(New York Times) - Thẩm phán tòa liên bang ở Massachusetts yêu cầu chính quyền Mỹ giải trình về việc cắt giảm 2,6 tỷ đô la cho trường Harvard. Hôm 21/07/2025, trong phiên điều trần liên quan đến vụ đại học Harvard kiện chính quyền liên bang ngừng cấp ngân sách cho trường, nữ thẩm phán Allison Burroughs đặt câu hỏi tại sao chính quyền có thể liên hệ một cách hợp lý việc cắt giảm tài trợ nghiên cứu y tế với những lo ngại về quyền công dân của người Do Thái. Vụ việc có nhiều khả năng sẽ được đệ trình lên Tòa Tối cao.

(AFP) - Iran khẳng định không có ý định từ bỏ chương trình làm giàu uranium. Vài ngày trước cuộc thương lượng dự kiến diễn ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, với Pháp, Đức và Anh, ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi hôm 21/07/2025 trên đài truyền hình Mỹ Fox News, thừa nhận các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị bom Mỹ làm « hư hại nghiêm trọng », nhưng khẳng định mọi thỏa thuận trong tương lai về hạt nhân Iran sẽ phải bao gồm quyền làm giàu uranium của Teheran, và đây là « niềm tự hào quốc gia » của Iran. Ngay lập tức, tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc lại lời đe dọa oanh tạc trở lại Iran nếu Teheran nối lại chương trình làm giàu uranium.

(AFP) - Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế đã đưa ra lời cảnh báo ngầm nhắm tới TMC của Canada, công ty muốn tiến hành khai thác khoáng sản dưới đáy biển sâu. Trong quyết định được thông qua hôm 21/07/2025 tại Kingston, Jamaica, 36 quốc gia thành viên của Hội đồng Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế đã kêu gọi Ủy ban Pháp lý và Kỹ thuật của Cơ quan nay đặc biệt chú ý đến khả năng các công ty không tuân thủ luật pháp quốc tế. Mặc dù không nêu tên TMC, nhưng văn bản được cho là ám chỉ công ty TMC của Canada, bị cáo buộc là muốn đơn phương chiếm đoạt các nguồn tài nguyên được coi là « tài sản chung của nhân loại ». TMC đã nộp đơn xin khai thác biển sâu đầu tiên tại Hoa Kỳ vào tháng 4. Lập luận là Hoa Kỳ không phải là thành viên của Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế, tổng thống Donald Trump đã đốc thúc chính phủ đẩy nhanh việc cấp giấy phép khai thác dưới đáy biển sau, kể cả ở vùng biển bên ngoài nước Mỹ.

(AFP) - Một công dân Mỹ gốc Hoa bị buộc tội đánh cắp công nghệ nhạy cảm để bán cho Trung Quốc. Bộ Tư Pháp Mỹ hôm 21/07/2025 thông báo Chenguang Gong, 59 tuổi, bị bắt hồi tháng 02/2024. Là công dân Hoa Kỳ từ năm 2011, người này bị cáo buộc lưu trữ trên thiết bị cá nhân hơn 3.600 tài liệu của công ty mà ông từng làm việc trong 3 tháng hồi năm 2023. Các tài liệu liên quan đến công nghệ trong tàu vũ trụ để phát hiện các vụ phóng tên lửa hạt nhân và định vị tên lửa đạn đạo và tên lửa siêu thanh. Người này được tại ngoại sau khi nộp 1,75 triệu đô la tiền bảo lãnh và có thể bị kết án tới 10 năm tù giam dự kiến sẽ được tuyên vào ngày 29/09.

(AFP) - Khoảng 60 doanh nghiệp lớn của Đức đầu tư ít nhất 100 tỉ euro để tái thúc đẩy tăng trưởng trong nước. Thông báo được đưa ra hôm 21/07/2025. Dự án mang tên gọi « Made in Germany » là sáng kiến của các công ty Đức phối hợp với chính phủ của thủ tướng Friedrich Merz triển khai. Các công ty tham gia sáng kiến này đã cam kết đầu tư tổng cộng 631 tỷ euro « vào tăng trưởng kinh tế của Đức từ nay đến năm 2028 », bao gồm cả những khoản chi tiêu đã được thông báo và các dự án mới trị giá ít nhất 100 tỷ euro. Thủ tướng Đức xem đây là một trong những sáng kiến đầu tư lớn nhất từ nhiều thập kỷ trở lại đây, dấu hiệu cho thấy nước Đức đang trở lại sau một thời gian suy thoái.

(Libération) - Ukraina : Người phụ trách một cơ quan chống tham nhũng bị bắt vì bị nghi làm gián điệp cho Nga. Vụ bắt giữ diễn ra hôm 21/07/2025. Theo Cơ quan an ninh Ukraina SBU, người này làm việc trong đơn vị « D-2 », đơn vị tinh nhuệ và bí mật nhất » của cơ quan quốc gia chống tham nhũng NABU. Cơ quan này cho biết nghi phạm từng là đối tượng của cuộc thanh tra chung với SBU nhưng các nhà điều tra đã « không tìm thấy bằng chứng » nào. Nếu bị kết tội, người này có thể đối mặt với án tù 15 năm.  

(AFP) - Human Rights Watch lên án điều kiện giam giữ « vô nhân đạo » đối với những di dân tại hoa Kỳ. Theo báo cáo của Tổ chức Giám sát Nhân quyền (HRW) được công bố hôm qua, 21/07/2025, ba trại giam tại bang Frorida ở Hoa Kỳ trong tình trạng quá tải, điều kiện vệ sinh nghèo nàn, di dân phải ngủ dưới nền đất lạnh giá. Nhiều người vốn mắc các bệnh lý như tiểu đường hen suyễn hay về tim mạch không được tiếp tục điều trị, và điều này có thể dẫn đến tử vong. Chính quyền Trump đã thực hiện cuộc chiến chống nhập cư, điều động lực lượng để bắt giữ những người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ tại nhiều bang. Số người bị giam trong 6 tháng đầu năm 2025 đã lên đến 56 000 người, theo HRW, 75 % trong số đó không có tiền án tiền sự. 

(AFP) - Bắc Triều Tiên dự trù đóng một tàu chiến mới. Hãng truyền thông Nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA đưa tin hôm nay, 22/07/2022, Bình Nhưỡng có kế hoạch đóng tàu khu trục tải trọng 5000 tấn cho hải quân. Xưởng đóng tàu Nampho đã cam kết sẽ hoàn thành việc đóng tàu “Choe Hyon số 3” vào ngày 10/10/2026, đánh dấu kỷ niệm ngày thành lập Đảng Lao động Bắc Triều Tiên cầm quyền. Từ đầu năm nay, Bình Nhưỡng cũng đã hạ thủy hai tàu khu trục khác cùng loại, vào tháng Tư và tháng Sáu, thể hiện nỗ lực đa dạng hóa kho vũ khí, bên cạnh chương trình về tên lửa và vũ khí hạt nhân. 

(AFP) -  Bão Wipha : Hơn 70 000 người phải đi sơ tán ở Philippines. Hôm nay, 22/07/2025, nhiều trường học và các cơ sở công tại thủ đô Manila và các tỉnh lân cận đã đóng cửa. Các trận mưa lớn do bão Wipha đã khiến mực nước sông Marikina dâng cao. Hơn 23 000 người sống dọc con sông đã phải đến lánh nạn tại các trường học hoặc các địa điểm kiên cố hơn. Bão Wipha cũng đã đổ bộ vào miền bắc Việt Nam, kéo theo gió mạnh và mưa lớn, nhưng đã suy yếu vào đêm qua và hạ cấp thành bão nhiệt đới. Tại Hà Nội, đường phố vắng vẻ, nhiều cửa hàng cũng đóng cửa. Các cảng biển tại Hải Phòng và Quảng Ninh đã bị đóng cửa.

(Reuters) - Hoa Kỳ lại rút khỏi UNESCO. Trang New York Post, trích dẫn nguồn tin từ một số quan chức tại Nhà Trắng, cho biết hôm nay, 22/07/2025, Hoa Kỳ sẽ lại rời khỏi UNESCO, tương tự như trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump vào năm 2017, giữ nguyên lập trường chỉ trích các định chế quốc tế của Liên Hiệp Quốc viện lý do về đóng góp tài chính lớn của Washington. Động thái này tiếp tục giáng đòn mạnh vào cơ quan có trự sở tại Paris, được thành lập sau Đệ Nhị Thế Chiến để thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế trong giáo dục, khoa học và văn hóa. Washington được cho là cũng sẽ ngừng tài trợ cho Cơ quan cứu trợ Palestine (UNRWA). 

(AFP) - Rơi máy bay ở Bangladesh : Số người thiệt mạng lên đến hơn 30 người, chủ yếu là học sinh và giáo viên. Ngoài ra, hơn 170 người bị thương, do bị bỏng sau vụ rơi máy bay huấn luyện. Những nạn nhân chủ yếu là học sinh và giáo viên tại trường Milestone, nơi máy bay rơi xuống. Trường có khoảng hơn 7000 học sinh và giáo viên, hôm nay, 22/07/2025, đã đóng cửa. Quân đội Bangladesh cho biết đã mở cuộc điều tra nguyên nhân của vụ tai nạn máy bay F-7 BGI (do Trung Quốc sản xuất) và nêu ra trục trặc kỹ thuật. Đây là chuyến bay đầu tiên của trung úy Towkir Islam, 27 tuổi, thực hiện mà không có người hướng dẫn trên loại máy bay này, và Islam cũng đã tử nạn. Quân đội cho biết phi công đã cố tránh để máy bay không rơi xuống khu đông dân cư nhưng bất thành. 

(AFP) - Trung Quốc thông báo cấm một nhân viên ngân hàng Mỹ rời khỏi Hoa Lục vì phạm tội hình sự. Hôm qua, 21/07/2025, Bắc Kinh thông báo cấm bà Chenyue Mao, giám đốc của ngân hàng Mỹ Wells Fargo, rời khỏi Trung Quốc. Bà sinh ra tại Thượng Hải nhưng sống ở Atlanta, và trở về Trung Quốc gần đây nhưng hiện không được phép rời đi. Theo bộ Ngoại Giao Trung Quốc bà có liên quan đến một vụ án hình sự đang chờ xử lý”, và phải ở lại Trung Quốc để hợp tác điều tra. Vụ việc đã buộc ngân hàng của Mỹ, có trụ sở tại San Francisco tạm ngừng tất cả các chuyến công tác của nhân viên đến Trung Quốc. 

Mỹ chốt thỏa thuận thương mại với Philippines

Theo Hãng tin Reuters, ngày 22-7 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ hạ thuế quan với hàng hóa Philippines xuống còn 19%, đổi lại việc Manila "mở cửa thị trường" cho hàng Mỹ.

Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc hội đàm trực tiếp giữa ông Trump và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tại Nhà Trắng - lần đầu tiên ông Trump gặp trực tiếp lãnh đạo một nước Đông Nam Á trong nhiệm kỳ này.

Ca ngợi ông Marcos là "một nhà đàm phán giỏi giang và cứng rắn", ông Trump tuyên bố: "Đó là một chuyến thăm tuyệt vời và chúng tôi đã đạt được thỏa thuận thương mại. 

Theo đó Philippines sẽ mở cửa thị trường cho (hàng hóa) Mỹ với thuế quan bằng không. (Hàng hóa) Philippines sẽ chịu thuế quan 19%".

Mức thuế quan mới này gần như chỉ giảm một cách hình thức so với mức 20% được ông Trump tuyên bố hồi đầu tháng 7. Tuy nhiên nó vẫn cao hơn mức 17% ông tuyên bố hồi tháng 4.

Bên cạnh thương mại, ông Trump cũng cho biết Washington và Manila sẽ tăng cường hợp tác về mặt quân sự nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể.

Ông Trump tố "thẳng mặt" ông Obama phản quốc

Ngày 22-7, ông Trump đã trực tiếp cáo buộc cựu tổng thống Barack Obama "phản quốc", cho rằng ông Obama đã chỉ đạo âm mưu ngụy tạo thông tin rằng chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 thắng lợi của ông Trump có sự can thiệp của Nga.

Sau khi ông Trump giành chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống tháng 11-2016, chính quyền ông Obama đã tiến hành cuộc điều tra toàn diện về khả năng Matxcơva can thiệp vào kết quả bầu cử.

Cho rằng hành động đó như "nỗ lực đảo chính" chống lại mình, ông Trump tuyên bố tại phòng Bầu dục: "(Bằng chứng) ở đó và ông (Obama) có tội. Đây là tội phản quốc. Họ đã cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử. Họ đã cố gắng che giấu cuộc bầu cử. Họ đã làm những điều mà không ai tưởng tượng được, ngay cả đối với các quốc gia khác".

Những tuyên bố này nhắc đến phát ngôn hôm 18-7 của Giám đốc Tình báo quốc gia Tulsi Gabbard rằng bà có thể đề xuất Bộ Tư pháp truy tố các quan chức chính quyền ông Obama liên quan đến cuộc điều tra trên.

Mặc dù từng thường xuyên công kích thẳng mặt ông Obama, đây là lần đầu tiên trong nhiệm kỳ này ông Trump trực tiếp tuyên bố người tiền nhiệm phạm tội hình sự.

Rất nhanh chóng, đại diện của ông Obama đã phản bác tuyên bố của ông Trump.

Ông Patrick Rodenbush, phát ngôn viên của ông Obama, tuyên bố: "Không có gì trong tài liệu được ban hành tuần trước (bởi bà Gabbard) làm suy yếu kết luận được chấp nhận rộng rãi rằng Nga đã can thiệp để ảnh hưởng cuộc bầu cử tổng thống 2016 nhưng không thành công trong việc thao túng bất kỳ phiếu bầu nào".

Ông Trump nói có thể sớm đi Trung Quốc

Ngày 22-7, ông Trump tiết lộ khả năng sẽ sớm công du Trung Quốc nhằm giải quyết căng thẳng thương mại và an ninh âm ỉ giữa hai cường quốc.

Tổng thống Mỹ chia sẻ với báo chí tại phòng Bầu dục: "Chủ tịch Tập Cận Bình đã mời tôi đến Trung Quốc. Chúng tôi có thể sẽ tiến hành chuyến thăm trong tương lai không xa".

Reuters dẫn nguồn thạo tin khẳng định Washington và Bắc Kinh đang thảo luận về khả năng tổ chức cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo. Tuy nhiên kế hoạch cụ thể vẫn chưa được hoàn tất.

Một trong những phương án đang được thảo luận bao gồm tổ chức hội đàm bên lề Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Hàn Quốc vào cuối tháng 10.

Ông Trump cũng có thể sẽ dự lễ kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến II tại Bắc Kinh ngày 3-9. Nếu ông Trump chọn phương án này thì đây sẽ là sự kiện lịch sử bởi Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã xác nhận tham dự sự kiện này.

Trong bối cảnh căng thẳng của quan hệ Mỹ - Trung hiện tại, một cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai nước có thể tạo cơ hội cho đối thoại trực tiếp và tìm kiếm giải pháp cho những bất đồng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Ukraine mất thêm một tiêm kích phương Tây

Ngày 22-7, quân đội Ukraine thông báo trên Telegram rằng một tiêm kích Mirage 2000 do Pháp viện trợ đã gặp sự cố kỹ thuật khi thực hiện nhiệm vụ tại vùng Volyn, đánh dấu chiếc Mirage đầu tiên Kiev mất từ khi bắt đầu tiếp nhận loại chiến đấu cơ này hồi đầu năm nay. 

"Đã có sự cố thiết bị và phi công đã báo cáo cho kiểm soát viên không lưu. Sau đó, phi công đã xử lý thành thạo đúng theo quy trình trong các tình huống khủng hoảng và nhảy dù thoát hiểm thành công. Đội cứu hộ đã tìm thấy phi công trong tình trạng ổn định. Không có thương vong nào trên mặt đất", Kiev cho biết.

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga thông báo Ukraine đã trao trả hai quân nhân Nga cần điều trị y tế. Hai binh sĩ này đã được chuyển giao và đưa tới Belarus để nhận chăm sóc y tế trước khi trở về Nga. 

Động thái này nằm trong thỏa thuận hai nước đạt được tại vòng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa đại diện hai nước tại Istanbul hồi tháng 6.

Ông Trump lại dọa sa thải chủ tịch Fed trước thời hạn

Ngày 22-7, ông Trump một lần nữa công khai chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang (Fed) Jerome Powell. 

Phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Philippines Marcos, ông Trump gọi ông Powell là "kẻ ngốc" (numbskull) và cho rằng chủ tịch Fed đã "làm việc tồi tệ" khi duy trì lãi suất ở mức quá cao. 

"Ông ta sẽ ra đi khá sớm thôi. Trong tám tháng nữa, ông ta sẽ phải đi", ông Trump khẳng định.

Nhiệm kỳ chủ tịch Fed chính thức của ông Powell sẽ kết thúc ngày 15-5-2026. Ông Powell đã nhiều lần tuyên bố sẽ không từ chức sớm, bất chấp những nỗ lực tạo sức ép từ phía ông Trump.

Theo tuyên bố "tám tháng" của ông Trump, thời điểm ông Powell có thể mất chức sẽ rơi vào giữa tháng 3-2026. Hiện chưa rõ lý do ông Trump đưa ra khung thời gian "lưng chừng" này.

Israel úp mở chuyện đánh lại Iran

Ngày 22-7, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz tuyên bố có khả năng mở lại chiến dịch quân sự chống Iran.

Tuyên bố được đưa ra trong cuộc họp đánh giá tình hình đa chiều với sự tham gia của nhiều quan chức quân sự cấp cao Israel.

Tại đây, ông Katz nhấn mạnh cần thiết phải xây dựng kế hoạch thực thi hiệu quả trong tương lai nhằm đảm bảo Iran không khôi phục chương trình hạt nhân.

Ngày 21-7, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tuyên bố nước này không có kế hoạch từ bỏ chương trình hạt nhân bất chấp các cơ sở hạt nhân bị thiệt hại nghiêm trọng sau các cuộc không kích của Mỹ tháng trước.

Nhằm bảo vệ ngành nông nghiệp và doanh nghiệp trong nước, Thái Lan kiên quyết không chấp nhận mức thuế 0% cho hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet tuyên bố các cáo buộc của phía Thái Lan cho rằng Phnom Penh cài mìn ở biên giới hay can thiệp việc nội bộ nước này là "vô căn cứ".