Chuyến đi của một vị đặc sứ Mỹ tới thị trấn biên giới Kobani của Syria để gặp các nhà lãnh đạo của phe người Kurd ở Syria đang nằm ở tâm điểm của một vụ xích mích ngày càng nghiêm trọng giữa Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ. Thông tín viên Jamie Dettmer của đài VOA tường thuật từ Ankara.  

Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ và những chiến binh nổi dậy ở Syria được các nước phương Tây hậu thuẫn lại một lần nữa nêu lên chuyến viếng thăm vào ngày 1 tháng 2 của ông Brett McGurk, đặc sứ của Tổng thống Barack Obama, để tìm cách giải thích những vụ đụng độ sau đó tại miền bắc Syria giữa Quân đội Syria Tự do được Mỹ ủng hộ với các chiến binh người Kurd cũng được Mỹ hỗ trợ.

Chuyến viếng thăm một ngày tới Kobani, nơi từng bị Nhà nước Hồi giáo vây hãm trong một tháng nhưng không bị thất thủ nhờ có những vụ không kích của Mỹ, đã gây tranh cãi ngay lập tức, sau khi tin tức về chuyến đi được tiết lộ, và làm bùng ra những sự phản đối của các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính phủ ở Ankara tức giận vì ông McGurk đã họp với các nhân vật lãnh đạo của Đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD), một nhóm xuất thân từ Đảng Công nhân người Kurk (PKK), là đảng bị Thổ Nhĩ Kỳ cấm hoạt động và bị xem là một tổ chức khủng bố.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã mạnh mẽ phản đối hành động đó của Washington. Ông nói trên trang mạng Twitter “Làm sao chúng tôi có thể tin tưởng các ông? Tôi là đối tác của các ông hay những phần tử khủng bố ở Kobani là đối tác của các ông?”

Sự ủng hộ của Washington dành cho PYD là một trong những vấn đề làm cho Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ bị chia rẽ nhiều nhất, bên cạnh việc Washington nhất mực cho rằng đánh bại Nhà nước Hồi giáo có ưu tiên cao hơn việc lật đổ chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Giới hữu trách Mỹ xem cánh quân sự của PYD, có tên là Các đơn vị Bảo vệ Nhân dân (YPG), là đối tác hữu hiệu nhất tại thực địa trong cuộc chiến đấu chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo. Nhưng chính phủ ở Ankara e rằng người Kurd ở Syria muốn lập ra một nước độc lập dọc theo biên giới giáp với Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, chuyến đi Kobani của Đặc sứ McGurk có mục đích duyệt xét thành quả của cuộc chiến của liên minh quốc tế do Mỹ lãnh đạo để chống lại Nhà nước Hồi giáo.

Trong khi đi thăm Kobani, ông McGurk đã viết trên trang Twitter của ông “Trải qua hai ngày ở miền bắc Syria hồi cuối tuần qua để xem xét cuộc chiến đấu đang tiếp diễn chống lại Nhà nước Hồi giáo. “ Ông nói thêm “Đã vinh danh hơn 1.000 người Kurd hy sinh trong trận đánh Kobani. Cuộc vây hãm Kobani đã bị phá vỡ đúng một năm hồi tuần trước.”

Lời giải thích đó không làm cho Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm nổi dậy ở Syria nguôi giận.

Giờ đây, trong lúc nhóm YPG của người Kurd chiến đấu chống lại các nhóm của Quân đội Syria Tự do ở mạn bắc thành phố Aleppo, chuyến đi của ông McKurd lại được nêu lên bởi các chiến binh nổi dậy chống Assad và các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ. Những người này nêu nghi vấn là phải chăng các nhân vật lãnh đạo PYD đã tiết lộ cho ông McGurk kế hoạch chiếm đất ở miền bắc Syria cho người Kurd.

Các giới chức Mỹ bác bỏ tố cáo đó và cho biết Lực lượng Dân chủ Syria, mà đại đa số thành viên là người sắc tộc Kurd, là một nhóm khác và họ không hề phối hợp với Mỹ trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo ở đông bắc Syria.

Vụ xích mích giữa Washington và Ankara đã trở nên nghiêm trọng hơn sau khi chế độ Assad phát động cuộc phản công lớn ở Aleppo với sự yểm trợ của những vụ không kích của Nga.

Phe nổi dậy cho rằng chiến binh người Kurd đang giúp đỡ cho chính quyền Assad qua việc tiến chiếm nhiều thị trấn từ tay họ, kể cả một căn cứ không quân mà các lực lượng chống chính phủ Syria đã nắm quyền kiểm soát kể từ tháng 8 năm 2013. Họ cũng cho rằng Lực lượng Dân chủ Syria của người Kurd đã phối hợp những vụ tấn công với Nga và chế độ Assad.

Tố cáo đó đã bị nhóm YPG bác bỏ.

Một thông cáo của Tòa Bạch Ốc cho biết trong cuộc điện đàm với Tổng thống Erdogan hôm thứ sáu tuần trước, Tổng thống Obama khẳng định là các lực lượng của YPG không lợi dụng những chiến thắng mới đây của chế độ Assad để chiếm thêm đất đai cho mình.