Cây đa cổ thụ sum xuê trùm bóng xuống cửa tam quan Ngự Triều Di Quy, nơi thờ các quan văn, quan võ nước Âu Lạc , kế bên là am thờ công chúa Mỵ Châu
Cây đa cổ thụ sum xuê trùm bóng xuống cửa tam quan Ngự Triều Di Quy, nơi thờ các quan văn, quan võ nước Âu Lạc , kế bên là am thờ công chúa Mỵ Châu. Kinh đô Âu Lạc sừng sững nguy nga hai thiên niên kỷ trước chỉ còn lại vài phế tích. Những rừng đa, rừng mai, rừng dâu ngày xưa, giờ là tên làng, tên phố, như Gia Lâm, Mai Lâm,Du Lâm. Những xưởng đúc tiền, đúc tên, rèn gươm, rèn giáo, giờ là ruộng vườn xanh ngút ngát.
Thành Cổ Loa sót lại vài đoạn, cây cối, rêu phong phủ kín . Đứng giữa nguyên sơ, nhắm mắt lại với tấm lòng thành kính thả hồn vào dĩ vãng, mường tượng ra Thủ đô nước Việt xưa giữa vầng hào quang huyền thoại và lịch sử.
Đây Cổ Loa thành hình xoắn ốc vút cao. Đây Đại Nội nguy nga lầu son gác tía. Đây Thành Trung nườm nượp bóng lạc hầu lạc tướng. Đây Thành Ngoại với đội quân thị vệ oai nghiêm. Và ngoài kia Đầm Cả, Hoàng Giang, Thiệp Ngũ Huyền Khuê, những bến nước, dòng sông mênh mang, nhộn nhịp thuyền chiến, thuyền buôn .
Hơn hai ngàn năm trước, An Dương Vương đã nghe lời khuyên của tướng quân Cao Lỗ, dời đô từ Phong Châu về châu thổ sông Hồng , kiểm soát một vùng rộng lớn cả đồng bằng và núi rừng trùng điệp, đánh dấu một giai đoạn phát triển dân cư Việt cổ, chuyển từ nền kinh tế hái lượm bán sơn địa sang nền kinh tế định cư, mở rộng thông thương thủy bộ,và định hình nền văn hóa Đông Sơn. Ngày ấy tổ tiên ta đã khảng khái ngẩng cao đầu khi chọn Thủ đô ở bờ Bắc sông Hồng, đối mặt với ngoại xâm, trong tư thế chỉ tiến, không lùi. Tướng quân Cao Lỗ đã chứng tỏ bản lĩnh của mình, đồng thời buộc các tướng sỹ dưới quyền phải luôn cảnh giác trước kẻ thù phương Bắc. Ông xây thành Cổ Loa hình xoắn ốc bên hào sâu, sáng chế ra nỏ Liên Châu, một lần bắn mười mũi tên đồng, có thể giết mười tên giặc. Quân Triệu Đà thuở ấy, nghe nói đến nỏ Liên Châu của nước Âu Lạc là tim đập như trống, nhìn thấy nỏ Liên Châu là tay chân rụng rời...
Nhưng lâu đài thành quách cũng như Vương Triều Âu Lạc bỗng chốc tan thành mây khói chỉ vì mất cảnh giác trước tham vọng và mưu mô xảo quyệt của kẻ thù phương Bắc.
Hơn bốn chục năm trước, Tố Hữu đổ tội cho nàng Mỵ Châu:
Tôi kể ngày xưa chuyện Mỵ Châu
Trái tim lầm chỗ để trên đầu!
Nỏ thần vô ý trao tay giặc,
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu !
Sự thật đâu phải như vậy! Nàng công chúa Mỵ Châu chẳng làm nên cái tội tày đình ấy. Kẻ làm cho cơ đồ Âu Lạc “ đắm biển sâu” chính là An Dương Vương và các lạc hầu.
Sau nhiều lần mang quân xâm lược thất bại, Triệu Đà cho sứ sang giảng hòa với nhà nước Âu Lạc, và ngỏ lời cầu hôn công chúa Mỵ Châu cho con mình là Trọng Thủy.
Hiểu được âm mưu thâm độc của kẻ thù, Cao Lỗ hết lời khuyên can An Dương Vương. Nhưng lóa mắt trước lễ vật bạc vàng châu báu, và nghe lời xiểm nịnh của các lạc hầu, An Dương Vương bỏ ngoài tai lời can dán của Cao Lỗ, ông đành phải bỏ kinh thành về quê ở ẩn.
Nàng Mỵ Châu xinh đẹp, nết na theo sự sắp đặt của vua cha, kết duyên với Trọng Thủy . Trái tim trong sáng như ngọc của nàng chỉ biết rung động trước tình yêu đầu đời, bộ óc ngây thơ của nàng làm sao hiểu được âm mưu thâm độc của Triệu Đả, lừa được cả vua cha và bao nhiêu lạc hầu lạc tướng? Nàng yêu Trọng Thủy, đâu ngờ đó là tên gián điệp mang bộ mặt thần ái tình?
Trọng Thủy đánh cắp toàn bộ bí mật hệ thống phòng thủ thành Cổ Loa, đặc biệt là “nỏ thần” Liên Châu, rồi lấy cớ về chịu tang mẹ sau những tháng ngày đóng trọn vai chàng rể hiền phương Bắc.
Và điều Cao Lỗ tiên đoán đã sảy ra. Triệu Đà mang quân xâm lược Âu Lạc. Với tấm lòng tận trung với nước, Cao Lỗ quay lại kinh thành chỉ huy kháng chiến. Nhưng quân Triệu Đà mạnh như chẻ tre, lại nắm được hết các bí mật của Âu Lạc, từ hệ thống phòng thủ đến các loại vũ khi , đặc biệt là nỏ Liên Châu, nên đánh đâu thắng đó.
Tướng quân Cao Lỗ tử trận. Thành Cổ Loa thất thủ.
An Dương Vương cùng con gái lên ngựa chạy về phương Nam.
Chuyện kể rằng , khi tới đèo Mộ Dạ, ngựa kiệt sức dừng bước, An Dương Vương ngẩng mặt lên trời khần cầu Thần Kim Quy giúp. Thần Kim Quy hiện lên bảo : “ Giặc ngồi ngay sau lưng nhà vua đó!” An Dương Vương quay lại thấy công chúa Mỵ Châu rút lông ngỗng thả xuống đường , và quân Triệu Đà theo dấu lông ngỗng đuổi theo. An Dương Vương bèn rút gươm chém công chúa Mỵ Châu.
Trước khi chết, Mỵ Châu nói với vua cha: “ Nếu con có lòng phản lại cha, xương thịt con sẽ thành cát bụi. Nếu trái tim con trong sạch con sẽ hóa thành đá trở về Cổ Loa thành và ở bên cha!”
Lời nguyện của công chúa Mỵ Châu đã thành sự thật. Nàng đã hóa thân thành bức tượng đá cụt đầu vể Cổ Loa thành
Hơn hai ngàn năm đã qua , bao nhiêu cuộc chiến tranh tàn phá Cổ Loa thành, bao lớp bụi thời gian phủ lên kinh đô Âu Lạc. Huyền thoại và lịch sử đan sen vào nhau. Màn sương huyền thoại bao phủ lên những sự kiện lịch sử , nhưng dưới lớp sương mù ấy , lịch sử vẫn trường tồn . Cuộc đời và sự nghiệp cùa Tướng quân Cao Lỗ, nỏ Liên Châu, thành Cổ Loa,sự thăng trầm của nhà nước Âu Lạc gắn liền với công tội cùa An Dương Vương... Trong muôn vàn sự kiện mông lung, nàng Mỵ Châu làm nhói lòng hết thế hệ này đến thế hệ khác. Nàng vẫn trẻ trung, thơ dại. Trái tim nàng vẫn đập thoi thóp trong những trái tim, muốn cất lên lời trăn trối, đòi sự công bằng.
Ông thủ từ kể cho chúng tôi nghe câu chuyện nàng Mỵ Châu hiển linh báo mộng cho bà Trưng Trắc, Trưng Nhị , xin được trả hận và rửa nỗi oan ức cho minh, khi hai vị liệt nữ ngủ đêm ở Cổ Loa, chuẩn bị đánh Tô Đinh ở thành Luy Lâu, và những câu chuyện truyền tụng trong dân gian từ bấy đến nay. Hình như nàng Mỵ Châu vẫn chưa nhắm mắt được. Mối oan cừu, và lòng căm thù thói đen bạc đè nặng lên người nàng. Nàng không thể làm con ma không đầu !
Tôi vén vạt áo gấm, đặt bàn tay vào vai bức tượng đá không đầu mà hết thảy mọi người dân ở Cổ Loa đều tin đó là hóa thân của nàng Mỵ Châu. Bàn tay tôi bỗng lạnh buốt. Hơi lạnh từ pho tượng tỏa ra làm toàn thân tôi run lên . Tôi bỗng nhớ bài thơ Dịch thủy tống biệt, của Lạc Tân Vương:
Thử địa biệt Yên Đan
Tráng sỹ phát xung quan
Tích thời nhân dĩ một
Kim nhật thủy do hàn!
Sự hờn căm của Thái tử Đan, làm dựng tóc người, và nước sông ngàn năm còn lạnh. Liệu có thể so với nàng công chúa Mỵ Châu? Nàng hóa đá trôi ngược từ Nam ra Bắc về nơi Đất Tổ. Nàng lạnh như băng bởi nỗi oan và căm hờn !
Chúng tôi thắp nhang trước am thờ Mỵ Châu,và mượn bài thơ của một tác giả trẻ, hát bải xẩm Xoan, mong linh hồn Công chúa nguôi ngoai:
Ngàn năm như một màn sương,
Ai người gỡ mối tơ vương hỡi nàng,
Mỵ Châu, Trọng Thủy tình vương,
Ma đưa lối, quỷ dẫn đường từ đâu?
Cớ gì giặc lập mưu sâu?
Nam nhân kế, binh pháp Tàu mà ra!
Giang sơn binh lửa mất còn
Mỵ Châu sao phải chịu oan hỡi trời?
Thế nhân bao chuyện khóc cười,
Vì nàng nên có đôi lời phân minh
Lập đàn xử An Dương Vương
Tội khinh suất để Bắc phương cướp nhà.
Một giây tan tác sơn hà,
Vết nhơ mãi mãi chẳng nhòa sử xanh!
Lạy núi cao lạy sông sâu,
Thời gian bắc một nhịp cầu nhân gian!
Đời sau xin muốn luận bàn
Giặc phương Bắc với quan tham một loài!
Chúng tôi vừa ngừng lời thì bát nhang trên bàn thờ bùng cháy.
Minh Diện
http://bvbong.blogspot.com/2013/03/ben-tuong-my-chau.html
