Cựu cố vấn John Bolton bị FBI khám nhà

Một trong những ví dụ gần đây nhất : Bảy giờ sáng thứ Sáu tuần trước, các nhân viên FBI đã đến khám nhà ông John Bolton ở ngoại ô Washington. Cựu cố vấn an ninh quốc gia của Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu, bị điều tra xem có lưu giữ và phổ biến tài liệu mật hay không. Khi vận động tranh cử, Donald Trump đã nhắc đi nhắc lại rằng sẽ trả đũa những kẻ thù cũ và ông đã giữ lời.

Từ khi nhậm chức, Trump lần lượt tấn công các dân biểu nghị sĩ, cựu bộ trưởng, biện lý, thẩm phán…Bị điều tra, những người này vừa căng thẳng vừa tốn tiền luật sư ; song song đó Trump cũng dằn mặt được các đối thủ muốn chống lại. John Bolton không chỉ viết sách trong đó Donald Trump bị coi là dốt nát, mà còn liên tục chỉ trích tổng thống nhất là về chính sách đối với Nga. Ngay từ khi bước vào Nhà Trắng, Trump đã hủy bỏ chế độ vệ sĩ của Bolton dù cựu cố vấn bị Iran dọa giết.

Những thủ đoạn truy bức đối lập

Đảng Dân Chủ tố cáo tổng thống Trump dùng cảnh sát và tư pháp làm công cụ. Ngay cả nhật báo cánh hữu Wall Street Journal trong bài xã luận cũng cho rằng : « Thủ phạm thực sự ở đây là tổng thống, chừng như muốn sử dụng quyền lực để trả thù ».

Donald Trump có nhiều cách trả đũa, và mới đây còn vận dụng một chiến thuật độc đáo : Nhắm vào các món vay thế chấp của họ, thông qua Bill Pulte, 37 tuổi, giám đốc Federal Housing Finance Agency. Ông này cáo buộc Letitia ­James, công tố viên trưởng New York từng thắng Donald Trump trong một vụ gian lận tài chánh, là giả mạo tài liệu để có điều kiện vay tiền tốt hơn khi mua nhà. Adam Schiff, thượng nghị sĩ Dân Chủ can dự vào thủ tục truất phế đầu tiên và Lisa Cook, thống đốc Quỹ Dự trữ Liên bang (FED) cũng bị quy tội tương tự.

Bộ trưởng tư pháp Pam Bondi thì mở điều tra cựu tổng thống Barack Obama và các cố vấn của ông này về cuộc bầu cử năm 2016. John Brennan và James Comey, cựu giám đốc CIA và FBI cũng trong tầm ngắm của tư pháp, hay Miles Taylor, tác giả một cuốn sách « tiêu cực » … Danh sách sẽ còn dài thêm. Hôm thứ Hai, tổng thống loan báo sẽ nhắm vào những người thân cận « tệ hại » của Joe Biden, và Chris Christie, cựu thống đốc New Jersey, thậm chí dọa rút giấy phép hai kênh NBC và ABC vừa phỏng vấn ông Christie.

Khéo nịnh Trump, tổng thống Hàn Quốc chuyển bại thành thắng

Về quan hệ Mỹ-Hàn, Les Echos và Le Monde nhận thấy hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Hàn Quốc « lại tỏ ra thuận thảo về quốc phòng, đóng tàu, năng lượng… » đặc biệt là giả thiết gặp gỡ Kim Jong Un. Đây là cuộc gặp rất được Seoul chờ đợi. Vài giờ trước đó tổng thống Mỹ viết trên Truth Social : « Chuyện gì đã diễn ra ở Hàn Quốc ? Phải chăng là thanh trừng hay một cuộc cách mạng ? ». Trump coi ông Lee là một tổng thống cánh tả thân Bắc Kinh hơn những người tiền nhiệm.

Các báo cho rằng tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung rất biết cách « đón gió » khi ca ngợi ông Donald Trump « là người duy nhất có thể thúc đẩy hồ sơ nguyên tử » trên bán đảo Triều Tiên, nói về khả năng gặp chủ tịch Kim Jong Un, thậm chí nêu ra việc xây dựng Trump Tower ở Bình Nhưỡng và « hy vọng sẽ đến đó chơi gôn » với ông Trump. Nhờ đó tuy chỉ trích ông Lee trước cuộc gặp, tổng thống Mỹ tỏ ra rất hài lòng sau đó, nói rằng « chỉ là hiểu lầm ». Hàn Quốc sẽ đầu tư trên 300 tỉ đô la vào Hoa Kỳ, Korean Air mua 103 phi cơ Boeing trị giá 50 tỉ đô la…

Về phía Bắc Triều Tiên tố cáo ông Lee Jae Myung « đạo đức giả ». Hãng tin nhà nước của Bình Nhưỡng cho rằng « Việc ông Lee nói về ‘phi hạt nhân hóa’ chỉ là một giấc mộng ngây thơ, giống như cố gắng chộp lấy đám mây đang trôi trên bầu trời ».

Uganda, quốc gia thứ tư nhận di dân bị Mỹ trục xuất

Cũng liên quan đến tổng thống Mỹ, La Croix chú ý đến việc « Donald Trump muốn trục xuất di dân sang Uganda ». Sau Nam Sudan, Eswatini và Rwanda, đến lượt quốc gia châu Phi này loan báo đã thỏa thuận với Washington để đón nhận những người ngoại quốc bị trục xuất khỏi đất Mỹ.

Các chi tiết hiện chưa được tiết lộ, tuy nhiên được cho là Uganda ưu tiên nhận người châu Phi. Một tờ báo địa phương cho biết tổng thống nước này đang thương lượng để tránh việc công dân của mình bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ, và giảm thuế quan. Một nhà nghiên cứu tỏ ra lo ngại khi số phận của một nhóm người bị lệ thuộc và các hợp đồng thương mại, dù lâu nay Uganda khá cởi mở đối với di dân.

Lãnh đạo Pháp, Đức, Ba Lan đến ủng hộ tổng thống Moldova

Tại châu Âu, La Croix và Le Monde nói về việc tổng thống Pháp cùng với hai thủ tướng Đức và Ba Lan thăm Moldova để ủng hộ nữ tổng thống thân châu Âu Maia Sandu, vào lúc chỉ còn một tháng nữa là đến kỳ bầu cử Quốc Hội. Về mặt chính thức, chuyến đi Chisinau là để kỷ niệm 34 năm độc lập của đất nước thuộc Liên Xô cũ chỉ có 2,4 triệu dân, nằm lọt giữa Rumani và Ukraina. Ngày 28/09 tới, người dân Moldova sẽ bầu lại 101 dân biểu. Do theo chế độ nghị viện, kết quả sẽ rất quan trọng, trong khi đó bà Maia Sandu phải đối mặt với chiến dịch vận động mua phiếu của một nhà tài phiệt vốn là con rối của Nga.

Được biết khoảng 100 triệu euro đã được tung ra. Tài phiệt Ilan Shor bị lãnh án 15 năm tù vì tham gia cưỡng đoạt 1 tỉ đô la của ba ngân hàng Moldova và đang lẩn trốn, trong một video mới đây đã hứa trả 3.000 đô la một tháng cho những ai biểu tình chống chính phủ. Hàng ngàn danh khoản được tạo ra trên các mạng xã hội Instagram, Facebook, TikTok để lan truyền các thông tin chống Liên Hiệp Châu Âu. Vì vậy chuyến thăm của các nhà lãnh đạo ba nước lớn châu Âu là sự hỗ trợ đáng kể, bên cạnh đó là viện trợ kinh tế cho quốc gia đang chịu thiệt thòi vì phải cắt nguồn khí đốt từ Nga.

Trang nhất báo Pháp : Thủ tướng và cuộc bỏ phiếu thấy trước thất bại

Nội tình nước Pháp vẫn là mối quan tâm lớn nhất của các nhật báo ra ngày hôm nay. Le Monde chạy tít trang nhất « Bỏ phiếu tín nhiệm : Thử thách bắt đầu một cách tệ hại của Bayrou ». Theo thủ tướng Pháp, đó là nhằm cảnh báo mức độ nợ nần của Pháp, đặt đối lập trước trách nhiệm khi xét dự luật ngân sách. Nhưng các đảng cực tả, cực hữu, cộng sản, xã hội và sinh thái đều cho biết sẽ bỏ phiếu chống, khiến chính phủ khó thể đứng vững, thậm chí cực hữu còn kêu gọi giải tán Quốc hội.

La Croix đưa tít « Tiến bước về khủng hoảng » : Thủ tướng đã liên kết tất cả các phe đối lập chống lại ông - chữ « Tiến bước » còn hàm ý đảng của tổng thống Emmanuel Macron. Trang bìa của Libération dùng nền đỏ, chạy tựa « Macron trước cuộc khủng hoảng của mình ». Tổng thống sẽ phải quay về với tình trạng lúc đầu, có thể phải chỉ định thủ tướng mới, hoặc giải tán Quốc hội một lần nữa chăng ?

Le Figaro nhấn mạnh « Phía sau thế kẹt về chính trị là bóng ma khủng hoảng tài chánh ». Khả năng chính phủ bị đổ trong lúc đang chuẩn bị cho ngân sách 2026 gây lo ngại cho doanh nghiệp và thị trường. Les Echos cho biết « giới chủ không nhìn thấy kế hoạch B ». Đại diện tổ chức Medef cho rằng hiện không có giải pháp nào khả tín hơn chính phủ hiện thời, và cảnh báo « những ai xấu chơi sẽ phải leo ngược lại triền dốc cao hơn ».

Sống sót sau 8 kiến nghị bất tín nhiệm, chính phủ Bayrou nay « tự sát » ?

La Croix nhận xét « Bỏ phiếu tín nhiệm chính phủ Bayrou : Nước Pháp lại rơi vào bất ổn chính trị ». Vì đâu nên nỗi ? Tờ báo giải thích, trong một nền dân chủ nghị viện, một chính phủ cần có đa số tuyệt đối ở Quốc hội để vận hành. Hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp thông qua lực lượng chính trị ủng hộ tuy không tham gia chính phủ. Thế nhưng từ sau cuộc bầu cử Quốc hội năm 2022, không có khối nào đủ đa số.

Các chính phủ thiểu số Élisabeth Borne và Gabriel Attal trụ được nhờ sự hợp tác của cánh hữu. Tháng 6/2024 Emmanuel Macron giải tán Quốc hội, cánh tả giành được nhiều ghế hơn nhưng vẫn không có đa số tuyệt đối. Cuối năm 2014, thủ tướng Michel Barnier (cánh hữu) mới lên vài tháng bị kiến nghị bất tín nhiệm, và nay thủ tướng François Bayrou (cánh trung) có nguy cơ cùng chung số phận vào ngày 08/09. Cho đến nay, ông François Bayrou sống sót được sau 8 kiến nghị bất tín nhiệm, nhưng lần này ông đã chọn cách chủ động đưa ra bỏ phiếu trước Quốc hội. Trừ phi một phần trong phe xã hội hoặc chính ông Bayrou đổi ý, chính phủ sẽ bị lật đổ.

Ai sẽ thay thế François Bayrou ? Nếu bị lật, ông sẽ tại vị cho đến khi thủ tướng mới được chỉ định. Phải chăng sau khi trắc nghiệm với cánh hữu và trung hữu, tổng thống Macron sẽ bổ nhiệm một nhân vật trung tả ? Trước đây có lúc Emmanuel Macron đã nghĩ đến Bernard Cazeneuve, cựu bộ trưởng thời François Hollande. Một cái tên khác được nêu ra là Laurent Berger, cựu tổng thư ký nghiệp đoàn CFDT. Hay là nhân vật trung thành như Sébastien Lecornu, 39 tuổi, đang là bộ trưởng quân lực ?

Nhưng theo một nguồn tin thân cận Macron, Lecornu được giới quân nhân tin cậy, nên để ông yên vị trong bối cảnh hiện nay. Tình hình càng phức tạp với viễn cảnh bầu cử tổng thống 2027, cần phải chọn người không có lợi ích cá nhân và phe phái. Còn lại một giải pháp : Lại giải tán Quốc hội. Trong trường hợp này, bầu cử Quốc hội sẽ được tổ chức từ 20 đến 40 ngày sau đó. Một giả thiết khác dù rất ít khả năng xảy ra : Emmanuel Macron từ chức.

Nợ công : Pháp đã qua thời kỳ vung tay quá trán nhờ lãi suất thấp

Về nợ công của Pháp, Les Echos nhắc lại, chính giới đã kêu ca từ hai chục năm qua, nhưng hàng năm chính quyền vẫn thuyết phục được các nhà đầu tư đổ vào Pháp cả trăm tỉ euro với lãi suất vô cùng thấp. Cách đây 20 năm, nợ công của Pháp cũng tương đương Đức. Nhưng Đức dần dà lành mạnh hóa tài chánh công, giảm phát hành trái phiếu, các nhà đầu tư bèn tập trung vào Pháp, vì Ý chính trị và tài chánh đều bất ổn.

Nhưng nay tình hình đã khác. Đức phát hành ồ ạt trái phiếu để tái vũ trang, kinh tế Ý khá hơn, và từ ba năm qua thủ tướng Meloni vẫn tại vị trong khi Pháp chuẩn bị lật đổ thủ tướng thứ tư. Nhật báo kinh tế kết luận, dù thủ tướng sắp tới là ai đi nữa cũng phải trấn an các nhà đầu tư, và kể cả tổng thống tương lai. 

Chia sẻ với hãng tin Fox News hôm 27/8, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã giải thích lập trường của nước này về số tài sản trị giá hơn 300 tỷ USD của Nga bị phong tỏa tại các tổ chức tài chính phương Tây, kể từ khi xung đột Ukraine bùng nổ vào năm 2022. Phần lớn số tiền này nằm trong phạm vi quyền tài phán của Liên minh châu Âu (EU), còn Mỹ được cho đang nắm giữ khoảng 5 tỷ USD. Moscow đã nhiều lần lên án việc đóng băng tài sản, và xem đây là một "hành vi trộm cắp".

Theo ông Bessent, số tài sản bị đóng băng là "một phần trong cuộc đàm phán với Tổng thống Nga Vladimir Putin", và "tôi không nghĩ rằng chúng ta nên tịch thu chúng ngay lập tức".

"Đây là một quân bài trong tiến trình đàm phán rộng lớn. Và chúng ta sẽ xem liệu một phần hay toàn bộ số tiền đó sẽ được dùng để tái thiết Ukraine hay không", Bộ trưởng Tài chính Mỹ nói thêm. 

Thời gian qua, phương Tây đã có cuộc tranh luận gay gắt về việc tịch thu tài sản của Nga, và chuyển chúng sang cho Ukraine càng nhanh càng tốt. Song một số nhà lãnh đạo và chuyên gia EU cảnh báo, việc tịch thu hoàn toàn có thể vi phạm luật pháp quốc tế, làm suy yếu niềm tin của nhà đầu tư, và gây bất ổn thị trường tài chính.

Thay vào đó, EU đã chọn chuyển lợi nhuận và lãi suất từ ​​các tài sản bị đóng băng của Nga sang Ukraine, với con số ước tính hơn 3 tỷ USD mỗi năm.

Vào năm 2024, Quốc hội Mỹ đã thông qua luật trao cho chính quyền thẩm quyền pháp lý để tịch thu tài sản của Nga, song Washington vẫn chưa thực hiện điều này. Thay vào đó, Mỹ cùng các thành viên G7 ủng hộ khoản vay 50 tỷ USD cho Ukraine được bảo đảm bằng lãi suất từ ​​các tài sản bị đóng băng của Nga.

Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố, Nga sẽ không bao giờ từ bỏ quyền đối với các tài sản bị đóng băng, và sẽ không từ bỏ việc bảo vệ chúng. Ông cũng nhấn mạnh về "những hậu quả pháp lý và tư pháp vô cùng nghiêm trọng", nếu phương Tây cố tình tịch thu hoàn toàn các khoản tiền và chuyển chúng cho Ukraine.

Theo đài CNN, Cảnh sát thành phố Minneapolis, bang Minnesota, Mỹ ngày 27/8 đã đưa ra thông báo về vụ xả súng tại một nhà thờ Công giáo địa phương.

"Vụ việc xảy ra vào hồi 8h30 sáng tại nhà thờ Công giáo Annunciation. Tay súng đã tiếp cận bên ngoài nhà thờ, sử dụng súng trường để bắn qua cửa sổ nhà thờ về phía những người đang đi lễ. Ngoài khẩu súng trường, nghi phạm cũng sử dụng thêm một khẩu súng hoa cải và một khẩu súng lục. Đối tượng này đã tự sát ở phía sau nhà thờ", Cảnh sát trưởng Minneapolis Brian O'Hara cho biết.

Tính đến hiện tại, đã có 2 trẻ em 8 và 10 tuổi thiệt mạng trong vụ xả súng, 14 trẻ em từ 6-15 tuổi khác bị thương. Bên cạnh đó, 3 giáo dân ngoài 80 tuổi cũng cần tới sự chăm sóc y tế. Có 7 nạn nhân bị thương nặng, nhưng các bác sĩ đánh giá rằng họ đều có khả năng sống sót", ông O'Hara nói thêm.

Báo cáo điều tra ban đầu tiết lộ, nghi phạm gây ra vụ xả súng là Robin Westman, 23 tuổi. Người này không có tiền án tiền sự và có mẹ từng làm việc tại nhà thờ Annunciation.

Trước khi gây án, nghi phạm đã đăng tải một số video có nội dung kích động lên mạng xã hội, bao gồm kêu gọi ám sát Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hiện các nội dung này đã bị gỡ bỏ.

Tổng thống Trump đã được thông báo về vụ việc và đã gửi lời chia buồn tới gia đình của các nạn nhân. "FBI đã có mặt tại hiện trường. Nhà Trắng sẽ theo dõi chặt chẽ vụ việc này. Hãy cùng cầu nguyện cho các nạn nhân và gia đình của họ", ông Trump bày tỏ.

Cùng ngày, Giáo Hoàng Leo cũng gửi "lời chia buồn chân thành và sự gần gũi thiêng liêng đến tất cả những người bị ảnh hưởng bởi thảm kịch khủng khiếp này, đặc biệt là những gia đình đang đau buồn vì mất con".

Một vụ xả súng đã xảy ra tại một nhà hàng ở Brooklyn, thành phố New York, Mỹ sáng sớm nay (17/8), làm ít nhất 3 người thiệt mạng và một số người khác bị thương.