Bốn tháng trước, Công an tỉnh Nghệ An nhận được nhiều đơn trình báo về việc bị lừa đảo qua mạng thông qua chiêu bài rủ đầu tư "làm nhiệm vụ" mua hàng trên các sàn thương mại điện tử để hưởng "hoa hồng". Nhiều gia đình kinh tế khánh kiệt vì nạn nhân có phần hám lợi, tin vào những lời hứa "cứ xuống tiền, sẽ sinh lợi nhuận cao và được hoàn vốn khi gặp rủi ro".

Ban chuyên án xác định các nạn nhân bị nhiều tổ chức tội phạm "giăng bẫy". Đầu tiên là một đường dây lừa đảo xuyên quốc gia với hàng nghìn người tham gia, ẩn náu tại các đặc khu, ốc đảo, tòa nhà cao tầng ở Myanmar và Philippines. Các ông chủ người Trung Quốc điều hành toàn bộ hoạt động, từ thuê trụ sở đến trả lương.

Đường dây này hoạt động rộng khắp thế giới, có chi nhánh tại nhiều nước châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, mỗi nơi cử người bản địa phụ trách. Ở Việt Nam, khoảng 300 người tham gia, tất cả tự tìm hiểu thông tin tuyển dụng "việc nhẹ lương cao" trên mạng rồi liên hệ, được tài trợ vé máy bay sang Myanmar và Philippines.

Quản lý chung của nhóm là Phan Đình Thịnh, 30 tuổi và vợ Lê Thị Trà, 26 tuổi, cùng trú xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên. Hàng ngày, họ hướng dẫn nhân viên dùng chiêu "người Việt lừa người Việt", lập tài khoản ảo trên mạng xã hội để làm quen và dụ dỗ người ở trong nước đầu tư "làm nhiệm vụ" trên các sàn thương mại điện tử có giao diện giống Shopee và Lazada do công ty tự xây dựng.

Chúng sử dụng phần mềm chỉnh sửa hình ảnh đại diện tài khoản mạng xã hội, tiếp cận phụ nữ đơn thân, đàn ông trung niên. Ban đầu làm quen, tìm hiểu tính cách, sở thích, sau đó "tỏ tình", rủ đầu tư. Giai đoạn đầu, các nạn nhân được cho thắng ba lần, nhận cả vốn lẫn lãi hàng chục triệu đồng. Từ lần thứ tư, chúng yêu cầu đầu tư thêm để sinh lời cao hơn, rồi cố tình gây lỗi hệ thống, buộc nộp thêm tiền khắc phục mới được rút, cho đến khi nạn nhân không còn khả năng chi trả.

Thịnh và Trà là tổ trưởng, lương mỗi tháng 30 triệu đồng, nhân viên hưởng 15-18 triệu đồng, thêm "hoa hồng" trích từ tiền lừa đảo trong một tháng. Theo thỏa thuận, nếu một tổ lừa được một tỷ đồng thì tổ trưởng nhận 7%, nhân viên từ 3-7%, phần còn lại chuyển về công ty chi phí hoạt động.

Nhân viên được tính công theo ngày, nghỉ sẽ bị trừ lương, muốn về nước phải hoàn tiền vé máy bay, nộp thêm "phí đào tạo", từ 60-100 triệu đồng. Ông chủ là người quyết định cho nhân viên rời công ty hay không. Ai muốn "giải thoát" nhưng không có tiền thì phải làm không lương để trừ chi phí. Nếu thấy nạn nhân nào đầu tư nhiều tiền, đích thân ông chủ sẽ "khai thác" đến khi cạn kiệt tài sản.

Theo điều tra viên, tổ chức thứ hai là các nhóm lừa đảo trong nước. Những người này từng làm việc cho các tổ chức ở Myanmar và Philippines trở về, dựng lại mô hình cũ, tập hợp nhóm 5-7 người, sử dụng nhà riêng ở nơi hẻo lánh làm nơi hoạt động. Chúng sống khép kín, khóa cửa cả ngày để gọi điện lừa đảo. Lợi nhuận chia theo tỷ lệ: Kẻ cầm đầu hưởng 30-40%, phần còn lại chia cho các thành viên.

Phạm vi hoạt động của nhóm lừa đảo này khắp các tỉnh thành trong nước, mỗi ngày thực hiện hàng chục phi vụ thành công, vì thế khoản tiền thu lợi bất chính rất lớn. Có nghi phạm làm giàu lên nhanh chóng, như một người ở Bắc Ninh vừa về nước chưa đầy nửa năm đã xây được căn biệt thự hai tầng trên khu đất rộng hàng nghìn m2, nội thất đắt đỏ, mua ôtô tiền tỷ.

Công an tỉnh Nghệ An cho biết, trinh sát đã điều tra trên không gian mạng và tới các tỉnh xác minh thông tin bị hại phản ánh, song thời gian đầu như "mò kim đáy bể", do thông tin nhóm tội phạm đưa ra đều ảo, tài khoản nhận tiền không chính chủ. Việc truy vết nghi phạm ở nước ngoài gặp nhiều trở ngại vì cơ chế phối hợp với nhà chức trách sở tại còn vướng mắc.

Sau hơn ba tháng, chân dung các nghi phạm được làm rõ, nút thắt vụ án cơ bản được "giải mã". Công an Nghệ An phối hợp với Cục nghiệp vụ Bộ Công an, công an các tỉnh và cửa khẩu, sân bay trên cả nước lên kế hoạch "cất vó", nhắm vào ba nhóm: nghi phạm từ Myanmar, Philippines nhập cảnh về nước; người từng tham gia đường dây, đã về quê; và nhóm đang trực tiếp hoạt động tại nhiều tỉnh thành.

"Giữa các nghi phạm có sự liên kết khá chặt chẽ, vì thế phải phá án đồng thời để chúng không kịp trở tay. Nếu làm không nhất quán, nhóm tội phạm phát hiện 'động' sẽ tìm cách thông báo cho nhau để tẩu thoát hoặc xóa dấu vết, khi đó mọi công sức đeo bám trong nhiều tháng qua sẽ trở nên vô nghĩa", một trinh sát nói.

Ngày 23/6, các tổ công tác của ban chuyên án đồng loạt ra quân. Tại một số cửa khẩu và sân bay của các tỉnh, hàng chục cán bộ công an mặc thường phục chia làm nhiều mũi, theo dõi từ xa. Thấy một nghi phạm hoàn thành thủ tục nhập cảnh thì lập tức bám sát, khống chế trong vài chục giây. Nhóm tội phạm về nước bằng máy bay hoặc ôtô qua cửa khẩu, đi trên nhiều chuyến. Ban đầu khi bị còng tay thì phản ứng bảo "bắt sai người", song lúc cảnh sát đưa ra các chứng cứ cùng hình ảnh in trên lệnh bắt thì im lặng.

Cùng thời điểm, nhiều mũi trinh sát tới nhà các nghi phạm từng tham gia tổ chức lừa đảo ở nước ngoài, công bố lệnh bắt. Vợ chồng Thịnh - Trà tại huyện Hưng Nguyên, nơi cả hai vừa về quê được vài tuần. Họ mặt biến sắc và nhận tội. Một số người thân bất ngờ vì lâu nay tưởng con đi làm "việc nhẹ lương cao".

Theo trinh sát, nhóm trực tiếp hoạt động trong nước là khó xử lý nhất, vì ẩn náu trong nhà kiên cố, gắn camera giám sát, xa khu dân cư. Tại mỗi tỉnh, trinh sát từ nhiều mũi đồng loạt đột kích vào bên trong. Thấy bị lộ, các nghi phạm tắt máy tính, vứt điện thoại, máy tính, định tẩu thoát nhưng bị siết vòng vây.

Trong một ngày, ban chuyên án đã bắt gần 100 người liên quan các tổ chức lừa đảo trong và ngoài nước, thu nhiều điện thoại, máy tính và tài liệu liên quan.

Công an tỉnh Nghệ An cho hay, để phá vụ án này, cán bộ chiến sĩ của đơn vị phải căng mình, "đau đầu" vạch ra nhiều phương án tác chiến. Nạn nhân cũng như tội phạm đều ở các tỉnh thành xa, do đó nhiều trinh sát đã phải di chuyển hàng nghìn km, xa nhà trong nhiều tháng để điều tra.

Thời gian tới, Công an tỉnh Nghệ An sẽ liên lạc với nhà chức trách Myanmar và Philippines để cung cấp thêm tài liệu, bằng chứng về các nhóm tội phạm lừa đảo xuyên quốc gia, lên cơ chế phối hợp để chặt đứt "vòi bạch tuộc".

Cơ quan điều tra cáo buộc, đến khi bị triệt phá, đường dây do vợ chồng Thịnh - Trà quản lý cùng các nhóm trong nước đã lừa hàng nghìn người, chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng. Trung bình mỗi nghi phạm lừa hàng chục bị hại. Hai trường hợp mất nhiều nhất là người đàn ông trung niên ở Nghệ An và TP HCM, bị chiếm đoạt lần lượt 15 và 42 tỷ đồng chỉ trong hai ngày.

Hiện Thịnh, Trà và hơn 90 người đã bị khởi tố, bắt giam về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Đức Hùng

Ngày 21/8/1998, Andrea Cincotta tận hưởng ngày nghỉ hiếm hoi, bắt đầu bằng hoạt động yêu thích là đi bơi, sau đó ghé qua thư viện công cộng. Đến khoảng 11h, nữ thủ thư 52 tuổi trở về căn hộ hai phòng ngủ chung sống với vị hôn phu Chris Johnson ở hạt Arlington, bang Virginia.

Hôm đó Chris phải đi làm. Andrea có kế hoạch ăn trưa với một người bạn, nhưng bà đã không đến buổi hẹn lúc 13h.

Chris cho biết khi tan ca về nhà vào giờ ăn tối, ông không thấy bóng dáng Andrea, không thấy ôtô của bà và cửa nhà không khóa.

Chris kể với chính quyền rằng đã ăn nhẹ, tắm rửa và giặt quần áo trong khi chờ Andrea về. Ông cũng gọi cho con trai Andrea là Kevin Cincotta, vài người bạn của bà và bệnh viện địa phương để hỏi thăm tung tích.

Chris ngủ thiếp đi vào khoảng 23h30 và thức dậy sau đó hai giờ, nhận ra cửa tủ quần áo trong phòng ngủ gần như đóng chặt, dù Andrea luôn để cửa mở. Ông cho biết đã mở cửa tủ để rồi phát hiện vị hôn thê "lạnh ngắt" bên trong.

"Tôi đã nghĩ bạn gái tôi mất tích. Tôi không nhìn thấy cô ấy. Chúng tôi có hẹn ra ngoài vào tối nay", Chris bình tĩnh giải thích với một điều phối viên 911 trong cuộc gọi khác thường. Sau đó ông nói thêm: "Nhưng tôi nghĩ cô ấy đã chết rồi".

Thái độ kỳ lạ

Ngoài chiếc ôtô của Andrea bị mất, Chris nói với cảnh sát rằng một cọc tiền xu, một lọ tiền xu và vài chiếc ví của Andrea đã biến mất khỏi căn hộ. Ông cũng để ý thấy căn hộ trông như vừa được hút bụi.

Sở Cảnh sát hạt Arlington tập trung điều tra Chris sau khi thấy giọng điệu ông bình tĩnh khác thường trong cuộc gọi 911. Chris cũng là người phát hiện ôtô của Andrea bị bỏ lại bên lề xa lộ liên bang cách căn hộ khoảng 14 km. Bộ ly hợp đã bị cháy, nhưng nhà chức trách không tìm thấy bất kỳ dấu vân tay hoặc mẫu ADN nào bên trong.

Chris bị thẩm vấn 25 giờ trong ba ngày tiếp theo mà không yêu cầu luật sư. Theo luật, các thám tử được phép nói dối nghi phạm, vì vậy, họ nói với Chris rằng dấu vân tay của ông được tìm thấy trên cơ thể Andrea và giám định y khoa xác định rằng nạn nhân bị giết một thời gian sau khi ông đi làm về.

Sau đó, Chris đưa ra một loạt tuyên bố kỳ lạ với cảnh sát trong cuộc thẩm vấn được ghi âm.

"Có phải ông đã đặt Andrea vào cái tủ đó?", thám tử hỏi. "Tôi không nhớ là đã đặt cô ấy vào tủ quần áo", Chris trả lời sau chuỗi im lặng dài. "Dựa trên những gì tôi được kể trong tòa nhà này, tôi không thể đưa ra kết luận nào khác, ví dụ như tôi hẳn đã đặt cô ấy vào tủ quần áo, vì họ nói rằng dấu vân tay của tôi có trên cơ thể cô ấy", ông ta nói.

Trong một phần khác của cuộc thẩm vấn, sau khi các thám tử bảo Chris tưởng tượng chính mình đã thực hiện tội ác, Chris nói trong trạng thái gần như xuất thần rằng ông đã "đánh vào cổ cô ấy, khiến cô ấy ngã và đập đầu".

Tuy nhiên, kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy Andrea không bị thương nghiêm trọng ở đầu và chết do bị siết cổ. Nhà chức trách xác định nạn nhân tử vong trước 13h, trong khi Chris đang làm việc ở công ty.

Nghi phạm bị bỏ qua

Kevin, 24 tuổi, không tin rằng Chris - người đã hẹn hò với mẹ mình trong 10 năm - lại có thể lấy đi mạng sống của bà. Kevin nói với các thám tử rằng người đầu tiên anh nghi ngờ là một kẻ đã gặp Andrea vài tuần trước khi bà qua đời.

Lúc đó, Andrea đang mang một chiếc máy vi tính cũ ra khỏi căn hộ để vứt bỏ thì đụng độ một người đàn ông từ công ty thu gom rác trong bãi đậu xe. Người này nói rằng công ty không tái chế máy vi tính, nhưng nói thêm rằng anh ta muốn xin nó để sử dụng cho mục đích cá nhân, sau đó đi theo Andrea vào trong để lấy máy tính và máy in.

Andrea còn gọi điện cho người đàn ông đó vài ngày sau vì anh ta gặp khó khăn trong việc cài đặt máy tính, Chris cũng nói chuyện với anh ta.

Kevin cố gắng chứng minh rằng chính quyền cần phải xem xét kỹ hơn về người đàn ông nọ. Nhưng nhà chức trách dường như chỉ tập trung vào Chris. Họ xác định được kẻ xin máy tính và thẩm vấn anh ta, nhưng sau đó nói với Kevin rằng anh ta đã được xóa bỏ hiềm nghi do ADN và dấu vân tay không được tìm thấy trong căn hộ.

Không nản lòng, Kevin thuê một thám tử tư và xác định kẻ đó là Bobby Joe Leonard.

Bobby là tội phạm tình dục đã đăng ký, thường xuyên ra vào nhà tù vì tội cướp và hành hung. Chưa đầy một tuần sau cái chết của Andrea, Bobby bị bắt vì hành hung vợ. Sau hai tháng ngồi tù, anh ta lại bị bắt vì tội hiếp dâm và cố sát hại một thiếu nữ 13 tuổi. Vụ án này có điểm tương đồng kỳ lạ với trường hợp của Andrea là nạn nhân bị bóp cổ và bỏ lại trong tủ quần áo. Bobby bị tuyên án tù chung thân vì hai tội danh này.

Trong khi đó, vụ án của Andrea bế tắc. Kevin vẫn không ngừng theo đuổi công lý cho mẹ và duy trì tình bạn với Chris, kể cả khi ông kết hôn với tình yêu mới.

Lời thú tội bất ngờ

Năm 2018, 20 năm sau vụ sát hại Andrea, án mạng được tái điều tra. Giống như các thám tử năm xưa, thám tử mới phụ trách vụ án tin rằng Chris có thể có liên quan và cho Kevin xem đoạn video thẩm vấn Chris. Những câu nói kỳ lạ của Chris đủ để thuyết phục Kevin rằng người đàn ông mà anh từng kính trọng có thể có liên quan và đồng ý đeo thiết bị ghi âm lén khi nói chuyện với Chris.

"Ít nhất ông cũng biết chuyện gì đã xảy ra... Còn tôi không biết gì", Kevin nói với Chris trong cuộc thảo luận kéo dài gần hai giờ. "Ta không thể cho cậu biết điều gì. Kevin, ta không giết mẹ cậu. Và ta xin lỗi vì khiến cậu nghĩ ta đã làm thế", Chris nói.

Kế hoạch kết thúc mà không mang lại nhiều thông tin, vì thế thám tử chuyển sự chú ý sang Bobby. Anh ta đồng ý cung cấp thông tin để đổi lấy việc không bị đề nghị án tử hình.

Bobby thừa nhận đã quay lại nhà Andrea và tấn công khi bà đi lấy đồ uống cho anh ta. Bobby nói đã siết cổ khiến nạn nhân ngã xuống, không có sự vật lộn, chống trả hay bất cứ điều gì. Anh ta cũng thừa nhận đã ăn cắp xe của Andrea và bỏ lại dọc đường sau khi xe hỏng.

Tuy nhiên, Bobby gây ngạc nhiên khi khai rằng có một "quý ông" mà anh ta từng nói chuyện về máy vi tính yêu cầu đến nhà sát hại Andrea. Người đàn ông đó chưa bao giờ tiết lộ tên nhưng Bobby biết đó là bạn trai của Andrea, kẻ này hứa nếu anh ta thực hiện yêu cầu, sẽ nhận được 5.000 USD để sẵn trong một chiếc giày trong tủ quần áo.

Nhưng Bobby cho biết không tìm thấy bất kỳ khoản tiền nào trong tủ, cũng không thể tiếp tục truy cứu vì đã bị bắt ngay sau đó vì tội hành hung vợ.

Tháng 8/2021, chính quyền tin rằng đã có đủ bằng chứng cần thiết để bắt Chris vì giết người thuê.

Chris ra tòa vào tháng 10/2022. Các công tố viên đã yêu cầu bồi thẩm đoàn nghe bản ghi âm cuộc gọi 911 và xem đoạn video thẩm vấn Chris, nhưng cáo buộc của họ chủ yếu dựa vào lời khai từ Bobby.

Luật sư bào chữa lập luận không có bằng chứng pháp y hay hồ sơ tài chính nào liên kết Chris với những gì Bobby cáo buộc. Theo họ, Bobby, một tội phạm bạo lực bị kết án, chỉ lôi kéo Chris vào vụ án nhằm trao đổi lời khai lấy cơ hội được chuyển đến một nhà tù khác có mức an ninh thấp hơn.

"Anh ta sẽ tin lời một người nào đó qua điện thoại hứa để 5.000 USD trong tủ quần áo nếu nhận nhiệm vụ, dù chưa từng gặp? Không hợp lý chút nào", luật sư của Chris nói.

Bồi thẩm đoàn đồng ý với lập luận của bên bào chữa, mất chưa đầy một giờ để tuyên Chris trắng án.

"Tôi thấy nhẹ nhõm, nhưng vẫn rất buồn khi cô ấy ra đi", Chris nói với truyền thông khi rời tòa án.

Bobby bị tuyên án tù chung thân lần thứ hai, sau khi nhận tội giết Andrea.

Tuệ Anh (Theo Oxygen, ABC News)