Đoạn Đường Chiến Binh
Trần Tấn Đởm – Liên Đoàn 2 BĐQ với Muà Hè Đỏ Lửa tại Vùng II.
Trần Tấn Đởm – Liên Đoàn 2 BĐQ với Muà Hè Đỏ Lửa tại Vùng II.
Tưởng nhớ Cố Trung tá Nguyễn Văn Tốt (Cựu TĐT/TĐ35 và 22/ BĐQ), cùng các quân nhân của BĐQ và các đơn vị bạn đã bỏ mình tại Chupao.
40 năm đã qua. Thời gian thật quá dài để ôn nhớ về đời lính và cuộc chiến.
MN. Trần Tấn Đởm, LĐ2 BĐQ.
Đầu năm 1972, CSBV đồng loạt tấn công vào các cứ điểm trên khắp 4 vùng chiến thuật. Vùng I địch mở mặt trận Đông hà -Quảng trị, Vùng III mặt trận An lộc -Bình long, và Vùng II, cột sống Cao nguyên Trung phần (Mặt trận B3 cùng các sư đoàn CS trực thuộc). Chúng đã cho quân áp sát, pháo kích và tấn công các căn cứ BĐQ/ BP Daksan, Dakpek, Benhet, Poleikleng.
Chu Pao ai oán hờn trong gió
Mỗi chiếc khăn tang một tấc đường
*Tháng 4/72.
Áp lực đè nặng vùng bắc Kontum. Các cuộc tấn công cấp trung đoàn, sư đoàn bắt đầu cùng sự xuất hiện các chiến xa địch trong vùng:
* TĐ23/BĐQ quần thảo với địch suốt 7 ngày đêm, ở mặt trận đông bắc, phá vỡ căn cứ hậu cần và đường vận chuyển tiếp liệu của địch từ các mật khu Ba tơ, An lão.
* TĐ11/ Nhảy dù bị vây hãm, pháo kích và tấn công tại căn cứ Charlie ở mặt trận tây bắc. Cố Đại tá Nguyễn Đình Bảo đã tử thủ và ở lại với núi rừng Tây nguyên.
*Đại tá Lê Đức Đạt và toàn bộ BTL/ TP/ SĐ22 BB bị tan vỡ ở mặt trận Dakto, Tân cảnh.
*Căn cứ Biên phòng Polei Kleng ở phía Tây bị địch tràn ngập. TĐ62/ BĐQ buộc phải di tản để lại vị TĐT, Cố Thiếu tá Bửu Chuyển, đã hy sinh.
*BTL QĐII/ QK2 quyết định hoán chuyển và bổ sung đơn vị hầu giữ vững Kontumn và Tây nguyên.
*Đại tá Trần Quốc Lịch và LĐ2 Dù được lệnh TTM điều động rời Kontum.
*Đại tá Lý Tòng Bá cùng SĐ23 BB (-) di chuyển từ Bạn mê Thuột hoán đổi nhiệm vụ trấn thủ Kontum.
*LĐ6/ BĐQ gồm TĐ 34, 35, 51 BĐQ cũng được chuyển về Pleiku đặt dưới quyền điều động của BCH BĐQ/ QK2.
*Tháng 5/72.
*Địch chiếm dãy núi Chupao và các cao điểm chiến lược, cắt đứt QL14, con đường huyết mạch để tiếp tế và tăng viện Kontum.
*LĐ2 BĐQ (-) gồm TĐ11 và 22 BĐQ được không vận về Pleiku. TĐ23 BĐQ được đưa về trước để bổ sung quân số và tái trang bị.
*Kontum hoàn toàn bị cô lập.
Những chuyển đổi nhân sự cho phù hợp với tình hình chiến sự của các cấp chỉ huy:
- Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn, tân Tư lệnh QĐII/ QK2, thay thế Trung tướng Ngô Dzu.
- Chuẩn tướng Trần Văn Hai (cựu CHT/ BĐQ) là Tư lệnh phó QĐ II.
- Đại tá Nguyễn Văn Đương CHT/ BĐQ/ QK2.
- Cố vấn trưởng QĐII, cựu Trung tá không quân Hoa kỳ John Paul Vann, tử nạn trực thăng trên bầu trời đêm Chupao khi từ Kontum trở về Pleiku.
BTL/QĐ II quyết định thanh toán cứ điểm Chupao và khai thông QL14. LĐ2 BĐQ được chỉ định thi hành là nổ lực chính để giải tỏa Chupao.
*Ngày N cuối tháng 5/72.
Tại bãi trực thăng ở hậu cứ BCH/LD tại Biển hồ Pleiku, cuộc họp chớp nhoáng của các đơn vị trưởng tham dự hành quân, gồm:
- Trung tá Chung Thanh Tòng, LĐT/ LĐ2 BĐQ.Chu Pao
- Thiếu tá Lê Đắc Thời, LĐP/ LĐ2 BĐQ.
- Thiếu tá Ngô Văn Mai, TĐT/TĐ11 BĐQ.
- Thiếu tá Nguyễn Văn Tốt, TĐT/TĐ22 BĐQ, vừa đáo nhậm đơn vị tuần trước để thay thế Cố Thiếu tá Nguyễn Đình Ngọ, cựu TĐT, tử trận. (Thiếu tá Ngọ, Thiếu tá Nguyễn Công Bao -TĐP, và Thiếu Tá Trần Mừng -Trưởng Ban 3, tử trận gần căn cứ Non Nước tại mặt trận Tây Kontum).
- Thiếu tá Trịnh Thanh Xuân, TĐT/ TĐ23 BĐQ.
- Các Trung tá Bút, Thiếu tá Bông,… và các sĩ quan không quân trong hợp đoàn.
- Và tôi, SQ/B3/LĐ (vì chưa kịp bổ sung Trưởng bạn).
Nhìn vào bản đồ hành quân, Chupao là ngọn núi ở độ cao 1,059m nằm phía Bắc Pleiku khoảng 30 cây số. Các căn cứ hỏa lực 40, 41, 41B, 42 trải dài trên QL14 được thiết lập để yểm trợ và an ninh đoạn đường huyết mạch. Căn cứ 42 nằm chếch về hướng đông nam Chupao. Một số buôn làng thượng nằm hướng nam bên trái quốc lộ dọc theo con đường đất đỏ mà chúng tôi gọi là làng không tên (vì không có tên trên bản đồ.) Con đường dẫn vào làng Pleite mà sau này VC gọi là bài tăng làng te (căn cứ hỏa lực có thiết giáp yểm trợ.) Các chấm đỏ chung quanh đỉnh Chupao đánh dấu các vị trí phòng không và sơn pháo với sự hiện diện của Trung đoàn 95B/CSBV. Trung đoàn 95B cuả CS vốn là hậu thân cuả Trung đoàn 95
VC đã bị LĐ2 BĐQ soá sổ. Khoảng 8.00H, khi các phi đoàn trực thăng từ phi trường Cù Hanh lần lượt đến bãi đáp, T/T Tốt ra lệnh các đại đội tuần tự lên máy bay theo thứ tự đã được phân công, vì TĐ22 BĐQ được lệnh đi đầu. Chiếc C&C mang Tr/t Tòng, tôi, và truyền tin cùng Cố vấn Mỹ -Thiếu tá Astrada- rời bãi.
Vần vũ trên bầu trời Pleiku từng cặp Skyraider, A 37, Cobra của Mỹ, Gunship của ta bay lượn tiền oanh kích, dọn bãi đáp và yểm trợ cuộc đổ quân. Bom không quân, đạn pháo binh nổ dòn trên mục tiêu cũng không làm tắt được tiếng phòng không của địch. Trong khi L19 bao vùng, từng đoàn trực thăng Lạc Long, Sơn Dương rời bãi, bốc theo những đơn vị BĐQ. Khi pháo binh ngưng tác xạ, các phi tuần yểm trợ và L19 bao vùng. Cuộc đổ quân xuống Chupao bắt đầu trong tiếng pháo của địch vào bải đáp, vốn là một triền núi thoai thoải nằm về đông nam đỉnh núi.
Vì trực thăng không thể xuống từng đoàn, nên từng hai ba chiếc một lần lượt thả từng tiểu đội một. Khi trực thăng chưa kịp đáp xuống mặt đất thì những người lính đã nhảy khỏi trực thăng xuống mặt đất, dạt xuống triền đồi. Khi trực thăng cất cánh, họ mới tiến lên tìm vị trí an toàn phòng thủ và an ninh bãi đáp. Lần lượt hai đại đội và bộ chỉ huy nhẹ tiểu đoàn tiến chiếm các cao điểm. Phòng không địch bớt dần, trong khi sơn pháo và súng cối địch vẫn rơi đều trên bái đáp. C&C của Tr/t Tòng theo dõi và chỉ huy cuộc đổ quân. Đại đội 1 và Ban Chỉ Huy TĐ vừa đổ xuống.
- Bình minh, đây 30 gọi. (Danh hiệu LĐT và T/t Tốt, TĐT 22 BĐQ) Tiếng âm thoai viên vang đều khẩn cấp.
- 93 tôi nghe đây. Tôi lên tiếng thay Tr /T Tòng.
- Đại bàng của tôi đi rồi. 30 đã đi rồi.
- Lập lại đi. Tôi ngỡ ngàng trong giây lát và hỏi thật kỹ.
- Báo cáo, 30 đi rồi.
Sau khi nghe tin Thiếu Tá Tốt đã hy sinh, Tr/t Tòng xúc động bàng hoàng, giọng khô cứng,
- Tiếp tục đổ quân. Bảo thằng Hương (Đ/U, TĐP) điều động con cái bung rộng và tiến lên. Bảo thằng Xuân (Th/T, TĐT/ TĐ23 BĐQ) lên gấp để tiếp ứng.
Khi sơn pháo từ trong các hẻm núi, súng cối từ trong các hang động tiếp tục đổ vào bải đáp, TĐ23 BĐQ của T/t Xuân và BCH/LĐ lần lượt đáp xuống Chupao.
Khoảng 16.00h cuộc đổ quân hoàn tất với tổn thất trung bình, nhưng đã cướp đi mạng sống T/T Nguyễn văn Tốt bị một mảnh pháo cắm vào đầu, chỉ sau một tuần nhậm chức. Ông đã từng chiến đấu trên khắp chiến trường miền nam và Campuchia, và là SQ đầu tiên nằm xuống tại cứ điểm Chupao.
Tình hình Kontumn trở nên nguy ngập vì địch bao vây. Ta chỉ còn giữ khu thị xã. Ông tướng Thiết giáp càng nóng nảy khi nhìn ngọn Chupao vẫn mịt mù lửa đạn. QL14 dưới chân núi vẫn ngoằn ngoèo lỗ chỗ đạn bom. Chuẩn tướng Hai, người anh cả BĐQ, cũng được hưởng lây cái nóng “mặt trời” Pleiku. Khi cuộc họp hành quân bất chợt được triệu tập tại căn cứ Plei Mrong, TrT/LĐT và tôi được bốc về tham dự.
Đến nay 40 mười năm qua, tôi vẫn còn nhớ như in khuôn mặt lạnh căm và lời huấn dụ của Chuẩn tướng Hai với Tr/T LĐT,
- Các anh là BĐQ, các anh không sợ các đơn vị bạn cười chê à. Gần cả tháng trời các anh không lấy được Chupao, không giải tỏa được quốc lộ. Các anh chỉ có tản thương rồi tiếp tế, tiếp tế rồi tản thương. Tôi lệnh cho LĐ2 bằng mọi giá phải chiếm cho được Chupao để giải tỏa quốc lộ.
Tr/T LĐT nghẹn lời, nêu lên những khó khăn trên địa hình địa vật, những hiểm nguy tổn thất hàng ngày phải trả và mời Chuẩn tướng lên chứng kiến các cuộc tấn công của LĐ. Hai ngày sau, vào một buổi sáng trời nắng trong, C&C của C/T Hai ghé thăm LĐ. Trực thăng vừa đáp xuống triền đồi, C/T Hai vừa rời khỏi phi cơ, thì viên T/U tùy viên đã bị cánh quạt trực thăng phiá sau đánh vào đầu khi vừa bước xuống. C&C vội vã đưa anh về Pleiku nhưng không thể cứu mạng sống của anh.
Đón C/T Hai, Tr/T Tòng thuyết trình tình hình hiện tại của ta và địch. Leo lên một tảng lớn, dùng ống nhòm, C/T Hai theo dõi cuộc tấn công của các toán thám kích vào các chốt và hang động có địch. L19, Bắc Đẩu, đang hướng dẫn hai phi tuần Thái Dương (khu trục) bắn phá vào các mục tiêu của địch theo sự hướng dẫn cuả LĐ. Trong khi đó, các toán thám kích trang bị gọn nhẹ tràn lên tấn công.
Họ phải lợi dụng từng hốc đá, thân cây, bò lên các vị trí cố thủ cuả VC. Nơi đây M16 không có chỗ dùng vì địch trú ẩn sâu trong lòng núi. Sự yểm trợ cuả máy bay cũng không hoàn toàn hữu hiệu, chính xác do trở ngại điạ hình. Lựu đạn, M.72, M79 của ta thi nhau nổ hoà lẫn với tiếng B40, 57ly, AK cuả địch. Nhìn từ trên cao, tôi có cảm giác như đang xem một phim chiến tranh mà những người đóng phim dùng ngay mạng sống của mình để diễn. Ai có thể hiểu thấu nỗi nguy hiểm của những người lính vô danh kia khi tử thần đang rình rập họ? Một sai lầm nhỏ đủ cướp đi một hay nhiều sinh mạng. Định mệnh khắc nghiệt chờ đón họ bất cứ lúc nào.
Lợi dụng các hầm trú ẩn thiên nhiên, VC trong hang, không suy suyển, càng bắn trả dữ dội hơn, pháo địch lại rót xuống nhiều hơn. Đá vẫn trơ gan, đạn thù vẫn rưới đều vào các toán thám kích. Quân ta bị cầm chân tại chỗ. Vẻ mặt đăm chiêu, Chuẩn Tướng Hai thở dài khi nhìn thấy các khó khăn mà những người lính mũ nâu phải gánh chịu. Im lặng, ông gọi C&C đưa về Pleiku.
Đêm 27/6/72 khoảng 22.00h, khi tôi đang trực trong lều hành quân, T/T Astrada, Cố vấn trưởng LĐ, cầm bản đồ chạy sang cho hay sáng sớm ngày 28/6 sẽ có 2 pack B52 đánh ngay trên đỉnh Chupao. Ông ta cho tôi tọa độ hai box ấy. Sau khi chấm trên bản đồ, tôi hồn phi phách tán, vì mục tiêu B52 bao trọn các điểm đóng quân của 2 TĐ cùng BCH/LĐ. Tôi trình Tr/T Tòng. Ông cũng ngạc nhiên không kém hỏi lại T/T Astrada. Một lần nữa ông ta xác định Ban CV/ QĐII vừa gọi cho biết rằng đúng 5.50h sáng ngày hôm sau B52 sẽ đánh như dự liệu. Lệnh di tản được âm thầm ban hành cho các đơn vị rời khỏi khu vực trú đóng. Các đơn vị trang bị gọn nhẹ, chiến đấu nhưng poncho, lều, balô để lại tại chỗ.
Đúng 4.00h sáng toàn bộ đơn vị di hành đánh thốc lên đỉnh Chupao. Đêm tối mù sương đoàn quân ma di chuyển tránh lưỡi hái tử thần. Đúng 5.45h, chiếc OV10 lên vùng, toán cố vấn Mỷ cố gắng liên lạc nhưng vô tuyến hoàn toàn im lặng.
Đúng 5.50h, lần đầu tiên trong đời tôi nghe tiếng rú của loạt bom B.52 đổ xuống, và tôi không thể nào quên. Mặt đất rung lên từng chập như cơn địa chấn. Khói lửa của bom và bụi đất bao trùm khoảng không gian trước mắt. Nhiều tảng đá vỡ vụn đang lăn lóc xuống triền. Trời sáng dần, nhìn xuống dưới nơi bom đạn rải qua, tôi thấy một cảnh hoang tàn khủng khiếp, không tưởng tượng nổi. Liên đoàn tiến thẳng lên đỉnh Chupao, những ổ kháng cự không còn giống như trước.
Ngày 29 và 30/6, khi hai TĐ 22 và 23 BĐQ bung rộng sang các ngọn núi chung quanh, địch kháng cự lẻ tẻ và yếu dần. Chiếm các cao điểm, đoàn quân dàn xuống lưng chừng núi. QL14 chạy dài dưới tầm mắt, người lính mũ nâu LĐ2 mừng rỡ vì đã giải tỏa được Chupao. Tin báo về QĐ, những chiếc L19 và khu trục bay lên bầu trời Chupao không còn phải tránh phòng không của địch, không còn phải oanh kích vị trí nghi ngờ, mà phun khói hình cờ vàng ba sọc đỏ của VNCH mừng chiến thắng của LĐ2 BĐQ. Tr/T Nguyễn Đạt Thịnh (Sao Bắc Đẩu) bay lên tận BCH/ LĐ với 2 chai Martell trao tận tay Tr/T Liên Đoàn Trưởng. Nỗi vui không cùng, ngay chiều 30/6, từng đoàn quân xa di chuyển trên QL14 tiếp tế và trang bị cho Kontumn giữa tiếng reo hò của đoàn quân Chupao và các đơn vị dọc theo quốc lộ.
Đáng nhớ hơn, ngày LĐ2 BĐQ giải tỏa Chupao (1-7-1972) cũng trùng với ngày thành lập binh chủng BĐQ (1/7/1960).
Sau đó LĐ2 BĐQ bàn giao vùng hành quân cho LĐ6 BĐQ, và trở về Hậu cứ Biển hồ Pleiku chuẩn bị cho cuộc Hành Quân Quang Trung 22/8 tái chiếm Tam quan-Bình định.
CUỘC HÀNH QUÂN TÁI CHIẾM TAM-QUAN, BỒNG SƠN.
Sau cuộc hành quân giải tỏa Chupao, khai thông QL14, mặt trận vùng Kontum, Pleiku tương đối lắng dịu. CSBV, sau những âm mưu chiếm đất dành dân bị thất bại nặng nề tại các mặt trận An-lộc, Kontum, Quảng trị lực lượng, đã suy yếu rõ rệt. Chiến dịch Xuân Hạ 72 của chúng bị tan tan vỡ.
LĐ2 BĐQ được di chuyển về hậu cứ Biển Hồ dưỡng quân, bổ sung quân số và chỉnh đốn các nhu cầu cần thiết. Ngày 18/7, LĐ lại nhận được lệnh tăng phái cho SĐ 22 BB trong Chiến dịch Quang Trung tái chiếm Tam-quan, Bồng sơn còn nằm trong vòng kiểm soát của CSBV. Một cuộc hành quân hầu như được báo trước để ta và địch cùng chuẩn bị. Lâu lắm rồi những con cọp núi mới có dịp về đồng bằng Bình Định.
Ngày 19/7, khu trại gia binh các TĐ 11, 22, 23 BĐQ dậy thật sớm. Mọi người nhộn nhịp chuẩn bị cho cuộc hành quân mới nhưng cũng không dấu được những vẻ âu lo.
06.00h, các GMC được phân phối đến các TĐ trực thuộc. Hôm nay trời nắng đẹp, L19 bao vùng cho cuộc di quân, trong khi C&C biệt phái cho Liên Đoàn đã sẵn sàng trước sân. Giờ G, đoàn xe bắt đầu di chuyển theo thứ tự TĐ 11, 22, BCH/LĐ, 23 từ Biển hồ vào phố Pleiku để theo QL 19 xuôi xuống đồng bằng. Phố núi vẫn đông đúc với nhịp sống thường nhật, dân chúng bên đường vẫy tay chào đoàn quân mũ nâu đi vào trận chiến mới. Rời Phố núi, đèo Mang giang, đèo An khê, Phú Phong, An Nhơn, khoảng 16.00h LĐ dừng quân và tạm trú tại ngả ba cầu Bà Gi trong căn cứ cũ của Sư Đoàn Bạch Mã, Đại hàn.
*Ngày 20/7, LĐ tiếp tục di chuyển lên hướng bắc Bình Định theo QL1 đến Bồng sơn, Tam Quan. Tiền cứ được đặt tại BCH/ TrĐ41/ SĐ22 BB Trà Quang (Phù Mỹ). LĐ tạm dừng quân phía bắc Phù Mỹ và đóng quân dọc QL1. TĐ11 BĐQ chiếm các cao điểm dọc quốc lộ phía nam đèo Nhông, tiếp đến TĐ23 BĐQ và BCH/LĐ sau cùng TĐ22 BĐQ, do T/T Vĩnh Hùng vừa được bổ nhiệm làm TĐT (Thế Cố Tr/t Nguyễn văn Tốt hy sinh tại đỉnh Chupao).
*Ngày 21/7, LĐ nhận nhiệm vụ chính thức từ Đại tá Phan đình Niệm, TL/ SĐ22 BB. LĐ sẽ phải tái chiếm Tam Quan, Bồng Sơn, đồng thời giải tỏa áp lực địch và khai thông QL1 từ đèo Nhông đến Đèo Bình Đê (Sa Huỳnh, Quảng Ngãi).
*Ngày 22 và 23/7, C&C từ phi trường Phù Cát đón Tr/T LĐT lên quan sát trận địa, chọn bãi đáp và đổ quân đồng thời rải truyền đơn Chiêu Hồi kêu gọi cán binh CS ra đầu thú. Một cuộc hành quân tái chiếm được báo trước. Tr/T LĐT phân nhiệm cho các TĐ trưc thuộc như sau:
- TĐ 11 (T/T Ngô văn Mai) có nhiệm vụ giải tỏa QL1 từ nam đèo Nhông, đèo Phù Củ đến cầu Bồng Sơn, mở rộng và kiểm soát toàn bộ khu vực trách nhiệm.
- TĐ 22 (T/T Vĩnh Hùng) được trực thăng vận xuống Đệ Đức tái chiếm Bồng Sơn, Hoài Nhơn bắt tay với TĐ11 hướng nam và TĐ 23 hướng bắc.
- TĐ 23 (T/T Trịnh thanh Xuân) được trực thăng vận tái chiếm Tam Quan, sau đó cho phối trí lực lượng tiến chiếm đồi 10 đồng thời bung rộng ra hướng biển Tam Quan, Cửu Lợi.
*Ngày 24/7, cuộc hành quân bắt đầu, các đơn vị đã sẵn sàng vào cuộc chiến. Bãi đáp được chọn là khu mả A Sầu, khu nghĩa trang của một gia tộc người Hoa để tránh thiệt hại nhà cửa ruộng vườn. Nơi đây, dân chúng còn kẹt lại trong vùng gần 3 tháng dưới sự kiểm soát của CS.
Khoảng 08.00h, hải pháo Hoa Kỳ ngoài khơi biển Tam Quan được xử dụng tối đa để yểm trợ hầu giảm thiểu thiệt hại khi đổ quân. Toán tiền sát viên Hoa Kỳ biệt phái cho LĐ được toàn quyền xử dụng hải pháo khi có nhu cầu… Khu trục và trực thăng vũ trang dọn sạch bải đáp, phá hủy tháp nước trong khu mả.
Khoảng 09.00h, hai đại đội đầu tiên của TĐ 23 BĐQ được trực thăng vận vào vùng từ hướng biển, bay sát trên rừng dừa bạt ngàn để tránh phòng không và xuống mục tiêu đã định. Khi những chiếc trực thăng đầu tiên vừa xuống, hàng loạt đạn pháo của địch nổ dòn trên bải đáp vẫn không cản được bước tiến của đoàn quân mũ nâu. Trực thăng chưa chạm đất những người lính đã rời khỏi tàu, tiến sát vào rừng dừa chiếm các cao địa. Trực thăng vũ trang cố gắng tìm kiếm và thanh toán pháo địch.
Dân chúng Tam Quan cũng bắt đầu xông trận. Không sợ pháo và đạn thù, họ ùa nhau lên những chiếc trực thăng vừa đổ quân mong được bốc ra khỏi vùng lửa đạn. Lính bị thương, dân bị thương nhưng họ vẫn không nản lòng và chùn bước. Những ông bà cụ già, những phụ nữ trẻ em mang tất cả gia sản còn lại trên lưng cố gắng chen chúc nhau lên trực thăng để được trở về vùng tự do. Hai đại đội đầu đã tiến sâu vào rừng dừa, chiếm nhà thờ của dòng họ. Chỉ có những cuộc chạm súng lẻ tẻ. Trước áp lực của quân ta địch đã bỏ chạy và rút đi. Hai đại đội sau và BCH/ TĐ bung rộng ra hướng QL xuôi về hướng nam chiếm những cao ốc hai ven lộ. Những lá cờ vàng ba sọc đỏ tung bay trở lại trên đường phố Tam Quan sau gần 3 tháng xếp mình. Một số dân chúng đã ở lại với đoàn quân mừng vui kể chuyện tháng ngày qua tạm sống dưới nanh vuốt cuả CS.
Tiếp đó, TĐ 22, được trực thăng vận xuống Đệ Đức, cũng chỉ gặp sự kháng cự lẻ tẻ của địch. TĐ tiến quân lên bắc bắt tay với TĐ 23 đổ quân về nam, giải tỏa quận lỵ Bồng Sơn, Hoài Nhơn với những tổn thất không đáng kể.
TĐ 11 cũng hoàn thành nhiệm vụ khai thông QL, đánh bật các chốt ở đèo Nhông và đèo Phù Củ, kiểm soát cả vùng Dương Liễu và bắt tay với TĐ22 ở hướng bắc.
Cuộc hành quân trực thăng vận tái chiếm Tam Quan, Bồng Sơn và khai thông QL1 thật nhanh chóng và thành công ngoài dự liệu. Trong vòng 24 tiếng đồng hồ LĐ 2 BĐQ đã hoàn thành nhiệm vụ được giao phó.
Ngày 25/7, Thiếu tướng Nguyễn văn Toàn -TL/QĐ2 và QK2, Đại tá Phan đình Niệm – TL/SĐ22, Đại tá Phạm duy Tất – CHT/BĐQ/QK2, và Đại tá TKT/TK/BĐ cùng phái đoàn báo chí, truyền thanh truyền hình quân đội xuống thăm LĐ và dân chúng sống ven QL1, đăng tải tin tức chiến cuộc và đã ca ngợi QLVNCH.
Sinh Tồn chuyển
Bàn ra tán vào (1)
----------------------------------------------------------------------------------
Trần Tấn Đởm – Liên Đoàn 2 BĐQ với Muà Hè Đỏ Lửa tại Vùng II.
Trần Tấn Đởm – Liên Đoàn 2 BĐQ với Muà Hè Đỏ Lửa tại Vùng II.
Tưởng nhớ Cố Trung tá Nguyễn Văn Tốt (Cựu TĐT/TĐ35 và 22/ BĐQ), cùng các quân nhân của BĐQ và các đơn vị bạn đã bỏ mình tại Chupao.
40 năm đã qua. Thời gian thật quá dài để ôn nhớ về đời lính và cuộc chiến.
MN. Trần Tấn Đởm, LĐ2 BĐQ.
Đầu năm 1972, CSBV đồng loạt tấn công vào các cứ điểm trên khắp 4 vùng chiến thuật. Vùng I địch mở mặt trận Đông hà -Quảng trị, Vùng III mặt trận An lộc -Bình long, và Vùng II, cột sống Cao nguyên Trung phần (Mặt trận B3 cùng các sư đoàn CS trực thuộc). Chúng đã cho quân áp sát, pháo kích và tấn công các căn cứ BĐQ/ BP Daksan, Dakpek, Benhet, Poleikleng.
Chu Pao ai oán hờn trong gió
Mỗi chiếc khăn tang một tấc đường
*Tháng 4/72.
Áp lực đè nặng vùng bắc Kontum. Các cuộc tấn công cấp trung đoàn, sư đoàn bắt đầu cùng sự xuất hiện các chiến xa địch trong vùng:
* TĐ23/BĐQ quần thảo với địch suốt 7 ngày đêm, ở mặt trận đông bắc, phá vỡ căn cứ hậu cần và đường vận chuyển tiếp liệu của địch từ các mật khu Ba tơ, An lão.
* TĐ11/ Nhảy dù bị vây hãm, pháo kích và tấn công tại căn cứ Charlie ở mặt trận tây bắc. Cố Đại tá Nguyễn Đình Bảo đã tử thủ và ở lại với núi rừng Tây nguyên.
*Đại tá Lê Đức Đạt và toàn bộ BTL/ TP/ SĐ22 BB bị tan vỡ ở mặt trận Dakto, Tân cảnh.
*Căn cứ Biên phòng Polei Kleng ở phía Tây bị địch tràn ngập. TĐ62/ BĐQ buộc phải di tản để lại vị TĐT, Cố Thiếu tá Bửu Chuyển, đã hy sinh.
*BTL QĐII/ QK2 quyết định hoán chuyển và bổ sung đơn vị hầu giữ vững Kontumn và Tây nguyên.
*Đại tá Trần Quốc Lịch và LĐ2 Dù được lệnh TTM điều động rời Kontum.
*Đại tá Lý Tòng Bá cùng SĐ23 BB (-) di chuyển từ Bạn mê Thuột hoán đổi nhiệm vụ trấn thủ Kontum.
*LĐ6/ BĐQ gồm TĐ 34, 35, 51 BĐQ cũng được chuyển về Pleiku đặt dưới quyền điều động của BCH BĐQ/ QK2.
*Tháng 5/72.
*Địch chiếm dãy núi Chupao và các cao điểm chiến lược, cắt đứt QL14, con đường huyết mạch để tiếp tế và tăng viện Kontum.
*LĐ2 BĐQ (-) gồm TĐ11 và 22 BĐQ được không vận về Pleiku. TĐ23 BĐQ được đưa về trước để bổ sung quân số và tái trang bị.
*Kontum hoàn toàn bị cô lập.
Những chuyển đổi nhân sự cho phù hợp với tình hình chiến sự của các cấp chỉ huy:
- Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn, tân Tư lệnh QĐII/ QK2, thay thế Trung tướng Ngô Dzu.
- Chuẩn tướng Trần Văn Hai (cựu CHT/ BĐQ) là Tư lệnh phó QĐ II.
- Đại tá Nguyễn Văn Đương CHT/ BĐQ/ QK2.
- Cố vấn trưởng QĐII, cựu Trung tá không quân Hoa kỳ John Paul Vann, tử nạn trực thăng trên bầu trời đêm Chupao khi từ Kontum trở về Pleiku.
BTL/QĐ II quyết định thanh toán cứ điểm Chupao và khai thông QL14. LĐ2 BĐQ được chỉ định thi hành là nổ lực chính để giải tỏa Chupao.
*Ngày N cuối tháng 5/72.
Tại bãi trực thăng ở hậu cứ BCH/LD tại Biển hồ Pleiku, cuộc họp chớp nhoáng của các đơn vị trưởng tham dự hành quân, gồm:
- Trung tá Chung Thanh Tòng, LĐT/ LĐ2 BĐQ.Chu Pao
- Thiếu tá Lê Đắc Thời, LĐP/ LĐ2 BĐQ.
- Thiếu tá Ngô Văn Mai, TĐT/TĐ11 BĐQ.
- Thiếu tá Nguyễn Văn Tốt, TĐT/TĐ22 BĐQ, vừa đáo nhậm đơn vị tuần trước để thay thế Cố Thiếu tá Nguyễn Đình Ngọ, cựu TĐT, tử trận. (Thiếu tá Ngọ, Thiếu tá Nguyễn Công Bao -TĐP, và Thiếu Tá Trần Mừng -Trưởng Ban 3, tử trận gần căn cứ Non Nước tại mặt trận Tây Kontum).
- Thiếu tá Trịnh Thanh Xuân, TĐT/ TĐ23 BĐQ.
- Các Trung tá Bút, Thiếu tá Bông,… và các sĩ quan không quân trong hợp đoàn.
- Và tôi, SQ/B3/LĐ (vì chưa kịp bổ sung Trưởng bạn).
Nhìn vào bản đồ hành quân, Chupao là ngọn núi ở độ cao 1,059m nằm phía Bắc Pleiku khoảng 30 cây số. Các căn cứ hỏa lực 40, 41, 41B, 42 trải dài trên QL14 được thiết lập để yểm trợ và an ninh đoạn đường huyết mạch. Căn cứ 42 nằm chếch về hướng đông nam Chupao. Một số buôn làng thượng nằm hướng nam bên trái quốc lộ dọc theo con đường đất đỏ mà chúng tôi gọi là làng không tên (vì không có tên trên bản đồ.) Con đường dẫn vào làng Pleite mà sau này VC gọi là bài tăng làng te (căn cứ hỏa lực có thiết giáp yểm trợ.) Các chấm đỏ chung quanh đỉnh Chupao đánh dấu các vị trí phòng không và sơn pháo với sự hiện diện của Trung đoàn 95B/CSBV. Trung đoàn 95B cuả CS vốn là hậu thân cuả Trung đoàn 95
VC đã bị LĐ2 BĐQ soá sổ. Khoảng 8.00H, khi các phi đoàn trực thăng từ phi trường Cù Hanh lần lượt đến bãi đáp, T/T Tốt ra lệnh các đại đội tuần tự lên máy bay theo thứ tự đã được phân công, vì TĐ22 BĐQ được lệnh đi đầu. Chiếc C&C mang Tr/t Tòng, tôi, và truyền tin cùng Cố vấn Mỹ -Thiếu tá Astrada- rời bãi.
Vần vũ trên bầu trời Pleiku từng cặp Skyraider, A 37, Cobra của Mỹ, Gunship của ta bay lượn tiền oanh kích, dọn bãi đáp và yểm trợ cuộc đổ quân. Bom không quân, đạn pháo binh nổ dòn trên mục tiêu cũng không làm tắt được tiếng phòng không của địch. Trong khi L19 bao vùng, từng đoàn trực thăng Lạc Long, Sơn Dương rời bãi, bốc theo những đơn vị BĐQ. Khi pháo binh ngưng tác xạ, các phi tuần yểm trợ và L19 bao vùng. Cuộc đổ quân xuống Chupao bắt đầu trong tiếng pháo của địch vào bải đáp, vốn là một triền núi thoai thoải nằm về đông nam đỉnh núi.
Vì trực thăng không thể xuống từng đoàn, nên từng hai ba chiếc một lần lượt thả từng tiểu đội một. Khi trực thăng chưa kịp đáp xuống mặt đất thì những người lính đã nhảy khỏi trực thăng xuống mặt đất, dạt xuống triền đồi. Khi trực thăng cất cánh, họ mới tiến lên tìm vị trí an toàn phòng thủ và an ninh bãi đáp. Lần lượt hai đại đội và bộ chỉ huy nhẹ tiểu đoàn tiến chiếm các cao điểm. Phòng không địch bớt dần, trong khi sơn pháo và súng cối địch vẫn rơi đều trên bái đáp. C&C của Tr/t Tòng theo dõi và chỉ huy cuộc đổ quân. Đại đội 1 và Ban Chỉ Huy TĐ vừa đổ xuống.
- Bình minh, đây 30 gọi. (Danh hiệu LĐT và T/t Tốt, TĐT 22 BĐQ) Tiếng âm thoai viên vang đều khẩn cấp.
- 93 tôi nghe đây. Tôi lên tiếng thay Tr /T Tòng.
- Đại bàng của tôi đi rồi. 30 đã đi rồi.
- Lập lại đi. Tôi ngỡ ngàng trong giây lát và hỏi thật kỹ.
- Báo cáo, 30 đi rồi.
Sau khi nghe tin Thiếu Tá Tốt đã hy sinh, Tr/t Tòng xúc động bàng hoàng, giọng khô cứng,
- Tiếp tục đổ quân. Bảo thằng Hương (Đ/U, TĐP) điều động con cái bung rộng và tiến lên. Bảo thằng Xuân (Th/T, TĐT/ TĐ23 BĐQ) lên gấp để tiếp ứng.
Khi sơn pháo từ trong các hẻm núi, súng cối từ trong các hang động tiếp tục đổ vào bải đáp, TĐ23 BĐQ của T/t Xuân và BCH/LĐ lần lượt đáp xuống Chupao.
Khoảng 16.00h cuộc đổ quân hoàn tất với tổn thất trung bình, nhưng đã cướp đi mạng sống T/T Nguyễn văn Tốt bị một mảnh pháo cắm vào đầu, chỉ sau một tuần nhậm chức. Ông đã từng chiến đấu trên khắp chiến trường miền nam và Campuchia, và là SQ đầu tiên nằm xuống tại cứ điểm Chupao.
Tình hình Kontumn trở nên nguy ngập vì địch bao vây. Ta chỉ còn giữ khu thị xã. Ông tướng Thiết giáp càng nóng nảy khi nhìn ngọn Chupao vẫn mịt mù lửa đạn. QL14 dưới chân núi vẫn ngoằn ngoèo lỗ chỗ đạn bom. Chuẩn tướng Hai, người anh cả BĐQ, cũng được hưởng lây cái nóng “mặt trời” Pleiku. Khi cuộc họp hành quân bất chợt được triệu tập tại căn cứ Plei Mrong, TrT/LĐT và tôi được bốc về tham dự.
Đến nay 40 mười năm qua, tôi vẫn còn nhớ như in khuôn mặt lạnh căm và lời huấn dụ của Chuẩn tướng Hai với Tr/T LĐT,
- Các anh là BĐQ, các anh không sợ các đơn vị bạn cười chê à. Gần cả tháng trời các anh không lấy được Chupao, không giải tỏa được quốc lộ. Các anh chỉ có tản thương rồi tiếp tế, tiếp tế rồi tản thương. Tôi lệnh cho LĐ2 bằng mọi giá phải chiếm cho được Chupao để giải tỏa quốc lộ.
Tr/T LĐT nghẹn lời, nêu lên những khó khăn trên địa hình địa vật, những hiểm nguy tổn thất hàng ngày phải trả và mời Chuẩn tướng lên chứng kiến các cuộc tấn công của LĐ. Hai ngày sau, vào một buổi sáng trời nắng trong, C&C của C/T Hai ghé thăm LĐ. Trực thăng vừa đáp xuống triền đồi, C/T Hai vừa rời khỏi phi cơ, thì viên T/U tùy viên đã bị cánh quạt trực thăng phiá sau đánh vào đầu khi vừa bước xuống. C&C vội vã đưa anh về Pleiku nhưng không thể cứu mạng sống của anh.
Đón C/T Hai, Tr/T Tòng thuyết trình tình hình hiện tại của ta và địch. Leo lên một tảng lớn, dùng ống nhòm, C/T Hai theo dõi cuộc tấn công của các toán thám kích vào các chốt và hang động có địch. L19, Bắc Đẩu, đang hướng dẫn hai phi tuần Thái Dương (khu trục) bắn phá vào các mục tiêu của địch theo sự hướng dẫn cuả LĐ. Trong khi đó, các toán thám kích trang bị gọn nhẹ tràn lên tấn công.
Họ phải lợi dụng từng hốc đá, thân cây, bò lên các vị trí cố thủ cuả VC. Nơi đây M16 không có chỗ dùng vì địch trú ẩn sâu trong lòng núi. Sự yểm trợ cuả máy bay cũng không hoàn toàn hữu hiệu, chính xác do trở ngại điạ hình. Lựu đạn, M.72, M79 của ta thi nhau nổ hoà lẫn với tiếng B40, 57ly, AK cuả địch. Nhìn từ trên cao, tôi có cảm giác như đang xem một phim chiến tranh mà những người đóng phim dùng ngay mạng sống của mình để diễn. Ai có thể hiểu thấu nỗi nguy hiểm của những người lính vô danh kia khi tử thần đang rình rập họ? Một sai lầm nhỏ đủ cướp đi một hay nhiều sinh mạng. Định mệnh khắc nghiệt chờ đón họ bất cứ lúc nào.
Lợi dụng các hầm trú ẩn thiên nhiên, VC trong hang, không suy suyển, càng bắn trả dữ dội hơn, pháo địch lại rót xuống nhiều hơn. Đá vẫn trơ gan, đạn thù vẫn rưới đều vào các toán thám kích. Quân ta bị cầm chân tại chỗ. Vẻ mặt đăm chiêu, Chuẩn Tướng Hai thở dài khi nhìn thấy các khó khăn mà những người lính mũ nâu phải gánh chịu. Im lặng, ông gọi C&C đưa về Pleiku.
Đêm 27/6/72 khoảng 22.00h, khi tôi đang trực trong lều hành quân, T/T Astrada, Cố vấn trưởng LĐ, cầm bản đồ chạy sang cho hay sáng sớm ngày 28/6 sẽ có 2 pack B52 đánh ngay trên đỉnh Chupao. Ông ta cho tôi tọa độ hai box ấy. Sau khi chấm trên bản đồ, tôi hồn phi phách tán, vì mục tiêu B52 bao trọn các điểm đóng quân của 2 TĐ cùng BCH/LĐ. Tôi trình Tr/T Tòng. Ông cũng ngạc nhiên không kém hỏi lại T/T Astrada. Một lần nữa ông ta xác định Ban CV/ QĐII vừa gọi cho biết rằng đúng 5.50h sáng ngày hôm sau B52 sẽ đánh như dự liệu. Lệnh di tản được âm thầm ban hành cho các đơn vị rời khỏi khu vực trú đóng. Các đơn vị trang bị gọn nhẹ, chiến đấu nhưng poncho, lều, balô để lại tại chỗ.
Đúng 4.00h sáng toàn bộ đơn vị di hành đánh thốc lên đỉnh Chupao. Đêm tối mù sương đoàn quân ma di chuyển tránh lưỡi hái tử thần. Đúng 5.45h, chiếc OV10 lên vùng, toán cố vấn Mỷ cố gắng liên lạc nhưng vô tuyến hoàn toàn im lặng.
Đúng 5.50h, lần đầu tiên trong đời tôi nghe tiếng rú của loạt bom B.52 đổ xuống, và tôi không thể nào quên. Mặt đất rung lên từng chập như cơn địa chấn. Khói lửa của bom và bụi đất bao trùm khoảng không gian trước mắt. Nhiều tảng đá vỡ vụn đang lăn lóc xuống triền. Trời sáng dần, nhìn xuống dưới nơi bom đạn rải qua, tôi thấy một cảnh hoang tàn khủng khiếp, không tưởng tượng nổi. Liên đoàn tiến thẳng lên đỉnh Chupao, những ổ kháng cự không còn giống như trước.
Ngày 29 và 30/6, khi hai TĐ 22 và 23 BĐQ bung rộng sang các ngọn núi chung quanh, địch kháng cự lẻ tẻ và yếu dần. Chiếm các cao điểm, đoàn quân dàn xuống lưng chừng núi. QL14 chạy dài dưới tầm mắt, người lính mũ nâu LĐ2 mừng rỡ vì đã giải tỏa được Chupao. Tin báo về QĐ, những chiếc L19 và khu trục bay lên bầu trời Chupao không còn phải tránh phòng không của địch, không còn phải oanh kích vị trí nghi ngờ, mà phun khói hình cờ vàng ba sọc đỏ của VNCH mừng chiến thắng của LĐ2 BĐQ. Tr/T Nguyễn Đạt Thịnh (Sao Bắc Đẩu) bay lên tận BCH/ LĐ với 2 chai Martell trao tận tay Tr/T Liên Đoàn Trưởng. Nỗi vui không cùng, ngay chiều 30/6, từng đoàn quân xa di chuyển trên QL14 tiếp tế và trang bị cho Kontumn giữa tiếng reo hò của đoàn quân Chupao và các đơn vị dọc theo quốc lộ.
Đáng nhớ hơn, ngày LĐ2 BĐQ giải tỏa Chupao (1-7-1972) cũng trùng với ngày thành lập binh chủng BĐQ (1/7/1960).
Sau đó LĐ2 BĐQ bàn giao vùng hành quân cho LĐ6 BĐQ, và trở về Hậu cứ Biển hồ Pleiku chuẩn bị cho cuộc Hành Quân Quang Trung 22/8 tái chiếm Tam quan-Bình định.
CUỘC HÀNH QUÂN TÁI CHIẾM TAM-QUAN, BỒNG SƠN.
Sau cuộc hành quân giải tỏa Chupao, khai thông QL14, mặt trận vùng Kontum, Pleiku tương đối lắng dịu. CSBV, sau những âm mưu chiếm đất dành dân bị thất bại nặng nề tại các mặt trận An-lộc, Kontum, Quảng trị lực lượng, đã suy yếu rõ rệt. Chiến dịch Xuân Hạ 72 của chúng bị tan tan vỡ.
LĐ2 BĐQ được di chuyển về hậu cứ Biển Hồ dưỡng quân, bổ sung quân số và chỉnh đốn các nhu cầu cần thiết. Ngày 18/7, LĐ lại nhận được lệnh tăng phái cho SĐ 22 BB trong Chiến dịch Quang Trung tái chiếm Tam-quan, Bồng sơn còn nằm trong vòng kiểm soát của CSBV. Một cuộc hành quân hầu như được báo trước để ta và địch cùng chuẩn bị. Lâu lắm rồi những con cọp núi mới có dịp về đồng bằng Bình Định.
Ngày 19/7, khu trại gia binh các TĐ 11, 22, 23 BĐQ dậy thật sớm. Mọi người nhộn nhịp chuẩn bị cho cuộc hành quân mới nhưng cũng không dấu được những vẻ âu lo.
06.00h, các GMC được phân phối đến các TĐ trực thuộc. Hôm nay trời nắng đẹp, L19 bao vùng cho cuộc di quân, trong khi C&C biệt phái cho Liên Đoàn đã sẵn sàng trước sân. Giờ G, đoàn xe bắt đầu di chuyển theo thứ tự TĐ 11, 22, BCH/LĐ, 23 từ Biển hồ vào phố Pleiku để theo QL 19 xuôi xuống đồng bằng. Phố núi vẫn đông đúc với nhịp sống thường nhật, dân chúng bên đường vẫy tay chào đoàn quân mũ nâu đi vào trận chiến mới. Rời Phố núi, đèo Mang giang, đèo An khê, Phú Phong, An Nhơn, khoảng 16.00h LĐ dừng quân và tạm trú tại ngả ba cầu Bà Gi trong căn cứ cũ của Sư Đoàn Bạch Mã, Đại hàn.
*Ngày 20/7, LĐ tiếp tục di chuyển lên hướng bắc Bình Định theo QL1 đến Bồng sơn, Tam Quan. Tiền cứ được đặt tại BCH/ TrĐ41/ SĐ22 BB Trà Quang (Phù Mỹ). LĐ tạm dừng quân phía bắc Phù Mỹ và đóng quân dọc QL1. TĐ11 BĐQ chiếm các cao điểm dọc quốc lộ phía nam đèo Nhông, tiếp đến TĐ23 BĐQ và BCH/LĐ sau cùng TĐ22 BĐQ, do T/T Vĩnh Hùng vừa được bổ nhiệm làm TĐT (Thế Cố Tr/t Nguyễn văn Tốt hy sinh tại đỉnh Chupao).
*Ngày 21/7, LĐ nhận nhiệm vụ chính thức từ Đại tá Phan đình Niệm, TL/ SĐ22 BB. LĐ sẽ phải tái chiếm Tam Quan, Bồng Sơn, đồng thời giải tỏa áp lực địch và khai thông QL1 từ đèo Nhông đến Đèo Bình Đê (Sa Huỳnh, Quảng Ngãi).
*Ngày 22 và 23/7, C&C từ phi trường Phù Cát đón Tr/T LĐT lên quan sát trận địa, chọn bãi đáp và đổ quân đồng thời rải truyền đơn Chiêu Hồi kêu gọi cán binh CS ra đầu thú. Một cuộc hành quân tái chiếm được báo trước. Tr/T LĐT phân nhiệm cho các TĐ trưc thuộc như sau:
- TĐ 11 (T/T Ngô văn Mai) có nhiệm vụ giải tỏa QL1 từ nam đèo Nhông, đèo Phù Củ đến cầu Bồng Sơn, mở rộng và kiểm soát toàn bộ khu vực trách nhiệm.
- TĐ 22 (T/T Vĩnh Hùng) được trực thăng vận xuống Đệ Đức tái chiếm Bồng Sơn, Hoài Nhơn bắt tay với TĐ11 hướng nam và TĐ 23 hướng bắc.
- TĐ 23 (T/T Trịnh thanh Xuân) được trực thăng vận tái chiếm Tam Quan, sau đó cho phối trí lực lượng tiến chiếm đồi 10 đồng thời bung rộng ra hướng biển Tam Quan, Cửu Lợi.
*Ngày 24/7, cuộc hành quân bắt đầu, các đơn vị đã sẵn sàng vào cuộc chiến. Bãi đáp được chọn là khu mả A Sầu, khu nghĩa trang của một gia tộc người Hoa để tránh thiệt hại nhà cửa ruộng vườn. Nơi đây, dân chúng còn kẹt lại trong vùng gần 3 tháng dưới sự kiểm soát của CS.
Khoảng 08.00h, hải pháo Hoa Kỳ ngoài khơi biển Tam Quan được xử dụng tối đa để yểm trợ hầu giảm thiểu thiệt hại khi đổ quân. Toán tiền sát viên Hoa Kỳ biệt phái cho LĐ được toàn quyền xử dụng hải pháo khi có nhu cầu… Khu trục và trực thăng vũ trang dọn sạch bải đáp, phá hủy tháp nước trong khu mả.
Khoảng 09.00h, hai đại đội đầu tiên của TĐ 23 BĐQ được trực thăng vận vào vùng từ hướng biển, bay sát trên rừng dừa bạt ngàn để tránh phòng không và xuống mục tiêu đã định. Khi những chiếc trực thăng đầu tiên vừa xuống, hàng loạt đạn pháo của địch nổ dòn trên bải đáp vẫn không cản được bước tiến của đoàn quân mũ nâu. Trực thăng chưa chạm đất những người lính đã rời khỏi tàu, tiến sát vào rừng dừa chiếm các cao địa. Trực thăng vũ trang cố gắng tìm kiếm và thanh toán pháo địch.
Dân chúng Tam Quan cũng bắt đầu xông trận. Không sợ pháo và đạn thù, họ ùa nhau lên những chiếc trực thăng vừa đổ quân mong được bốc ra khỏi vùng lửa đạn. Lính bị thương, dân bị thương nhưng họ vẫn không nản lòng và chùn bước. Những ông bà cụ già, những phụ nữ trẻ em mang tất cả gia sản còn lại trên lưng cố gắng chen chúc nhau lên trực thăng để được trở về vùng tự do. Hai đại đội đầu đã tiến sâu vào rừng dừa, chiếm nhà thờ của dòng họ. Chỉ có những cuộc chạm súng lẻ tẻ. Trước áp lực của quân ta địch đã bỏ chạy và rút đi. Hai đại đội sau và BCH/ TĐ bung rộng ra hướng QL xuôi về hướng nam chiếm những cao ốc hai ven lộ. Những lá cờ vàng ba sọc đỏ tung bay trở lại trên đường phố Tam Quan sau gần 3 tháng xếp mình. Một số dân chúng đã ở lại với đoàn quân mừng vui kể chuyện tháng ngày qua tạm sống dưới nanh vuốt cuả CS.
Tiếp đó, TĐ 22, được trực thăng vận xuống Đệ Đức, cũng chỉ gặp sự kháng cự lẻ tẻ của địch. TĐ tiến quân lên bắc bắt tay với TĐ 23 đổ quân về nam, giải tỏa quận lỵ Bồng Sơn, Hoài Nhơn với những tổn thất không đáng kể.
TĐ 11 cũng hoàn thành nhiệm vụ khai thông QL, đánh bật các chốt ở đèo Nhông và đèo Phù Củ, kiểm soát cả vùng Dương Liễu và bắt tay với TĐ22 ở hướng bắc.
Cuộc hành quân trực thăng vận tái chiếm Tam Quan, Bồng Sơn và khai thông QL1 thật nhanh chóng và thành công ngoài dự liệu. Trong vòng 24 tiếng đồng hồ LĐ 2 BĐQ đã hoàn thành nhiệm vụ được giao phó.
Ngày 25/7, Thiếu tướng Nguyễn văn Toàn -TL/QĐ2 và QK2, Đại tá Phan đình Niệm – TL/SĐ22, Đại tá Phạm duy Tất – CHT/BĐQ/QK2, và Đại tá TKT/TK/BĐ cùng phái đoàn báo chí, truyền thanh truyền hình quân đội xuống thăm LĐ và dân chúng sống ven QL1, đăng tải tin tức chiến cuộc và đã ca ngợi QLVNCH.
Sinh Tồn chuyển
