CÚC MÙA XUÂN  -   CAO MỴ NHÂN 

Có những điều mà lúc đầu ...rất bình thường, sau nó lại trở thành thông lệ, và từ đó sinh ra tập tục lúc nào không hay. 
Thủa còn ở trong nước, tuy chẳng bằng ai, song tôi vẫn có thói quen tặng hoa Tết họ hàng, bạn bè, và những nơi cần thiết ...
Phần tôi thì năm nào cũng có một cành mai đặt trong chiếc bình cổ ...giả, một chục bông hoa glayeul mầu vàng, hay một chục bông hồng vàng để trong cái bình sứ men trắng, đặt ngay ngắn giữa bàn nơi phòng khách ...
Hoa Tết cho mình xong rồi, là đảo một vòng, mua hoa tặng mấy nhà thân quen, thay vì biếu xén mứt món, bánh trái ...

Trong họ hàng thì phần tặng hoa này không cần thiết bằng những món quà thực dụng,  như cặp bánh chưng, đòn bánh tét kèm với cây chả lụa loại đắt hàng, quả dưa  hấu cối sầm, vài trái bưởi ổi, tức bưởi nhỏ bằng quả ổi xá lị, tép bưởi khô, dôn dốt..
Nếu mới mẻ hơn, thì chục cam sành, chục quýt vỏ đỏ au, có nhà ưa 2 chai rượu, hay ổ pháo đại toàn hồng ...là ổ pháo dài mấy thước tuỳ theo, treo toàn quả pháo to bằng những cục pin con ó, rồi xếp khoanh tròn lại, đựng trong các mẫu hộp to nhỏ tuỳ theo số thước pháo ...
Thí dụ giây pháo dài 5 hay 10 thước hoặc hơn tuỳ , treo cao ...pháo toàn hồng này, khi đốt, người ta phải dùng một cây sào dài để châm lửa đề phòng tai nạn, các ổ pháo sẽ nổ banh xác dòn tan, giấy pháo vụn mầu hồng phẩm trải đầy mặt đường ...chứng tỏ đại hỉ, vui quá. 
Nhưng bài này chỉ nói về hoa Tết,nên thông qua. 
Hoa Tết quả là biểu tượng cho mỗi nhà, giàu nghèo gì cũng có bông hoa, tách nước cúng trời, cúng đất ...
Thế nên hoa tột đỉnh quý phái như Mai, Lan, Cúc , Trúc...hay hoa khiêm tốn, bình dân kiểu mào gà, bông bụt ... Tuy vậy hoa nào cũng đẹp, vì đã là hoa, thì phải đẹp rồi. 
Như nêu ở đầu bài, là có những điều do cảm nghĩ đinh ninh, hay thói quen, hoặc sự tưởng tượng, người ta đã thích, muốn phải có loại hoa đó ở trong nhà, thì mới sang, mới hên, mới vui chẳng hạn. 
Một bà bạn vong niên của tôi có tới 2 cỗ con trai, tức là 2 chiếu, mỗi chiếu 4 người, vị chi bà có 8 quý tử, còn con gái thì chỉ 2 cô: một chị cả và một em út . 
Đã hiếm con gái vậy, mà bà chẳng hề hỏi han xem nhị cô nương thích hoa gì, để mua trưng ngày Tết, đón xuân về ...cho tươi vui nhà cửa. 
Mà, bà bạn tôi lại cứ trọng nam đến nỗi trồng đầy cây trạng nguyên, và mãn đình hồng, với ý tưởng là 8 con trai bà sẽ nên danh, nên phận. 
Có nhà lại nghĩ rằng cần phải rạng rỡ công danh, nên đã dinh về một loạt hoa  thái dương...

Hoa phổ thông nhất ngày Tết, và bền với thời gian hơn cả các loại hoa thờ, hoa cúng, là bông vạn thọ, thuộc loại cúc vàng . 
Đã nói tới cúc, là trước nhất hoa cúc mầu vàng: 
Áo nàng vàng, anh về yêu hoa cúc ...
              (  Nguyên Sa.  ) 
Rồi Nguyễn Đình Toàn với cả một CD mang tên "Hiên cúc vàng", và tất nhiên đó là loài hoa cúc cánh mỏng mầu vàng ...rất chứa chan tình ý.
Những ngày hoạn nạn vì thời thế đổi thay , đúng ra là những ngày ở trong tù cải tạo HT 7590 HT -  T20 , tôi là người duy nhất trồng một dãy hoa sao nháy mầu vàng, thay vì các bạn tù của tôi trồng cải, rau lang, cà chua...để cải thiện bữa ăn vv...
Sao nháy mầu vàng cũng thuộc họ cúc . 
Và vì cúc với hình thể hoa, và cánh mỏng mong manh của cúc, nên cúc còn có mầu trắng, mầu tím vv...đặc biệt sau này còn có loại cúc lai, gọi là cúc tây, cánh dày hơn, đặc biệt là mầu hồng đậm . 
Có một loài cúc mà bông của nó to bằng cái chén ăn cơm, tất nhiên gia giảm kích thước, và không chỉ mầu vàng rực rỡ, nó còn có mấy mầu sau : trắng, hồng lợt  , tím lợt và tím đậm nữa , gọi là cúc đại đoá . 
Theo quý vị thưởng hoa, thì cúc bự này phát xuất từ 2 nước Đông Á  là Nhật Bản và  Trung Hoa . 
Trong thi đàn Quỳnh Dao, bậc niên trưởng thứ ba ở quốc nội, sau 1975, là nữ sĩ Mộng Tuyết Thất Tiểu Muội, bà có vóc dáng đãy đà, bệ vệ, nhưng đại tỷ của tôi, lại thường nói chuyện " Gầy Hoa  Cúc ", tất nhiên là nói chuyện văn chương, tác phẩm thi ca...
Song tôi cứ liên tưởng mỗi bậc nữ lưu là một bông hoa...còn thực tế hoá ra, mỗi nữ lưu mang dáng dấp một loài hoa , thí dụ : phong lan, bạch huệ, bích trà, cẩm chướng, thược dược, phù dung vv...
Tôi bèn " thú vị " thỉnh ngay một hay hai chậu Cúc đại đoá tặng Tết vị niên trưởng của tôi . 
Đại tỷ Mộng Tuyết vừa ý lắm . Tôi còn sợ bà chưa chịu hiểu tại sao tôi kiếm cho được cúc đại đoá mầu vàng rực rỡ biếu Tết bà, tôi thủ thỉ : vì đại tỷ thì phải đại đoá cúc chứ . 
Cúc đứng hàng thứ ba trong bộ tứ bình : Mai , Lan , Cúc , Trúc ...vì cúc hiện diện vào mùa thu . 
Mùa thu là mùa của văn nhân , thi sĩ vv...nên cúc  được nhắc tới một cách trân trọng thú tiêu khiển thật tao nhã, thanh cao : " Thu ẩm Hoàng Hoa tửu  " .mùa thu uống rượu Hoàng Hoa, rượu Hoàng Hoa , tức hoa vàng dành chỉ cúc vàng đấy . 
Như vậy ngôi vị cúc trong muôn hoa, được trân trọng mọi mùa, song mùa thu thì đúng là thời điểm vàng son của cúc . 
Từ tư tưởng đó, nhà thơ lão thành Phan Khôi trong vụ án " Nhân Văn giai phẩm " ở miền Bắc năm 1956 , đã cười vào mặt lãnh đạo vô sản là : " Như vậy trăm hoa cúc đua nở, đều nở ra cúc vạn thọ " . 
Cúc vạn thọ là loài hoa cúng, hoa dành cho cõi... âm , đồng thời cũng nói lên cúc vạn thọ là cúc không ...đẹp so với các thứ cúc khác. 
Đồng thời cúc vạn thọ còn mang tính đại trà , dân giã , ... Cũng chẳng ai dùng cúc vạn thọ tặng hay biếu ai, trừ việc đem hoa đó đi cúng kiến vv...

Hoa nào cũng đẹp , nhưng có cái đẹp ôn nhu, đằm thắm, nồng nàn,  kiêu sa ...cũng có cái đẹp u sầu , bão tố . ..
Do đó năm hết, Tết đến, thì vui tươi, hoan ca, chúng ta có cả trăm thứ hoa, để thay lời " Cung Chúc Tân Xuân " đến người thân và bạn bè một cách hồn nhiên, thư thái, phong lưu ...Và nhất là thân tình, ý nhị ...

          CAO MỴ NHÂN (HNPD)