Do môt quyết định thiếu khôn khéo, sử dụng bạo lực đàn áp, lãnh đạo Ukraina đã biến làn sóng công dân đòi ký hiệp định liên kết với Liên Hiệp Châu Âu thành phong trào chống chế độ « độc tài thân Nga ».

Tình hình căng thẳng này khó tránh được nguy cơ nội chiến tại một quốc gia mà gần 50% dân số muốn lật qua trang sử làm chư hầu của Liên bang Xô Viết để hội nhập vào Tây Âu, nhưng cũng còn một thành phần dân cư bảo thủ nói tiếng Nga muốn duy trì quan hệ tốt với Matxcơva.

Ở phía đông, áp lực từ chính quyền Putin muốn lôi kéo Kiev vào một liên minh thuế quan càng ngày càng mạnh mà phe đối lập xem là âm mưu trở về thời quá khứ. Vũ khí của Matxcơva là nguồn dầu khí mà Ukraina không thể tìm ở nơi khác và bảo đảm ổn định chính trị cho một chế độ thân Nga tại Kiev.

Phía tây, Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ cũng gây sức ép. Tuần trước, đích thân Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Châu Âu Victoria Nuland đến Matxcơva và Kiev để bênh vực cho quan điểm của phe đối lập và biểu tình với phong trào phản kháng. Hôm nay, Thượng nghị sĩ John McCaine đầy thế lực trong lập pháp Hoa Kỳ đến quảng trường Maidan ủng hộ đối lập và đe dọa sẽ trừng phạt chính quyền Ukraina nếu sử dụng vũ lực.

Từ nhiều tuần nay, giới chính trị và lãnh đạo tôn giáo Ukraina đã cảnh báo nguy cơ nội chiến. Qua chủ động của ba vị Tổng thống cũ và Giáo trưởng Chính Thống giáo, một hội nghị bàn tròn đã được tổ chức vào ngày hôm qua có sự tham dự của Tổng thống Viktor Ianoukovitch, một tín hiệu tích cực đầu tiên. Tổng thống Ukraina còn tỏ thiện chí thỏa mãn một vài yêu sách của đối lập, trừng phạt thủ phạm ra lệnh đàn áp dân biểu tình, cách chức Đô trưởng Kiev và Phó Giám đốc an ninh quốc gia. Ông hứa sẽ trả tự do cho những người bị bắt trong những ngày qua. Tuy nhiên những lời hứa này không đủ làm giảm căng thẳng.

Theo đặc phái viên báo Le Monde của Pháp Marie Jégo, khi để cho phe nói tiếng Nga, bảo thủ, huy động lực lượng trực diện với phe muốn cải cách Ukraina, Tổng thống Ukraina đã chọn giải pháp tệ nhất. Nhiều thành phố lập « lực lượng tự vệ ». Nơi thì ủng hộ « Tổng thống » nơi khác cảnh sát đứng về phía người biểu tình. Thông tín viên RFI, Laurent Berthault, từ Lviv, thành phố lớn nhất ở miền tây Ukraina, cho biết, chính quyền địa phương tuyên bố ủng hộ đối lập và hôm nay hơn 20 ngàn người xuống đường biểu lộ đoàn kết với dân thủ đô.

Trong tình thế này, Liên Hiệp Châu Âu vào trưa nay 15/12/2013 cho biết đã ngưng tiến trình đám phán thương mại với Ukraina vì Tổng thống Ianoukovitch không có thiện chí.

Thủ tướng Nga, Dmitri Mdvedev, trong một lời tuyên bố bốc lửa cho rằng sự tồn tại của Ukraina đang bị đe dọa .

Tổng thống Ukraina phải làm gì trong tình thế dầu sôi lửa bỏng này ? Để cho đất nước rơi vào bạo loạn có lợi cho Nga hay chấp nhận đối thoại bàn tròn tìm một thỏa hiệp hòa giải dân tộc ?

Nhìn từ Matxcơva, nhà báo Nguyễn Minh Cần cho rằng, để cứu nguy cho Ukraina, Tổng thống Ianoukovitch chỉ còn một cơ hội duy nhất là phải trở lại bàn đàm phán và nhượng bộ :

« Giải pháp duy nhất là hội nghị bàn tròn, nói chuyện với tất cả các phe phái trong nước…. và chính phủ phải có nhượng bộ dân … nếu vì Châu Âu thấy khó không viện trợ thì lúc đó quay trở lại giải pháp với Nga…nhưng phải đối thoại… ».