Tin nóng trong ngày

Tin Tức ngày 13 tháng 10 -2025:

xxx

PuTiner

*************

TIN TỔNG HỢP

RFI

**********

Mỹ : Tổng thống Trump tranh thủ "shutdown" để hủy các chương trình của đảng Dân Chủ

Thu Hằng

Ngày 10/10/2025, hơn 4.000 công chức liên bang Mỹ bị sa thải vì « shutdown ». Đây là đợt sa thải có quy mô lớn đầu tiên trong lịch sử hiện đại Mỹ vì trong những đợt shutdown trước, công chức chỉ bị nghỉ làm không lương. Tổng thống Donald Trump khẳng định « tất cả đều do đảng Dân Chủ ». Các nghiệp đoàn đã đệ đơn kiện vì sa thải trong thời gian đóng cửa chính phủ là « bất hợp pháp ». Phán quyết sẽ được đưa ra ngày 15/10.

Đăng ngày: Sửa đổi ngày:

2 phút Thời gian đọc

Quảng cáo

Tổng thống Mỹ dường như đang làm một công đôi việc, tinh giản bộ máy hành chính theo đúng chủ trương tranh cử, đặc biệt là những chương trình, cơ quan liên quan đến đảng Dân Chủ, đồng thời gây sức ép với đối thủ để thông qua ngân sách.

Thông tín viên Loubna Anaki tại New York giải thích :

« Tổng thống Donald Trump không hề giấu diếm điều này. Tuần này, tại Nhà Trắng, ông khẳng định sẽ sa thải « những công chức bị gán mác Dân Chủ ». Mặc dù không cung cấp thêm chi tiết về việc lựa chọn như thế nào nhưng rõ ràng tổng thống có ý định sử dụng tình trạng « shutdown » đóng cửa chính phủ liên bang để trực tiếp nhắm vào đảng Dân Chủ.

Donald Trump dự tính trước tiên là cắt giảm hơn 30 tỷ đô la ngân sách liên bang dành cho các bang và thành phố thuộc đảng Dân Chủ. Nhiều dự án cơ sở hạ tầng, chương trình hỗ trợ người nghèo và giao thông công cộng đều có thể bị ảnh hưởng. Đối với tổng thống, việc này nhằm gây áp lực và trừng phạt đảng Dân Chủ, những người vẫn tiếp tục đưa yêu cầu gia hạn trợ cấp y tế Obamacare thành điều kiện của bất kỳ thỏa thuận nào về ngân sách.

Quảng cáo

Họ cũng chỉ trích gay gắt quyết định của tổng thống nhắm vào ngân sách của các thành phố và bang do đảng Dân Chủ lãnh đạo. Thượng nghị sĩ Dân Chủ Chuck Schumer của bang New York viết : « Trong nước Mỹ độc tài của Donald Trump, ngay cả tàu hỏa cũng không chạy đúng giờ ».

Hai bộ được cho là sa thải nhiều nhất là bộ Tài Chính và bộ Y Tế, lần lượt là 1.500 và 1.100 nhân viên, tiếp theo là bộ Thương Mại (300 người) và hai bộ Giáo Dục và bộ Nhà ở và Đô thị (hơn 400 người). Bộ Tư Pháp cùng nhiều tổ chức liên bang khác cũng « dự tính » sa thải thêm. Tuy nhiên, dù chính phủ đang đóng cửa, ngày 11/10, tổng thống Trump ra lệnh « quân nhân Hoa Kỳ sẽ nhận được lương vào thứ Tư tuần sau (15/10) ».


***********

Loạt đồ điện tử Trung Quốc 'bay màu' khỏi các nền tảng bán lẻ của Mỹ

KHÁNH QUỲNH

Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) Brendan Carr cho biết các nền tảng bán lẻ trực tuyến lớn tại Mỹ đã gỡ bỏ hàng triệu mặt hàng điện tử có nguồn gốc Trung Quốc.

Trung Quốc - Ảnh 1.

Trong cuộc phỏng vấn ngày 10-10, Chủ tịch FCC Brendan Carr cho biết các sản phẩm bị gỡ bỏ từ Trung Quốc bao gồm camera an ninh gia đình, đồng hồ thông minh và nhiều thiết bị khác do các công ty như Huawei, Hikvision, ZTE và Dahua Technology sản xuất. Những sản phẩm này hoặc nằm trong “Danh sách thiết bị bị cấm”, hoặc chưa từng được FCC cấp phép lưu hành.

“Các công ty đang thiết lập quy trình mới để ngăn chặn những mặt hàng bị cấm xuất hiện trở lại”, ông Carr nói, khẳng định FCC sẽ “tiếp tục duy trì áp lực” nhằm bảo vệ mạng lưới viễn thông và dữ liệu của người dân Mỹ.

Theo FCC, những thiết bị này có thể cho phép Trung Quốc theo dõi người dùng, gây gián đoạn hệ thống viễn thông hoặc đe dọa an ninh quốc gia.

Theo Hãng tin Reuters, trong những năm gần đây, Mỹ đã liên tục thực hiện các biện pháp nhằm vào các công ty công nghệ Trung Quốc trong lĩnh vực viễn thông, bán dẫn và xe điện, với lý do lo ngại về an ninh. Đây là động thái mới nhất trong nỗ lực ngăn chặn thiết bị chưa được phê duyệt xâm nhập thị trường Mỹ.

FCC dự kiến bỏ phiếu trong ngày 28-10 về kế hoạch mở rộng lệnh cấm, bao gồm việc chặn cấp phép cho mọi thiết bị chứa linh kiện thuộc “Danh sách bị kiểm soát”, và trong một số trường hợp có thể thu hồi quyền bán các sản phẩm đã được cấp phép trước đó.

Trước đó, cơ quan này đã đưa các tập đoàn Huawei, ZTE, China Mobile, China Telecom và Hytera Communications vào danh sách cấm. Hồi tháng 9, FCC cũng bắt đầu tiến trình rút lại giấy công nhận của bảy phòng thí nghiệm thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington hiện chưa đưa ra bình luận về động thái mới của Mỹ.


***********

Xả súng kinh hoàng tại bang South Carolina của Mỹ lúc rạng sáng

THANH BÌNH

Cảnh sát địa phương xác nhận ít nhất 4 người thiệt mạng và 20 người bị thương trong vụ xả súng tại quán bar ở bang South Carolina, đông nam nước Mỹ.

Xả súng kinh hoàng tại bang South Carolina của Mỹ lúc rạng sáng - Ảnh 1.

Cả 4 nạn nhân đều được phát hiện đã thiệt mạng tại hiện trường ở quán Willie's Bar and Grill - Ảnh: New York Post/Facebook/Willies Breakfast Bar and Grill

Báo New York Times đưa tin ít nhất 4 người thiệt mạng và nhiều người bị thương nặng trong vụ xả súng vào rạng sáng 12-10 theo giờ địa phương tại một quán bar (bán rượu) trên đảo St. Helena, ngoài khơi bang South Carolina của Mỹ.

Ngay trước 1h sáng 12-10 (giờ Mỹ), Văn phòng Cảnh sát trưởng hạt Beaufort nhận được nhiều cuộc gọi báo cáo về vụ nổ súng tại quán Willie’s Bar and Grill.

Khi cảnh sát đến hiện trường, họ phát hiện nhiều người bị thương do trúng đạn.

Các quan chức cho biết hàng trăm người có mặt tại quán bar vào thời điểm vụ xả súng xảy ra. Nhiều nạn nhân cùng nhân chứng đã chạy sang các cơ sở kinh doanh lân cận để thoát khỏi làn đạn.

Theo thông tin đã xác nhận, 4 người chết tại hiện trường và 4 người khác được đưa đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch. Cảnh sát thông tin tổng cộng có ít nhất 20 người bị thương.

Văn phòng Cảnh sát trưởng hạt Beaufort nói rằng họ đang điều tra các đối tượng tình nghi. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến vụ xả súng.

Văn phòng này bình luận: "Đây là một sự việc bi thảm với tất cả mọi người".

Trên mạng xã hội, bà Nancy Mace, nghị sĩ tại Hạ viện Mỹ, cho biết bà "hoàn toàn tan nát cõi lòng" trước vụ việc. 

"Chúng tôi cầu nguyện cho các nạn nhân, gia đình họ và tất cả những người bị ảnh hưởng bởi hành động bạo lực kinh hoàng này" - bà chia sẻ.

Tạp chí Newsweek bình luận vụ xả súng hàng loạt ở bang South Carolina vào ngày 12-10 càng tô đậm những lo ngại kéo dài về bạo lực súng đạn tại các địa điểm công cộng trên khắp nước Mỹ.

Theo Kho lưu trữ bạo lực súng đạn (GVA), đã có 335 vụ xả súng hàng loạt tại Mỹ kể từ đầu năm đến nay.


***********

Tình báo Mỹ giúp Ukraine tập kích cơ sở năng lượng Nga

DUY LINH

*********

Afghanistan và Pakistan đấu súng căng thẳng ở biên giới, hàng chục người chết

Ngày 12-10, Pakistan đã đóng các cửa khẩu biên giới với Afghanistan, sau các vụ đấu súng qua lại giữa lực lượng hai nước trong đêm, trong đó Kabul tuyên bố đã tiêu diệt 58 binh sĩ Pakistan.

Pakistan - Ảnh 1.

Các nhân viên an ninh Taliban tuần tra bằng xe Humvee tại huyện Shorabak (Afghanistan), gần biên giới Afghanistan - Pakistan vào ngày 12-10 - Ảnh: AFP

Theo Hãng tin Reuters, binh sĩ Afghanistan đã nổ súng vào các chốt biên giới của Pakistan vào tối 11-10. Bộ Quốc phòng Afghanistan nói rằng đây là hành động trả đũa các cuộc không kích của Pakistan tại Afghanistan trong tuần này. Phía Pakistan cho biết họ đã đáp trả bằng súng và pháo.

Afghanistan tuyên bố đã tiêu diệt 58 binh sĩ Pakistan, nhưng không nêu rõ họ có được con số này bằng cách nào. Kabul cũng thông tin 20 binh sĩ Afghanistan đã thiệt mạng hoặc bị thương.

Phía Pakistan chưa đưa ra phản ứng về con số 58 nói trên. Quân đội Pakistan cho biết họ đã tiêu diệt hơn 200 "thành viên Taliban và các phần tử khủng bố có liên hệ" trong các cuộc đụng độ ở biên giới với Afghanistan.

Hãng tin Reuters cho biết họ không thể xác minh độc lập các thông tin này.

Cả hai nước đều tuyên bố đã phá hủy các chốt biên giới của đối phương. Các quan chức an ninh Pakistan đã chia sẻ đoạn video mà theo họ là ghi lại cảnh các chốt biên giới của Afghanistan bị tấn công.

Theo các quan chức an ninh Pakistan, cuộc đấu súng nhìn chung đã kết thúc vào sáng 12-10. Tuy nhiên, các quan chức và dân địa phương tường thuật tại khu vực Kurram của Pakistan, tiếng súng lẻ tẻ vẫn còn tiếp diễn.

Bộ Quốc phòng Afghanistan trước đó cho biết chiến dịch của họ kết thúc vào nửa đêm theo giờ địa phương.

Ngày 12-10, Kabul tuyên bố họ đã dừng các cuộc tấn công theo yêu cầu của Qatar và Saudi Arabia. Hai quốc gia vùng Vịnh ra tuyên bố bày tỏ quan ngại về các vụ đụng độ.

"Hiện không có bất kỳ mối đe dọa nào trong lãnh thổ Afghanistan. Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan và người dân sẽ bảo vệ đất nước mình, kiên định và cam kết trong nhiệm vụ phòng thủ này" - người phát ngôn chính quyền Taliban, ông Zabihullah Mujahid, cập nhật vào ngày 12-10.

Ông Mujahid thông tin giao tranh vẫn đang tiếp diễn ở một số khu vực.

Sau các vụ đụng độ trong đêm, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cho biết ông "lên án mạnh mẽ các hành động khiêu khích" từ phía Afghanistan. Islamabad cáo buộc chính quyền Taliban chứa chấp các tay súng tấn công Pakistan, nhưng Kabul đã bác bỏ cáo buộc này.

"Pakistan sẽ không thỏa hiệp trong vấn đề phòng thủ quốc gia, và mọi hành động khiêu khích sẽ bị đáp trả một cách mạnh mẽ và hiệu quả" - ông Sharif nêu trong tuyên bố ngày 12-10, đồng thời cáo buộc chính quyền Taliban cho phép các "phần tử khủng bố" sử dụng lãnh thổ Afghanistan.

Đóng cửa biên giới

Hai cửa khẩu biên giới chính giữa Pakistan và Afghanistan - Torkham và Chaman - đã bị đóng vào ngày 12-10. Ít nhất ba cửa khẩu nhỏ hơn - Kharlachi, Angoor Adda và Ghulam Khan - cũng bị đóng.

Phía Kabul chưa đưa ra bình luận nào về việc đóng cửa biên giới. Afghanistan là quốc gia không giáp biển, có đường biên giới dài khoảng 2.600km với Pakistan.

Theo một quan chức an ninh Pakistan, các cuộc không kích của Pakistan đã nhắm vào thủ lĩnh nhóm phiến quân Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) tại Kabul vào hôm 9-10. Hiện chưa rõ người này có sống sót hay không.

TTP đã tìm cách lật đổ chính quyền Islamabad và thay thế bằng một hệ thống cai trị Hồi giáo nghiêm ngặt. Người phát ngôn chính quyền Taliban, ông Zabihullah Mujahid, phủ nhận việc các tay súng TTP được phép hoạt động từ lãnh thổ Afghanistan.

********

Afghanistan - Pakistan đóng cửa biên giới, hé lộ thương vong sau đụng độ ác liệt

Hoài Linh

Pakistan phá hủy khu trại quan trọng của Afghanistan. Video: Dawn

Theo hãng tin Anadolu, quân đội Pakistan hôm nay (12/10) xác nhận, 23 binh sĩ của nước này đã thiệt mạng trong khi Afghanistan tuyên bố có 9 lính tử vong, 30 người khác bị thương vì giao tranh ở biên giới giữa hai nước. 

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kabul, người phát ngôn của chính phủ lâm thời Afghanistan cho hay, quân đội nước này đã tiếp quản 20 chốt an ninh của Pakistan. 

Căng thẳng gia tăng sau khi Islamabad yêu cầu chính quyền Taliban hành động chống lại các nhóm quân đang tăng cường tấn công vào Pakistan, với lý do các nhóm này hoạt động từ các khu vực an toàn bên trong Afghanistan. Về phần mình, Taliban, lực lượng lên nắm quyền ở Afghanistan từ năm 2021, đã phủ nhận sự hiện diện của các nhóm vũ trang nổi dậy Pakistan trên lãnh thổ nước này. 

Cả hai bên đều tuyên bố gây ra thương vong cao hơn nhiều cho bên kia, nhưng không đưa ra bằng chứng. Pakistan khẳng định đã tiêu diệt 200 tay súng Taliban và các chiến binh đồng minh, trong khi Afghanistan nói đã hạ gục 58 binh sĩ Pakistan. 

Quân đội Pakistan tuyên bố đã chiếm giữ 21 vị trí thù địch ở Afghanistan trong thời gian ngắn và vô hiệu hóa nhiều trại huấn luyện khủng bố. 

Pakistan phá hủy xe tăng của Afghanistan. Video: Dawn

Theo các quan chức an ninh của Pakistan và Taliban, quân Pakistan ngày 9/10 đã không kích thủ đô Kabul và một khu chợ ở phía đông Afghanistan. Taliban đã tấn công đáp trả. 

Cả hai quốc gia láng giềng ở Trung Đông đều tuyên bố đã phá hủy đồn biên phòng của đối phương. Giới chức an ninh Pakistan đã chia sẻ đoạn video chứng minh cho tuyên bố của mình. Tới sáng nay, các cuộc giao tranh đã kết thúc. Tuy nhiên, theo các quan chức và người dân địa phương, tại khu vực Kurram của Pakistan vẫn vang lên tiếng súng.

Giới chức tại Kabul ngày 12/10 tiết lộ, Afghanistan đã dừng tấn công theo yêu cầu của Qatar và Ảrập Xêút. Trong khi đó, giới chức Pakistan thông báo đã đóng cửa các cửa khẩu dọc theo biên giới dài 2.600km với Afghanistan. 

Giao tranh dữ dội xảy ra tại biên giới Pakistan - Afghanistan

Nhiều cuộc đụng độ dữ dội đã nổ ra dọc theo biên giới Pakistan - Afghanistan, trong bối cảnh chính quyền Taliban vừa cáo buộc Pakistan không kích Kabul.


********

Ông Zelensky nói chuyện với ông Trump lần thứ 2 trong hai ngày, tiết lộ nội dung điện đàm

Ngày 12-10, Tổng thống Zelensky cho biết ông vừa có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump lần thứ hai trong vòng hai ngày, trong đó có thảo luận về việc tăng cường năng lực phòng không và tấn công tầm xa của Ukraine.

Zelensky - Ảnh 1.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky - Ảnh: AFP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông tin trên nền tảng X vào ngày 12-10: "Tôi vừa nói chuyện với Tổng thống Mỹ - lần thứ hai trong vòng hai ngày - và cuộc trao đổi hôm nay cũng rất hiệu quả.

Hôm qua, chúng tôi đã nhất trí về một loạt chủ đề để thảo luận trong hôm nay, và chúng tôi đã bàn về mọi khía cạnh của tình hình hiện tại: bảo vệ sinh mạng người dân trong đất nước chúng tôi, tăng cường năng lực phòng không, khả năng chống chịu và các năng lực tầm xa của chúng tôi.

Chúng tôi cũng đã thảo luận nhiều chi tiết liên quan đến lĩnh vực năng lượng. Tổng thống Trump nắm rất rõ mọi thứ đang xảy ra.

Chúng tôi đã đồng ý tiếp tục đối thoại, và đội ngũ của hai bên đang tiến hành các bước chuẩn bị".

Cùng ngày, ông Zelensky có cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. 

Trong đó, nhà lãnh đạo Ukraine đề nghị Pháp - một trong những nhà tài trợ quân sự quan trọng cho Ukraine - hỗ trợ thêm các hệ thống phòng không.

"Tôi đã nói chuyện với Tổng thống Emmanuel Macron. Tôi đã thông báo cho ông ấy về những nhu cầu ưu tiên của chúng tôi, trước hết là các hệ thống phòng không và tên lửa" - ông Zelensky cho biết trên Facebook.

Nhà lãnh đạo Ukraine cáo buộc Nga "đang lợi dụng thời điểm này, khi Trung Đông và các vấn đề nội bộ ở nhiều quốc gia đang thu hút sự chú ý tối đa" để tấn công Ukraine.

Ngày 12-10, Điện Kremlin tuyên bố Nga vô cùng quan ngại trước khả năng Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine. Họ cảnh báo cuộc xung đột Nga - Ukraine đã bước vào giai đoạn kịch tính với sự leo thang từ mọi phía.

Tên lửa hành trình Tomahawk có tầm bắn tới 2.500km, đủ để Ukraine tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, gồm cả thủ đô Matxcơva.

Đầu tuần này, Tổng thống Trump nói rằng trước khi đồng ý cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, ông muốn biết Kiev có kế hoạch sử dụng chúng như thế nào, vì ông không muốn khiến cuộc chiến leo thang.

Nga và Ukraine đã gia tăng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau. Các cuộc tấn công liên tục của Nga những ngày gần đây đã khiến hàng trăm ngàn người Ukraine rơi vào cảnh mất điện ngay trước mùa đông. 

Trong khi đó, các cuộc tấn công của Ukraine đã làm hư hại các nhà máy lọc dầu của Nga, nhằm làm gián đoạn hoạt động xuất khẩu năng lượng và tạo ra tình trạng thiếu hụt nhiên liệu ở nhiều vùng của Nga.


************

Vị thế chiến lược của căn cứ Afghanistan mà Mỹ muốn giành lại


Sân bay Bagram không chỉ có tầm quan trọng về quân sự, mà còn là cửa ngõ để Mỹ duy trì ảnh hưởng địa chính trị tại Trung Á.

Tổng thống Donald Trump tháng trước tuyên bố Mỹ đang tìm cách lấy lại căn cứ Bagram ở Afghanistan, sau khi rút toàn bộ lực lượng khỏi đây vào năm 2021. "Mỹ đã trao căn cứ Bagram cho Taliban mà chẳng nhận được gì. Giờ đây, chúng tôi đang cố gắng giành lại", ông nói.

Chính quyền Taliban sau đó bác bỏ khả năng cho phép Washington trở lại kiểm soát căn cứ Bagram, nhấn mạnh Mỹ "không thể hiện diện quân sự tại Afghanistan".

Dù vậy, Tổng thống Trump vẫn không thay đổi ý định. Ông cảnh báo "những điều tồi tệ sẽ xảy ra" nếu Afghanistan không giao lại quyền kiểm soát sân bay Bagram cho Mỹ, song không nêu cụ thể.

Giới chuyên gia nhận định các tuyên bố cho thấy ông Trump không chỉ muốn giành lại căn cứ được ví như "biểu tượng sức mạnh" của Washington tại Afghanistan, mà còn thể hiện chiến lược lớn hơn là tái khẳng định ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực Trung Á, nhằm cạnh tranh với Nga và Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại căn cứ Bagram năm 2019. Ảnh: AFP

Tổng thống Donald Trump tại căn cứ Bagram năm 2019. Ảnh: AFP

Sân bay quân sự Bagram, nằm cách thủ đô Kabul khoảng 40 km về phía bắc, được Liên Xô xây dựng từ thập niên 1950 và sử dụng trong hàng chục năm sau đó. Sau khi Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan năm 1989, căn cứ Bagram bị bỏ hoang và trở thành tiền tuyến trong cuộc chiến giữa lực lượng Taliban và Liên minh phương Bắc do phương Tây hậu thuẫn.

Sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001, quân đội Mỹ tiến hành chiến dịch quân sự nhằm vào Afghanistan, tạo điều kiện để Liên minh phương Bắc lật đổ chính quyền Taliban. Lực lượng Mỹ cũng nhanh chóng chiếm sân bay Bagram và sử dụng nó làm căn cứ chính tại Afghanistan.

Đến khoảng năm 2010, Bagram đã trở thành căn cứ khổng lồ với kích thước tương đương một thị trấn nhỏ, là nơi tiếp nhận binh sĩ Mỹ mới đến Afghanistan trước khi họ được triển khai ra các vị trí trên tiền tuyến trong cuộc chiến chống Taliban.

Chính quyền cựu tổng thống Joe Biden bí mật sơ tán lực lượng ở căn cứ Bagram vào đầu tháng 7/2021, khi Taliban tiến dần đến khu vực này. Sân bay Bagram rơi vào tay Taliban hồi tháng 8/2021, sau khi quân chính phủ Afghanistan đầu hàng. Cuối tháng đó, ông Biden ra lệnh rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan, trong chiến dịch được đánh giá là hỗn loạn.

Từ góc độ quân sự, Bagram được đánh giá là "tài sản vô giá" mà ông Trump khó lòng bỏ qua. Địa hình Afghanistan, vốn nhiều đồi núi cao và sa mạc khắc nghiệt, gây rất nhiều khó khăn cho hoạt động của không quân. Chỉ có vài sân bay sở hữu đường băng đủ dài và vững chắc để tiếp nhận các máy bay cỡ lớn như vận tải cơ C-17 hay oanh tạc cơ B-52.

Căn cứ Bagram, với hai đường băng dài lần lượt 2.953 m và 3.724 m cùng hàng loạt cơ sở hạ tầng kiên cố, là lựa chọn lý tưởng để Mỹ triển khai nhiều đơn vị không quân, nhanh chóng phát động các chiến dịch đường không trong khu vực Trung Á.

Tiêm kích F-16 Mỹ cất cánh từ căn cứ Bagram năm 2017. Ảnh: Reuters

Tiêm kích F-16 Mỹ cất cánh từ căn cứ Bagram năm 2017. Ảnh: Reuters

"Bagram không chỉ là sân bay, nó là siêu căn cứ với hệ thống radar tiên tiến, kho nhiên liệu khổng lồ và khả năng đối phó tên lửa. Để mất nó đồng nghĩa với Mỹ phải dựa vào các căn cứ xa xôi ở Uzbekistan hoặc Pakistan, làm tăng chi phí hậu cần lên gấp nhiều lần", Hekmatullah Azamy, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Xung đột và Hòa bình (CAPS) có trụ sở tại Kabul, cho hay.

Theo Viện Hudson có trụ sở tại Mỹ, tái kiểm soát Bagram sẽ cho phép Washington duy trì lực lượng 2.000-3.000 quân nhân để đối phó các nhóm phiến quân như Nhà nước Hồi giáo Khorasan, lực lượng đang giao tranh với Taliban và đã vươn vòi sang châu Âu.

"Ông Biden đã mắc sai lầm khi rút hết quân khỏi căn cứ Bagram. Nó là chìa khóa để Mỹ duy trì sự hiện diện tại khu vực mà không cần kiểm soát toàn bộ Afghanistan. Lấy lại sân bay sẽ gửi thông điệp rõ ràng là Mỹ chưa bao giờ thực sự rời đi", Luke Coffey, chuyên gia quốc phòng tại Viện Hudson, nêu quan điểm.

Các chuyên gia nhận định nguyên nhân cốt lõi đằng sau quyết tâm của ông Trump nằm ở yếu tố địa chính trị, chứ không phải mục đích quân sự thuần túy.

Sân bay nằm gần biên giới với Trung Quốc cũng như một bãi thử hạt nhân ở Tân Cương, nơi Bắc Kinh thử quả bom nguyên tử đầu tiên vào năm 1964. Bãi thử này được cho là đã bị bỏ hoang từ lâu, song có thông tin cho rằng Trung Quốc đang tăng cường hoạt động xây dựng quân sự ở khu vực.

Tổng thống Trump từng tuyên bố Bagram "chỉ cách địa điểm Trung Quốc chế tạo vũ khí hạt nhân khoảng một giờ di chuyển", đồng thời cáo buộc chính quyền cựu tổng thống Biden vẫn từ bỏ căn cứ này dù biết thông tin trên.

Từ năm 2021, Trung Quốc tăng cường đầu tư vào Afghanistan qua Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), với các dự án khai thác đồng Aynak và dầu khí Amu Darya trị giá hàng tỷ USD.

Theo Al Jazeera, Trung Quốc coi Afghanistan là cầu nối đến Trung Á, giúp đa dạng hóa tuyến đường vận tải và giảm phụ thuộc vào eo biển Malacca. Taliban kiểm soát Bagram được đánh giá là động thái có lợi cho Trung Quốc, vì điều này sẽ ngăn cản sự trở lại của Mỹ.

Vị trí căn cứ Bagram. Đồ họa: NBC

Vị trí căn cứ Bagram. Đồ họa: NBC

Không chỉ Trung Quốc, Nga cũng coi Bagram là vùng đệm quan trọng tại khu vực. Điện Kremlin nhấn mạnh căn cứ này từng là di sản từ thời Liên Xô, cảnh báo nỗ lực tái chiếm sẽ đe dọa an ninh biên giới với Tajikistan, đồng minh của Nga.

Iran và Pakistan cũng phản đối ý định của Mỹ. Tehran lo ngại Bagram sẽ giúp Washington có thêm phương án gây sức ép với chương trình hạt nhân của họ, trong khi Islamabad đối mặt nguy cơ mất ảnh hưởng tại Afghanistan.

"Đối với ông Trump, căn cứ Bagram là công cụ để chuyển hướng sang châu Á, nhằm đối phó Trung Quốc mà không dẫn đến xung đột quân sự. Dù vậy, nỗ lực giành lại sân bay sẽ mâu thuẫn với cam kết rút quân của Mỹ và có thể kích hoạt hiệu ứng domino, gây nguy cơ bùng phát chiến sự với Taliban", Ashley Jackson, đồng giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhóm Vũ trang tại Geneva, nêu quan điểm.

Phong Lâm (Theo Reuters, Al Jazeera)


**********

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Tin Tức ngày 13 tháng 10 -2025:

xxx

PuTiner

*************

TIN TỔNG HỢP

RFI

**********

Mỹ : Tổng thống Trump tranh thủ "shutdown" để hủy các chương trình của đảng Dân Chủ

Thu Hằng

Ngày 10/10/2025, hơn 4.000 công chức liên bang Mỹ bị sa thải vì « shutdown ». Đây là đợt sa thải có quy mô lớn đầu tiên trong lịch sử hiện đại Mỹ vì trong những đợt shutdown trước, công chức chỉ bị nghỉ làm không lương. Tổng thống Donald Trump khẳng định « tất cả đều do đảng Dân Chủ ». Các nghiệp đoàn đã đệ đơn kiện vì sa thải trong thời gian đóng cửa chính phủ là « bất hợp pháp ». Phán quyết sẽ được đưa ra ngày 15/10.

Đăng ngày: Sửa đổi ngày:

2 phút Thời gian đọc

Quảng cáo

Tổng thống Mỹ dường như đang làm một công đôi việc, tinh giản bộ máy hành chính theo đúng chủ trương tranh cử, đặc biệt là những chương trình, cơ quan liên quan đến đảng Dân Chủ, đồng thời gây sức ép với đối thủ để thông qua ngân sách.

Thông tín viên Loubna Anaki tại New York giải thích :

« Tổng thống Donald Trump không hề giấu diếm điều này. Tuần này, tại Nhà Trắng, ông khẳng định sẽ sa thải « những công chức bị gán mác Dân Chủ ». Mặc dù không cung cấp thêm chi tiết về việc lựa chọn như thế nào nhưng rõ ràng tổng thống có ý định sử dụng tình trạng « shutdown » đóng cửa chính phủ liên bang để trực tiếp nhắm vào đảng Dân Chủ.

Donald Trump dự tính trước tiên là cắt giảm hơn 30 tỷ đô la ngân sách liên bang dành cho các bang và thành phố thuộc đảng Dân Chủ. Nhiều dự án cơ sở hạ tầng, chương trình hỗ trợ người nghèo và giao thông công cộng đều có thể bị ảnh hưởng. Đối với tổng thống, việc này nhằm gây áp lực và trừng phạt đảng Dân Chủ, những người vẫn tiếp tục đưa yêu cầu gia hạn trợ cấp y tế Obamacare thành điều kiện của bất kỳ thỏa thuận nào về ngân sách.

Quảng cáo

Họ cũng chỉ trích gay gắt quyết định của tổng thống nhắm vào ngân sách của các thành phố và bang do đảng Dân Chủ lãnh đạo. Thượng nghị sĩ Dân Chủ Chuck Schumer của bang New York viết : « Trong nước Mỹ độc tài của Donald Trump, ngay cả tàu hỏa cũng không chạy đúng giờ ».

Hai bộ được cho là sa thải nhiều nhất là bộ Tài Chính và bộ Y Tế, lần lượt là 1.500 và 1.100 nhân viên, tiếp theo là bộ Thương Mại (300 người) và hai bộ Giáo Dục và bộ Nhà ở và Đô thị (hơn 400 người). Bộ Tư Pháp cùng nhiều tổ chức liên bang khác cũng « dự tính » sa thải thêm. Tuy nhiên, dù chính phủ đang đóng cửa, ngày 11/10, tổng thống Trump ra lệnh « quân nhân Hoa Kỳ sẽ nhận được lương vào thứ Tư tuần sau (15/10) ».


***********

Loạt đồ điện tử Trung Quốc 'bay màu' khỏi các nền tảng bán lẻ của Mỹ

KHÁNH QUỲNH

Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) Brendan Carr cho biết các nền tảng bán lẻ trực tuyến lớn tại Mỹ đã gỡ bỏ hàng triệu mặt hàng điện tử có nguồn gốc Trung Quốc.

Trung Quốc - Ảnh 1.

Trong cuộc phỏng vấn ngày 10-10, Chủ tịch FCC Brendan Carr cho biết các sản phẩm bị gỡ bỏ từ Trung Quốc bao gồm camera an ninh gia đình, đồng hồ thông minh và nhiều thiết bị khác do các công ty như Huawei, Hikvision, ZTE và Dahua Technology sản xuất. Những sản phẩm này hoặc nằm trong “Danh sách thiết bị bị cấm”, hoặc chưa từng được FCC cấp phép lưu hành.

“Các công ty đang thiết lập quy trình mới để ngăn chặn những mặt hàng bị cấm xuất hiện trở lại”, ông Carr nói, khẳng định FCC sẽ “tiếp tục duy trì áp lực” nhằm bảo vệ mạng lưới viễn thông và dữ liệu của người dân Mỹ.

Theo FCC, những thiết bị này có thể cho phép Trung Quốc theo dõi người dùng, gây gián đoạn hệ thống viễn thông hoặc đe dọa an ninh quốc gia.

Theo Hãng tin Reuters, trong những năm gần đây, Mỹ đã liên tục thực hiện các biện pháp nhằm vào các công ty công nghệ Trung Quốc trong lĩnh vực viễn thông, bán dẫn và xe điện, với lý do lo ngại về an ninh. Đây là động thái mới nhất trong nỗ lực ngăn chặn thiết bị chưa được phê duyệt xâm nhập thị trường Mỹ.

FCC dự kiến bỏ phiếu trong ngày 28-10 về kế hoạch mở rộng lệnh cấm, bao gồm việc chặn cấp phép cho mọi thiết bị chứa linh kiện thuộc “Danh sách bị kiểm soát”, và trong một số trường hợp có thể thu hồi quyền bán các sản phẩm đã được cấp phép trước đó.

Trước đó, cơ quan này đã đưa các tập đoàn Huawei, ZTE, China Mobile, China Telecom và Hytera Communications vào danh sách cấm. Hồi tháng 9, FCC cũng bắt đầu tiến trình rút lại giấy công nhận của bảy phòng thí nghiệm thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington hiện chưa đưa ra bình luận về động thái mới của Mỹ.


***********

Xả súng kinh hoàng tại bang South Carolina của Mỹ lúc rạng sáng

THANH BÌNH

Cảnh sát địa phương xác nhận ít nhất 4 người thiệt mạng và 20 người bị thương trong vụ xả súng tại quán bar ở bang South Carolina, đông nam nước Mỹ.

Xả súng kinh hoàng tại bang South Carolina của Mỹ lúc rạng sáng - Ảnh 1.

Cả 4 nạn nhân đều được phát hiện đã thiệt mạng tại hiện trường ở quán Willie's Bar and Grill - Ảnh: New York Post/Facebook/Willies Breakfast Bar and Grill

Báo New York Times đưa tin ít nhất 4 người thiệt mạng và nhiều người bị thương nặng trong vụ xả súng vào rạng sáng 12-10 theo giờ địa phương tại một quán bar (bán rượu) trên đảo St. Helena, ngoài khơi bang South Carolina của Mỹ.

Ngay trước 1h sáng 12-10 (giờ Mỹ), Văn phòng Cảnh sát trưởng hạt Beaufort nhận được nhiều cuộc gọi báo cáo về vụ nổ súng tại quán Willie’s Bar and Grill.

Khi cảnh sát đến hiện trường, họ phát hiện nhiều người bị thương do trúng đạn.

Các quan chức cho biết hàng trăm người có mặt tại quán bar vào thời điểm vụ xả súng xảy ra. Nhiều nạn nhân cùng nhân chứng đã chạy sang các cơ sở kinh doanh lân cận để thoát khỏi làn đạn.

Theo thông tin đã xác nhận, 4 người chết tại hiện trường và 4 người khác được đưa đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch. Cảnh sát thông tin tổng cộng có ít nhất 20 người bị thương.

Văn phòng Cảnh sát trưởng hạt Beaufort nói rằng họ đang điều tra các đối tượng tình nghi. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến vụ xả súng.

Văn phòng này bình luận: "Đây là một sự việc bi thảm với tất cả mọi người".

Trên mạng xã hội, bà Nancy Mace, nghị sĩ tại Hạ viện Mỹ, cho biết bà "hoàn toàn tan nát cõi lòng" trước vụ việc. 

"Chúng tôi cầu nguyện cho các nạn nhân, gia đình họ và tất cả những người bị ảnh hưởng bởi hành động bạo lực kinh hoàng này" - bà chia sẻ.

Tạp chí Newsweek bình luận vụ xả súng hàng loạt ở bang South Carolina vào ngày 12-10 càng tô đậm những lo ngại kéo dài về bạo lực súng đạn tại các địa điểm công cộng trên khắp nước Mỹ.

Theo Kho lưu trữ bạo lực súng đạn (GVA), đã có 335 vụ xả súng hàng loạt tại Mỹ kể từ đầu năm đến nay.


***********

Tình báo Mỹ giúp Ukraine tập kích cơ sở năng lượng Nga

DUY LINH

*********

Afghanistan và Pakistan đấu súng căng thẳng ở biên giới, hàng chục người chết

Ngày 12-10, Pakistan đã đóng các cửa khẩu biên giới với Afghanistan, sau các vụ đấu súng qua lại giữa lực lượng hai nước trong đêm, trong đó Kabul tuyên bố đã tiêu diệt 58 binh sĩ Pakistan.

Pakistan - Ảnh 1.

Các nhân viên an ninh Taliban tuần tra bằng xe Humvee tại huyện Shorabak (Afghanistan), gần biên giới Afghanistan - Pakistan vào ngày 12-10 - Ảnh: AFP

Theo Hãng tin Reuters, binh sĩ Afghanistan đã nổ súng vào các chốt biên giới của Pakistan vào tối 11-10. Bộ Quốc phòng Afghanistan nói rằng đây là hành động trả đũa các cuộc không kích của Pakistan tại Afghanistan trong tuần này. Phía Pakistan cho biết họ đã đáp trả bằng súng và pháo.

Afghanistan tuyên bố đã tiêu diệt 58 binh sĩ Pakistan, nhưng không nêu rõ họ có được con số này bằng cách nào. Kabul cũng thông tin 20 binh sĩ Afghanistan đã thiệt mạng hoặc bị thương.

Phía Pakistan chưa đưa ra phản ứng về con số 58 nói trên. Quân đội Pakistan cho biết họ đã tiêu diệt hơn 200 "thành viên Taliban và các phần tử khủng bố có liên hệ" trong các cuộc đụng độ ở biên giới với Afghanistan.

Hãng tin Reuters cho biết họ không thể xác minh độc lập các thông tin này.

Cả hai nước đều tuyên bố đã phá hủy các chốt biên giới của đối phương. Các quan chức an ninh Pakistan đã chia sẻ đoạn video mà theo họ là ghi lại cảnh các chốt biên giới của Afghanistan bị tấn công.

Theo các quan chức an ninh Pakistan, cuộc đấu súng nhìn chung đã kết thúc vào sáng 12-10. Tuy nhiên, các quan chức và dân địa phương tường thuật tại khu vực Kurram của Pakistan, tiếng súng lẻ tẻ vẫn còn tiếp diễn.

Bộ Quốc phòng Afghanistan trước đó cho biết chiến dịch của họ kết thúc vào nửa đêm theo giờ địa phương.

Ngày 12-10, Kabul tuyên bố họ đã dừng các cuộc tấn công theo yêu cầu của Qatar và Saudi Arabia. Hai quốc gia vùng Vịnh ra tuyên bố bày tỏ quan ngại về các vụ đụng độ.

"Hiện không có bất kỳ mối đe dọa nào trong lãnh thổ Afghanistan. Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan và người dân sẽ bảo vệ đất nước mình, kiên định và cam kết trong nhiệm vụ phòng thủ này" - người phát ngôn chính quyền Taliban, ông Zabihullah Mujahid, cập nhật vào ngày 12-10.

Ông Mujahid thông tin giao tranh vẫn đang tiếp diễn ở một số khu vực.

Sau các vụ đụng độ trong đêm, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cho biết ông "lên án mạnh mẽ các hành động khiêu khích" từ phía Afghanistan. Islamabad cáo buộc chính quyền Taliban chứa chấp các tay súng tấn công Pakistan, nhưng Kabul đã bác bỏ cáo buộc này.

"Pakistan sẽ không thỏa hiệp trong vấn đề phòng thủ quốc gia, và mọi hành động khiêu khích sẽ bị đáp trả một cách mạnh mẽ và hiệu quả" - ông Sharif nêu trong tuyên bố ngày 12-10, đồng thời cáo buộc chính quyền Taliban cho phép các "phần tử khủng bố" sử dụng lãnh thổ Afghanistan.

Đóng cửa biên giới

Hai cửa khẩu biên giới chính giữa Pakistan và Afghanistan - Torkham và Chaman - đã bị đóng vào ngày 12-10. Ít nhất ba cửa khẩu nhỏ hơn - Kharlachi, Angoor Adda và Ghulam Khan - cũng bị đóng.

Phía Kabul chưa đưa ra bình luận nào về việc đóng cửa biên giới. Afghanistan là quốc gia không giáp biển, có đường biên giới dài khoảng 2.600km với Pakistan.

Theo một quan chức an ninh Pakistan, các cuộc không kích của Pakistan đã nhắm vào thủ lĩnh nhóm phiến quân Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) tại Kabul vào hôm 9-10. Hiện chưa rõ người này có sống sót hay không.

TTP đã tìm cách lật đổ chính quyền Islamabad và thay thế bằng một hệ thống cai trị Hồi giáo nghiêm ngặt. Người phát ngôn chính quyền Taliban, ông Zabihullah Mujahid, phủ nhận việc các tay súng TTP được phép hoạt động từ lãnh thổ Afghanistan.

********

Afghanistan - Pakistan đóng cửa biên giới, hé lộ thương vong sau đụng độ ác liệt

Hoài Linh

Pakistan phá hủy khu trại quan trọng của Afghanistan. Video: Dawn

Theo hãng tin Anadolu, quân đội Pakistan hôm nay (12/10) xác nhận, 23 binh sĩ của nước này đã thiệt mạng trong khi Afghanistan tuyên bố có 9 lính tử vong, 30 người khác bị thương vì giao tranh ở biên giới giữa hai nước. 

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kabul, người phát ngôn của chính phủ lâm thời Afghanistan cho hay, quân đội nước này đã tiếp quản 20 chốt an ninh của Pakistan. 

Căng thẳng gia tăng sau khi Islamabad yêu cầu chính quyền Taliban hành động chống lại các nhóm quân đang tăng cường tấn công vào Pakistan, với lý do các nhóm này hoạt động từ các khu vực an toàn bên trong Afghanistan. Về phần mình, Taliban, lực lượng lên nắm quyền ở Afghanistan từ năm 2021, đã phủ nhận sự hiện diện của các nhóm vũ trang nổi dậy Pakistan trên lãnh thổ nước này. 

Cả hai bên đều tuyên bố gây ra thương vong cao hơn nhiều cho bên kia, nhưng không đưa ra bằng chứng. Pakistan khẳng định đã tiêu diệt 200 tay súng Taliban và các chiến binh đồng minh, trong khi Afghanistan nói đã hạ gục 58 binh sĩ Pakistan. 

Quân đội Pakistan tuyên bố đã chiếm giữ 21 vị trí thù địch ở Afghanistan trong thời gian ngắn và vô hiệu hóa nhiều trại huấn luyện khủng bố. 

Pakistan phá hủy xe tăng của Afghanistan. Video: Dawn

Theo các quan chức an ninh của Pakistan và Taliban, quân Pakistan ngày 9/10 đã không kích thủ đô Kabul và một khu chợ ở phía đông Afghanistan. Taliban đã tấn công đáp trả. 

Cả hai quốc gia láng giềng ở Trung Đông đều tuyên bố đã phá hủy đồn biên phòng của đối phương. Giới chức an ninh Pakistan đã chia sẻ đoạn video chứng minh cho tuyên bố của mình. Tới sáng nay, các cuộc giao tranh đã kết thúc. Tuy nhiên, theo các quan chức và người dân địa phương, tại khu vực Kurram của Pakistan vẫn vang lên tiếng súng.

Giới chức tại Kabul ngày 12/10 tiết lộ, Afghanistan đã dừng tấn công theo yêu cầu của Qatar và Ảrập Xêút. Trong khi đó, giới chức Pakistan thông báo đã đóng cửa các cửa khẩu dọc theo biên giới dài 2.600km với Afghanistan. 

Giao tranh dữ dội xảy ra tại biên giới Pakistan - Afghanistan

Nhiều cuộc đụng độ dữ dội đã nổ ra dọc theo biên giới Pakistan - Afghanistan, trong bối cảnh chính quyền Taliban vừa cáo buộc Pakistan không kích Kabul.


********

Ông Zelensky nói chuyện với ông Trump lần thứ 2 trong hai ngày, tiết lộ nội dung điện đàm

Ngày 12-10, Tổng thống Zelensky cho biết ông vừa có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump lần thứ hai trong vòng hai ngày, trong đó có thảo luận về việc tăng cường năng lực phòng không và tấn công tầm xa của Ukraine.

Zelensky - Ảnh 1.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky - Ảnh: AFP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông tin trên nền tảng X vào ngày 12-10: "Tôi vừa nói chuyện với Tổng thống Mỹ - lần thứ hai trong vòng hai ngày - và cuộc trao đổi hôm nay cũng rất hiệu quả.

Hôm qua, chúng tôi đã nhất trí về một loạt chủ đề để thảo luận trong hôm nay, và chúng tôi đã bàn về mọi khía cạnh của tình hình hiện tại: bảo vệ sinh mạng người dân trong đất nước chúng tôi, tăng cường năng lực phòng không, khả năng chống chịu và các năng lực tầm xa của chúng tôi.

Chúng tôi cũng đã thảo luận nhiều chi tiết liên quan đến lĩnh vực năng lượng. Tổng thống Trump nắm rất rõ mọi thứ đang xảy ra.

Chúng tôi đã đồng ý tiếp tục đối thoại, và đội ngũ của hai bên đang tiến hành các bước chuẩn bị".

Cùng ngày, ông Zelensky có cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. 

Trong đó, nhà lãnh đạo Ukraine đề nghị Pháp - một trong những nhà tài trợ quân sự quan trọng cho Ukraine - hỗ trợ thêm các hệ thống phòng không.

"Tôi đã nói chuyện với Tổng thống Emmanuel Macron. Tôi đã thông báo cho ông ấy về những nhu cầu ưu tiên của chúng tôi, trước hết là các hệ thống phòng không và tên lửa" - ông Zelensky cho biết trên Facebook.

Nhà lãnh đạo Ukraine cáo buộc Nga "đang lợi dụng thời điểm này, khi Trung Đông và các vấn đề nội bộ ở nhiều quốc gia đang thu hút sự chú ý tối đa" để tấn công Ukraine.

Ngày 12-10, Điện Kremlin tuyên bố Nga vô cùng quan ngại trước khả năng Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine. Họ cảnh báo cuộc xung đột Nga - Ukraine đã bước vào giai đoạn kịch tính với sự leo thang từ mọi phía.

Tên lửa hành trình Tomahawk có tầm bắn tới 2.500km, đủ để Ukraine tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, gồm cả thủ đô Matxcơva.

Đầu tuần này, Tổng thống Trump nói rằng trước khi đồng ý cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, ông muốn biết Kiev có kế hoạch sử dụng chúng như thế nào, vì ông không muốn khiến cuộc chiến leo thang.

Nga và Ukraine đã gia tăng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau. Các cuộc tấn công liên tục của Nga những ngày gần đây đã khiến hàng trăm ngàn người Ukraine rơi vào cảnh mất điện ngay trước mùa đông. 

Trong khi đó, các cuộc tấn công của Ukraine đã làm hư hại các nhà máy lọc dầu của Nga, nhằm làm gián đoạn hoạt động xuất khẩu năng lượng và tạo ra tình trạng thiếu hụt nhiên liệu ở nhiều vùng của Nga.


************

Vị thế chiến lược của căn cứ Afghanistan mà Mỹ muốn giành lại


Sân bay Bagram không chỉ có tầm quan trọng về quân sự, mà còn là cửa ngõ để Mỹ duy trì ảnh hưởng địa chính trị tại Trung Á.

Tổng thống Donald Trump tháng trước tuyên bố Mỹ đang tìm cách lấy lại căn cứ Bagram ở Afghanistan, sau khi rút toàn bộ lực lượng khỏi đây vào năm 2021. "Mỹ đã trao căn cứ Bagram cho Taliban mà chẳng nhận được gì. Giờ đây, chúng tôi đang cố gắng giành lại", ông nói.

Chính quyền Taliban sau đó bác bỏ khả năng cho phép Washington trở lại kiểm soát căn cứ Bagram, nhấn mạnh Mỹ "không thể hiện diện quân sự tại Afghanistan".

Dù vậy, Tổng thống Trump vẫn không thay đổi ý định. Ông cảnh báo "những điều tồi tệ sẽ xảy ra" nếu Afghanistan không giao lại quyền kiểm soát sân bay Bagram cho Mỹ, song không nêu cụ thể.

Giới chuyên gia nhận định các tuyên bố cho thấy ông Trump không chỉ muốn giành lại căn cứ được ví như "biểu tượng sức mạnh" của Washington tại Afghanistan, mà còn thể hiện chiến lược lớn hơn là tái khẳng định ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực Trung Á, nhằm cạnh tranh với Nga và Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại căn cứ Bagram năm 2019. Ảnh: AFP

Tổng thống Donald Trump tại căn cứ Bagram năm 2019. Ảnh: AFP

Sân bay quân sự Bagram, nằm cách thủ đô Kabul khoảng 40 km về phía bắc, được Liên Xô xây dựng từ thập niên 1950 và sử dụng trong hàng chục năm sau đó. Sau khi Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan năm 1989, căn cứ Bagram bị bỏ hoang và trở thành tiền tuyến trong cuộc chiến giữa lực lượng Taliban và Liên minh phương Bắc do phương Tây hậu thuẫn.

Sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001, quân đội Mỹ tiến hành chiến dịch quân sự nhằm vào Afghanistan, tạo điều kiện để Liên minh phương Bắc lật đổ chính quyền Taliban. Lực lượng Mỹ cũng nhanh chóng chiếm sân bay Bagram và sử dụng nó làm căn cứ chính tại Afghanistan.

Đến khoảng năm 2010, Bagram đã trở thành căn cứ khổng lồ với kích thước tương đương một thị trấn nhỏ, là nơi tiếp nhận binh sĩ Mỹ mới đến Afghanistan trước khi họ được triển khai ra các vị trí trên tiền tuyến trong cuộc chiến chống Taliban.

Chính quyền cựu tổng thống Joe Biden bí mật sơ tán lực lượng ở căn cứ Bagram vào đầu tháng 7/2021, khi Taliban tiến dần đến khu vực này. Sân bay Bagram rơi vào tay Taliban hồi tháng 8/2021, sau khi quân chính phủ Afghanistan đầu hàng. Cuối tháng đó, ông Biden ra lệnh rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan, trong chiến dịch được đánh giá là hỗn loạn.

Từ góc độ quân sự, Bagram được đánh giá là "tài sản vô giá" mà ông Trump khó lòng bỏ qua. Địa hình Afghanistan, vốn nhiều đồi núi cao và sa mạc khắc nghiệt, gây rất nhiều khó khăn cho hoạt động của không quân. Chỉ có vài sân bay sở hữu đường băng đủ dài và vững chắc để tiếp nhận các máy bay cỡ lớn như vận tải cơ C-17 hay oanh tạc cơ B-52.

Căn cứ Bagram, với hai đường băng dài lần lượt 2.953 m và 3.724 m cùng hàng loạt cơ sở hạ tầng kiên cố, là lựa chọn lý tưởng để Mỹ triển khai nhiều đơn vị không quân, nhanh chóng phát động các chiến dịch đường không trong khu vực Trung Á.

Tiêm kích F-16 Mỹ cất cánh từ căn cứ Bagram năm 2017. Ảnh: Reuters

Tiêm kích F-16 Mỹ cất cánh từ căn cứ Bagram năm 2017. Ảnh: Reuters

"Bagram không chỉ là sân bay, nó là siêu căn cứ với hệ thống radar tiên tiến, kho nhiên liệu khổng lồ và khả năng đối phó tên lửa. Để mất nó đồng nghĩa với Mỹ phải dựa vào các căn cứ xa xôi ở Uzbekistan hoặc Pakistan, làm tăng chi phí hậu cần lên gấp nhiều lần", Hekmatullah Azamy, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Xung đột và Hòa bình (CAPS) có trụ sở tại Kabul, cho hay.

Theo Viện Hudson có trụ sở tại Mỹ, tái kiểm soát Bagram sẽ cho phép Washington duy trì lực lượng 2.000-3.000 quân nhân để đối phó các nhóm phiến quân như Nhà nước Hồi giáo Khorasan, lực lượng đang giao tranh với Taliban và đã vươn vòi sang châu Âu.

"Ông Biden đã mắc sai lầm khi rút hết quân khỏi căn cứ Bagram. Nó là chìa khóa để Mỹ duy trì sự hiện diện tại khu vực mà không cần kiểm soát toàn bộ Afghanistan. Lấy lại sân bay sẽ gửi thông điệp rõ ràng là Mỹ chưa bao giờ thực sự rời đi", Luke Coffey, chuyên gia quốc phòng tại Viện Hudson, nêu quan điểm.

Các chuyên gia nhận định nguyên nhân cốt lõi đằng sau quyết tâm của ông Trump nằm ở yếu tố địa chính trị, chứ không phải mục đích quân sự thuần túy.

Sân bay nằm gần biên giới với Trung Quốc cũng như một bãi thử hạt nhân ở Tân Cương, nơi Bắc Kinh thử quả bom nguyên tử đầu tiên vào năm 1964. Bãi thử này được cho là đã bị bỏ hoang từ lâu, song có thông tin cho rằng Trung Quốc đang tăng cường hoạt động xây dựng quân sự ở khu vực.

Tổng thống Trump từng tuyên bố Bagram "chỉ cách địa điểm Trung Quốc chế tạo vũ khí hạt nhân khoảng một giờ di chuyển", đồng thời cáo buộc chính quyền cựu tổng thống Biden vẫn từ bỏ căn cứ này dù biết thông tin trên.

Từ năm 2021, Trung Quốc tăng cường đầu tư vào Afghanistan qua Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), với các dự án khai thác đồng Aynak và dầu khí Amu Darya trị giá hàng tỷ USD.

Theo Al Jazeera, Trung Quốc coi Afghanistan là cầu nối đến Trung Á, giúp đa dạng hóa tuyến đường vận tải và giảm phụ thuộc vào eo biển Malacca. Taliban kiểm soát Bagram được đánh giá là động thái có lợi cho Trung Quốc, vì điều này sẽ ngăn cản sự trở lại của Mỹ.

Vị trí căn cứ Bagram. Đồ họa: NBC

Vị trí căn cứ Bagram. Đồ họa: NBC

Không chỉ Trung Quốc, Nga cũng coi Bagram là vùng đệm quan trọng tại khu vực. Điện Kremlin nhấn mạnh căn cứ này từng là di sản từ thời Liên Xô, cảnh báo nỗ lực tái chiếm sẽ đe dọa an ninh biên giới với Tajikistan, đồng minh của Nga.

Iran và Pakistan cũng phản đối ý định của Mỹ. Tehran lo ngại Bagram sẽ giúp Washington có thêm phương án gây sức ép với chương trình hạt nhân của họ, trong khi Islamabad đối mặt nguy cơ mất ảnh hưởng tại Afghanistan.

"Đối với ông Trump, căn cứ Bagram là công cụ để chuyển hướng sang châu Á, nhằm đối phó Trung Quốc mà không dẫn đến xung đột quân sự. Dù vậy, nỗ lực giành lại sân bay sẽ mâu thuẫn với cam kết rút quân của Mỹ và có thể kích hoạt hiệu ứng domino, gây nguy cơ bùng phát chiến sự với Taliban", Ashley Jackson, đồng giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhóm Vũ trang tại Geneva, nêu quan điểm.

Phong Lâm (Theo Reuters, Al Jazeera)


**********

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :Tin Tức ngày 07 tháng 03 -2025:

tờ bao nay co phải anh em voi SBTN ?

Xem Thêm

Đề bài :Tin Tức ngày 18 - 02 -2025:

tơ bào này toàn dich tin tưc tui liberal AU CHAU khong à chỉ đung 1/2tụi AU CHAU cư sưvoi nươc MY kong băng và dân AU CHAU lười biêng , tôi đả đi choi AU CHAU mừoi ngày ròi thừ bay chăng cò cửa tiệm mở ...dân AU CHAU lười như hủi .

Xem Thêm

Đề bài :Chuyện “Phố Vải” - by Phạm Thành Nhân / Trần Văn Giang (ghi lại).

Đây là một bài viết thú vị nêu bật tầm quan trọng của việc bảo tồn bản sắc văn hóa thông qua ngôn ngữ. Sự thay đổi về thuật ngữ có thể mang tính tích cực nếu chúng vẫn giữ được mối liên hệ với truyền thống và lịch sử địa phương. Văn bản này cũng gợi lên những cảm xúc và suy nghĩ tương tự như những gì bạn trải qua khi mua bất động sản. Quá trình này cũng tràn đầy sự phấn khích và niềm vui. Điều này đặc biệt đúng đối với các dự án mới của Al Sharq Investment https://dubai-new-developments.com/al-sharq-investment, cung cấp các lựa chọn nhà ở hiện đại và tiện lợi để giúp bạn tìm được ngôi nhà lý tưởng.

Xem Thêm

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm