Đại Ninh trong vụ án sai phạm về đất đai ở tỉnh Lâm Đồng.

Truyền thông Nhà nước hôm 2/11 dẫn kết luận điều tra của Bộ Công an cho biết cựu Bộ trưởng Mai Tiến Dũng (2016 - 2021) bị đề nghị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án "Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra ở tỉnh này.

Có 10 người bị đề nghị truy tố trong vụ án này bao gồm các cựu quan chức tỉnh Lâm Đồng như cựu Bí thư Trần Đức Quận, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Văn Hiệp.

Theo báo Nhà nước, vị cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ còn khai thêm về mối quan hệ “thân tình” giữa ông Nguyễn Cao Trí, Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh, với lãnh đạo Chính phủ lúc bấy giờ và cũng là cấp trên của ông Dũng. Và giải thích rằng bản thân không còn cách nào khác nên phải ký phê duyệt bởi ông Trí có sự hậu thuẫn của lãnh đạo Chính phủ.

Cấp trên của ông Dũng, lãnh đạo Chính phủ trong giai đoạn xảy ra vụ án là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (2016 đến năm 2021).

Ông Phúc được bầu làm Chủ tịch nước vào tháng 4/2021 nhưng được cho “thôi chức” Chủ tịch nước hồi tháng 1 năm 2023 theo nguyện vọng cá nhân.

Theo truyền thông Nhà nước, ông Phúc phải chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có hai Phó Thủ tướng, ba bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng; hai Phó Thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, hai bộ trưởng và nhiều cán bộ bị xử lý hình sự.

Trong buổi lễ bàn giao chức vụ hôm 4/2/2023, ông Phúc đã phát biểu:

"Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á. Điều này đã được Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận rõ ràng”.

Công ty Việt Á liên quan đến vụ tham nhũng trong việc sản xuất và bán các bộ xét nghiệm COVID-19. Đã có 38 bị cáo trong vụ này bị đưa ra xét xử bao gồm cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh long và cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh.

Dự án Sài Gòn Đại Ninh được triển khai thực hiện từ năm 2010, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng vào năm 2018. Tuy nhiên, theo ghi nhận của truyền thông trong nước, 13 năm sau khi khởi công, “dự án vẫn chỉ là một vùng hoang tàn, cỏ dại mọc cao lút đầu người”.

Mỹ tố Nga, Trung ‘vô liêm sỉ’ bảo vệ, khuyến khích Triều Tiên

Hoa Kỳ ngày 4 tháng 11 chỉ trích Nga và Trung Quốc tại Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc vì đã bảo vệ Triều Tiên một cách “vô liêm sỉ” và khuyến khích Triều Tiên vi phạm chế tài của Liên hiệp quốc trong lúc Bình Nhưỡng thề đẩy nhanh việc xây dựng “lực lượng hạt nhân” của mình.

“Nga và Trung Quốc đã vô liêm sỉ bảo vệ Bình Nhưỡng khỏi mọi hành động trả đũa, và thậm chí còn không lên án những hành động này”, Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hợp quốc Robert Wood nói.

“Được Moscow và Bắc Kinh che chở khỏi sự giám sát chặt chẽ hơn đối với các hoạt động vi phạm các chế tài, không có gì ngạc nhiên khi Bình Nhưỡng được khuyến khích để tiếp tục thúc đẩy các chương trình phi đạn đạn đạo, hạt nhân và vũ khí giết người hàng loạt WMD bất hợp pháp”, ông nói.

Hội đồng gồm 15 thành viên đã họp về vụ phóng thử phi đạn đạn đạo xuyên lục địa của Bình Nhưỡng vào ngày 31/10. Ông Wood cho biết Nga và Trung Quốc đã ngăn cản Hội đồng đưa ra tuyên bố lên án, một động thái cần có sự đồng thuận của tất cả các thành viên.

Đại sứ Triều Tiên tại Liên hiệp quốc Kim Song đã nói với Hội đồng Bảo an rằng Bình Nhưỡng sẽ đẩy nhanh quá trình xây dựng lực lượng hạt nhân của mình để “chống lại bất kỳ mối đe dọa nào do các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân thù địch đưa ra”.

“Mối đe dọa hạt nhân của Hoa Kỳ đối với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đã lên tới mức hệ trọng về quy mô và mức độ nguy hiểm”, ông Kim nói. “Do những động thái liều lĩnh của Hoa Kỳ, có khả năng tiềm ẩn là tình hình đang đi đến bờ vực chiến tranh”.

Triều Tiên đã chịu các chế tài của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc kể từ năm 2006 và các biện pháp này đã được tăng cường đều đặn trong những năm qua với mục đích ngăn chặn Bình Nhưỡng phát triển vũ khí hạt nhân và phi đạn đạn đạo.

Nga và Trung Quốc ngày 4/11 bác bỏ những lời tố cáo của Hoa Kỳ.

Phó Đại sứ Nga tại Liên hiệp quốc Anna Evstigneeva cáo buộc các quốc gia triệu tập cuộc họp ngày 4/11 - Hoa Kỳ, Pháp, Nhật Bản, Malta, Hàn Quốc, Slovenia và Anh – “làm xấu” Triều Tiên để duy trì “các chế tài không hiệu quả” và biện minh cho “các bước đi hung hăng” của Hoa Kỳ và các đồng minh trong khu vực.

“Chúng tôi một lần nữa muốn lưu ý rằng Hội đồng Bảo an phải xem xét lại cơ bản các cách tiếp cận của mình để đưa tình hình thoát khỏi bế tắc nguy hiểm này và không làm cho nó tồi tệ hơn”, bà nói, cáo buộc các quốc gia phương Tây “bị kẹt ở đâu đó trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh”.

Đại sứ Trung Quốc tại Liên hiệp quốc Fu Cong cho biết Hội đồng Bảo an cần sự đoàn kết, không chia rẽ, nên thúc đẩy đối thoại và không nên “tự thể hiện chỉ vì để thể hiện.”

“Hội đồng Bảo an nên đóng vai trò xây dựng đối với vấn đề Bán đảo (Triều Tiên) và thực hiện các biện pháp cụ thể để hạ nhiệt tình hình và tăng cường lòng tin lẫn nhau, thay vì chỉ áp đặt các chế tài và gây sức ép”, ông nói.

Đại sứ Hàn Quốc tại Liên hiệp quốc Joonkook Hwang cho biết Nga và Trung Quốc đã ngăn cản ủy ban chế tài Triều Tiên của Hội đồng cập nhật danh sách các mặt hàng bị cấm nhằm hạn chế chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt của Triều Tiên.

“Vụ phóng này một lần nữa đặt ra một câu hỏi cơ bản: Làm thế nào một chế độ bị ruồng bỏ nghèo đói có thể tiếp tục phát triển các chương trình phi đạn đạn đạo đa dạng như vậy bất chấp chế độ chế tài nghiêm ngặt của Hội đồng Bảo an?” ông nói.