Khi tên trùm ma túy nguy hiểm nhất thế giới Joaquin “El Chapo” Guzman đang bị giam giữ cẩn mật dưới tầng hầm một nhà tù ở Mexico, Bộ Tư pháp Mỹ đang tranh cãi về việc dẫn độ tên tội phạm khét tiếng này về Mỹ để đối mặt với những cáo trạng buôn bán ma túy.

Tên trùm ma túy này bị thủy quân lục chiến Mexico và đặc vụ Mỹ tóm gọn trong một chiến dịch đột kích lúc rạng sáng vào một khu nghỉ dưỡng ven biển, sau một chiến dịch điều tra quy mô lớn và vô cùng công phu. Hiện các công tố viên liên bang tại ít nhất 4 thành phố của Mỹ đều rất muốn đưa tên trùm băng đảng này ra trước tòa án địa phương để xét xử.

Tên Guzman bị lính thủy đánh bộ Mexico bắt giữ

Ở Chicago, Guzman và 10 đối tượng khác đã bị bồi thẩm đoàn tuyên bố có tội trong vụ án buôn ma túy lớn nhất trong lịch sử thành phố với cáo buộc băng đảng Sinaloa do tên Guzman cầm đầu đã vận chuyển nhiều tấn ma túy và đe dọa chặt đầu người đứng đầu Phòng Phòng chống Ma túy (DEA) của thành phố. Chicago đã tuyên bố Guzman là “Kẻ thù Số 1 của Nhân dân”, một động thái chưa từng thấy kể từ sau thời tên tội phạm khét tiếng Al Capone.

Còn tại San Diego, thẩm phán Larry Burns đã lập một hồ sơ chuyên xử lý các vụ án do băng đảng Sinaloa gây ra. Ông Burns là người đã kết án 14 thành viên cấp cao trong các băng đảng ma túy Mexico, trong đó có anh em nhà Arellano Felix khét tiếng với những án tù rất dài.

Một tòa án nữa mà Guzman có thể phải đối mặt là ở El Paso, nơi nhiều công dân Mỹ đã bị băng đảng Sinaloa bắt cóc qua biên giới và sát hại ở Ciudad Juarez, đến mức trưởng phòng DEA của El Paso đã tuyên bố các thành viên băng Sinaloa là “những kẻ ám sát và hành hình”.

Tên Guzman bị chuyển bằng trực thăng quân sự tới nhà tù

Thậm chí ở khu vực Brooklyn cách đó rất xa, phòng công tố New York cũng đã có một tuyên bố bất thường rằng họ muốn trực tiếp thẩm vấn Guzman về vai trò của tên này trong các vụ án ma túy tại khu vực Long Island, mặc dù cơ quan này chưa nhận được ý kiến chỉ đạo từ Washington.

Ông Michael Vigil, một cựu quan chức cấp cao của DEA, người nắm rõ thông tin về vụ bắt giữ Guzman cho biết: “Ngay giờ đây, Bộ Tư pháp đang ngồi bàn thảo với các công tố viên Mỹ để quyết định tên Guzman sẽ phải chịu án nặng nhất ở đâu và nên chuyển hắn đến thành phố nào để xét xử.”

Ông Vigil cho biết đa phần các cáo trạng của tòa án Mỹ truy tố Guzman về tội rửa tiền, ngoài ra còn có một số tội danh khác thường được áp dụng với những tên tội phạm băng đảng ở Mỹ hoạt động dưới dạng “tập đoàn tội phạm”.

Tên tội phạm nguy hiểm nhất thế giới có biệt danh “El Chapo” (Thằng Lùn) này được cho là đã bỏ túi hàng triệu hay thậm chí hàng tỉ đô-la bằng cách điều hành đường dây tội phạm của hắn bằng những biện pháp dã man nhất. Chính phủ Mỹ treo giải thưởng 5 triệu USD cho những người bắt giữ được “Thằng Lùn”.

Cũng giống như Mỹ, Mexico rất muốn truy tố và xét xử tên trùm tội phạm này với các tội danh buôn bán ma túy. Đối với chính quyền của Tổng thống Enrique Pena Nieto, việc bắt được Guzman được coi là một chiến tích phi thường trong cuộc chiến chống băng đảng ma túy đẫm máu ở nước này.

Hiện vẫn chưa rõ các tòa án ở Mỹ có cơ hội được xét xử Guzman hay không, bởi Mexico đã bày tỏ quyết tâm trừng phạt tên tội phạm này ở trong nước.

Hệ thống buồng giam trong "siêu nhà tù" ở Colorado, Mỹ

Ngoài ra, quy trình dẫn độ tội phạm giữa Mỹ và Mexico hiện vẫn còn có nhiều tranh cãi. Trong nhiều năm qua, một số tên trùm ma túy ở Mexico đã tìm mọi cách kháng cáo và khiếu kiện nhằm trì hoãn việc bị dẫn độ sang Mỹ xét xử.

Và nhiều khả năng Mexico, một quốc gia không có án tử hình sẽ không giao nộp bất cứ bị cáo nào cho nước khác nơi vẫn áp dụng án tử. Chỉ riêng với lý do này, Bộ Tư pháp Mỹ sẽ phải mất rất nhiều công sức để thuyết phục được phía Mexico rằng Mỹ sẽ không kết án tử hình đối với Guzman.

Hôm thứ Hai, các nguồn tin từ Mexico cho biết luật sư của Guzman đã nộp đơn chống lại khả năng tên trùm ma túy này bị dẫn độ sang Mỹ. Trong khi đó, người phát ngôn Nhà Trắng cho biết họ vẫn chưa có văn kiện chính thức nào về việc dẫn độ tên này từ Mexico sang Mỹ.

Nếu bị kết án tại Mỹ, rất có thể tên Guzman sẽ phải ngồi tù hết quãng đời còn lại mà không được ân xá tại một “siêu nhà tù” liên bang ở Colorado, nơi giam giữ những tên tội phạm sừng sỏ và nguy hiểm nhất thế giới.

song Phương chuyển