Ông bị bắt với cớ là trốn thuế, nhưng sau khi mãn hạn tù về tội danh đó, ông đã bị bắt lại ngay hồi tháng 10 năm 2010. Mãi đến gần đây ông mới được cho phép gặp mặt người thân là đứa con trai- Nguyễn Trí Dũng. Lần gặp thứ hai diễn ra hồi ngày 3 tháng 7 vừa qua.

Cháu Nguyễn Trí Dũng chia sẻ về tình hình blogger Điếu Cày, Nguyễn Văn Hải sau lần gặp đó.

Tình hình sức khỏe

Nguyễn Trí Dũng: Lần gặp vừa rồi là lần gặp thứ hai của con với bố. Suốt thời gian từ năm 2010, thời gian lẽ ra ông phải mãn hạn tù nhưng bị bắt giam lại ngay lập tức, cho đến bây giờ con mới được gặp ông lần thứ hai. Trong suốt thời gian đó, gia đình gửi rất nhiều đơn nhưng họ không giải quyết và không trả lời, mà gần đây gia đình mới được gặp.

Gia Minh: Việc gặp lần này do họ thông báo, hay gia đình làm đơn?

Nguyễn Trí Dũng: Theo con nghĩ, thời điểm này cho mới cho gặp vì có áp lực rất lớn từ phía bên ngoài: những người Việt quan tâm, rồi tác động của những tổ chức nhân quyền, và của chính phủ Hoa Kỳ lên tiếng vì trường hợp của gia đình con… Như thế họ phải cho con gặp bố. Thứ nhất để khẳng định bố con vẫn còn sống, và để tránh khỏi phải gặp những rắc rối.

Trong lần gặp thứ hai này khi con vào thì thấy bố vẫn đi lại, nói chuyện bình thường. Da thì trắng bệch, và ông có vẻ hơi mập. Nếu nhìn bên ngoài, nghe bố nói thì người ta có thể nghĩ là bố khỏe; nhưng khi gia đình gặp nhau nói chuyện thì mới biết ông đã trải qua những cuộc tuyệt thực rất dài. Hậu quả của việc tuyệt thực là u nang thận phải và loét năm chỗ ở dạ dày. Đó cũng là lý do khiến cho da dẻ ông bị trắng và ứ nước bên trong như thế. Theo con nghĩ đó không phải là khỏe mà là dấu hiệu của bệnh.

Thêm một điều nữa ông nói là tất cả những trại giam khác không tịch thu kính của ông; nhưng ở trại giam này bị tịch thu kính. Nhiều lần yêu cầu họ trả kính, cũng như đề nghị những người ở Viện Kiểm sát phải giải quyết việc có kính cho ông vì tất cả các phạm nhân đều bình đẳng như nhau: họ phải được thăm gặp, phải được cung cấp giấy bút và kính- đó là những phương tiện để học tập, viết lách. Riêng ông không được có những thứ đó.

Vì không có giấy bút để viết đơn khiếu nại, đơn tố cáo nên khi bị giam ở trại giam B34 từ ngày 12 tháng 11 năm 2010 đến ngày 29 tháng tư năm 2011, ông phải khiếu nại rất nhiều và vì không được cung cấp giấy, bút nên ông đã tuyệt thực. Ông bắt đầu tuyệt thực từ ngày mồng năm tết, tức vào khoảng tháng 2 năm 2011.

Tuyệt thực được 8 ngày thì phía bên trại giam có động thái gửi quà của những lần thăm gặp của gia đình trước đó. Họ gửi cùng một lúc 7 kỳ cho bố. Còn tất cả những lần trước đó họ đều không chuyển, nên bố không biết gia đình có đi thăm gặp và có gửi tiền. Mỗi một kỳ thăm gặp cách nhau nửa tháng, nếu họ để 7 kỳ gửi cùng một lúc như thế, thì tất cả những đồ ăn không thể nào ăn được nữa. Một điều nữa là tiền gia đình gửi cho ông rất đều đặn mà ông được nhận rất ít vì bị họ ngăn chặn.

Sẵn nói về việc tuyệt thực, thì xin nói tiếp, đến ngày 28 bố con cho biết vào lúc 1 giờ sáng ngày 5 tháng 3 năm 2011, ông phải vào bện viện vì lúc đó bất tỉnh.

Tại bệnh viện họ mới phát hiện bị loét dạ dày ở 5 chỗ và u nang thận phải, chỉ số đường máu đo được bằng 0. Theo bố giải thích thì khi đường máu bằng 0, cơ thể không hấp thu được thứ gì hết. Lúc đó họ không thể cho thức ăn gì vào nên phải truyền nước biển. Khi hết chai nước biển thứ 4, bố mới bắt đầu hồi tỉnh. Khi từ bệnh viện về họ tiếp tục giam ông ở trại giam B34, mà không chuyển về trại giam như đúng trên giấy tờ đã ghi. Đến ngày 29 tháng tư họ mới chuyển về số 4 Phan Đăng Lưu. Ông nói khi từ bệnh viện về chỉ có thể ăn cháo chứ không ăn được bất cứ thứ gì khác hết.

Con trai blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải vừa cho biết những thông tin về ông sau cuộc gặp hôm 3 tháng 7 vừa qua. Ngoài ra, anh cũng cho biết thêm một số thông tin về việc gia đình bị sách nhiễu và tình hình sức khỏe tinh thần của ông Nguyễn Văn Hải trong tù.

Tinh thần minh mẫn

Nguyễn Trí Dũng: "Tinh thần của Bố rất tốt. Lúc nào nói chuyện, bố cũng nói về những điều luật mà đáng lẽ ra họ phải chấp hành đúng những điều luật đó cho phạm nhân trong tù. Ông nghiên cứu rất kỹ và tinh thần rất minh mẫn nên nhớ hết những việc đó. Thậm chí sinh nhật của những người thân trong gia đình và những người ông biết, ông đều nhắc là nhờ Mẹ, hay nhờ người thân thích gửi những lời chúc mừng của Bố cho họ. Bố cũng dặn mọi người đừng lo lắng gì cho ông hết, vì trong ‘ đây’ ( nhà giam) ông chỉ ăn no, ngủ kỹ thôi, chứ không có vấn đề gì đáng phải lo đâu.

Gia Minh: Gia đình có mời luật sư, vậy tiến trình giúp bào chữa cho ông Nguyễn Văn Hải đến đâu rồi?

Nguyễn Trí Dũng: Luật sư đang cùng với gia đình tập trung vào tiến trình hiện tại, tức là hiện tại họ chưa đưa Bố ra xét xử. Họ đã thu hồi quyết định xét xử hồi ngày 15 tháng 5. Họ thu hồi mà không nói lý do gì hết.

Luật sư Hà Huy Sơn có nói cho gia đình biết là thời gian chuyển hồ sơ qua bên tòa án đã chấm dứt. Tòa án phải có quyết định một trong ba vấn đề sau: một là trả hồ sơ về để yêu cầu điều tra thêm, hai là phải đình chỉ việc bắt lại ông Nguyễn Văn Hải và trả tự do, ba là phải đưa ra xét xử.

Những đơn gửi ngày 29 tháng 6 đến nay vẫn không được trả lời. Gia đình tiếp tục làm đơn khiếu nại về việc không được trả lời đó.

Gia Minh: Đối với gia đình chỉ có một mình Nguyễn Trí Dũng được cho phép vào thăm ông Nguyễn Văn Hải, trong khi đó bà Dương thị Tân không được thăm?

Nguyễn Trí Dũng: Đây là điều mà gia đình cũng thắc mắc mà gia đình đang muốn họ giải thích. Tất cả những điều họ làm là phá cửa hai căn nhà của Mẹ con để khám xét. Đây là nơi mà bố không ở, từ khi ra ngoài ở riêng. Ông Nguyễn Văn Hải không có bất kỳ hoạt động nào trong nhà này hết. Nhưng họ vẫn vào nhà tịch thu tất cả máy móc, những đĩa ghi âm chứng tỏ họ cấu kết với bên Chi Cục Thuế để bắt ông Nguyễn Văn Hải về tội trốn thuế. Họ tịch thu mà không trả lại. Bây giờ họ không thể trả lời là Mẹ con không liên can đến vụ án, khi mà họ làm những điều đó. Nếu mẹ con có liên can đến vụ án thì họ không trả lời được tại sao họ không cho mẹ con thăm gặp bố con.

Gia Minh: Hẳn nhiên khi một người Cha phải vào tù như thế sẽ có những trở ngại đối với bản thân và các anh chị em trong gia đình?

Nguyễn Trí Dũng: Thật sự, gia đình rất khó khăn nhất là không có bố. Dù bố không ở chung với mẹ, nhưng thời gian có bố bên cạnh rất quan trọng. Thời điểm bố bị bắt hồi năm 2008, đứa em gái chưa đầy 18 tuổi, vẫn còn bé. Gia đình rất khó khăn trong việc giải thích cho em gái: không biết giải thích là em gái làm việc đúng nhưng lại phải hy sinh bản thân. Gia đình làm hết sức để em gái không gặp những người công an đứng trước nhà, suốt những thời gian có đại sứ quán hay phái đoàn nào đó về Việt Nam. Cuối cùng nỗ lực của gia đình không thành công. Ngày 20 tháng 10 năm 2010, họ đập cửa vào nhà và làm em gái bị thương.

Thời điểm đó, em gái rất bấn loạn. Gia đình cố gắng giúp giữ tinh thần để có thể tiếp tục  học trong xã hội này, nhưng họ đập cửa vào nhà làm bấn loạn. Còn người chị không có ở trong nhà, nên ‘khuất mắt trông coi’, nhưng hay suy nghĩ những chuyện trong đầu như chuyện bố đã bị chết hay bị thủ tiêu rồi. Điều đó ảnh hưởng nhiều đến chị: sụt cân rất nhiều và bị bệnh rất nặng. Mẹ con cũng tương tự như thế. Họ tìm cách ngăn chặn nguồn sống của gia đình. Bà vừa phải đấu tranh với họ, vừa nuôi con, vừa kêu gọi bảo vệ cho bố và cho gia đình. Một người đàn bà chỉ có hai tay thôi, nên không thể làm gì hơn nữa.

Gia Minh: Đối với bản thân thì qua những khó khăn như thế đã học được điều gì?

Nguyễn Trí Dũng: Nói thật, lúc đầu con rất trách bố; lẽ ra thời gian đó bố phải ở bên em con. Bản thân con thì không sao, con có thể đi làm, nhưng em gái cần có bố.

Tuy nhiên khi vào cuộc, phát hiện ra những thủ đoạn, những việc làm ngang nhiên vào nhà làm những điều mà bất chấp cả những việc mà bất kỳ Nhà nước nào trên thế giới đều không được làm khi giao tiếp với người dân. Làm công vụ gì cũng phải có giấy tờ nhưng họ không cần giấy tờ. Họ không dùng nhân viên mặc đồng phục, họ dùng những người ‘quần chúng tự phát’, mặc thường phục mà làm mọi việc.
Con thấy những điều con học trong nhà trường là sai, phải trung lập để nhìn lại.

Mọi người đều có cơ hội trong đời để học được sự thật mà không phải trả giá quá đắt. Nay con không còn trách bố nữa, mà rất ngưỡng một bố.

Gia Minh: Nếu phiên tòa diễn ra và được phép nói trước tòa về bố, thì Nguyễn Trí Dũng sẽ nói gì?

Nguyễn Trí Dũng: Con sẽ nói tất cả sự thật về bố, rằng bố không làm bất kỳ điều gì sai theo hiến pháp Việt Nam, bất kỳ điều gì sai theo luật pháp quốc tế mà Việt Nam đã công nhận. Bố là người rất kiên cường, trong tất cả mọi việc ông đều sống hết mình. Ông vì đồng bào, vì bản thân mình rất ít. Không thể nào một người vì đất nước như vậy mà phải bị bắt, bị đày đọa như thế.

Gia Minh: Cám ơn Nguyễn Trí Dũng về những chia sẻ sau cuộc gặp bố hồi ngày 3 tháng 7 vừa rồi.