Trong kỷ nguyên của Instagram và TikTok, "van life" - lối sống tối giản trong một chiếc xe van - đã trở thành giấc mơ của nhiều người yêu thích tự do, lãng mạn và khám phá những vùng đất hoang sơ.

Gabby Petito, blogger 22 tuổi từ New York, cùng bạn trai Brian Laundrie, 23 tuổi, bắt đầu chuyến phiêu lưu được lên kế hoạch tỉ mỉ vào ngày 4/7/2021. Họ cải tạo chiếc Ford Transit màu trắng thành nhà di động, với mục tiêu khám phá các công viên quốc gia phía Tây nước Mỹ trong 4 tháng.

Kênh YouTube và tài khoản Instagram của họ tràn ngập nội dung về những chuyến đi bộ đường dài và cảnh vật hùng vĩ, khắc họa hình ảnh một cặp đôi hoàn hảo đang tận hưởng sự tự do tuyệt đối.

Nhưng cuộc sống du mục không hề thơ mộng như những bức ảnh hay video được chỉnh sửa.

Mâu thuẫn trên đường

Ngày 12/8/2021, cảnh sát tại thành phố Moab, bang Utah nhận được cuộc gọi 911 báo cáo về cuộc cãi vã dữ dội giữa Gabby và Brian. Người gọi nói rằng nhìn thấy Brian đánh bạn gái.

Khi cảnh sát chặn chiếc xe van ở gần lối vào Công viên quốc gia Arches, Gabby giải thích vụ việc với đôi mắt sưng húp và nước mắt giàn giụa. Cô kể đã cố gắng xoa dịu Brian đang gặp căng thẳng về công việc và hành trình đi lại. Brian liên tục hét lên "Im miệng" khiến cô mất bình tĩnh, tát vào mặt bạn trai đôi lần.

Anh ta giận dữ bóp cằm cô, để lại vệt đỏ. Nhưng Gabby nói Brian không đánh mình.

Cảnh sát đã phân loại vụ việc là "hành vi gây mất trật tự" thay vì bạo hành. Họ quyết định không bắt giữ ai mà chỉ yêu cầu hai người tách nhau ra một đêm theo chính sách của địa phương. Gabby được phép ngủ lại trong xe van, còn Brian được đưa đến khách sạn.

Quyết định này, theo nhiều chuyên gia và gia đình Gabby, đã bỏ lỡ cơ hội cứu mạng cô gái trẻ.

Mất tích bí ẩn

Sau sự cố ở Moab, cặp đôi tiếp tục hành trình, nhưng liên lạc giữa Gabby với gia đình dần thưa thớt.

Ngày 27/8, mẹ Gabby nhận được tin nhắn lạ từ điện thoại của con: "Mẹ có thể giúp Stan không, con liên tục nhận được tin nhắn thoại và cuộc gọi nhỡ của ông". Stan là ông của Gabby, nhưng mẹ cô nói rằng Gabby chưa bao giờ gọi ông bằng tên. Bà cho rằng điều đó không bình thường và đáng lo ngại.

Tin nhắn cuối cùng từ điện thoại của Gabby được gửi cho mẹ vào 30/8. Theo một số báo cáo, nội dung tin nhắn là "không có sóng ở công viên Yosemite".

Trong khi đó, Brian được nhìn thấy đi nhờ xe một mình vào ngày 29/8. Đến 1/9, anh ta lái xe van về nhà cha mẹ ở North Port, Florida. Không hề thấy bóng dáng Gabby.

Gia đình Brian giữ im lặng tuyệt đối và từ chối mọi yêu cầu hợp tác tìm tung tích con gái từ gia đình Gabby.

Ngày 11/9, gia đình chính thức báo cảnh sát về việc Gabby mất tích, cáo buộc Brian từ chối nói cho họ biết lần cuối anh ta nhìn thấy cô ở đâu. Cảnh sát nêu tên Brian là người có liên quan đến vụ mất tích.

Cuộc truy tìm rầm rộ

Trong những ngày sau đó, Brian và luật sư từ chối mọi yêu cầu thẩm vấn của cảnh sát. Anh ta được nhìn thấy lái chiếc Ford Mustang màu xám rời khỏi nhà rồi quay về, giữ thái độ thờ ơ, trong khi gia đình Gabby tuyệt vọng tìm con.

Bất ngờ xảy ra vào ngày 18/9/2021. Gia đình thông báo Brian đã mất tích từ 13/9. Họ cho biết anh ta đã đi bộ vào Khu bảo tồn thiên nhiên Carlton Reserve - vùng đầm lầy rộng lớn, hiểm trở gần nhà - với một chiếc ba lô và không thấy trở về.

Sự trốn tránh và biến mất của Brian thổi bùng cơn thịnh nộ trên mạng xã hội. Hàng triệu người tham gia cuộc tìm kiếm trên mạng, biến vụ án thành một hiện tượng truyền thông chưa từng có. Các "thám tử online" rà soát mọi bức ảnh, mọi video của cặp đôi.

Nhờ hiệu ứng lan truyền, một cặp vlogger du lịch đã cung cấp video quay được chiếc xe van của Gabby đậu ở khu vực cắm trại hẻo lánh Spread Creek gần Vườn Quốc gia Grand Teton, bang Wyoming, vào khoảng ngày 27/8 - ngày cuối cùng Gabby được cho là đã gửi tin nhắn về nhà.

Dựa vào thông tin này, ngày 19/9, FBI và cơ quan chức năng địa phương tập trung tìm kiếm tại khu vực đó. Thi thể Gabby được tìm thấy.

Ngày 21/9, khám nghiệm tử thi sơ bộ xác nhận danh tính và cho biết cái chết của Gabby là một vụ giết người. Ngày 12/10, nhà chức trách chính thức công bố nguyên nhân tử vong là bị siết cổ. Thi thể Gabby đã ở bên ngoài khoảng 3-4 tuần trước khi được phát hiện.

Cùng lúc đó, cuộc truy lùng Brian vẫn tiếp diễn trong khu vực Carlton Reserve. FBI phát lệnh bắt Brian, ban đầu chỉ với tội danh sử dụng trái phép thẻ ghi nợ của Gabby để rút hơn 1.000 USD trong thời gian cô mất tích.

Ngày 20/10, thi thể Brian được phát hiện tại khu vực đầm lầy mà anh ta được cho là đã đi vào một tháng trước. Gần thi thể là một chiếc ba lô, một khẩu súng và cuốn sổ ghi chép đã bị hư hỏng do ngâm nước.

Vài ngày sau, kết quả khám nghiệm tử thi xác nhận Brian đã tự sát bằng phát súng vào đầu.

Lời thú tội cuối cùng

Đầu 2022, FBI công bố nội dung những ghi chép trong cuốn sổ của Brian. Trong đó, anh ta đã thừa nhận tội ác. Nhưng thay vì một lời thú tội trực diện, anh ta viết một bức thư mang tính chất biện minh và đổ lỗi cho hoàn cảnh.

Brian viết rằng Gabby đã bị thương nghiêm trọng sau khi cả hai cố gắng băng qua một con suối.

"Tôi không biết chính xác cô ấy bị thương như thế nào, tôi chỉ biết cô ấy không thở được. Cô ấy khóc, đau đớn dữ dội. Tôi tin rằng đó là một cái chết nhân đạo, rằng đó là điều cô ấy muốn, nhưng giờ tôi đã nhận ra tất cả lỗi lầm", Brian viết.

Anh ta giải thích đã siết cổ Gabby để giúp "kết thúc nỗi đau" của cô.

Cuốn sổ cũng ghi lại nỗi hoang mang của Brian sau khi sát hại bạn gái: "Tôi đã giết Gabby. Nỗi sợ hãi và kinh hoàng mà tôi cảm thấy giờ đã qua đi... Tôi không thể sống tiếp mà không có cô ấy".

Tuy nhiên, lời giải thích này bị gia đình Gabby và nhiều chuyên gia tội phạm bác bỏ. Việc siết cổ Gabby, theo nguyên nhân tử vong chính thức, là hành động bạo lực và khó có thể được coi là "cái chết nhân đạo" như Brian tuyên bố. Lời thú tội của anh ta được coi là nỗ lực cuối cùng để tạo ra một câu chuyện ít tàn bạo hơn trước khi kết liễu đời mình.

FBI cũng xác nhận Brian đã "cố gắng ngụy tạo rằng Gabby vẫn còn sống để lừa dối cơ quan thực thi pháp luật" bằng cách tiếp tục nhắn tin qua lại giữa hai điện thoại của họ sau khi cô được cho là đã chết.

Vụ án kết thúc với lời thú nhận giết người của Brian, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về những gì thực sự đã xảy ra trong những ngày cuối cùng của Gabby và động cơ chính xác của Brian.

Gia đình Gabby kiện cha mẹ Brian, cho rằng anh ta đã thú nhận giết Gabby với cha mẹ vào ngày 28/8/2021 nhưng họ đã che giấu việc này với các điều tra viên và gia đình Gabby trong khi cuộc tìm kiếm cô gái trẻ đang diễn ra.

Gia đình Gabby cũng đệ đơn kiện Sở Cảnh sát Moab đòi bồi thường 50 triệu USD với cáo buộc thiếu trách nhiệm trong cuộc điều tra hành vi bạo lực ban đầu, dẫn đến cái chết oan uổng của Gabby. Báo cáo điều tra của chính quyền thành phố Moab kết luận rằng các sĩ quan đã phạm "sai sót ngoài ý muốn" vào ngày 12/8/2021.

Tháng 11/2022, gia đình Gabby và gia đình Brian đạt được thỏa thuận bồi thường 3 triệu USD trong vụ kiện dân sự. Luật sư của cha mẹ Gabby cho biết bất kỳ số tiền nào họ nhận được sẽ được chuyển đến Quỹ Gabby Petito để hỗ trợ tìm kiếm người mất tích và ngăn chặn bạo lực gia đình.

Mặt khác, vụ án này còn làm dấy lên những cuộc thảo luận gay gắt về "Hội chứng Phụ nữ Da trắng Mất tích", cho thấy sự chú ý áp đảo của truyền thông đối với các nạn nhân là phụ nữ da trắng, trong khi nhiều trường hợp phụ nữ da màu và người bản địa mất tích lại bị bỏ qua.

Tuệ Anh (theo FBI, AP, New York Times, CNN)

Sáng 2/6/2018, Daniel Brophy, đầu bếp 63 tuổi, bị bắn hai phát tại Học viện Ẩm thực Oregon. Nhân viên cấp cứu xác định ông đã tử vong tại hiện trường. Hai vỏ đạn bán tự động cỡ 9 mm được thu thập.

Không có dấu hiệu đột nhập, dường như kẻ giết người đã vào văn phòng qua một cánh cửa không khóa.

Sau khi phong tỏa hiện trường, nhà chức trách thẩm vấn các học sinh, từ đó nhận định rằng không có học sinh nào là nghi phạm.

Khi điều tra viên hỏi liệu Daniel có kẻ thù nào không, vợ nạn nhân là Nancy Crampton Brophy, 67 tuổi, nói: "Trong 25 năm giảng dạy, tôi chưa bao giờ nghe thấy ông ấy nói xấu học sinh nào". Bà giận dữ với trường dạy nấu ăn vì không lắp đặt camera an ninh trong tòa nhà.

Bà Nancy là vợ thứ hai của Daniel. Họ gặp nhau tại trường dạy nấu ăn. Nancy sau đó từ bỏ công việc kinh doanh trong ngành dịch vụ ăn uống để theo đuổi nghề viết tiểu thuyết lãng mạn, trở thành chủ tịch của hội nhà văn lãng mạn ở thành phố Portland, bang Oregon. Các cuốn sách của bà bao gồm "The Wrong Cop", "The Wrong Lover" và "The Wrong Husband".

Bà Nancy khẳng định có cuộc sống bình lặng, hạnh phúc bên chồng suốt hơn 25 năm. Cả hai đều thích nấu ăn và thường có những chuyến đi lãng mạn chỉ có hai người. Cặp đôi không có con, nhưng Nancy được con trai riêng và cả các cháu của chồng yêu mến.

Ban đầu, cảnh sát nghi ngờ đây là một vụ đột nhập để trộm cướp, nhưng ông Daniel vẫn còn tiền mặt và thẻ tín dụng trong ví, và không có gì bị lấy đi khỏi trường. Bằng chứng cho thấy đây là một vụ tấn công có chủ đích.

Nancy khai với các điều tra viên rằng vợ chồng bà đã mua một khẩu súng nhưng chưa bao giờ sử dụng. Phòng xét nghiệm tội phạm xác nhận khẩu súng của họ không khớp với khẩu súng đã giết ông Daniel.

Các điều tra viên tập trung vào một chiếc xe van được camera an ninh ghi lại khi rời khỏi khu vực vào đúng thời điểm ông Daniel bị bắn. Họ bất ngờ bởi nó trông giống xe của bà Nancy. Bà khăng khăng rằng không đến trường vào sáng hôm xảy ra vụ nổ súng.

Nghi vấn từ bài luận

Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy nạn nhân có thể đã bị bắn vào lưng trước. Viên đạn thứ hai trúng vào ngực ông. Điều tra viên nhận định thủ phạm dường như đến với mục đích trả thù cá nhân.

Bà Nancy cho rằng có thể vợ cũ của chồng đang tìm cách trả thù. Cảnh sát theo đuổi manh mối này nhưng nhanh chóng phát hiện đã bị lừa gạt. Khi họ nảy sinh nghi ngờ, một dấu hiệu cảnh báo khác xuất hiện. Nancy yêu cầu cảnh sát ký một văn bản khẳng định bà không phải là nghi phạm để có thể nhận được tiền bảo hiểm, chỉ vài ngày sau vụ việc.

Điều tra tình hình tài chính của gia đình Brophy, cảnh sát phát hiện cặp đôi đang phải vật lộn để trang trải phí sinh hoạt, và Nancy sẽ được hưởng 800.000 USD từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của chồng.

Qua điều tra, vào năm 2011, bà Nancy đã viết một blog có tên "Cách giết chồng", kể về một người phụ nữ giải quyết vấn đề của mình bằng cách loại bỏ người đàn ông trong cuộc đời cô. Từ nội dung này, các điều tra viên nhận ra bà ta có kiến thức về vũ khí và các quy trình làm việc của cảnh sát, cũng như cách làm sao để thực hiện một vụ giết người và tránh bị bắt.

Lịch sử tìm kiếm Internet đáng ngờ

Cảnh sát phát hiện sáu tháng trước án mạng, bà Nancy đã mua trực tuyến một khẩu súng "ma" - loại tự chế không có số sê-ri, không thể bị chính quyền truy tìm.

Khi thấy việc lắp ráp quá khó khăn, bà ta bắt đầu tìm hiểu về súng Glock trên mạng, xem các video hướng dẫn lắp ráp, tháo rời, cuối cùng mua một nòng súng ngắn Glock trên eBay và một khẩu Glock 9 mm tại triển lãm súng vào tháng 2/2018. Dù đang gặp khó khăn về tài chính, bà ta vẫn chi 15.000 USD cho súng và các bộ phận của súng.

Nhưng kết quả kiểm tra đạn đạo không thể xác định được khẩu súng của bà Nancy có liên quan đến vụ án. Vì vậy, cảnh sát quay trở lại với đoạn video về chiếc xe van đáng ngờ để mong tìm được manh mối khác.

Sau quá trình xem xét tỉ mỉ, điều tra viên thu thập đủ biển số xe để xác nhận đó là xe của Nancy. Bà ta bị bắt vào tháng 9/2018.

Sau thời gian dài trì hoãn do đại dịch Covid-19, phiên tòa xét xử bà Nancy bắt đầu vào tháng 4/2022.

Vụ án thu hút sự chú ý của cả nước Mỹ vì bài luận do bà Nancy viết từ 7 năm trước, nhưng nó không được thẩm phán cho phép dùng làm bằng chứng tại phiên tòa. Bên công tố chủ yếu dựa vào các bằng chứng gián tiếp, như cảnh quay từ camera giao thông và lịch sử tìm kiếm trên Internet.

Công tố viên cho rằng động cơ của bà Nancy là tiền bạc và hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Nancy phủ nhận, nói rằng không có lý do gì để giết chồng mình và các vấn đề tài chính của họ phần lớn đã được giải quyết bằng cách rút một phần tiền tiết kiệm hưu trí của ông Daniel.

Cảnh sát không bao giờ tìm thấy khẩu súng đã giết nạn nhân. Các công tố viên cáo buộc Nancy đã hoán đổi nòng súng dùng để gây án rồi vứt bỏ. Đáp lại, bà ta cho biết tìm hiểu về súng trên mạng là để chuẩn bị cho một cuốn tiểu thuyết trong tương lai.

"Bà ta có sẵn kế hoạch, có cơ hội thực hiện vụ giết người và là người duy nhất có động cơ", công tố viên Shawn Overstreet phát biểu khi kết thúc phần tranh luận trước tòa.

Sau phiên tòa kéo dài 8 tuần, bà Nancy bị kết tội giết người cấp độ hai và bị tuyên án tù chung thân, được xem xét ân xá sau 25 năm.

Tuệ Anh (theo Oxygen, CBS, ATI)