TIN TỔNG HỢP

( Airbus ) – Vietjet đặt mua 100 máy bay Airbus. Hãng chế tạo máy bay châu Âu Airbus hôm nay, 17/06/2025, thông báo hãng hàng không Vietjet Air đã đặt mua 100 chiếc A321. Thông báo được đưa ra tại Triển lãm Hàng không và Không gian Quốc tế Le Bourget, vừa khai mạc hôm qua và kéo dài đến 22/06. Theo ước tính dựa theo giá của năm 2018, 100 chiếc A321 mà Vietjet muốn đặt mua sẽ có trị giá gần 13 tỷ đôla. Hiện giờ hãng này chỉ sử dụng máy bay của Airbus, ngoài 2 chiếc máy bay do Trung Quốc sản xuất. Cho tới nay, Vietjet chưa tiếp nhận chiếc nào trong số 200 máy bay Boeing 737 Max đã đặt mua.

( AFP ) - Trung Quốc : Nổ ở nhà máy pháo hoa, 9 người chết. Một vụ nổ tại một nhà máy pháo hoa ở miền trung Trung Quốc đã khiến 9 người chết và 26 người bị thương, theo đài truyền thanh nhà nước Trung Quốc CNR hôm nay, 17/06/2025. Vụ nổ xảy ra trước 8 giờ 30 sáng hôm qua tại khu công nghiệp gần một thành phố ở tỉnh Hồ Nam. Các đội cứu hộ vẫn được huy động tại hiện trường, tình hình được mô tả là "phức tạp" vì các vụ nổ tiếp theo có thể cản trở công việc của họ. Các vụ nổ tại những khu công nghiệp xảy ra thường xuyên ở Trung Quốc, nơi mà rất nhiều nhà máy không tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.

(AFP) - Sinh viên nước ngoài của Harvard: Thẩm phán vẫn chặn quyết định của Trump. Một thẩm phán liên bang của Boston hôm qua, 16/06/2025, kéo dài thêm ít nhất một tuần việc đình chỉ thi hành quyết định của tổng thống Mỹ Donald Trump cấm sinh viên quốc tế của đại học Harvard được nhập cảnh Hoa Kỳ. Các sinh viên ngoại quốc chiếm đến 27% tổng số sinh viên của  Harvard và là một nguồn thu nhập quan trọng của đại học danh tiếng này.

(AFP) – Thêm 36 nước có thể bị Mỹ hạn chế nhập cảnh. Theo một tài liệu lưu hành nội bộ, được ngoại trưởng Marco Rubio ký và được báo Washington Post tiết lộ, 36 nước này, trong đó có Cam Bốt, Syria, Ai Cập và chủ yếu là các nước châu Phi, được cho thời hạn 60 ngày để thích ứng với những yêu cầu của Mỹ. Ngày 16/06/2025, bộ Ngoại Giao Mỹ đã từ chối yêu cầu trả lời bình luận của AFP. Tổng thống Donald Trump từng cấm nhập cảnh đối với công dân của 12 nước và hạn chế cấp visa cho công dân 7 nước khác. Biện pháp có hiệu lực ngày 09/06 nhằm “bảo vệ Mỹ khỏi những kẻ khủng bố nước ngoài và những mối đe dọa khác cho an ninh quốc gia”.

(Yonhap) – Truyền thông Nga : Bình Nhưỡng gởi thêm 6.000 quân nhân dân dụng đến Nga. Cụ thể theo một kênh truyền thông Nga hôm nay, 17/06/2025, Bắc Triều Tiên sẽ điều khoảng 1.000 quân nhân chuyên phá mìn và 5.000 binh sĩ được chia thành hai tiểu đoàn tham gia vào công việc tái thiết vùng Koursk của Nga, sát biên giới với Ukraina. Hãng thông tấn Yonhap lưu ý thông báo này được đưa ra đúng vào ngày ông Serguei Shoigu, thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga đến thăm Bình Nhưỡng, gặp lãnh đạo Kim Jong Un.

(AFP) – Thái Lan chuẩn bị đàm phán thương mại với Mỹ. Sau cuộc họp nội các chính phủ, bộ trưởng Tài Chính Thái Lan Pichai Chunhavajira, trả lời giới báo chí hôm nay, 17/06/2025, cho biết Thái Lan sẽ « đệ trình một đề xuất thương mại chính thức đến Hoa Kỳ trong tuần này. » Cũng theo bộ trưởng Thái Lan, vòng đàm phán đầu tiên diễn ra trực tuyến, và sau đó là các cuộc họp trực tiếp. Thái Lan hiện đang phải đối mặt với đe dọa áp thuế đến 36% từ chính quyền Donald Trump. Thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ đối với Thái Lan là ở mức 45,6 tỷ đô la trong năm 2024, tăng 11,7% so với năm 2023.

(AFP) - Căng thẳng biên giới : Cam Bốt cấm nhập khẩu rau quả Thái Lan. Lệnh cấm có hiệu lực từ sáng 17/06/2025 là biện pháp trả đũa của Cam Bốt sau khi cựu thủ tướng Hun Sen ra tối hậu thư 24 tiếng yêu cầu Thái Lan mở cửa “bình thường” trở lại các cửa khẩu. Trước đó, Cam Bốt đã tẩy chay phim và phim truyền hình dài tập của Thái Lan. Ông Hun Sen đã ra lệnh cho vài chục nghìn người Cam Bốt đang làm việc ở Thái Lan về nước do sợ bị phân biệt đối xử. Căng thẳng giữa hai nước gia tăng sau khi một quân nhân Cam Bốt bị thiệt mạng trong vụ đấu súng với quân đối Thái Lan vào cuối tháng 05 ở một vùng tranh chấp ở biên giới.

(AFP) - Ban nhạc BTS ủng hộ nạn nhân các vụ nhận con nuôi bất hợp pháp ở Hàn Quốc. Tái hợp sau thời gian làm nghĩa vụ quân sự, 7 thành viên BTS cùng với CLB fan “ARMY” mở chiến dịch #ReuniteWithBTS để hỗ trợ những người được nhận làm con nuôi ở Hàn Quốc gặp lại cha mẹ đẻ hoặc ít nhất là có được thông tin của họ và hỗ trợ KoRoot, tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng về phát giác những sai phạm của Nhà nước Hàn Quốc về vấn đề con nuôi. Từ năm 1955 đến 1999, khoảng 140.000 trẻ em Hàn Quốc được nhận làm con nuôi, kể cả ở nước ngoài. Tháng 03/2025, một ủy ban đã thừa nhận chính phủ Hàn Quốc phải chịu trách nhiệm về rất nhiều sai sót, lạm dụng trong thủ tục, như làm giả hồ sơ để đáp ứng điều kiện con nuôi. Từ vài năm qua, nhiều người Hàn Quốc được nhận nuôi ở nước ngoài đòi được biết về hoàn cảnh họ được nhận nuôi.

(AFP) - Thương vụ bán TikTok US lại có thể được hoãn. Ngày 19/06/2025 là hạn cuối cùng để TikTok Mỹ tách khỏi công ty mẹ ByteDance theo lệnh của Quốc Hội Mỹ. Trả lời đài truyền hình NBC đầu tháng 05, tổng thống Trump cho biết có thể sẽ triển hạn lần thứ ba nếu không được Bắc Kinh bật đèn xanh do các biện pháp thuế quan của tổng thống Mỹ đối với Trung Quốc. Trước đó, theo ý định thư được đúc kết vào đầu tháng 04, TikTok US sẽ tách khỏi tập đoàn ByteDance và tổ chức lại vốn. Tập đoàn Oracle, nơi trữ dữ liệu của TikTok US tại Mỹ, được cho là nắm quyền chỉ đạo cùng với công ty quản lý tài sản Blackstone hoặc doanh nhân Michael Dell.

(Le Figaro) - Pháp chuẩn bị đối phó với tuần nắng nóng. Nhiệt độ có thể lên tới 35°C ngày 18/06/2025. Nắng nóng sẽ kéo dài cả tuần do đợt áp suất cao bắt đầu từ thứ Hai 16/06, từ phía tây và vùng Địa Trung Hải sẽ ngược lên phía bắc. Theo dự báo, nhiệt độ có thể lên đến 40°C ở Paris vào cuối tuần, trùng với thời điểm lập hạ 21/06 ở Pháp.

(AFP) - Mỹ : Nghi phạm vụ ám sát vợ chồng dân biểu ở Minnesota đã từng đến nhà 4 dân biểu trong đêm gây án. Ngày 16/06/2025, chưởng lý bang Minnesota cho biết Vance Boelter, 57 tuổi, trong phiên ra trình tòa, đã bị bắt tối 15/06 sau hai ngày truy nã, phải đối mặt với sáu cáo trạng, trong đó có hai tội danh giết người bằng súng, “có thể bị phạt tù chung thân, thậm chí là tử hình”. Ngoài ra, nghi phạm khiến dân biểu John Hoffman, cũng thuộc đảng Dân Chủ, và vợ bị thương nặng. Chưởng lý Joe Thompson nhấn mạnh “vụ ám sát với động cơ chính trị” “là lời cảnh tỉnh mọi người. Mọi người có thể không đồng tình nhau nhưng không vì thế mà giết họ hoặc gây đau đớn cho họ”. Phiên xử tiếp theo dự kiến diễn ra ngày 27/06.

Đóng eo biển Ormuz : Một thứ vũ khí « nguyên tử » nhưng cũng là con dao hai lưỡi đối với Iran

Ông Trump: 'Chúng tôi đã kiểm soát hoàn toàn không phận Iran'

Ông Trump tuyên bố không phận Iran đã bị "kiểm soát hoàn toàn" nhưng không nói rõ bên nào làm điều đó, kêu gọi Tehran đầu hàng vô điều kiện.

"Chúng tôi đã kiểm soát toàn diện vùng trời Iran. Họ có rất nhiều hệ thống giám sát không phận và những tổ hợp phòng thủ rất tốt, song không thể sánh với những gì Mỹ chế tạo. Không ai làm tốt hơn nước Mỹ", Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hôm 17/6.

Tổng thống Trump không đề cập cụ thể "chúng tôi" là bên nào, song cảnh báo rằng lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei đến nay vẫn an toàn vì Mỹ "biết nơi ẩn náu nhưng chưa muốn hạ ông ấy". "Chúng tôi không muốn tên lửa phóng vào dân thường hoặc binh sĩ Mỹ. Sự kiên nhẫn của chúng tôi đang cạn kiệt. Hãy đầu hàng vô điều kiện", ông chủ Nhà Trắng cho hay.

Khi được hỏi về tuyên bố của ông Trump, đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter tiết lộ Tel Aviv đã đề nghị Washington thiết lập trạng thái phòng thủ. "Chúng tôi vô cùng biết ơn và cảm ơn các hệ thống mà Mỹ đưa vào sử dụng. Những hệ thống như THAAD đã cứu sống hàng trăm, thậm chí hàng nghìn sinh mạng trong những ngày qua", ông nói.

Bình luận được ông Trump đưa ra giữa lúc xuất hiện nghi vấn liệu Mỹ có tham gia chiến dịch của Israel nhằm vào Iran hay không. Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh Washington không tham gia xung đột và Tehran có thể chấp nhận thỏa thuận từ bỏ chương trình hạt nhân để chấm dứt chiến sự.

Theo dữ liệu của các trang theo dõi hàng không dân sự, ít nhất 32 máy bay tiếp dầu KC-135R và KC-46A của không quân Mỹ đã khởi hành từ các căn cứ trên khắp nước này trong ngày 16/6. Các máy bay nối đuôi nhau hướng về phía đông, vượt qua Đại Tây Dương rồi đến các địa điểm tại châu Âu và Trung Đông.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cuối ngày 16/6 thông báo đã ra lệnh triển khai thêm nguồn lực đến Trung Đông để tăng cường khả năng phòng thủ, bảo vệ lực lượng Mỹ tại khu vực.

Xung đột giữa Tel Aviv và Tehran bùng phát từ ngày 13/6 khi Israel không kích phủ đầu Iran bằng chiến dịch "Sư tử Trỗi dậy", khiến nhiều chỉ huy cấp cao và nhà khoa học hạt nhân thiệt mạng. Iran sau đó trả đũa bằng chiến dịch "Lời hứa Đích thực 3". Chiến sự đã bước sang ngày thứ năm và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Các đòn tấn công ăn miếng trả miếng khiến gây thương vong dân thường tại cả hai nước. Giới chức Iran cho biết 224 người đã thiệt mạng và 1.227 người bị thương, chủ yếu là dân thường, trong 5 ngày giao tranh. Tại Israel, 24 dân thường đã thiệt mạng và 592 người bị thương.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, Reuters)

Ông Tập lần đầu lên tiếng về xung đột Iran - Israel

Dòng người sơ tán khỏi Tehran giữa xung đột với Israel

Hàng nghìn người dân đang rời khỏi thủ đô Tehran của Iran hoặc tích trữ nhu yếu phẩm vì e ngại Israel tiếp tục gia tăng các đòn tập kích trong thời gian tới. Trong ảnh, ôtô và xe máy xếp hàng đổ xăng ở Tehran ngày 15/6, sau đợt tập kích trong đêm của Israel vào hai kho nhiên liệu gần thành phố.

Quân đội Israel trước đó kêu gọi người dân Iran lập tức sơ tán để đảm bảo an toàn cho bản thân. Chính phủ Iran bác bỏ cảnh báo, gọi đây là "đòn tâm lý" và kêu gọi người dân không nên hoảng sợ.

Dòng xe xếp hàng trên đường rời Tehran ngày 15/6.

Arshia, 29 tuổi, giáo viên mỹ thuật, cho biết gia đình sẽ ở Damavand, cách Tehran khoảng 50 km về phía đông, tới khi xung đột kết thúc. "Bố mẹ tôi rất sợ. Đêm nào cũng có tập kích, không có báo động, không có nơi nào trú bom", Arshia nói.

Cửa ngõ Tehran ách tắc đêm 16/6 khi người dân sơ tán khỏi thủ đô. Video: X/Joe Truzman

Khói bốc lên từ kho nhiên liệu trúng đòn tập kích của Israel ngày 16/6.

Iran đang thiếu hầm trú bom công cộng. Chính phủ Iran đã mở cửa các thánh đường Hồi giáo, trường học và tàu điện ngầm suốt ngày đêm để người dân tới trú ẩn. Tuy nhiên, người dân Iran vẫn đối mặt vô số khó khăn.

"Bây giờ tệ hơn là chúng tôi không thể rút tiền mặt từ máy ATM hay ra ngân hàng rút tiền. Rất khó thuê chỗ ở ngoài Tehran. Giá thực phẩm tăng lên từng ngày", Gholamreza Mohammadi, công chức ở Tehran, nói.

Người dân ở biên giới Iran đang chờ nhập cảnh vào Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/6. Hãng tin Fars News của Iran đưa tin dân quân Basij đã thiết lập các trạm kiểm soát khắp đất nước, tuần tra ban đêm để ngăn chặn hành vi phá hoại và tăng cường an ninh.

Cửa khẩu Gurbulak Bazargan ở biên giới Iran - Thổ Nhĩ Kỳ.

Mohammad, 45 tuổi, đưa vợ con từ Tehran về quê ở miền nam Iran. "Tôi không thể đi vì còn công việc nhưng tôi muốn vợ con được an toàn", anh nói.

Nhiều cư dân đã rời thành phố trong đêm 16/6 sau khi một số khu vực ở Tehran trúng tên lửa Israel. "Đêm nay tình hình nghiêm trọng hơn, hết vụ nổ này tới vụ nổ khác. Nhiều bạn bè của chúng tôi sáng nay đã rời đi. Chúng tôi cũng sẽ đi, nhưng muốn ra ngân hàng rút tiền mặt", Maryam, giáo viên ở Tehran, nói.

Áp phích in ảnh tướng Hossein Salami, tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), người thiệt mạng trong trận không kích phủ đầu của Israel hôm 13/6.

Grand Bazaar, khu chợ lịch sử ở trung tâm Tehran, vắng lặng ngày 16/6.

Một cư dân ở khu phố Ekbatan cho hay ngân hàng giới hạn rút tiền là 150 triệu rial (160 USD), nhưng phần lớn chỉ rút được 30 triệu rial (32 USD). "Tôi đến ngân hàng, họ nói không thể cho rút nhiều tiền vì nếu thế, ngân hàng sẽ hết tiền mặt dự trữ", ông nói.

Ba chủ cửa hàng ở Tehran cho biết người dân đang dự trữ thực phẩm, bình gas để nấu nướng và nước uống.

Người Pakistan sinh sống ở Iran chờ đợi ở thị trấn biên giới Taftan ngày 16/6. Khoảng 714 công dân Pakistan ở Iran, bao gồm sinh viên, người buôn bán, tài xế... đã hồi hương qua cửa khẩu này. Chính quyền Pakistan đã đóng cửa tất cả cửa khẩu biên giới với Iran, nhưng vẫn cho phép công dân mắc kẹt ở Iran nhập cảnh bình thường,

Nhân viên an ninh Pakistan đứng gác trong lúc công dân di tản khỏi Iran đi qua cửa khẩu Taftan.

Thành viên Hội trăng lưỡi liềm đỏ tìm kiếm nạn nhân trong một tòa nhà trúng tập kích của Israel ở Tehran ngày 17/6.

Hồng Hạnh (Theo AP, AFP, Reuters)