Người Mỹ xếp hàng trước cửa hàng Nike ở New York, Mỹ trong ngày Black Friday 28-11 - Ảnh: REUTERS
Mùa mua sắm Black Friday ở Mỹ đang chứng kiến một nghịch lý: lượng người mua sắm dự kiến tăng kỷ lục, nhưng nhu cầu chi tiêu lại giảm mạnh.
Theo ước tính của Liên đoàn Bán lẻ quốc gia Mỹ (NRF), Black Friday - ngày 28-11 năm nay thu hút lượng người đến cửa hàng mua sắm nhiều hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, các chỉ số kinh tế cho thấy người tiêu dùng ít có khả năng mạnh tay rút hầu bao.
Áp lực từ lạm phát
Theo khảo sát của NRF, khoảng 2/3 người tiêu dùng dự định chờ các ưu đãi vào dịp này, tăng so với 59% vào năm 2024. Song chi tiêu trung bình dự kiến giảm từ 902 USD/người vào năm ngoái xuống còn 890 USD/người.
Con số này phản ánh áp lực từ lạm phát và con số tăng trưởng việc làm yếu.
Doanh số bán lẻ tại Mỹ tăng trưởng thấp hơn trong tháng 9, trong đó một phần nguyên nhân do giá bán cao. Theo Tax Foundation, thuế quan của Tổng thống Donald Trump cũng góp phần vào xu hướng này khi khiến giá bán lẻ tăng thêm khoảng 4,9 điểm phần trăm.
Trong khi đó, tỉ lệ thất nghiệp đang ở mức gần cao nhất trong 4 năm qua, khiến người tiêu dùng mua sắm có chọn lọc hơn.
Niềm tin tiêu dùng tại Mỹ cũng giảm xuống mức thấp nhất trong bảy tháng qua vào tháng 11, theo Conference Board. Các hộ gia đình đã hoãn kế hoạch mua xe, nhà, đi du lịch hoặc chi tiêu lớn.
Cách các nhà bán lẻ thỏa mãn cơn "khát" mua giá hời
"Rõ ràng là người tiêu dùng đang thận trọng hơn", Giám đốc thương mại Massimo Basei của Tập đoàn trang sức Pandora (Đan Mạch) nói với Reuters, đồng thời dự đoán sẽ có cạnh tranh khốc liệt.
Các nhà bán lẻ đã có điều chỉnh chiến lược. Thay vì những món đồ đắt tiền, cồng kềnh như vali, họ chuyển sang kích thích khách hàng chi tiền với các món đồ nhỏ hơn như ví, túi xách, phụ kiện giá tốt.
Các mặt hàng được săn đón nhiều nhất trên nền tảng mua sắm trực tuyến là quần áo, giày dép và phụ kiện, tiếp theo là đồ chơi và sách thiếu nhi, sau đó là trò chơi điện tử và phim ảnh, theo tổ chức phân tích dữ liệu CivicScience.
Bên cạnh đó, chi tiêu hiện đang được thúc đẩy bởi một nhóm người tiêu dùng giàu có - khoảng 10% người Mỹ có thu nhập cao nhất, từ 250.000 USD/năm. Nhóm này đã chiếm tới 48% tổng chi tiêu quý 2 năm 2025, tăng từ mức 35% vào giữa những năm 1990, theo Moody's Analytics.
Song ngay cả những người có thu nhập cao cũng tỏ ra thận trọng. Ông Sricharan Sridhar, sống ở Arizona, dù có thu nhập hơn 100.000 USD/năm song vẫn e dè với các món hàng có giá trị lớn trong dịp khuyến mãi cuối năm này.
AI và mua sắm online
Điều thú vị, trong năm nay nhiều người tiêu dùng thông minh đã tìm đến trí tuệ nhân tạo (AI) để so sánh giá, lên ý tưởng quà tặng, theo dõi ngân sách, hoặc tạo thiệp cá nhân.
50% người tiêu dùng và 71% thuộc thế hệ gen Z dự định dùng AI trong dịp Black Friday, theo khảo sát Bank of America với 2.010 người mua.
Mua sắm trực tuyến đã làm giảm ý nghĩa của Black Friday, do các chương trình khuyến mãi trải dài trong nhiều tuần.
"Black Friday là một khái niệm lỗi thời và giờ chỉ còn là một thời điểm nhất định", giáo sư Andy Tsay tại Trường Kinh doanh Leavey của Đại học Santa Clara, nhận định.
