Tin nóng trong ngày

Tin Tức ngày 07 tháng 10 -2025

xxxx

U-linh

****************

Chân dung nghi phạm vụ xả súng kinh hoàng ở Sydney

TÂM DƯƠNG

Cảnh sát cho biết nghi phạm 60 tuổi không có tiền sử bệnh tâm thần hay liên hệ với tội phạm, và động cơ vụ việc hiện vẫn đang được điều tra.

xả súng - Ảnh 1.

Người đàn ông tên Artemios Mintzas bị cáo buộc xả súng ở Sydney tối 5-10 - Ảnh: Facebook

Theo Đài ABC News, ngày 6-10, cảnh sát bang New South Wales vẫn đang ráo riết điều tra động cơ phía sau vụ xả súng nghiêm trọng xảy ra vào tối 5-10 tại khu dân cư Croydon Park, Sydney.

Nghi phạm được cho là một người đàn ông 60 tuổi, tên Artemios Mintzas. Theo điều tra ban đầu, nghi phạm là nhân viên của hệ thống đường sắt Sydney Trains, đã có gia đình và không có tiền án, tiền sự.

Ngoài ra phía cảnh sát cho biết thêm ông Artemios không hề có tiền sử bệnh tâm thần, cũng như không có mối liên hệ với các tổ chức tội phạm hay khủng bố.

Hiện cảnh sát Sydney vẫn đang tiếp tục điều tra, làm rõ nguyên nhân dẫn đến hành động mất kiểm soát của nghi phạm, cũng như truy nguồn gốc khẩu súng được sử dụng trong vụ tấn công.

Trước đó khoảng 7h45 tối 5-10, cảnh sát nhận được cuộc gọi khẩn cấp báo về vụ nổ súng tại đường Georges River - tuyến đường đông đúc giữa khu dân cư có nhiều nhà hàng, cửa hiệu, trường học và nhà thờ.

Nghi phạm được cho là đã nổ súng từ cửa sổ căn hộ nằm phía trên một cơ sở kinh doanh, khiến cả khu phố lập tức bị phong tỏa. Cảnh sát ước tính có gần 100 viên đạn đã được bắn ra một cách bừa bãi trong vòng hai giờ.

Chân dung nghi phạm vụ xả súng kinh hoàng ở Sydney - Ảnh 2.

Kính cửa sổ của một chiếc ô tô tại khu vực vỡ tan do trúng đạn - ABC News

Một người đàn ông khoảng 50 tuổi - hành khách ngồi ghế sau trong một chiếc xe đang di chuyển qua khu vực - đã bị trúng đạn vào cổ và ngực, phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Nhờ được phẫu thuật khẩn cấp tại Bệnh viện Royal Prince Alfred, nạn nhân đã qua cơn nguy hiểm.

Ngoài ra, ít nhất 16 người khác bị thương nhẹ - chủ yếu do mảnh kính vỡ hoặc hoảng loạn tâm lý. Trong đó hai người đã được đưa vào bệnh viện để điều trị.

Một số nhân chứng kể lại rằng ban đầu họ tưởng tiếng súng là pháo hoa, do thời điểm xảy ra vụ việc trùng với trận chung kết Giải bóng bầu dục quốc gia NRL.

xả súng - Ảnh 3.

Xe cảnh sát tại hiện trường vụ xả súng - Ảnh: ABC News

Lực lượng cảnh sát nhanh chóng có mặt tại hiện trường và đã xảy ra đấu súng với nghi phạm. Khoảng 9h30 tối, nghi phạm bị bắt giữ. 

Tại hiện trường, cảnh sát thu giữ một khẩu súng trường. Do nghi phạm không có giấy phép sử dụng súng, cảnh sát đang truy vết nguồn gốc của vũ khí này.

Sáng 6-10 (giờ địa phương), các đơn vị pháp y đã có mặt tại hiện trường để thu thập chứng cứ. 


************

Greta Thunberg bị Israel trục xuất

Greta Thunberg bị trục xuất khỏi Israel sang Hy Lạp, sau khi cô và nhiều nhà hoạt động bị bắt vì tìm cách phá vòng phong tỏa Gaza.

Nhà hoạt động người Thụy Điển Greta Thunberg là một trong số 70 người bị trục xuất khỏi Israel ngày 6/10, lên chuyến bay tới Hy Lạp và từ đó có thể về nước bằng đường hàng không. Nhóm này gồm 28 công dân Pháp, 27 công dân Hy Lạp, 15 công dân Italy và 9 công dân Thụy Điển.

Máy bay chở những người bị Israel trục xuất tới Hy Lạp khởi hành từ sân bay Ramon, miền nam Israel và dự kiến hạ cánh ở Athens.

Trước đó, 21 nhà hoạt động Tây Ban Nha cũng đã bị Israel trục xuất về nước hôm 5/10. Hiện một số nhà hoạt động vẫn bị Israel giam, trong đó có 28 người Tây Ban Nha.

Greta Thunberg trong bức ảnh do Israel công bố hôm 3/10. Ảnh: Bộ Ngoại giao Israel

Greta Thunberg trong bức ảnh do Israel công bố hôm 3/10. Ảnh: Bộ Ngoại giao Israel

Các nhà hoạt động này tuần trước cùng nhiều chính trị gia đi trên đoàn thuyền buồm chở lượng lớn hàng viện trợ tìm cách phá vỡ vòng phong tỏa đường biển của Israel để tiếp cận Dải Gaza. Nhóm này từ chối lời mời của chính phủ Israel về việc cập cảng Israel, nơi hàng viện trợ sẽ được chuyển tới Dải Gaza bằng đường bộ.

Lực lượng Israel sau đó chặn đoàn thuyền buồm và bắt hơn 470 người. Israel đã thả và trục xuất 170 nhà hoạt động, số còn lại bị giam trong nhà tù Ketziot, nơi mà đại diện pháp lý của họ phàn nàn "không đủ tiêu chuẩn".

Thunberg cuối tuần trước nói với Đại sứ quán Thụy Điển rằng cô đang bị mất nước do "không được cung cấp đủ nước và thức ăn". Nhà hoạt động này cũng bị phát ban, nghi do rệp giường gây ra, nói thêm rằng bản thân bị đối xử khắc nghiệt.

Bộ Ngoại giao Israel cho rằng cáo buộc ngược đãi mà Thunberg đưa ra là "lời nói dối trắng trợn", khẳng định các quyền hợp pháp của những nhà hoạt động bị giam đều được đảm bảo. Tuy nhiên, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben Gvir, người giám sát hệ thống nhà tù nước này, lại nói rằng ông tự hào khi các nhà động đang bị đối xử như "những kẻ khủng bố".

Greta Thunberg, 22 tuổi, nổi tiếng toàn cầu từ năm 2018 sau khi bỏ học để biểu tình vì môi trường bên ngoài quốc hội Thụy Điển hàng tuần. Những năm gần đây, Thunberg thường xuyên tham gia biểu tình và bị cảnh sát áp giải và tạm giam, dẫn đến nhiều ý kiến trái chiều.

Ngọc Ánh (Theo Times of Israel, Guardian, Al Jazeera)


***********

Nga bác cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ tình báo vệ tinh, khẳng định 'đủ năng lực'

Điện Kremlin khẳng định Nga hoàn toàn có đủ năng lực, kể cả trong lĩnh vực không gian, để thực hiện các nhiệm vụ quân sự mà không cần dựa vào bên ngoài.

Nga - Ảnh 1.

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov - Ảnh: REUTERS

Theo Hãng tin Reuters, ngày 6-10, đáp trả thông tin từ phía Ukraine cho rằng Trung Quốc đang cung cấp tin tình báo vệ tinh hỗ trợ Nga thực hiện các cuộc tấn công tên lửa vào Ukraine, Matxcơva khẳng định có đầy đủ năng lực tự chủ để đáp ứng các nhu cầu trên chiến trường.

Trước đó ông Aleksandrov - một quan chức thuộc Cơ quan Tình báo đối ngoại Ukraine - nói với Hãng thông tấn quốc gia Ukrinform rằng Trung Quốc đang chia sẻ dữ liệu tình báo vệ tinh cho Nga, bao gồm thông tin về các mục tiêu có vốn đầu tư nước ngoài tại Ukraine.

Ngày 5-10, báo Ukrainska Pravda của Ukraine cũng đưa tin khẳng định ít nhất 3 vệ tinh trinh sát SAR của Trung Quốc đã bay qua các khu vực ở phía tây Ukraine - mục tiêu chính trong cuộc tấn công bằng tên lửa và drone của Nga trong đêm 4 và sáng 5-10.

Trong hai đêm, Nga được cho là đã phóng hơn 50 tên lửa và khoảng 500 máy bay không người lái (drone) tấn công vào Ukraine, nhắm mục tiêu vào các tỉnh Lviv, Ivano-Frankivsk, Zaporizhzhia, Chernihiv, Sumy, Kharkov, Kherson, Odessa và Kirovohrad làm ít nhất 4 người thiệt mạng và 8 người khác bị thương.

Trước các cáo buộc này, ông Peskov cho biết: "Chúng tôi có đủ năng lực của riêng mình, bao gồm cả năng lực không gian, để thực hiện tất cả các nhiệm vụ mà chiến dịch quân sự đặc biệt đặt ra".

Theo Reuters, mặc dù không trực tiếp bác bỏ thông tin về vai trò của Trung Quốc, nhưng tuyên bố của ông Peskov nhằm nhấn mạnh rằng Nga không phụ thuộc vào sự hỗ trợ tình báo từ bên ngoài.

Trong khi đó, Bắc Kinh chưa lên tiếng về cáo buộc từ phía Ukraine.

Thông tin xuất hiện giữa lúc tình hình chiến sự tại Ukraine vẫn diễn biến căng thẳng, với các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone tiếp diễn, đồng thời các mối quan hệ địa chính trị giữa các cường quốc ngày càng trở nên phức tạp.


************

Gần 1.000 người mắc kẹt trên đỉnh núi Everest vì bão tuyết

Hoài Linh

Gần 1.000 mắc kẹt trên núi Everest vì bão tuyết. Video: Telegraph

Theo hãng tin BBC và truyền thông Trung Quốc, tính tới 5/10, có 350 người đã tới được thị trấn nhỏ Qudang, Trung Quốc, trong khi hơn 200 người leo núi khác đã có thể kết nối liên lạc. 

Hàng trăm người leo núi đã bất ngờ chứng kiến tuyết rơi dày và mưa lớn đổ xuống khi họ đang di chuyển ở vùng Tingri của Tây Tạng, một trong những tuyến đường chính để leo lên đỉnh núi cao nhất thế giới. 

Các báo cáo cho biết, tuyết rơi dày từ tối 3/10 và kéo dài tới cả ngày hôm sau. Trần Cách Sương, một thành viên trong đoàn leo núi gồm 18 người đã tới được Qudang, cho hay: "Thời tiết trên núi rất ẩm ướt và lạnh, tình trạng giảm thân nhiệt là mối nguy thực sự... Thời tiết năm nay không bình thường. Hướng dẫn viên nói chưa bao giờ gặp phải thời tiết như vậy vào tháng 10 và nó xảy ra quá đột ngột". 

Trang Jimu News của Trung Quốc ước tính gần 1.000 người đã bị mắc kẹt trên núi. Hiện chưa rõ con số trên đã tính đến các hướng dẫn viên địa phương, nhân viên hỗ trợ leo núi hay không. Ngoài ra, cũng chưa biết những người leo núi gần sườn phía bắc của Everest, cũng thuộc Tây Tạng có bị ảnh hưởng hay không. 

Sườn phía bắc của Everest, do dễ dàng tiếp cận bằng đường trải nhựa, thường xuyên thu hút một lượng lớn khách du lịch. Tháng 10 là mùa cao điểm, khi bầu trời quang đãng lúc gió mùa Ấn Độ kết thúc.

Đỉnh Everest được coi là giải thưởng lớn nhất dành cho những người leo núi, nhưng việc chinh phục đỉnh núi cao nhất thế giới cũng đi kèm với những rủi ro. Hồ sơ ghi chép cho thấy có hơn 280 người tử vong trên đỉnh núi này. Hầu hết các trường hợp thiệt mạng là do lở tuyết hoặc ngã. Say núi cấp tính, với các triệu chứng chóng mặt, nôn mửa và đau đầu, cũng gây ra tử vong.

TQ đào 'núi Everest' dưới lòng đất để hút dầu

Tập đoàn dầu khí Trung Quốc PetroChina đã đào xong một giếng dầu sâu 8.882m dưới lòng đất. Chiều sâu của giếng này ngang ngửa chiều cao của ngọn núi cao nhất thế giới Everest.

Lý do không ngờ khiến ngày càng nhiều người chết trên đỉnh Everest

Tính từ đầu năm 2019 đến nay, số người thiệt mạng trên đường leo tới đỉnh Everest cao tới kỷ lục.

Thót tim cảnh tuyết lở vùi lấp người leo Everest

Trận động đất ở Nepal gây ra thảm họa tồi tệ chưa từng có trên Everest, tuy ngọn núi này nằm cách tâm chấn 200km.


************

Kho dầu lớn nhất Crưm bốc cháy, 40.000 người ở vùng biên Nga sống trong bóng tối

Minh Thu

Các báo Kyiv Independent và Pravda trích dẫn kênh Telegram Crimean Wind cho hay, kho dầu Feodosia là cơ sở lưu trữ dầu lớn nhất ở bán đảo Crưm. Cơ sở này có thể chứa tới 250.000 tấn nhiên liệu, cung cấp cho các lực lượng Nga.

Crimean Wind cho biết thêm, vụ nổ đã gây ra đám cháy lớn, có thể nhìn thấy từ khoảng cách hàng chục km, trong khi các vụ nổ khác cũng được báo cáo xuất hiện gần các sân bay Saki và Kacha.

Video: Pravda

Hiện Nga chưa lên tiếng bình luận về thông tin trên. 

Lần gần nhất Ukraine tấn công kho dầu Feodosia là vào tháng 10/2024, khiến chính quyền địa phương do Nga bổ nhiệm phải ban bố tình trạng khẩn cấp. Trước đó, nhiều thông tin cho rằng, kho dầu Feodosia đã được trang bị hệ thống phòng không Pantsir-S1 kể từ mùa thu năm 2022.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh Ukraine đang tăng cường chiến dịch chống lại cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga.

Hôm 24/9, tờ Kommersant của Nga đưa tin, tình trạng thiếu hụt nhiên liệu đã trở nên tồi tệ hơn ở Crưm và Sevastopol với khoảng 50% trạm xăng ngừng bán hàng.

Tình trạng thiếu hụt nhiên liệu xảy ra sau hàng loạt vụ tấn công bằng UAV của Ukraine vào nhiều nhà máy lọc dầu của Nga vào tháng 8. Theo tờ Financial Times, 16/38 nhà máy lọc dầu của Nga đã bị tấn công kể từ tháng 8, khiến hoạt động xuất khẩu dầu diesel của Nga giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020.

40.000 người sống trong bóng tối ở vùng Belgorod

Theo hãng tin RT, Vyacheslav Gladkov, Thống đốc vùng biên giới Belgorod của Nga xác nhận, các cuộc không kích của Ukraine đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng ở địa phương. Tính đến tối 5/10, gần 40.000 cư dân đã phải sống trong cảnh bị mất điện, còn các bệnh viện phải sử dụng máy phát điện dự phòng. 

Trước đó, ông Gladkov cho biết, ít nhất 3 người đã bị thương trong các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine trong 24 giờ qua.

Cùng ngày, giới chức Ukraine cũng thông báo về tình trạng mất điện tại thành phố Lviv nằm gần biên giới với Ba Lan trong quá trình Nga triển khai không kích. Bộ Quốc phòng Nga sau đó tuyên bố đã nhắm mục tiêu vào các nhà máy sản xuất vũ khí của Ukraine, và "cơ sở hạ tầng năng lượng hỗ trợ cho các nhà máy này". 

Ukraine nêu lý do hệ thống Patriot kém hiệu quả trước tên lửa Nga

Người phát ngôn của Không quân Ukraine đã lên tiếng giải thích lý do hệ thống phòng không đắt giá Patriot lại hoạt động kém hiệu quả trước tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga.

Tàu ngầm sát thủ không người lái giúp Ukraine cản đường tiến của quân đội Nga?

Cựu giám đốc CIA David Petraeus khẳng định, Ukraine có thể “ngăn chặn Nga ngay lập tức” bằng các thiết bị lặn không người lái mang theo thuốc nổ.


*************

Ukraine tố các công ty châu Âu cung cấp linh kiện vũ khí cho Nga

Hoài Linh

Ukraine Zelensky. EPA
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: EPA

Theo Sky News, trong một bài đăng trên mạng xã hội X vào sáng nay (6/10), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết: "Trong năm thứ 4 của cuộc xung đột toàn diện, Nga vẫn tiếp tục mua các linh kiện để sản xuất vũ khí. Trong cuộc tấn công tổng hợp quy mô lớn vào Ukraine đêm 4/10, rạng sáng 5/10, Nga đã sử dụng 549 hệ thống vũ khí, chứa 102.785 linh kiện do nước ngoài sản xuất. Đó là linh kiện do các công ty ở Mỹ, Anh, Đức, Thụy Sĩ, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc sản xuất". 

Ông Zelensky cho hay: "Ukraine đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt mới đối với những bên giúp Nga và hỗ trợ các hành động quân sự của nước này. Chúng tôi đã thông báo những đề xuất nhằm hạn chế các chương trình cung cấp linh kiện". Người đứng đầu Kiev cũng kêu gọi quốc tế áp dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn với công ty Anh cung cấp linh kiện vũ khí cho máy bay không người lái (UAV) của Nga. 

"Tuần này, các điều phối viên trừng phạt của G7 sẽ nhóm họp và chúng tôi kỳ vọng một quyết định mang tính hệ thống để đảm bảo các lệnh trừng phạt thực sự có hiệu lực, sẽ được đưa ra", Tổng thống Ukraine nói thêm.

Theo các quan chức Ukraine, 4 người, trong đó có một thiếu niên 15 tuổi, đã thiệt mạng và 6 người khác bị thương trong cuộc tấn công kết hợp giữa tên lửa và UAV của Nga nhằm vào thành phố Lviv. Maksym Kozytskyi, người đứng đầu cơ quan quân sự địa phương cho biết, đó là cuộc tấn công trên không lớn nhất vào thành phố này và khu vực xung quanh kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.

Liệu 'tường UAV' của châu Âu có chặn được máy bay Nga?

Sau một loạt cáo buộc máy bay không người lái (UAV) của Nga xâm nhập không phận châu Âu, các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã họp tại Copenhagen để thảo luận chiến lược bảo vệ lục địa này khỏi các hành động quân sự trong tương lai của Nga.

Ông Trump thay đổi lập trường có giúp Ukraine lật ngược tình thế?

Hồi đầu tuần này, lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng phát, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Ukraine có thể giành lại 1/5 lãnh thổ đã mất từ tay Nga.

Vì sao ông Trump bất ngờ đảo ngược lập trường về vấn đề Ukraine?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chuyển hướng từ gây sức ép buộc Ukraine phải nhượng bộ về lãnh thổ sang để ngỏ khả năng Kiev giành lại toàn bộ các vùng đất đã rơi vào tay quân Nga.


************

Mở màn Nobel 2025: Lĩnh vực y sinh vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản

THANH HIỀN

Nobel y sinh - Ảnh 1.

Ba nhà khoa học Mary E Brunkow, Fred Ramsdell and Shimon Sakaguchi đạt giải Nobel Y sinh năm nay - Ảnh: REUTERS

Giải Nobel Y sinh được công bố hôm nay 6-10, mở màn mùa giải Nobel 2025, do Hội đồng Nobel của Viện Karolinska tại Stockholm (Thụy Điển) trao tặng.

Ba nhà khoa học giải mã cơ chế miễn dịch

Lúc 16h30 (giờ Việt Nam), Giải Nobel Y sinh đã chính thức được trao cho ba nhà khoa học Mary E. Brunkow (Mỹ), Fred Ramsdell (Mỹ) và Shimon Sakaguchi (Nhật Bản), nhờ "những khám phá về cơ chế dung nạp miễn dịch ngoại vi".

Theo Hãng tin Reuters, giáo sư Marie Wahren-Herlenius thuộc Viện Karolinska cho biết giải Nobel Y sinh năm nay vinh danh các khám phá về cách kiểm soát hệ miễn dịch, giúp con người chống lại vi sinh vật mà vẫn tránh được bệnh tự miễn.

Hội đồng Nobel cho biết ba nhà khoa học Mary Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi đã làm sáng tỏ cơ chế điều hòa hệ miễn dịch. Họ phát hiện tế bào T điều hòa (regulatory T cells) đóng vai trò "người bảo vệ", ngăn các tế bào miễn dịch tấn công cơ thể.

Theo thông cáo, công trình này mở ra hướng nghiên cứu mới, tạo nền tảng cho các liệu pháp điều trị ung thư, bệnh tự miễn và tăng khả năng thành công trong cấy ghép tạng. Một số liệu pháp đã bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Theo Hãng tin AFP, ông Shimon Sakaguchi, 74 tuổi, có phát hiện quan trọng đầu tiên vào năm 1995. Khi đó, giới khoa học tin rằng khả năng dung nạp miễn dịch chỉ hình thành nhờ loại bỏ các tế bào miễn dịch gây hại trong tuyến ức, qua quá trình gọi là "dung nạp trung ương".

Tuy nhiên, ông Sakaguchi chứng minh hệ miễn dịch phức tạp hơn và phát hiện một loại tế bào miễn dịch mới, có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tự miễn.

Đến năm 2001, bà Mary E. Brunkow (64 tuổi) và ông Fred Ramsdell (65 tuổi) có phát hiện khác, giải thích nguyên nhân khiến một số loài chuột đặc biệt dễ mắc bệnh tự miễn.

"Họ nhận thấy những con chuột này mang đột biến ở gen mà họ đặt tên là Foxp3. Đồng thời, đột biến tương tự ở người gây ra hội chứng tự miễn nghiêm trọng IPEX", hội đồng giám khảo cho biết.

Hai năm sau, ông Sakaguchi đã liên kết các phát hiện này, hoàn thiện bức tranh về cơ chế dung nạp miễn dịch.

Mở màn Nobel 2025: Lĩnh vực y sinh vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản - Ảnh 2.

Ba nhà khoa học giành giải Nobel Y sinh 2025 - Ảnh: NOBEL PRIZE

Vị thế khoa học của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump

Năm nay, các nhà khoa học Mỹ tiếp tục được vinh danh với giải Nobel Y sinh, nối dài "chuỗi thống trị" của Mỹ trong các hạng mục Nobel về khoa học.

Năm ngoái, hai nhà khoa học Mỹ Victor Ambros và Gary Ruvkun đã nhận giải nhờ phát hiện vai trò của microRNA trong việc điều chỉnh hoạt động gen trong tế bào.

Mỹ vẫn duy trì đầu tư mạnh mẽ cho nghiên cứu cơ bản và tự do học thuật. Tuy nhiên, các đợt cắt giảm ngân sách lớn cho khoa học dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể làm thay đổi cục diện.

Theo cơ sở dữ liệu độc lập Grant Watch, từ tháng 1 đến nay, Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) đã chấm dứt 2.100 khoản tài trợ nghiên cứu, với tổng giá trị khoảng 9,5 tỉ USD cùng 2,6 tỉ USD tiền hợp đồng.

Ông Thomas Perlmann - tổng thư ký Ủy ban Nobel Y sinh - nhận định "không phải ngẫu nhiên Mỹ có nhiều người đoạt Nobel nhất", nhưng hiện "xuất hiện lo ngại về việc nước này có giữ được vị thế dẫn đầu trong nghiên cứu hay không".

Ông ví Mỹ như "động cơ chính của khoa học toàn cầu" và cảnh báo: nếu động cơ này chững lại, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Chỉ cần vài năm cắt giảm cũng có thể gây tổn thất không thể đảo ngược.

Vinh danh những người mang lại lợi ích cho nhân loại

Từ năm 1901 - 2024, Giải Nobel Y sinh đã được trao 115 lần cho tổng cộng 229 nhà khoa học đoạt giải.

Tiếp theo đây, các giải Nobel Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình, Kinh tế sẽ được công bố lần lượt từ ngày 7 đến 13-10. Mỗi giải thưởng bao gồm một huy chương vàng, bằng chứng nhận và 11 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD).

Được trao từ năm 1901, Giải Nobel vinh danh những người mà nhà phát minh và doanh nhân Alfred Nobel nhấn mạnh là"mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại".

Các giải thưởng Nobel được lập ra để tôn vinh những đóng góp xuất sắc trong năm lĩnh vực gắn bó mật thiết với cuộc đời nhà sáng lập của giải thưởng này bao gồm vật lý, hóa học, y sinh, văn học và hòa bình. Đến năm 1969, Giải Nobel Kinh tế được bổ sung.


************

Phong tỏa cả khách sạn vì một con báo đột nhập

IndonesiaCon báo hoa mai lạc vào khách sạn Anugerah ở thành phố Bandung, buộc giới chức phong tỏa khu vực để vây bắt.

Con báo hoa mai được phát hiện vào sáng 6/10 bên ngoài phòng khách lưu trú ở khách sạn Anugerah tại quận Sukasari, thành phố Bandung, thủ phủ tỉnh Tây Java. Ban quản lý khách sạn thông báo sự việc cho cảnh sát và giới chức địa phương.

Khi đến nơi, cảnh sát phát hiện con báo nằm ở góc hành lang, ngay bên ngoài phòng lưu trú của khách ở tầng hai, gầm gừ đe dọa với bất kỳ ai tiến lại gần. Cảnh sát ban đầu sử dụng súng gây mê, sau đó dùng lưới để quây bắt con báo.

Trong quá trình này, toàn bộ khách sạn được phong tỏa để đảm bảo an toàn cho khách lưu trú cũng như người dân xung quanh. Đến khoảng 10h, con báo nằm bất động và được đưa khỏi khách sạn, Agus Arianto, người đứng đầu cơ quan bảo tồn Tây Java, nói.

Con báo bị gây mê và nằm trong lồng sau khi đi lạc vào khách sạn ở Bandung, tỉnh Tây Java, Indonesia ngày 6/10. Ảnh: AFP

Con báo bị gây mê và nằm trong lồng sau khi đi lạc vào khách sạn ở Bandung, tỉnh Tây Java, Indonesia ngày 6/10. Ảnh: AFP

"Con báo đang dần tỉnh lại. Nó đã bắt đầu gầm gừ", Agus cho hay, thêm rằng con vật sẽ được đưa đến một cơ sở bảo tồn để theo dõi.

Hồi cuối tháng 8, một con báo trốn khỏi sở thú cách khách sạn chỉ 5 km. Agus cho biết cần có thời gian để xác định xem đó có phải con đi lạc vào khách sạn hay không.

Indonesia từng ghi nhận nhiều sự việc liên quan động vật thoát khỏi sở thú trong những năm gần đây. Năm 2021, hai con hổ Bengal trốn khỏi sở thú ở Singkawang, tỉnh Tây Kalimantan, sau nhiều ngày mưa lớn tạo ra cái hố gần khu vực nuôi nhốt chúng.

Nam nhân viên trông coi sở thú và một số động vật khác được phát hiện tử vong gần chuồng hổ. Một con hổ sau đó bị bắn chết, con còn lại bị bắt.

Huyền Lê (Theo AFP, Antara News)


***********

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Tin Tức ngày 07 tháng 10 -2025

xxxx

U-linh

****************

Chân dung nghi phạm vụ xả súng kinh hoàng ở Sydney

TÂM DƯƠNG

Cảnh sát cho biết nghi phạm 60 tuổi không có tiền sử bệnh tâm thần hay liên hệ với tội phạm, và động cơ vụ việc hiện vẫn đang được điều tra.

xả súng - Ảnh 1.

Người đàn ông tên Artemios Mintzas bị cáo buộc xả súng ở Sydney tối 5-10 - Ảnh: Facebook

Theo Đài ABC News, ngày 6-10, cảnh sát bang New South Wales vẫn đang ráo riết điều tra động cơ phía sau vụ xả súng nghiêm trọng xảy ra vào tối 5-10 tại khu dân cư Croydon Park, Sydney.

Nghi phạm được cho là một người đàn ông 60 tuổi, tên Artemios Mintzas. Theo điều tra ban đầu, nghi phạm là nhân viên của hệ thống đường sắt Sydney Trains, đã có gia đình và không có tiền án, tiền sự.

Ngoài ra phía cảnh sát cho biết thêm ông Artemios không hề có tiền sử bệnh tâm thần, cũng như không có mối liên hệ với các tổ chức tội phạm hay khủng bố.

Hiện cảnh sát Sydney vẫn đang tiếp tục điều tra, làm rõ nguyên nhân dẫn đến hành động mất kiểm soát của nghi phạm, cũng như truy nguồn gốc khẩu súng được sử dụng trong vụ tấn công.

Trước đó khoảng 7h45 tối 5-10, cảnh sát nhận được cuộc gọi khẩn cấp báo về vụ nổ súng tại đường Georges River - tuyến đường đông đúc giữa khu dân cư có nhiều nhà hàng, cửa hiệu, trường học và nhà thờ.

Nghi phạm được cho là đã nổ súng từ cửa sổ căn hộ nằm phía trên một cơ sở kinh doanh, khiến cả khu phố lập tức bị phong tỏa. Cảnh sát ước tính có gần 100 viên đạn đã được bắn ra một cách bừa bãi trong vòng hai giờ.

Chân dung nghi phạm vụ xả súng kinh hoàng ở Sydney - Ảnh 2.

Kính cửa sổ của một chiếc ô tô tại khu vực vỡ tan do trúng đạn - ABC News

Một người đàn ông khoảng 50 tuổi - hành khách ngồi ghế sau trong một chiếc xe đang di chuyển qua khu vực - đã bị trúng đạn vào cổ và ngực, phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Nhờ được phẫu thuật khẩn cấp tại Bệnh viện Royal Prince Alfred, nạn nhân đã qua cơn nguy hiểm.

Ngoài ra, ít nhất 16 người khác bị thương nhẹ - chủ yếu do mảnh kính vỡ hoặc hoảng loạn tâm lý. Trong đó hai người đã được đưa vào bệnh viện để điều trị.

Một số nhân chứng kể lại rằng ban đầu họ tưởng tiếng súng là pháo hoa, do thời điểm xảy ra vụ việc trùng với trận chung kết Giải bóng bầu dục quốc gia NRL.

xả súng - Ảnh 3.

Xe cảnh sát tại hiện trường vụ xả súng - Ảnh: ABC News

Lực lượng cảnh sát nhanh chóng có mặt tại hiện trường và đã xảy ra đấu súng với nghi phạm. Khoảng 9h30 tối, nghi phạm bị bắt giữ. 

Tại hiện trường, cảnh sát thu giữ một khẩu súng trường. Do nghi phạm không có giấy phép sử dụng súng, cảnh sát đang truy vết nguồn gốc của vũ khí này.

Sáng 6-10 (giờ địa phương), các đơn vị pháp y đã có mặt tại hiện trường để thu thập chứng cứ. 


************

Greta Thunberg bị Israel trục xuất

Greta Thunberg bị trục xuất khỏi Israel sang Hy Lạp, sau khi cô và nhiều nhà hoạt động bị bắt vì tìm cách phá vòng phong tỏa Gaza.

Nhà hoạt động người Thụy Điển Greta Thunberg là một trong số 70 người bị trục xuất khỏi Israel ngày 6/10, lên chuyến bay tới Hy Lạp và từ đó có thể về nước bằng đường hàng không. Nhóm này gồm 28 công dân Pháp, 27 công dân Hy Lạp, 15 công dân Italy và 9 công dân Thụy Điển.

Máy bay chở những người bị Israel trục xuất tới Hy Lạp khởi hành từ sân bay Ramon, miền nam Israel và dự kiến hạ cánh ở Athens.

Trước đó, 21 nhà hoạt động Tây Ban Nha cũng đã bị Israel trục xuất về nước hôm 5/10. Hiện một số nhà hoạt động vẫn bị Israel giam, trong đó có 28 người Tây Ban Nha.

Greta Thunberg trong bức ảnh do Israel công bố hôm 3/10. Ảnh: Bộ Ngoại giao Israel

Greta Thunberg trong bức ảnh do Israel công bố hôm 3/10. Ảnh: Bộ Ngoại giao Israel

Các nhà hoạt động này tuần trước cùng nhiều chính trị gia đi trên đoàn thuyền buồm chở lượng lớn hàng viện trợ tìm cách phá vỡ vòng phong tỏa đường biển của Israel để tiếp cận Dải Gaza. Nhóm này từ chối lời mời của chính phủ Israel về việc cập cảng Israel, nơi hàng viện trợ sẽ được chuyển tới Dải Gaza bằng đường bộ.

Lực lượng Israel sau đó chặn đoàn thuyền buồm và bắt hơn 470 người. Israel đã thả và trục xuất 170 nhà hoạt động, số còn lại bị giam trong nhà tù Ketziot, nơi mà đại diện pháp lý của họ phàn nàn "không đủ tiêu chuẩn".

Thunberg cuối tuần trước nói với Đại sứ quán Thụy Điển rằng cô đang bị mất nước do "không được cung cấp đủ nước và thức ăn". Nhà hoạt động này cũng bị phát ban, nghi do rệp giường gây ra, nói thêm rằng bản thân bị đối xử khắc nghiệt.

Bộ Ngoại giao Israel cho rằng cáo buộc ngược đãi mà Thunberg đưa ra là "lời nói dối trắng trợn", khẳng định các quyền hợp pháp của những nhà hoạt động bị giam đều được đảm bảo. Tuy nhiên, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben Gvir, người giám sát hệ thống nhà tù nước này, lại nói rằng ông tự hào khi các nhà động đang bị đối xử như "những kẻ khủng bố".

Greta Thunberg, 22 tuổi, nổi tiếng toàn cầu từ năm 2018 sau khi bỏ học để biểu tình vì môi trường bên ngoài quốc hội Thụy Điển hàng tuần. Những năm gần đây, Thunberg thường xuyên tham gia biểu tình và bị cảnh sát áp giải và tạm giam, dẫn đến nhiều ý kiến trái chiều.

Ngọc Ánh (Theo Times of Israel, Guardian, Al Jazeera)


***********

Nga bác cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ tình báo vệ tinh, khẳng định 'đủ năng lực'

Điện Kremlin khẳng định Nga hoàn toàn có đủ năng lực, kể cả trong lĩnh vực không gian, để thực hiện các nhiệm vụ quân sự mà không cần dựa vào bên ngoài.

Nga - Ảnh 1.

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov - Ảnh: REUTERS

Theo Hãng tin Reuters, ngày 6-10, đáp trả thông tin từ phía Ukraine cho rằng Trung Quốc đang cung cấp tin tình báo vệ tinh hỗ trợ Nga thực hiện các cuộc tấn công tên lửa vào Ukraine, Matxcơva khẳng định có đầy đủ năng lực tự chủ để đáp ứng các nhu cầu trên chiến trường.

Trước đó ông Aleksandrov - một quan chức thuộc Cơ quan Tình báo đối ngoại Ukraine - nói với Hãng thông tấn quốc gia Ukrinform rằng Trung Quốc đang chia sẻ dữ liệu tình báo vệ tinh cho Nga, bao gồm thông tin về các mục tiêu có vốn đầu tư nước ngoài tại Ukraine.

Ngày 5-10, báo Ukrainska Pravda của Ukraine cũng đưa tin khẳng định ít nhất 3 vệ tinh trinh sát SAR của Trung Quốc đã bay qua các khu vực ở phía tây Ukraine - mục tiêu chính trong cuộc tấn công bằng tên lửa và drone của Nga trong đêm 4 và sáng 5-10.

Trong hai đêm, Nga được cho là đã phóng hơn 50 tên lửa và khoảng 500 máy bay không người lái (drone) tấn công vào Ukraine, nhắm mục tiêu vào các tỉnh Lviv, Ivano-Frankivsk, Zaporizhzhia, Chernihiv, Sumy, Kharkov, Kherson, Odessa và Kirovohrad làm ít nhất 4 người thiệt mạng và 8 người khác bị thương.

Trước các cáo buộc này, ông Peskov cho biết: "Chúng tôi có đủ năng lực của riêng mình, bao gồm cả năng lực không gian, để thực hiện tất cả các nhiệm vụ mà chiến dịch quân sự đặc biệt đặt ra".

Theo Reuters, mặc dù không trực tiếp bác bỏ thông tin về vai trò của Trung Quốc, nhưng tuyên bố của ông Peskov nhằm nhấn mạnh rằng Nga không phụ thuộc vào sự hỗ trợ tình báo từ bên ngoài.

Trong khi đó, Bắc Kinh chưa lên tiếng về cáo buộc từ phía Ukraine.

Thông tin xuất hiện giữa lúc tình hình chiến sự tại Ukraine vẫn diễn biến căng thẳng, với các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone tiếp diễn, đồng thời các mối quan hệ địa chính trị giữa các cường quốc ngày càng trở nên phức tạp.


************

Gần 1.000 người mắc kẹt trên đỉnh núi Everest vì bão tuyết

Hoài Linh

Gần 1.000 mắc kẹt trên núi Everest vì bão tuyết. Video: Telegraph

Theo hãng tin BBC và truyền thông Trung Quốc, tính tới 5/10, có 350 người đã tới được thị trấn nhỏ Qudang, Trung Quốc, trong khi hơn 200 người leo núi khác đã có thể kết nối liên lạc. 

Hàng trăm người leo núi đã bất ngờ chứng kiến tuyết rơi dày và mưa lớn đổ xuống khi họ đang di chuyển ở vùng Tingri của Tây Tạng, một trong những tuyến đường chính để leo lên đỉnh núi cao nhất thế giới. 

Các báo cáo cho biết, tuyết rơi dày từ tối 3/10 và kéo dài tới cả ngày hôm sau. Trần Cách Sương, một thành viên trong đoàn leo núi gồm 18 người đã tới được Qudang, cho hay: "Thời tiết trên núi rất ẩm ướt và lạnh, tình trạng giảm thân nhiệt là mối nguy thực sự... Thời tiết năm nay không bình thường. Hướng dẫn viên nói chưa bao giờ gặp phải thời tiết như vậy vào tháng 10 và nó xảy ra quá đột ngột". 

Trang Jimu News của Trung Quốc ước tính gần 1.000 người đã bị mắc kẹt trên núi. Hiện chưa rõ con số trên đã tính đến các hướng dẫn viên địa phương, nhân viên hỗ trợ leo núi hay không. Ngoài ra, cũng chưa biết những người leo núi gần sườn phía bắc của Everest, cũng thuộc Tây Tạng có bị ảnh hưởng hay không. 

Sườn phía bắc của Everest, do dễ dàng tiếp cận bằng đường trải nhựa, thường xuyên thu hút một lượng lớn khách du lịch. Tháng 10 là mùa cao điểm, khi bầu trời quang đãng lúc gió mùa Ấn Độ kết thúc.

Đỉnh Everest được coi là giải thưởng lớn nhất dành cho những người leo núi, nhưng việc chinh phục đỉnh núi cao nhất thế giới cũng đi kèm với những rủi ro. Hồ sơ ghi chép cho thấy có hơn 280 người tử vong trên đỉnh núi này. Hầu hết các trường hợp thiệt mạng là do lở tuyết hoặc ngã. Say núi cấp tính, với các triệu chứng chóng mặt, nôn mửa và đau đầu, cũng gây ra tử vong.

TQ đào 'núi Everest' dưới lòng đất để hút dầu

Tập đoàn dầu khí Trung Quốc PetroChina đã đào xong một giếng dầu sâu 8.882m dưới lòng đất. Chiều sâu của giếng này ngang ngửa chiều cao của ngọn núi cao nhất thế giới Everest.

Lý do không ngờ khiến ngày càng nhiều người chết trên đỉnh Everest

Tính từ đầu năm 2019 đến nay, số người thiệt mạng trên đường leo tới đỉnh Everest cao tới kỷ lục.

Thót tim cảnh tuyết lở vùi lấp người leo Everest

Trận động đất ở Nepal gây ra thảm họa tồi tệ chưa từng có trên Everest, tuy ngọn núi này nằm cách tâm chấn 200km.


************

Kho dầu lớn nhất Crưm bốc cháy, 40.000 người ở vùng biên Nga sống trong bóng tối

Minh Thu

Các báo Kyiv Independent và Pravda trích dẫn kênh Telegram Crimean Wind cho hay, kho dầu Feodosia là cơ sở lưu trữ dầu lớn nhất ở bán đảo Crưm. Cơ sở này có thể chứa tới 250.000 tấn nhiên liệu, cung cấp cho các lực lượng Nga.

Crimean Wind cho biết thêm, vụ nổ đã gây ra đám cháy lớn, có thể nhìn thấy từ khoảng cách hàng chục km, trong khi các vụ nổ khác cũng được báo cáo xuất hiện gần các sân bay Saki và Kacha.

Video: Pravda

Hiện Nga chưa lên tiếng bình luận về thông tin trên. 

Lần gần nhất Ukraine tấn công kho dầu Feodosia là vào tháng 10/2024, khiến chính quyền địa phương do Nga bổ nhiệm phải ban bố tình trạng khẩn cấp. Trước đó, nhiều thông tin cho rằng, kho dầu Feodosia đã được trang bị hệ thống phòng không Pantsir-S1 kể từ mùa thu năm 2022.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh Ukraine đang tăng cường chiến dịch chống lại cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga.

Hôm 24/9, tờ Kommersant của Nga đưa tin, tình trạng thiếu hụt nhiên liệu đã trở nên tồi tệ hơn ở Crưm và Sevastopol với khoảng 50% trạm xăng ngừng bán hàng.

Tình trạng thiếu hụt nhiên liệu xảy ra sau hàng loạt vụ tấn công bằng UAV của Ukraine vào nhiều nhà máy lọc dầu của Nga vào tháng 8. Theo tờ Financial Times, 16/38 nhà máy lọc dầu của Nga đã bị tấn công kể từ tháng 8, khiến hoạt động xuất khẩu dầu diesel của Nga giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020.

40.000 người sống trong bóng tối ở vùng Belgorod

Theo hãng tin RT, Vyacheslav Gladkov, Thống đốc vùng biên giới Belgorod của Nga xác nhận, các cuộc không kích của Ukraine đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng ở địa phương. Tính đến tối 5/10, gần 40.000 cư dân đã phải sống trong cảnh bị mất điện, còn các bệnh viện phải sử dụng máy phát điện dự phòng. 

Trước đó, ông Gladkov cho biết, ít nhất 3 người đã bị thương trong các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine trong 24 giờ qua.

Cùng ngày, giới chức Ukraine cũng thông báo về tình trạng mất điện tại thành phố Lviv nằm gần biên giới với Ba Lan trong quá trình Nga triển khai không kích. Bộ Quốc phòng Nga sau đó tuyên bố đã nhắm mục tiêu vào các nhà máy sản xuất vũ khí của Ukraine, và "cơ sở hạ tầng năng lượng hỗ trợ cho các nhà máy này". 

Ukraine nêu lý do hệ thống Patriot kém hiệu quả trước tên lửa Nga

Người phát ngôn của Không quân Ukraine đã lên tiếng giải thích lý do hệ thống phòng không đắt giá Patriot lại hoạt động kém hiệu quả trước tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga.

Tàu ngầm sát thủ không người lái giúp Ukraine cản đường tiến của quân đội Nga?

Cựu giám đốc CIA David Petraeus khẳng định, Ukraine có thể “ngăn chặn Nga ngay lập tức” bằng các thiết bị lặn không người lái mang theo thuốc nổ.


*************

Ukraine tố các công ty châu Âu cung cấp linh kiện vũ khí cho Nga

Hoài Linh

Ukraine Zelensky. EPA
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: EPA

Theo Sky News, trong một bài đăng trên mạng xã hội X vào sáng nay (6/10), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết: "Trong năm thứ 4 của cuộc xung đột toàn diện, Nga vẫn tiếp tục mua các linh kiện để sản xuất vũ khí. Trong cuộc tấn công tổng hợp quy mô lớn vào Ukraine đêm 4/10, rạng sáng 5/10, Nga đã sử dụng 549 hệ thống vũ khí, chứa 102.785 linh kiện do nước ngoài sản xuất. Đó là linh kiện do các công ty ở Mỹ, Anh, Đức, Thụy Sĩ, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc sản xuất". 

Ông Zelensky cho hay: "Ukraine đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt mới đối với những bên giúp Nga và hỗ trợ các hành động quân sự của nước này. Chúng tôi đã thông báo những đề xuất nhằm hạn chế các chương trình cung cấp linh kiện". Người đứng đầu Kiev cũng kêu gọi quốc tế áp dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn với công ty Anh cung cấp linh kiện vũ khí cho máy bay không người lái (UAV) của Nga. 

"Tuần này, các điều phối viên trừng phạt của G7 sẽ nhóm họp và chúng tôi kỳ vọng một quyết định mang tính hệ thống để đảm bảo các lệnh trừng phạt thực sự có hiệu lực, sẽ được đưa ra", Tổng thống Ukraine nói thêm.

Theo các quan chức Ukraine, 4 người, trong đó có một thiếu niên 15 tuổi, đã thiệt mạng và 6 người khác bị thương trong cuộc tấn công kết hợp giữa tên lửa và UAV của Nga nhằm vào thành phố Lviv. Maksym Kozytskyi, người đứng đầu cơ quan quân sự địa phương cho biết, đó là cuộc tấn công trên không lớn nhất vào thành phố này và khu vực xung quanh kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.

Liệu 'tường UAV' của châu Âu có chặn được máy bay Nga?

Sau một loạt cáo buộc máy bay không người lái (UAV) của Nga xâm nhập không phận châu Âu, các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã họp tại Copenhagen để thảo luận chiến lược bảo vệ lục địa này khỏi các hành động quân sự trong tương lai của Nga.

Ông Trump thay đổi lập trường có giúp Ukraine lật ngược tình thế?

Hồi đầu tuần này, lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng phát, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Ukraine có thể giành lại 1/5 lãnh thổ đã mất từ tay Nga.

Vì sao ông Trump bất ngờ đảo ngược lập trường về vấn đề Ukraine?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chuyển hướng từ gây sức ép buộc Ukraine phải nhượng bộ về lãnh thổ sang để ngỏ khả năng Kiev giành lại toàn bộ các vùng đất đã rơi vào tay quân Nga.


************

Mở màn Nobel 2025: Lĩnh vực y sinh vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản

THANH HIỀN

Nobel y sinh - Ảnh 1.

Ba nhà khoa học Mary E Brunkow, Fred Ramsdell and Shimon Sakaguchi đạt giải Nobel Y sinh năm nay - Ảnh: REUTERS

Giải Nobel Y sinh được công bố hôm nay 6-10, mở màn mùa giải Nobel 2025, do Hội đồng Nobel của Viện Karolinska tại Stockholm (Thụy Điển) trao tặng.

Ba nhà khoa học giải mã cơ chế miễn dịch

Lúc 16h30 (giờ Việt Nam), Giải Nobel Y sinh đã chính thức được trao cho ba nhà khoa học Mary E. Brunkow (Mỹ), Fred Ramsdell (Mỹ) và Shimon Sakaguchi (Nhật Bản), nhờ "những khám phá về cơ chế dung nạp miễn dịch ngoại vi".

Theo Hãng tin Reuters, giáo sư Marie Wahren-Herlenius thuộc Viện Karolinska cho biết giải Nobel Y sinh năm nay vinh danh các khám phá về cách kiểm soát hệ miễn dịch, giúp con người chống lại vi sinh vật mà vẫn tránh được bệnh tự miễn.

Hội đồng Nobel cho biết ba nhà khoa học Mary Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi đã làm sáng tỏ cơ chế điều hòa hệ miễn dịch. Họ phát hiện tế bào T điều hòa (regulatory T cells) đóng vai trò "người bảo vệ", ngăn các tế bào miễn dịch tấn công cơ thể.

Theo thông cáo, công trình này mở ra hướng nghiên cứu mới, tạo nền tảng cho các liệu pháp điều trị ung thư, bệnh tự miễn và tăng khả năng thành công trong cấy ghép tạng. Một số liệu pháp đã bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Theo Hãng tin AFP, ông Shimon Sakaguchi, 74 tuổi, có phát hiện quan trọng đầu tiên vào năm 1995. Khi đó, giới khoa học tin rằng khả năng dung nạp miễn dịch chỉ hình thành nhờ loại bỏ các tế bào miễn dịch gây hại trong tuyến ức, qua quá trình gọi là "dung nạp trung ương".

Tuy nhiên, ông Sakaguchi chứng minh hệ miễn dịch phức tạp hơn và phát hiện một loại tế bào miễn dịch mới, có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tự miễn.

Đến năm 2001, bà Mary E. Brunkow (64 tuổi) và ông Fred Ramsdell (65 tuổi) có phát hiện khác, giải thích nguyên nhân khiến một số loài chuột đặc biệt dễ mắc bệnh tự miễn.

"Họ nhận thấy những con chuột này mang đột biến ở gen mà họ đặt tên là Foxp3. Đồng thời, đột biến tương tự ở người gây ra hội chứng tự miễn nghiêm trọng IPEX", hội đồng giám khảo cho biết.

Hai năm sau, ông Sakaguchi đã liên kết các phát hiện này, hoàn thiện bức tranh về cơ chế dung nạp miễn dịch.

Mở màn Nobel 2025: Lĩnh vực y sinh vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản - Ảnh 2.

Ba nhà khoa học giành giải Nobel Y sinh 2025 - Ảnh: NOBEL PRIZE

Vị thế khoa học của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump

Năm nay, các nhà khoa học Mỹ tiếp tục được vinh danh với giải Nobel Y sinh, nối dài "chuỗi thống trị" của Mỹ trong các hạng mục Nobel về khoa học.

Năm ngoái, hai nhà khoa học Mỹ Victor Ambros và Gary Ruvkun đã nhận giải nhờ phát hiện vai trò của microRNA trong việc điều chỉnh hoạt động gen trong tế bào.

Mỹ vẫn duy trì đầu tư mạnh mẽ cho nghiên cứu cơ bản và tự do học thuật. Tuy nhiên, các đợt cắt giảm ngân sách lớn cho khoa học dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể làm thay đổi cục diện.

Theo cơ sở dữ liệu độc lập Grant Watch, từ tháng 1 đến nay, Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) đã chấm dứt 2.100 khoản tài trợ nghiên cứu, với tổng giá trị khoảng 9,5 tỉ USD cùng 2,6 tỉ USD tiền hợp đồng.

Ông Thomas Perlmann - tổng thư ký Ủy ban Nobel Y sinh - nhận định "không phải ngẫu nhiên Mỹ có nhiều người đoạt Nobel nhất", nhưng hiện "xuất hiện lo ngại về việc nước này có giữ được vị thế dẫn đầu trong nghiên cứu hay không".

Ông ví Mỹ như "động cơ chính của khoa học toàn cầu" và cảnh báo: nếu động cơ này chững lại, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Chỉ cần vài năm cắt giảm cũng có thể gây tổn thất không thể đảo ngược.

Vinh danh những người mang lại lợi ích cho nhân loại

Từ năm 1901 - 2024, Giải Nobel Y sinh đã được trao 115 lần cho tổng cộng 229 nhà khoa học đoạt giải.

Tiếp theo đây, các giải Nobel Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình, Kinh tế sẽ được công bố lần lượt từ ngày 7 đến 13-10. Mỗi giải thưởng bao gồm một huy chương vàng, bằng chứng nhận và 11 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD).

Được trao từ năm 1901, Giải Nobel vinh danh những người mà nhà phát minh và doanh nhân Alfred Nobel nhấn mạnh là"mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại".

Các giải thưởng Nobel được lập ra để tôn vinh những đóng góp xuất sắc trong năm lĩnh vực gắn bó mật thiết với cuộc đời nhà sáng lập của giải thưởng này bao gồm vật lý, hóa học, y sinh, văn học và hòa bình. Đến năm 1969, Giải Nobel Kinh tế được bổ sung.


************

Phong tỏa cả khách sạn vì một con báo đột nhập

IndonesiaCon báo hoa mai lạc vào khách sạn Anugerah ở thành phố Bandung, buộc giới chức phong tỏa khu vực để vây bắt.

Con báo hoa mai được phát hiện vào sáng 6/10 bên ngoài phòng khách lưu trú ở khách sạn Anugerah tại quận Sukasari, thành phố Bandung, thủ phủ tỉnh Tây Java. Ban quản lý khách sạn thông báo sự việc cho cảnh sát và giới chức địa phương.

Khi đến nơi, cảnh sát phát hiện con báo nằm ở góc hành lang, ngay bên ngoài phòng lưu trú của khách ở tầng hai, gầm gừ đe dọa với bất kỳ ai tiến lại gần. Cảnh sát ban đầu sử dụng súng gây mê, sau đó dùng lưới để quây bắt con báo.

Trong quá trình này, toàn bộ khách sạn được phong tỏa để đảm bảo an toàn cho khách lưu trú cũng như người dân xung quanh. Đến khoảng 10h, con báo nằm bất động và được đưa khỏi khách sạn, Agus Arianto, người đứng đầu cơ quan bảo tồn Tây Java, nói.

Con báo bị gây mê và nằm trong lồng sau khi đi lạc vào khách sạn ở Bandung, tỉnh Tây Java, Indonesia ngày 6/10. Ảnh: AFP

Con báo bị gây mê và nằm trong lồng sau khi đi lạc vào khách sạn ở Bandung, tỉnh Tây Java, Indonesia ngày 6/10. Ảnh: AFP

"Con báo đang dần tỉnh lại. Nó đã bắt đầu gầm gừ", Agus cho hay, thêm rằng con vật sẽ được đưa đến một cơ sở bảo tồn để theo dõi.

Hồi cuối tháng 8, một con báo trốn khỏi sở thú cách khách sạn chỉ 5 km. Agus cho biết cần có thời gian để xác định xem đó có phải con đi lạc vào khách sạn hay không.

Indonesia từng ghi nhận nhiều sự việc liên quan động vật thoát khỏi sở thú trong những năm gần đây. Năm 2021, hai con hổ Bengal trốn khỏi sở thú ở Singkawang, tỉnh Tây Kalimantan, sau nhiều ngày mưa lớn tạo ra cái hố gần khu vực nuôi nhốt chúng.

Nam nhân viên trông coi sở thú và một số động vật khác được phát hiện tử vong gần chuồng hổ. Một con hổ sau đó bị bắn chết, con còn lại bị bắt.

Huyền Lê (Theo AFP, Antara News)


***********

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :Tin Tức ngày 07 tháng 03 -2025:

tờ bao nay co phải anh em voi SBTN ?

Xem Thêm

Đề bài :Tin Tức ngày 18 - 02 -2025:

tơ bào này toàn dich tin tưc tui liberal AU CHAU khong à chỉ đung 1/2tụi AU CHAU cư sưvoi nươc MY kong băng và dân AU CHAU lười biêng , tôi đả đi choi AU CHAU mừoi ngày ròi thừ bay chăng cò cửa tiệm mở ...dân AU CHAU lười như hủi .

Xem Thêm

Đề bài :Chuyện “Phố Vải” - by Phạm Thành Nhân / Trần Văn Giang (ghi lại).

Đây là một bài viết thú vị nêu bật tầm quan trọng của việc bảo tồn bản sắc văn hóa thông qua ngôn ngữ. Sự thay đổi về thuật ngữ có thể mang tính tích cực nếu chúng vẫn giữ được mối liên hệ với truyền thống và lịch sử địa phương. Văn bản này cũng gợi lên những cảm xúc và suy nghĩ tương tự như những gì bạn trải qua khi mua bất động sản. Quá trình này cũng tràn đầy sự phấn khích và niềm vui. Điều này đặc biệt đúng đối với các dự án mới của Al Sharq Investment https://dubai-new-developments.com/al-sharq-investment, cung cấp các lựa chọn nhà ở hiện đại và tiện lợi để giúp bạn tìm được ngôi nhà lý tưởng.

Xem Thêm

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm