Tưởng chừng nắm trong tay “kho báu” sau nhiều năm cất giữ, một khách hàng ở Thái Lan mang bộ vật phẩm trang trí màu vàng bóng bẩy đến tiệm vàng để bán lại, hy vọng thu về một món hời lớn.

Thế nhưng, kết quả giám định khiến người này gần như sụp đổ, tờ Khaosod đưa tin.  

Ngày 17/10, trang Facebook của tiệm vàng Namo Ban Chang Thong tại tỉnh Saraburi (Thái Lan) chia sẻ đoạn video ghi lại cảnh một vị khách mang bộ vật phẩm hình cá và các đồ trang trí màu vàng rực đến hỏi giá.

Người này tin rằng bộ vật phẩm mua cách đây 17 năm là vàng thật nguyên khối, có giá trị cao. 

Theo chủ tiệm, vị khách kể rằng đã bỏ ra hơn 200.000 baht (hơn 160 triệu đồng) để mua vật phẩm từ một cửa hàng lớn, có tiếng tại tỉnh Nakhon Si Thammarat. Người bán khi đó khẳng định đây là vàng thật, được làm thủ công và chỉ duy nhất cửa hàng của họ có thể chế tác. 

Tin lời người bán, vị khách quyết định mua và giữ lại như một khoản đầu tư lâu dài, tin rằng giá trị sẽ tăng theo thời gian.

Tuy nhiên, khi được đưa vào máy quét kiểm tra kim loại, kết quả khiến mọi hy vọng tan biến: hàm lượng vàng chỉ chiếm 4,3%, bạc 10%, còn lại hơn 80% là đồng. Thiết bị xác định đây chỉ là đồ đồng mạ vàng, hoàn toàn không phải vàng thật như quảng cáo.

Chủ tiệm cho biết, nếu là vàng nguyên khối, với kích cỡ và trọng lượng như vậy, bộ vật phẩm hiện có thể trị giá 4-5 triệu baht (3,2 - 4 tỷ đồng). Nhưng thực tế, giá trị thật chỉ còn vài nghìn baht.

“Khách hàng gần như ngã quỵ khi nghe kết quả. Họ đã giữ món đồ suốt gần 2 thập kỷ, tin rằng đó là của quý”, chủ tiệm kể lại.

Vụ việc thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng mạng Thái Lan. Nhiều người bày tỏ sự cảm thông với vị khách và bức xúc trước hành vi lừa bán hàng giả của cửa hàng năm xưa.

Chủ tiệm vàng Namo Ban Chang Thong khuyên người bị hại nên tìm luật sư để khởi kiện, bởi việc cố tình quảng cáo sai sự thật là hành vi gian lận thương mại. Cửa hàng này cũng cho biết sẵn sàng hỗ trợ liên hệ với luật sư để giúp khách hàng đòi lại quyền lợi.

Theo bản án sơ thẩm được công bố gần đây trên trang China Judgments Online, ông Mã Mỗ Mỗ (bút danh), cựu Cục trưởng Cục Quản lý khẩn cấp huyện Thanh Hà (thành phố Altay, khu tự trị Tân Cương, Trung Quốc), đã có hành vi nhận hối lộ 95 con bồ câu cảnh quý hiếm trong vòng 4 năm, trị giá khoảng 1,32 triệu NDT (tương đương hơn 4,9 tỷ đồng).

Những con chim này chiếm hơn một nửa tổng giá trị hối lộ mà ông này đã nhận từ các doanh nghiệp và cá nhân trong suốt thời gian tại nhiệm.

Được biết, ông Mã sinh năm 1973 tại Thanh Hà, Tân Cương, nghỉ công tác từ tháng 12/2024.

Trước khi nghỉ hưu, ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Cục trưởng Cục Quản lý khẩn cấp, Phó giám đốc Ủy ban Thương mại và Công nghiệp, Phó giám đốc Ban Quản lý Khu công nghiệp, đồng thời là Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Phát triển Giao thông huyện Thanh Hà.

Viện kiểm sát cáo buộc trong giai đoạn từ tháng 8/2015 đến tháng 12/2024, lợi dụng quyền hạn của mình trong việc phê duyệt dự án, giải ngân vốn và phân bổ công trình, ông Mã đã nhận và đòi hối lộ từ 17 cá nhân, với tổng giá trị khoảng 2,42 triệu NDT (gần 9 tỷ đồng). Trong đó, 35 lần là hành vi chủ động vòi vĩnh, bị xác định là tình tiết nghiêm trọng.

Trong số tài sản bất chính thu được, 95 con bồ câu Fanfan (hay chim bồ câu đuôi quạt) được đặc biệt chú ý. Đây là giống chim quý hiếm, khi bay có thể lộn nhiều vòng liên tiếp trên không trung, dáng bay đẹp mắt nên có giá trị sưu tầm rất cao.

Theo bản án, những con rẻ nhất trị giá vài nghìn NDT, trong khi con đắt nhất mà ông Mã được tặng lên tới 180.000 NDT (gần 670 triệu đồng) – tương đương giá của một căn hộ 50m2 tại địa phương.

Hồ sơ cho thấy vị cựu cục trưởng bắt đầu nhận kiểu quà “hối lộ đặc biệt” này từ tháng 4/2021, khi yêu cầu phó giám đốc một công ty khai thác khoáng sản tặng cho mình một con bồ câu trị giá 14.000 NDT (gần 52 triệu đồng).

Sau đó, tần suất nhận tăng dần: Năm 2021, ông Mã nhận 3 con, năm 2022 là 8 con, năm 2023 lên tới 56 con và năm 2024 thêm 28 con.

Một doanh nhân tên Tống Mỗ Vũ đã tặng riêng cho ông 30 con bồ câu với tổng trị giá 947.000 NDT (khoảng 3,5 tỷ đồng). Ngoài ra, đội trưởng đội khai thác họ Lư trong tháng 3 và 4/2023 cũng biếu ông tổng cộng 48 con chim, có lần tặng một lúc 28 con.

Sau khi bị điều tra, ông Mã đã tự nguyện nộp lại 400.000 NDT (gần 1,5 tỷ đồng) tiền mặt và trả 4 con bồ câu trị giá khoảng 160.000 NDT (khoảng 590 triệu đồng) cho người biếu.

Trong phiên xét xử hôm 26/8 vừa qua, tòa án nhân dân huyện Thanh Hà đã tuyên phạt ông Mã 10 năm tù giam và phạt tiền 500.000 NDT (hơn 1,8 tỷ đồng) về tội nhận hối lộ; đồng thời tịch thu toàn bộ tài sản bất hợp pháp, nộp vào ngân khố quốc gia.

Tòa cũng xem xét tình tiết ông thành khẩn khai báo, ăn năn hối lỗi, tự nguyện khắc phục hậu quả, nên cho hưởng khoan hồng một phần. 

Vụ án khiến dư luận Trung Quốc xôn xao vì đây là điển hình cho dạng thức "hối lộ tao nhã” thông qua thú chơi hoặc sưu tầm cá nhân khó phát hiện. Ở địa phương, những con “bồ câu Fanfan” có giá trị tương đương vàng và giới sưu tầm sẵn sàng chi hàng trăm nghìn NDT cho một cặp chim đẹp.

2 mãnh tướng khiến Lưu Bị khốn đốn

Trong lịch sử Tam Quốc, câu chuyện về Thục Hán luôn khiến người đời phải thở dài. Năm 214 sau Công nguyên, khi thấy Mã Siêu kéo quân đến thành Đô uy hiếp, Lưu Chương sợ hãi mở cổng đầu hàng Lưu Bị. Từ đó, trang sử của Thục Hán chính thức được mở ra.

Năm mươi năm sau, tướng Đặng Ngải của nước Ngụy bất ngờ tập kích Âm Bình, như thể từ trên trời rơi xuống, khiến Lưu Thiện kinh hoàng. Lúc ấy, ông lại dùng đến "kịch bản đầu hàng" y như Lưu Chương năm xưa, không đợi đến phút cuối đã buông vũ khí, và vận mệnh của Thục Hán cũng chấm dứt tại đó.

Nhiều người chê trách Lưu Thiện hèn yếu, không đánh mà hàng, nhưng lạ là khi Lưu Chương đầu hàng Lưu Bị, người đời lại không chỉ trích nhiều. Có người còn cho rằng: "Lưu Bị chiếm Ích Châu chẳng qua là đổi chủ, khác gì con nối cha?"

Nếu nhìn rộng ra, đây không phải là chuyện riêng của Thục Hán. Trong nước Ngụy, Tào Phi ép Hán Hiến Đế thoái vị, rồi sau đó Tư Mã Viêm lại phế Tào Hoán chẳng phải cũng là một vòng thay triều đổi chủ đó sao?

Từ góc nhìn lịch sử, sự hưng suy của Thục Hán gắn liền với việc Lưu Bị tiến vào Ích Châu. Khi ấy, dưới trướng Lưu Chương có hai mãnh tướng đặc biệt, họ đều từng khiến Lưu Bị phải khốn đốn, và thậm chí quyết định vận mệnh của cả Thục Hán.

Hai người đó chính là Trương Nhiệm và Lý Nghiêm.

Trương Nhiệm – "Độc dược" khiến Bàng Thống mất mạng

Trong Tam Quốc diễn nghĩa, Trương Nhiệm là võ tướng dũng mãnh dưới trướng Lưu Chương, người đóng vai trò then chốt trong kế hoạch sát hại Bàng Thống.

Khi Bàng Thống và Lưu Bị chuẩn bị đánh chiếm Lạc Thành, Trương Nhiệm sớm nhận ra mưu kế của đối phương. Ông bố trí phục binh tại Lạc Phượng Pha, khiến Bàng Thống trúng tên tử trận. Cái chết của Bàng Thống được xem là bước ngoặt bi thảm trong vận mệnh Thục Hán, làm thay đổi toàn bộ cục diện chiến lược của Lưu Bị.

Sau khi Bàng Thống chết, Lưu Bị đau đớn khôn cùng, lại bị Trương Nhiệm truy kích suýt mất mạng. Nếu không có Trương Phi kịp thời kéo quân ứng cứu, Lưu Bị có lẽ đã chết dưới tay Trương Nhiệm.

Thậm chí, khi giao chiến trực diện, Trương Nhiệm và Trương Phi đấu hơn mười hiệp vẫn bất phân thắng bại. Sau đó Trương Nhiệm giả vờ thua, dẫn Trương Phi vào bẫy, suýt khiến Trương Phi bị vây khốn. May nhờ Triệu Vân đến cứu viện kịp thời, Trương Phi mới thoát chết.

Nếu ngày ấy Bàng Thống không chết, rất có thể cục diện Thục Hán đã khác. Khi Lưu Bị chiếm được Ích Châu, Bàng Thống và Gia Cát Lượng hẳn đã quay về Kinh Châu, củng cố hậu phương, bảo toàn lực lượng Quan Vũ. Khi ấy, Thục Hán sẽ không mất Kinh Châu, không mất Quan Vũ, và cũng không bị Tôn Quyền chia cắt thế lực.

Chính vì vậy, Trương Nhiệm không chỉ là "độc dược" khiến Lưu Bị suýt bỏ mạng, mà còn là người gián tiếp làm Thục Hán suy yếu từ trong trứng nước.

Lý Nghiêm – "Ngòi nổ" âm ỉ trong lòng Thục Hán

Nhân vật thứ hai, Lý Nghiêm, là một mãnh tướng khác dưới quyền Lưu Chương, sau này được Lưu Bị thu phục.

Ông từng giao đấu hơn chục hiệp với Hoàng Trung mà vẫn bất phân thắng bại đủ thấy võ nghệ phi phàm. Tuy nhiên, Lý Nghiêm thật sự trở thành "độc dược" khi Lưu Bị qua đời và Gia Cát Lượng nắm quyền.

Trong các chiến dịch Bắc phạt, Lý Nghiêm giữ vai trò vận chuyển lương thảo. Nhưng vì tư lợi và kiêu ngạo, ông nhiều lần chống đối Gia Cát Lượng, thậm chí ngụy tạo tin báo thiếu lương, khiến Gia Cát Lượng buộc phải rút quân.

May thay, Gia Cát Lượng giữ lại chứng cứ thư từ của Lý Nghiêm, vạch trần âm mưu và trấn an triều đình. Dẫu Thục Hán thoát được nội loạn, nhưng uy tín quốc gia đã tổn hại nặng nề, và nội bộ từ đó rạn nứt.

Nếu không có Gia Cát Lượng khéo léo xử lý, Lý Nghiêm có thể đã khiến Thục Hán tan rã từ bên trong, trước cả khi Tào Ngụy tiến quân.

Nguy cơ nằm trong chính những người trung thần

Từ Trương Nhiệm đến Lý Nghiêm, lịch sử đã chỉ ra một quy luật: "Những người từng giúp lập quốc, cũng có thể là những người chôn vùi vận nước."

Lưu Bị nhờ mưu kế của Pháp Chính, Bàng Thống và sức mạnh của các mãnh tướng mà chiếm được Ích Châu. Nhưng cùng lúc, ông cũng rước vào lòng những mầm mống chia rẽ của tương lai.

Khi Lưu Bị qua đời, Lưu Thiện kế vị trong cảnh nội bộ bị xé rách bởi những người như Lý Nghiêm, còn Gia Cát Lượng thì phải gồng mình chống đỡ giữa hai thế lực: trong thì phe cũ và phe mới, ngoài thì Ngụy – Ngô vây ép.

Và cuối cùng, Thục Hán sụp đổ không chỉ vì thất bại trước quân Ngụy, mà còn vì bị ăn mòn từ bên trong bắt đầu từ chính hai người từng là công thần của Lưu Chương.

Theo Sohu, Sina, 163