Ngay vào lúc một cuộc vận động tranh cử tổng thống vốn đã thách thức mọi tiền lệ và dự kiến, một cuộc đối đáp gay gắt về vấn đề di trú giữa người dẫn đầu trong các ứng viên của đảng Cộng Hòa là ông Donald Trump và người đứng đầu giáo hội Thiên Chúa giáo Roma, Đức Giáo Hoàng Phanxicô, nay đang trấn át cuộc đối thoại.

Trên chuyến bay trở về Roma sau khi đi thăm Mexico, một phóng viên đã hỏi Đức Giáo Hoàng về kế hoạch của ông Trump định xây một bức tường khổng lồ trên biên giới Hoa Kỳ giáp với Mexico. Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói: “Một người chỉ nghĩ đến việc xây những bức tường, cho dù là ở đâu, mà không xây những nhịp cầu, thì không phải là một người Cơ Đốc giáo”.

Tại một cuộc tập họp vận động ở bang South Carolina hôm qua, tỷ phú Donald Trump đã mau chóng đáp lại, và nói việc Đức Giáo Hoàng nêu nghi vấn về đức tin của ông là “mất thể diện”. Tại một cuộc họp tranh luận của đảng Cộng Hòa tối qua được đài CNN truyền hình trên toàn quốc, ông Trump dường như đã đấu dịu trong lập trường. Ông nói ông dành rất nhiều sự kính trọng cho Đức Giáo Hoàng, rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô có rất nhiều nhân cách, và có thể ngài đã được cung cấp thông tin sai lạc về kế hoạch biên giới của ông.

Vụ xung đột diễn ra chỉ 2 ngày trước cuộc bầu sơ bộ của đảng Cộng Hòa ở bang South Carolina, nơi các cuộc thăm dò mới đây cho thấy ông Trump dẫn trước xa so với những ứng viên khác trong đảng Cộng Hòa. Các ứng viên này đã có phản ứng thận trọng khi được hỏi về những lời qua tiếng lại giữa ông Trump và Đức Giáo Hoàng.

“Việc đó là giữa Donald và đức giáo hoàng”

Cũng tại cuộc họp tranh luận này, cựu thống đốc bang Florida Jeb Bush nói Đức Giáo Hoàng là một nhà lãnh đạo đem lại sự khích lệ cho giáo hội của ngài, nhưng ông Bush cho rằng việc Đức Giáo Hoàng nêu nghi vấn về đức tin của ông Trump là không thích đáng. Thống đốc Ohio John Kasich, cũng là một người Công giáo, nói: “Hãy xếp tôi vào hàng những người ủng hộ giáo hoàng. Ngài đã mở ra những bức tường và những cánh cửa của Giáo hội cho rất nhiều người không hiểu giáo hội”.

Trước đó trong ngày hôm qua, Thượng nghị sĩ Marco Rubio của bang Florida, cũng là một người Công giáo, cũng đã ca ngợi Đức Giáo Hoàng và gọi ngài là “đức thánh cha”. Nhưng ông Rubio nói Hoa Kỳ có quyền giữ an toàn cho dân chúng bằng cách thực thi các luật lệ về di trú. Thượng nghị sĩ Ted Cruz của bang Texas, người đã xung đột với ông Trump về nhiều vấn đề, đã không đả kích ông Trump trong vụ này, và nói: “Sự việc là giữa Donald và Đức Giáo Hoàng. Tôi sẽ không can dự vào.”

Ứng viên Ben Carson, một nhà phẫu thuật thần kinh, nói rằng vụ xung đột giữa Đức Giáo Hoàng và ông Trump sẽ rất khôi hài nếu không phải là đáng buồn. Nhưng ông Carson cũng bênh vực lập trường cứng rắn về an ninh biên giới, và nói “thực thi các luật lệ di trú của chúng ta không đi ngược lại với lòng thương và sự tử tế”.

"Ông Trump không có kế hoạch nào tích cực"

Cha Thomas Reese là một linh mục dòng Tên và là một chuyên gia phân tích kỳ cựu cho báo National Catholic Reporter. Trong một cuộc phỏng vấn với VOA hôm qua, cha Reese hết sức tán đồng ý kiến của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về di trú, và nói rằng lập rào cản ngăn những con người là điều không hay. Linh mục Reese đả kích những nhận định của ông Trump về di trú và an ninh biên giới: “Ông ta không có kế hoạch nào tích cực để đối phó với di dân. Ông ta chỉ muốn vây bắt tất cả di dân bất hợp pháp ở Hoa Kỳ và gửi họ đi chỗ khác. Ý tôi muốn nói đó là 10 triệu người”.

Ông Trump cũng nói nếu Nhà nước Hồi giáo tấn công Tòa thánh Vatican thì Đức Giáo Hoàng sẽ cầu mong ông là tổng thống. Linh mục Reese nói Đức Giáo Hoàng không sợ bị giết, và rất nhiều người trong suốt lịch sử đã bị giết vì đức tin của mình. Linh mục Reese nói ông không tin là vụ xung đột sẽ có tác động lâu dài đến cuộc chạy đua, mặc dầu ông nói ông tin là đa số người Công giáo theo đảng Cộng Hòa “không tin tưởng” vào việc ông Trump ra tranh cử. Linh mục Reese cũng nói người Công giáo nổi tiếng là vẫn đồng thanh trong việc chọn người đắc cử trong những cuộc chạy đua vào ghế tổng thống.

Người Công giáo chiếm khoảng 25% cử tri đoàn Hoa Kỳ, nhưng không có đại diện nhiều tại bang sắp diễn ra cuộc bầu sơ bộ là South Carolina. Trên toàn quốc, người Công giáo từng là các cử tri không ngả hẳn về bên nào trong những cuộc bầu cử vừa qua, và thường chuyển từ đảng Cộng Hòa qua đảng Dân Chủ. Một cuộc thăm dò của đài truyền hình CNN hồi tháng 9 năm ngoái cho thấy 63% người Mỹ có ý kiến thuận lợi đối với Đức Giáo Hoàng Phanxicô.

Đức Giáo Hoàng đã đi thăm Hoa Kỳ hồi tháng 9 năm ngoái và trở thành vị giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử ra phát biểu trước lưỡng viên Quốc hội Mỹ. Mối quan ngại đối với di dân và người nghèo là tâm điểm trong thông điệp của Đức Giáo Hoàng trong chuyến đi đó. Các cuộc thăm dò cho thấy di trú cũng là một vấn đề chính đối với người Công giáo gốc Mỹ Latinh ở Hoa Kỳ.