Các lãnh đạo Mỹ, Nga, Trung Quốc và nhiều nước khác sắp tới Hamburg dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 bắt đầu thứ Sáu tuần này trong hai ngày.

BBC Tiếng Việt giới thiệu 5 chủ đề chính liên quan đến G20 năm nay:

1. G20 đủ 20 nước và còn ai khác?

Ra đời năm 1999, G20 tụ họp 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới, với trên 80% tổng sản lượng kinh tế toàn cầu.

Ngoài Hoa Kỳ, Anh, Đức, Pháp, Ý, Canada, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, G20 còn có Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, CH Nam Phi, Ả Rập Saudi, Argentina và Nga.

Con số này mới chỉ là 19 nên G20 còn một thành viên nữa là Liên Hiệp châu Âu, vốn bao gồm một loạt nước nêu trên.

Sau khi bị "trục xuất" khỏi G8 vì vấn đề Ukraine, G20 là diễn đàn lớn quan trọng còn lại để Nga tham gia.

Trump: 'Chào nhé cộng đồng quốc tế!'

Làm sao ‘xử lý’ Bắc Hàn?

G20 cũng là hội nghị toàn cầu cao cấp duy nhất có một quốc gia Asean, và một quốc gia trong Thế giới Ả Rập tham gia.

Nhưng với sự mở rộng ra các khu vực kinh tế khác, G20 không còn là "20 nền kinh tế lớn nhất thế giới nữa".

Kinh tế Hà Lan (không trong G20) hiện đã nhỉnh hơn Thổ Nhĩ Kỳ và to gấp mấy lần nền kinh tế Cộng hòa Nam Phi.

Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc cũng được mời dự G20 vì Việt Nam tuy không nằm trong G20 nhưng sẽ đăng cai hội nghị APEC cuối năm nay tại Đà Nẵng.

Bản quyền hình ảnhMORRIS MACMATZEN/GETTY IMAGES

2. Biểu tình và các yêu sách

Dự kiến 100 nghìn người cũng sẽ biểu tình tại thành phố cảng của Đức để chống biến đổi khí hậu, lên án một số quyết định của Tổng thống Donald Trump, và nêu nhiều vấn đề khác.

Theo cảnh sát Đức, có ít nhất 8000 trong số người dự kiến biểu tình "chuẩn bị gây ra bạo động" và họ đã tịch thu nhiều dao, gậy tại các nơi ở Hamburg.

Đức cho biết sẽ đưa 20 nghìn nhân viên cảnh sát ra phố ở Hamburg trong hai ngày hội nghị.

Nghị trình chính của G20 là "tăng trưởng bền vững cho châu Phi, quyền lực kinh tế của phụ nữ" và tạo việc làm cho thanh niên.

Thất nghiệp trong giới trẻ đang là vấn nạn tại châu Âu, Trung Đông và châu Phi.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ kỹ thuật số cũng là các chủ đề được bàn tới.

Đức lo ngại tình trạng mang thai để xin ở lại

Chợ Đồng Xuân và người Việt nhập cư ở Đức - BBC Tiếng Việt

Chủ đề di dân và người tỵ nạn cũng sẽ được các nước châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ bàn đến.

Tuần qua, có những hôm hàng nghìn người từ Trung Đông và Bắc Phi ào vào Ý bằng thuyền, khiến EU phải lên tiếng yêu cầu mọi nước thành viên hỗ trợ cho Rome.

3. Lỗ hổng trong đầu tư giáo dục

Một trong số các nghị trình giới vận động nêu ra là làm sao để giáo dục được đầu tư nhiều hơn.

Họ đề nghị tăng đầu tư vào công việc học và giảng dạy cho toàn bộ trẻ em trên thế giới chứ không phải cho một nhóm thiểu số được ưu đãi.

Nhà kinh tế Pháp, Thomas Picketty gần đây nói rằng tại một quốc gia phát triển như Ý, số tiền đầu tư vào giáo dục chỉ có 1% GDP, ít hơn sáu lần cho với tiền chính phủ Ý bỏ ra để trả lãi suất cho các món nợ công.

Điều này làm tiêu tan hy vọng tạo ra một thế hệ trẻ có kiến thức toàn cầu và có việc làm.

4. Trump và các vấn đề chính trị

Trước khi sang Đức dự G20, ông Donald Trump sẽ thăm Ba Lan để được đón mừng.

Kevin Ponniah của BBC News viết Tổng thống Trump chọn thăm Ba Lan vì nước này luôn đánh giá cao đồng minh Hoa Kỳ.

Đến Warsaw hôm thứ Năm 06/07, ông Trump sẽ được đám đông do đảng cầm quyền thiên hữu (PiS) ở Ba Lan chở bằng xe bus đến đón mừng, khác với cảnh tại Hamburg vào thứ Sáu, khi ông sẽ bị biểu tình phản đối.

Ông Trump và lãnh đạo "không ngai" của Ba Lan, Jaroslaw Kaczynski cũng muốn ngăn "làn sóng" của phe thiên tả, tự do chủ nghĩa, theo Kevin Poniah.

Nhưng nhìn chung, tổng thống Mỹ nào cũng được hoan nghênh chào đón ở Ba Lan.

"Trừ khi họ làm điều gì đó quá tệ, còn thì mọi tổng thống Hoa Kỳ đều được người Ba Lan mến mộ và chào đón," theo giáo sư Aleks Szczerbiak, chuyên gia về chính trị Ba Lan tại ĐH Sussex, Anh Quốc.

Nhưng trước khi sang Ba Lan, ông Trump đã "tranh thủ" nhắn tin trên Twitter phê phán Trung Quốc về Bắc Hàn.

Điều này có nguy cơ làm cuộc gặp mặt với Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hamburg không suôn sẻ.

Trước khi sang Đức, vào hôm thứ Ba, ông Tập đã gặp lãnh đạo Nga, Vladimir Putin ở Moscow để đồng ý về quan điểm với Bắc Hàn, nước vừa thử thành công tên lửa đạn đạo.

5. Tại sao chỉ chống Donald Trump?

Thủ tướng nước chủ nhà, bà Angela Merkel muốn thúc đẩy hai nghị trình chính là Biến đổi Khí hậu và Tự do Thương mại.

Tuần này, ngay trước G20, EU tiến lại gần việc thông qua hiệp định tự do thương mại với Nhật Bản và Nghị viện EU đồng ý về một thỏa thuận nâng tầm hợp tác với Cuba và tạm không nhắc đến nhân quyền ở nước này.

Hôm thứ Tư 05/07, hai ngày trước lễ khai mạc G20, bà Merkel đã phát biểu về hai chủ đề này và bóng gió phê phán cách nhìn của Tổng thống Donald Trump.

Bà nói thế giới cần hợp tác chứ không phải là sân chơi theo kiểu "được ăn cả, ngã về không".

Nhưng cũng có ý kiến khác.

Bản quyền hình ảnhXINHUA

Bà Natalie Nougayrede, cây bút Pháp, nguyên biên tập viên điều hành tờ Le Monde viết trên báo The Guardian ở Anh (01/07/2017) rằng nhiều người chuẩn bị đến Hamburg biểu tình chống ông Donald Trump.

Nhưng các giới tại EU lại như quên hay không dám biểu tình phản đối ông Tập Cận Bình cũng sẽ có mặt ở thành phố cảng của Đức, bà Nougayrede viết.

Bà Nougayrede nói nếu họ quan tâm thật sự về nhân quyền thì nên đòi để Trung Quốc cho tù nhân Lưu Hiểu Ba ra nước ngoài chữa ung thư, điều TQ bác bỏ.

Bà nói nhiều người không thích ông Trump nhưng nền dân chủ Mỹ đủ khoẻ để giải quyết vấn đề Trump còn Trung Quốc vẫn là nước không tôn trọng các giá trị nhân đạo của châu Âu.

Mà giải Nobel Hòa bình cho ông Lưu Hiểu Ba lại được châu Âu trao tặng, bà Nougayrede viết.