Kinh Đời
Cuội Già, Ma Trẻ: Chuyện bên lề cuộc gặp Nguyễn Tấn Dũng - Obama
Thời điểm này, các phương tiện thông tin đại chúng đã loan tải rộng rãi sự kiện song phương quan trọng tại đa phương Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 25, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS)
Thời điểm này, các phương tiện thông tin đại chúng đã loan tải rộng rãi
sự kiện song phương quan trọng tại đa phương Thượng đỉnh ASEAN lần thứ
25, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 9 và các Hội nghị cấp cao liên
quan tại Nay Pyi Taw, Myanmar, chiều 13/11, Tổng thống Hoa Kỳ Barack
Obama đã chủ động có cuộc gặp chính thức với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn
Tấn Dũng.
Xin trân trọng cảm ơn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và một số thành viên
tháp tùng đã chia sẻ vài thông tin bên lề cuộc gặp mà người viết bài này
không có dịp được chứng kiến.
Trung tâm hội nghị quốc tế ở Myanmar bố trí cho mỗi đoàn khách một phòng
họp. Đoàn Hoa Kỳ ở một vị trí đắc địa nhưng khuất nẻo bởi phải rẽ từ
hành lang phụ.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao đổi với Tổng thống Obama |
Thông thường, những cuộc gặp song phương, chủ đón khách trong phòng cửa
đã mở sẵn. Trân trọng hơn, ngay trước cửa. Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ B.
Obama đã ra tận chỗ rẽ hành lang cách phòng họp chính gần 20 m để đón
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn đại biểu Việt Nam.
Khách (tạm gọi thế) Việt Nam tới đã thấy những vuông cờ đỏ sao vàng, cờ
sao và vạch của Hoa Kỳ được lễ tân tháp tùng Tổng thống chuẩn bị trước.
Những lá cờ hai nước khổ lớn đã ngay ngắn chĩnh chiện tại vị trí trang
trọng trong căn phòng.
Có điều gì như khang khác khi trên truyền hình cùng các phương tiện
truyền thông thấy đưa hình ảnh Tổng thống Obama và Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng ngồi bên cạnh nhau cùng trao đổi? Các cuộc gặp chính thức, hai vị
Trưởng đoàn hoặc thành viên hai đoàn thường ngồi đối diện? Một chi tiết
phải là người trong cuộc mới biết ấy là lễ tân đã bố trí riêng hai chiếc
ghế cho Tổng thống và Thủ tướng ngồi chuyện trò trước.
Cùng nhau trông mặt cả cười. Có lẽ vận câu Kiều với cái bắt tay thân mật
của Tổng thống và Thủ tướng có lẽ cũng phải? Cái cả cười ấy như tưởng
thưởng cho những tiến triển đạt được trong quan hệ hai nước trên các
lĩnh vực, nhất là từ khi Việt Nam và Hoa Kỳ thiết lập khuôn khổ hợp tác
Đối tác toàn diện năm 2013; hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương
mại, đầu tư, giáo dục, y tế, nhân đạo, năng lượng sạch được tăng cường;
đối thoại trên các lĩnh vực an ninh - quốc phòng và quyền con người được
tiến hành thường xuyên; cùng tích cực tham gia đàm phán Hiệp định Đối
tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Nụ cười như tái hiện trên gương mặt Tổng thống Barack Obama khi ông
khẳng định, Hoa Kỳ mong muốn thấy một đất nước Việt Nam phát triển mạnh
mẽ, thịnh vượng; cam kết thúc đẩy quan hệ song phương trên cơ sở các
lĩnh vực ưu tiên được đề ra trong quan hệ đối tác toàn diện, vì lợi ích
của nhân dân hai nước…
Cuộc gặp hôm nay dường như vẫn đương tiếp tục Phong cách ngoại giao của
các nhà lãnh đạo Việt Nam cũng như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là tranh
thủ song phương trong đa phương? Trong các hoạt động đối ngoại liên tục,
dày đặc, ông đã sử dụng một phương tiện, một thông lệ của phương pháp
ngoại giao nhưng sáng tạo, hiệu quả theo cách riêng của mình? Những cuộc
thăm hữu nghị chính thức đến một quốc gia và làm việc với những người
lãnh đạo quản trị quốc gia ấy, thường vô số những thủ tục những nhiêu
khê tốn kém nhưng cần phải có, phải thực thi của một cuộc thăm song
phương. Phải vậy chăng nên ngạch ngoại giao đã xuất hiện cái nhánh ngoại
giao song phương nhân các cuộc gặp đa phương?
Khó mà kê biên hết ra đây những song phương trong đa phương trong hoạt
động ngoại giao của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Năm ngoái, trong nhóm báo
chí tháp tùng, chúng tôi đã trực tiếp chứng kiến chỉ trong một ngày,
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa tham dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt
nhân thế giới lần thứ 3 được tổ chức tại La Hay (Hà Lan) với tư cách một
thành viên vừa có cuộc gặp song phương với 20 nguyên thủ quốc gia…
Không phải lần đầu diện kiến! Ngài Tổng thống Hoa Kỳ, trong phương pháp
song phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc gặp ngắn bên lề tại
Campuchia nhân Hội nghị Cấp cao Đông Á năm 2012. Và hai bên đã có lịch
trình cụ thể một cuộc song phương ở Brunei nhân Hội nghị cấp cao ASEAN
nếu TT Obama không vướng bận cái nạn khủng hoảng chính phủ. Và tại La
Hay, Tổng thống và Thủ tướng VN cũng đã có một cuộc gặp ngắn.
Tổng thống Obama bay thẳng từ Bắc Kinh đến Nay Pyi Daw vào buổi chiều
với một phái đoàn hùng hậu. Chuyên cơ chuyên xa và rất nhiều phóng viên.
Hơn 1.300 phóng viên đến thủ đô Miến Điện lần này, gấp đôi so với cuộc
họp thượng đỉnh ASEAN lần trước vào tháng 5 vừa qua cũng ở Nay Pyi Daw.
Các ký giả tới Miến Điện vượt trội lần này, có lẽ họ không muốn bỏ qua
cơ hội sự hiện diện của TT Hoa Kỳ bởi dịp Thượng đỉnh Đông Á vào năm
ngoái, Tổng thống Mỹ đã không thể đến dự. Lần này, ông Obama đến Miến
Điện trong khuôn khổ một chuyến công du châu Á - Thái Bình Dương cũng là
để khẳng định lại vai trò của Mỹ trong khu vực cùng là chính sách xoay
trục?
Lại khang khác tiếp một việc, thông thường sau mỗi cuộc đón việc hội
kiến kết thúc thì mới diễn ra việc gặp gỡ báo chí. Nhưng trước khi diễn
ra cuộc gặp chính thức giữa Tổng thống và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì
Tổng thống Obama đã ra hiệu mời báo chí vào…
Sự kiện TT Hoa Kỳ Obama chủ động gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng
ngay tại bản doanh của Đoàn Hoa Kỳ tại Trung tâm Hội nghị Myanmar đã thu
hút đội quân báo giới chuyên tháp tùng Tổng thống và báo chí quốc tế có
mặt ở Thượng đỉnh 25. Tất nhiên, số may mắn có thẻ sự kiện để tham dự
vào những cuộc gặp đại loại như cuộc gặp của TT Mỹ và Thủ tướng Việt Nam
như thế này thường không nhiều. Lèn chật ních căn phòng hẹp ngay bên
cạnh phòng tiếp khách của TT Hoa Kỳ là những ký giả nhanh nhậy mẫn cán.
Gần như xôm tụ sự hiện diện của giới truyền thông cộm cán Reuters, The
President The Wall Street Journal, AP, AFP, UPI, Washington Post, Asia
News Networ ABC News,… Khi được thông báo, họ liền ùa ra phòng khách chỗ
hai vị Tổng thống và Thủ tướng đang ngồi kề bên với tất tật những sự
nhanh gọn có thể.
Chừng như giữa Tổng thống và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đồng thuận một nội dung thông tin cho báo giới?
Tổng thống Obama với vẻ điềm tĩnh cởi mở vốn có đã hướng về phía các ký
giả gần như thông báo vắn tắt trước những nội dung cuộc gặp gỡ bàn thảo
với Thủ tướng Việt Nam sắp diễn ra (mà sau đó, nhiều kênh truyền thông
đã loan tải).
Có lẽ thời gian dành cho báo chí hơi eo hẹp? Chỉ đủ cho thời gian ghi
hình. Thay vì những câu hỏi thì gian phòng hẹp vang dậy chuỗi âm thanh
các cửa chập, các cung bậc bấm máy.
Sau đó là cuộc gặp mới chính thức diễn ra.
***
Trong nhiều vấn đề mà Tổng thống cùng Thủ tướng bàn thảo và đạt được sự nhất trí cao, có lẽ điểm nhấn vẫn là TPP và biển Đông.
Chợt nhớ cuộc gặp như nối dài, nối thêm một cách sinh động cụ thể cuộc
gặp ngắn bên lề nhân Hội nghị Cấp cao Đông Á năm 2012 ở Campuchia. Lần
gặp ấy thời gian eo hẹp, nhưng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thông
báo với TT Obama những điều cần nói. Thủ tướng đề nghị rằng trong 12
quốc gia tham gia TPP, do Việt Nam phải tiến hành lâu dài cuộc tái thiết
khôi phục hậu họa sau các cuộc chiến tranh vệ quốc nên VN là một nước
nghèo. Đề nghị Hoa Kỳ cần có sự linh hoạt ưu tiên để VN sớm hội nhập và
phát huy thế mạnh của mình ở sân chơi TPP. Tổng thống Hoa Kỳ đã vui vẻ
đồng ý và quay sang các trợ lý cùng Bộ trưởng Thương mại đi theo nói là
cần ghi nhớ lời đề nghị đó của VN!
Ở cuộc gặp lần này rành rẽ, cụ thể thêm vì có thời gian. Vì hình thức
cuộc gặp là chính thức theo gợi ý của Hoa Kỳ. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
đã đánh giá cao vai trò của Tổng thống Barack Obama và khẳng định Việt
Nam quyết tâm cùng với Hoa Kỳ và các nước tích cực thúc đẩy tiến trình
đàm phán Hiệp định TPP trên cơ sở bảo đảm cân bằng lợi ích của các bên
tham gia và dành cho các thành viên đang phát triển, trong đó có Việt
Nam, thời gian chuyển đổi hợp lý để thực thi Hiệp định; đề nghị Tổng
thống Obama chỉ đạo đoàn đàm phán Hoa Kỳ đáp ứng các lợi ích của Việt
Nam về mở cửa thị trường và có những linh hoạt cần thiết phù hợp với
trình độ phát triển của Việt Nam.
Tổng thống Obama khẳng định sẽ xem xét dành những linh hoạt cần thiết đối với Việt Nam và phù hợp với lợi ích của cả hai bên.
Những linh hoạt cần thiết ấy có lẽ cũng chỉ là một khái niệm chung
chung? Mà bạn đọc đang muốn được tiếp cận bằng những việc, chi tiết cụ
thể sinh động? Có lẽ thời điểm chuẩn bị hoàn tất TPP hoặc diễn ra việc
ký kết, khái niệm ấy sẽ được bạch hóa? Mà theo đó chúng ta sẽ được tường
tận, được chứng kiến những cố gắng những thiện chí của các đối tác cũng
như những gắng gỏi của người từng trực tiếp đàm phán.
Quan điểm nhất quán xuyên suốt của Việt Nam về vấn đề biển Đông tại diễn
đàn Thượng đỉnh 25 cũng như song phương như với Tổng Thư ký LHQ Ban
Ki-moon, Thủ tướng LB Nga Medvedev, Thủ tướng Australia Tony Abbott, Cấp
cao Đông Á… và bây giờ với Tổng thống Hoa Kỳ, Thủ tướng Việt Nam cũng
thẳng thắn về những diễn biến phức tạp đang gia tăng căng thẳng ở Biển
Đông ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải
ở khu vực. Tình hình biển Đông lại phức tạp thêm bởi việc bồi đắp quy
mô lớn, làm thay đổi căn bản cấu trúc của nhiều đảo đá, bãi ngầm. Những
việc làm này trái với quy định của Tuyên bố DOC.
Để ASEAN chủ động có trách nhiệm hơn trong việc duy trì hòa bình, an
ninh và ổn định ở khu vực cần tiếp tục yêu cầu các bên liên quan tôn
trọng và thực hiện đầy đủ mọi quy định của Tuyên bố ứng xử ở Biển Đông
(DOC), trước hết là Điều 5 của Tuyên bố này, thực hiện kiềm chế, không
mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, không làm phức tạp thêm tình hình;
không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải quyết các tranh chấp bằng
biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước
Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS). Đồng thời, ASEAN cần triển
khai mạnh mẽ những nội dung đã thống nhất, đặc biệt là việc ASEAN -
Trung Quốc cần sớm cụ thể hóa các biện pháp và xây dựng cơ chế nhằm bảo
đảm thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, nhất là Điều 5 của Tuyên bố; đi vào
đàm phán thực chất nhằm sớm đạt được Bộ quy tắc COC có tính ràng buộc.
Tổng thống Hoa Kỳ như có cách riêng, như nhân lên sự biểu thị sự đồng
cảm với quan điểm của Thủ tướng Việt Nam trong phát biểu với báo giới
ngay sau cuộc gặp.
"Về chủ đề an ninh, chúng tôi cùng chia sẻ quan điểm rằng điều quan
trọng là tất cả các nước trong khu vực dù là nước lớn hay nước nhỏ đều
phải tuân theo những qui tắc dựa vào luật lệ cũng như luật pháp quốc tế
để giải quyết tranh chấp".
(Và ngày 15/11/2014, tại Diễn đàn Thượng đỉnh G.20 ở Úc, đã vang lên âm
sắc của ngài Tổng thống Hoa Kỳ Obama với lời phát biểu Hoa Kỳ sẽ giúp
Việt Nam cải cách sâu rộng nền kinh tế và tăng cường năng lực hàng
hải).
Có thể dễ nhận ra những nét tất tả phong sương chừng như quá sức của
ngài Tổng thống Hoa Kỳ, nhất là những thời điểm gian nan sóng gió mới
đây trong nhiệm kỳ của mình? Rồi hàng núi công việc đối nội khi quyền
hạn của Tổng thống đã vơi vợi bớt trong đó cộm cán là việc cải tổ chính
sách nhập cư cũng gian nan như việc liên kết với thế giới để chống khủng
bố và bạo lực gia tăng ở Iraq và Syria. Mà quỹ thời gian hai năm còn
lại liệu có đủ trang trải cho những bộn bề này khác?
Nhưng ông đã đến Á Châu trong cuộc công du 10 ngày. Người ta nói giành
được một giờ với TT Mỹ đã khó đủ biết chính sách xoay trục không thay
đổi và quan trọng như thế nào với sự kiến tạo bình an cho thế giới?
Một đồng thuận cuối cuộc là lời mời Tổng thống Hoa Kỳ thăm Việt Nam của
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Tổng thống Obama cười nói rằng, "tôi và vợ
tôi đã rất muốn thăm Việt Nam từ lâu những chưa có cơ hội. Mong hai bên
thu xếp sớm để sang năm vợ chồng tôi thăm Việt Nam dịp mối quan hệ chúng
ta tròn hai mươi tuổi".
Cuộc gặp song phương với những kết quả ngoài mong đợi của cả hai bên
diễn ra, theo lịch trình chỉ hơn 30 phút nhưng đã hơn 50 phút trôi qua
mà chủ khách vẫn còn nhiều điều muốn trao đổi.
Có lẽ cũng không có ai liếc đồng hồ nhưng các tùy tùng đều biết, cuộc
gặp đến lúc phải khép. Bởi chỉ còn vài phút nữa, Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng và Đoàn Việt Nam phải tham dự sự kiện quan trọng là tới địa điểm
bên cạnh để dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN+ Trung Quốc.
Xuân Ba
(Tiền Phong)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
Cuội Già, Ma Trẻ: Chuyện bên lề cuộc gặp Nguyễn Tấn Dũng - Obama
Thời điểm này, các phương tiện thông tin đại chúng đã loan tải rộng rãi sự kiện song phương quan trọng tại đa phương Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 25, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS)
Thời điểm này, các phương tiện thông tin đại chúng đã loan tải rộng rãi
sự kiện song phương quan trọng tại đa phương Thượng đỉnh ASEAN lần thứ
25, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 9 và các Hội nghị cấp cao liên
quan tại Nay Pyi Taw, Myanmar, chiều 13/11, Tổng thống Hoa Kỳ Barack
Obama đã chủ động có cuộc gặp chính thức với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn
Tấn Dũng.
Xin trân trọng cảm ơn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và một số thành viên
tháp tùng đã chia sẻ vài thông tin bên lề cuộc gặp mà người viết bài này
không có dịp được chứng kiến.
Trung tâm hội nghị quốc tế ở Myanmar bố trí cho mỗi đoàn khách một phòng
họp. Đoàn Hoa Kỳ ở một vị trí đắc địa nhưng khuất nẻo bởi phải rẽ từ
hành lang phụ.
|
| Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao đổi với Tổng thống Obama |
Thông thường, những cuộc gặp song phương, chủ đón khách trong phòng cửa
đã mở sẵn. Trân trọng hơn, ngay trước cửa. Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ B.
Obama đã ra tận chỗ rẽ hành lang cách phòng họp chính gần 20 m để đón
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn đại biểu Việt Nam.
Khách (tạm gọi thế) Việt Nam tới đã thấy những vuông cờ đỏ sao vàng, cờ
sao và vạch của Hoa Kỳ được lễ tân tháp tùng Tổng thống chuẩn bị trước.
Những lá cờ hai nước khổ lớn đã ngay ngắn chĩnh chiện tại vị trí trang
trọng trong căn phòng.
Có điều gì như khang khác khi trên truyền hình cùng các phương tiện
truyền thông thấy đưa hình ảnh Tổng thống Obama và Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng ngồi bên cạnh nhau cùng trao đổi? Các cuộc gặp chính thức, hai vị
Trưởng đoàn hoặc thành viên hai đoàn thường ngồi đối diện? Một chi tiết
phải là người trong cuộc mới biết ấy là lễ tân đã bố trí riêng hai chiếc
ghế cho Tổng thống và Thủ tướng ngồi chuyện trò trước.
Cùng nhau trông mặt cả cười. Có lẽ vận câu Kiều với cái bắt tay thân mật
của Tổng thống và Thủ tướng có lẽ cũng phải? Cái cả cười ấy như tưởng
thưởng cho những tiến triển đạt được trong quan hệ hai nước trên các
lĩnh vực, nhất là từ khi Việt Nam và Hoa Kỳ thiết lập khuôn khổ hợp tác
Đối tác toàn diện năm 2013; hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương
mại, đầu tư, giáo dục, y tế, nhân đạo, năng lượng sạch được tăng cường;
đối thoại trên các lĩnh vực an ninh - quốc phòng và quyền con người được
tiến hành thường xuyên; cùng tích cực tham gia đàm phán Hiệp định Đối
tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Nụ cười như tái hiện trên gương mặt Tổng thống Barack Obama khi ông
khẳng định, Hoa Kỳ mong muốn thấy một đất nước Việt Nam phát triển mạnh
mẽ, thịnh vượng; cam kết thúc đẩy quan hệ song phương trên cơ sở các
lĩnh vực ưu tiên được đề ra trong quan hệ đối tác toàn diện, vì lợi ích
của nhân dân hai nước…
Cuộc gặp hôm nay dường như vẫn đương tiếp tục Phong cách ngoại giao của
các nhà lãnh đạo Việt Nam cũng như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là tranh
thủ song phương trong đa phương? Trong các hoạt động đối ngoại liên tục,
dày đặc, ông đã sử dụng một phương tiện, một thông lệ của phương pháp
ngoại giao nhưng sáng tạo, hiệu quả theo cách riêng của mình? Những cuộc
thăm hữu nghị chính thức đến một quốc gia và làm việc với những người
lãnh đạo quản trị quốc gia ấy, thường vô số những thủ tục những nhiêu
khê tốn kém nhưng cần phải có, phải thực thi của một cuộc thăm song
phương. Phải vậy chăng nên ngạch ngoại giao đã xuất hiện cái nhánh ngoại
giao song phương nhân các cuộc gặp đa phương?
Khó mà kê biên hết ra đây những song phương trong đa phương trong hoạt
động ngoại giao của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Năm ngoái, trong nhóm báo
chí tháp tùng, chúng tôi đã trực tiếp chứng kiến chỉ trong một ngày,
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa tham dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt
nhân thế giới lần thứ 3 được tổ chức tại La Hay (Hà Lan) với tư cách một
thành viên vừa có cuộc gặp song phương với 20 nguyên thủ quốc gia…
Không phải lần đầu diện kiến! Ngài Tổng thống Hoa Kỳ, trong phương pháp
song phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc gặp ngắn bên lề tại
Campuchia nhân Hội nghị Cấp cao Đông Á năm 2012. Và hai bên đã có lịch
trình cụ thể một cuộc song phương ở Brunei nhân Hội nghị cấp cao ASEAN
nếu TT Obama không vướng bận cái nạn khủng hoảng chính phủ. Và tại La
Hay, Tổng thống và Thủ tướng VN cũng đã có một cuộc gặp ngắn.
Tổng thống Obama bay thẳng từ Bắc Kinh đến Nay Pyi Daw vào buổi chiều
với một phái đoàn hùng hậu. Chuyên cơ chuyên xa và rất nhiều phóng viên.
Hơn 1.300 phóng viên đến thủ đô Miến Điện lần này, gấp đôi so với cuộc
họp thượng đỉnh ASEAN lần trước vào tháng 5 vừa qua cũng ở Nay Pyi Daw.
Các ký giả tới Miến Điện vượt trội lần này, có lẽ họ không muốn bỏ qua
cơ hội sự hiện diện của TT Hoa Kỳ bởi dịp Thượng đỉnh Đông Á vào năm
ngoái, Tổng thống Mỹ đã không thể đến dự. Lần này, ông Obama đến Miến
Điện trong khuôn khổ một chuyến công du châu Á - Thái Bình Dương cũng là
để khẳng định lại vai trò của Mỹ trong khu vực cùng là chính sách xoay
trục?
Lại khang khác tiếp một việc, thông thường sau mỗi cuộc đón việc hội
kiến kết thúc thì mới diễn ra việc gặp gỡ báo chí. Nhưng trước khi diễn
ra cuộc gặp chính thức giữa Tổng thống và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì
Tổng thống Obama đã ra hiệu mời báo chí vào…
Sự kiện TT Hoa Kỳ Obama chủ động gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng
ngay tại bản doanh của Đoàn Hoa Kỳ tại Trung tâm Hội nghị Myanmar đã thu
hút đội quân báo giới chuyên tháp tùng Tổng thống và báo chí quốc tế có
mặt ở Thượng đỉnh 25. Tất nhiên, số may mắn có thẻ sự kiện để tham dự
vào những cuộc gặp đại loại như cuộc gặp của TT Mỹ và Thủ tướng Việt Nam
như thế này thường không nhiều. Lèn chật ních căn phòng hẹp ngay bên
cạnh phòng tiếp khách của TT Hoa Kỳ là những ký giả nhanh nhậy mẫn cán.
Gần như xôm tụ sự hiện diện của giới truyền thông cộm cán Reuters, The
President The Wall Street Journal, AP, AFP, UPI, Washington Post, Asia
News Networ ABC News,… Khi được thông báo, họ liền ùa ra phòng khách chỗ
hai vị Tổng thống và Thủ tướng đang ngồi kề bên với tất tật những sự
nhanh gọn có thể.
Chừng như giữa Tổng thống và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đồng thuận một nội dung thông tin cho báo giới?
Tổng thống Obama với vẻ điềm tĩnh cởi mở vốn có đã hướng về phía các ký
giả gần như thông báo vắn tắt trước những nội dung cuộc gặp gỡ bàn thảo
với Thủ tướng Việt Nam sắp diễn ra (mà sau đó, nhiều kênh truyền thông
đã loan tải).
Có lẽ thời gian dành cho báo chí hơi eo hẹp? Chỉ đủ cho thời gian ghi
hình. Thay vì những câu hỏi thì gian phòng hẹp vang dậy chuỗi âm thanh
các cửa chập, các cung bậc bấm máy.
Sau đó là cuộc gặp mới chính thức diễn ra.
***
Trong nhiều vấn đề mà Tổng thống cùng Thủ tướng bàn thảo và đạt được sự nhất trí cao, có lẽ điểm nhấn vẫn là TPP và biển Đông.
Chợt nhớ cuộc gặp như nối dài, nối thêm một cách sinh động cụ thể cuộc
gặp ngắn bên lề nhân Hội nghị Cấp cao Đông Á năm 2012 ở Campuchia. Lần
gặp ấy thời gian eo hẹp, nhưng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thông
báo với TT Obama những điều cần nói. Thủ tướng đề nghị rằng trong 12
quốc gia tham gia TPP, do Việt Nam phải tiến hành lâu dài cuộc tái thiết
khôi phục hậu họa sau các cuộc chiến tranh vệ quốc nên VN là một nước
nghèo. Đề nghị Hoa Kỳ cần có sự linh hoạt ưu tiên để VN sớm hội nhập và
phát huy thế mạnh của mình ở sân chơi TPP. Tổng thống Hoa Kỳ đã vui vẻ
đồng ý và quay sang các trợ lý cùng Bộ trưởng Thương mại đi theo nói là
cần ghi nhớ lời đề nghị đó của VN!
Ở cuộc gặp lần này rành rẽ, cụ thể thêm vì có thời gian. Vì hình thức
cuộc gặp là chính thức theo gợi ý của Hoa Kỳ. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
đã đánh giá cao vai trò của Tổng thống Barack Obama và khẳng định Việt
Nam quyết tâm cùng với Hoa Kỳ và các nước tích cực thúc đẩy tiến trình
đàm phán Hiệp định TPP trên cơ sở bảo đảm cân bằng lợi ích của các bên
tham gia và dành cho các thành viên đang phát triển, trong đó có Việt
Nam, thời gian chuyển đổi hợp lý để thực thi Hiệp định; đề nghị Tổng
thống Obama chỉ đạo đoàn đàm phán Hoa Kỳ đáp ứng các lợi ích của Việt
Nam về mở cửa thị trường và có những linh hoạt cần thiết phù hợp với
trình độ phát triển của Việt Nam.
Tổng thống Obama khẳng định sẽ xem xét dành những linh hoạt cần thiết đối với Việt Nam và phù hợp với lợi ích của cả hai bên.
Những linh hoạt cần thiết ấy có lẽ cũng chỉ là một khái niệm chung
chung? Mà bạn đọc đang muốn được tiếp cận bằng những việc, chi tiết cụ
thể sinh động? Có lẽ thời điểm chuẩn bị hoàn tất TPP hoặc diễn ra việc
ký kết, khái niệm ấy sẽ được bạch hóa? Mà theo đó chúng ta sẽ được tường
tận, được chứng kiến những cố gắng những thiện chí của các đối tác cũng
như những gắng gỏi của người từng trực tiếp đàm phán.
Quan điểm nhất quán xuyên suốt của Việt Nam về vấn đề biển Đông tại diễn
đàn Thượng đỉnh 25 cũng như song phương như với Tổng Thư ký LHQ Ban
Ki-moon, Thủ tướng LB Nga Medvedev, Thủ tướng Australia Tony Abbott, Cấp
cao Đông Á… và bây giờ với Tổng thống Hoa Kỳ, Thủ tướng Việt Nam cũng
thẳng thắn về những diễn biến phức tạp đang gia tăng căng thẳng ở Biển
Đông ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải
ở khu vực. Tình hình biển Đông lại phức tạp thêm bởi việc bồi đắp quy
mô lớn, làm thay đổi căn bản cấu trúc của nhiều đảo đá, bãi ngầm. Những
việc làm này trái với quy định của Tuyên bố DOC.
Để ASEAN chủ động có trách nhiệm hơn trong việc duy trì hòa bình, an
ninh và ổn định ở khu vực cần tiếp tục yêu cầu các bên liên quan tôn
trọng và thực hiện đầy đủ mọi quy định của Tuyên bố ứng xử ở Biển Đông
(DOC), trước hết là Điều 5 của Tuyên bố này, thực hiện kiềm chế, không
mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, không làm phức tạp thêm tình hình;
không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải quyết các tranh chấp bằng
biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước
Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS). Đồng thời, ASEAN cần triển
khai mạnh mẽ những nội dung đã thống nhất, đặc biệt là việc ASEAN -
Trung Quốc cần sớm cụ thể hóa các biện pháp và xây dựng cơ chế nhằm bảo
đảm thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, nhất là Điều 5 của Tuyên bố; đi vào
đàm phán thực chất nhằm sớm đạt được Bộ quy tắc COC có tính ràng buộc.
Tổng thống Hoa Kỳ như có cách riêng, như nhân lên sự biểu thị sự đồng
cảm với quan điểm của Thủ tướng Việt Nam trong phát biểu với báo giới
ngay sau cuộc gặp.
"Về chủ đề an ninh, chúng tôi cùng chia sẻ quan điểm rằng điều quan
trọng là tất cả các nước trong khu vực dù là nước lớn hay nước nhỏ đều
phải tuân theo những qui tắc dựa vào luật lệ cũng như luật pháp quốc tế
để giải quyết tranh chấp".
(Và ngày 15/11/2014, tại Diễn đàn Thượng đỉnh G.20 ở Úc, đã vang lên âm
sắc của ngài Tổng thống Hoa Kỳ Obama với lời phát biểu Hoa Kỳ sẽ giúp
Việt Nam cải cách sâu rộng nền kinh tế và tăng cường năng lực hàng
hải).
Có thể dễ nhận ra những nét tất tả phong sương chừng như quá sức của
ngài Tổng thống Hoa Kỳ, nhất là những thời điểm gian nan sóng gió mới
đây trong nhiệm kỳ của mình? Rồi hàng núi công việc đối nội khi quyền
hạn của Tổng thống đã vơi vợi bớt trong đó cộm cán là việc cải tổ chính
sách nhập cư cũng gian nan như việc liên kết với thế giới để chống khủng
bố và bạo lực gia tăng ở Iraq và Syria. Mà quỹ thời gian hai năm còn
lại liệu có đủ trang trải cho những bộn bề này khác?
Nhưng ông đã đến Á Châu trong cuộc công du 10 ngày. Người ta nói giành
được một giờ với TT Mỹ đã khó đủ biết chính sách xoay trục không thay
đổi và quan trọng như thế nào với sự kiến tạo bình an cho thế giới?
Một đồng thuận cuối cuộc là lời mời Tổng thống Hoa Kỳ thăm Việt Nam của
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Tổng thống Obama cười nói rằng, "tôi và vợ
tôi đã rất muốn thăm Việt Nam từ lâu những chưa có cơ hội. Mong hai bên
thu xếp sớm để sang năm vợ chồng tôi thăm Việt Nam dịp mối quan hệ chúng
ta tròn hai mươi tuổi".
Cuộc gặp song phương với những kết quả ngoài mong đợi của cả hai bên
diễn ra, theo lịch trình chỉ hơn 30 phút nhưng đã hơn 50 phút trôi qua
mà chủ khách vẫn còn nhiều điều muốn trao đổi.
Có lẽ cũng không có ai liếc đồng hồ nhưng các tùy tùng đều biết, cuộc
gặp đến lúc phải khép. Bởi chỉ còn vài phút nữa, Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng và Đoàn Việt Nam phải tham dự sự kiện quan trọng là tới địa điểm
bên cạnh để dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN+ Trung Quốc.
Xuân Ba
(Tiền Phong)
