Phiếm Đàm, Đàm Chuyện...
MỘT ĐÊM QUA GA DIÊU TRÌ (1) _ Việt Nhân
MỘT ĐÊM QUA GA DIÊU TRÌ (1) _ Việt Nhân
(HNPĐ) Hôm nay đã là ngày thứ ba từ ngày xuôi nam, đoàn tàu dài gần hai mươi toa uốn mình theo đường đèo vượt Hải Vân hướng về Đà nẵng, con tàu cứ thế mà đi trong trời chiều. Những cái háo hức về Nam trong tôi như được thỏa, khi con tàu vượt qua nhà ga Huế, bấy giờ như cơn khát được nước mát làm dịu đi, tôi lấy lại được cái bình thường của kẻ vượt đường xa về thăm quê cũ, nay tuy chưa tới nhà nhưng coi như đã về đến ngõ. Tôi thèm một giấc ngủ, xoay người đồng chiều cùng Hậu, gác tay hai đứa đang dính vào nhau bởi chiếc còng đôi lên túi quần áo của anh, rồi ngã lưng xuống sàn tầu đầu gối lên túi quần áo mà nhắm mắt lại.
Tôi làm một giấc thật dài tới hơn nửa đêm, mới bât dậy bởi tiếng nhành cây, từ bờ rào nhà dân bên đường ray cọ vào thân tàu, tựa như có người dùng chổi mà quét - Tiếng động đó lại thêm hầu hết anh em đã dậy, ồn ào nói chuyện cùng nhau trong bóng đêm, nhìn qua khe vách trời ngoài kia cũng tối đen. Lay nhẹ cánh tay còng chung, anh Hậu ngầm ý cho tôi biết anh đang thức, tôi hỏi anh xem chúng tôi đã đến đâu, anh cho biết tàu đang đi vào nhà ga Diêu Trì, như vậy chúng tôi đã vào đến đất Qui nhơn, đoàn tàu đang giảm tốc độ rồi ngừng hẵn, chúng tôi nghe tiếng gió rít mạnh từng cơn phía ngoài thành xe, đám vệ binh rời toa tàu tụm nhau từng nhóm, hút thuốc nói chuyên, qua chúng mà anh em chúng tôi biết đã hơn hai giờ đêm.
Đoàn tầu chở tù cứ nằm yên như thế, đã có đến hơn tiếng đồng hồ, trên sân ga thỉnh thoảng vài bóng người lỡ độ đường co ro trong cái rét cuối đông, nhà ga vắng tanh không một khách vãng lai, còn tù thì ngồi trong toa chờ con tầu lăn bánh tiếp. Thời gian cứ thế trôi, trong toa bắt đầu có tiếng xầm xì bàn tán, không biết có chuyện gì xảy ra không, mà sao lâu quá con tầu không đi tiếp, ở các nhà ga khác con tàu có ngừng lâu như thế này đâu. Có anh tù nào đó phía cuối toa, dường như không nén được cái sốt ruột của mình, mà hỏi vọng ra ngoài với một anh cán binh, xem sao tầu không đi tiếp mà lại chờ quá lâu như vậy. Kết quả anh bị hắn quát bảo anh câm mồm, thấy thế một anh ngồi gần đấy chêm cho một câu “hỏi mà không đưa thuốc có cán thua là phải”, khiến cả toa cười rộ.
Đang trong khi chờ đợi đó, bỗng có lúc đoàn tàu nhúc nhích, giật tới giật lui, tiếng lanh canh va chạm như đang dồn toa, anh em nhốn nháo tưởng chừng như xe lại chuyển bánh. Nhưng không phải, nghe đâu người ta cắt đôi đoàn tầu và một chiếc đầu máy khác được điều đến kéo phần đuôi đó rời nhà ga, còn đoạn trước với đầu máy cũ chúng tôi thì vẫn nằm ì. Một sự gì đó đang đến mà chúng tôi chưa được biết, trong toa anh em yên lặng tìm lại giấc ngủ, Anh Hậu cũng thế, anh nói, tốt hơn nên chợp mắt thêm một tí, dầu sao chuyến đi vẫn đang còn trước mặt, tôi cũng cố dỗ giấc ngủ. Những tưởng cái thân xác mõi mệt sau chặng đường dài xuôi nam, thì giấc ngủ sẽ lại đến dễ dàng, nhưng sao cứ trằn trọc mãi, không ngủ được bực mình tôi lại ngồi dậy, Hậu hỏi sao không chợp mắt một chút đi cho khỏe, tôi trả lời anh rằng không biết sao không ngủ được, có lẽ hồi chiều ngủ đã đủ rồi chăng.
Sau bao năm mong được về Nam nay đã vượt vỹ tuyến 17, đã vào tới địa phận miền Nam rồi, sao tôi lại mang cái bồn chồn không yên trong dạ, chắc lại quá nôn nóng tới nơi mà như thế chăng. Trong cái mong con tàu tiếp tục lăn bánh, mà nhớ lại ngày ra Bắc hơn năm năm trước, cũng một thể này cũng hai người còng dính vào nhau, nhìn nhau mà thấy được nỗi lo trong mắt nhau theo vòng bánh xe lăn. Lúc đó nhìn cảnh vật giật lùi về phía sau, mà nghe được sự chia lìa cách xa lớn dần trong lòng, cái tan tác của gia đình, cái rứt rời khỏi những người thân, nó xót sa như những nhát dao sắc cắt vào da thịt. Có anh khi nhìn người ta biết anh khóc, tiếng khóc không thành tiếng, vì con mắt kẻ bại trận đỏ hoe, lại có anh trong tuyệt vọng, xin được đổi chổ ngồi để anh có thể đưa mắt nhìn ngược về phía sau như kẻ phải tha hương vọng về cố quốc.
Anh Hậu đã ngủ, tiếng thở đều của anh hòa cùng tiếng ngáy của các anh em khác, trong toa quá tối không nhìn rõ, nhưng cái im ắng của không gian, cho tôi biết anh em ngủ hầu hết, tôi xoay người nhìn xuống nhà ga. Ngoài kia trên sân ga đã có người đi lại bán buôn, những người này giống như những người tôi đã thấy trong những nhà ga đã đi qua, cũng vẫn tay xách những ấm nước, cùng nách cặp rổ hàng rong không biết những thức gì trong đó. Có lẽ còn quá sớm nên chưa thấy họ rao hàng, chỉ có người mang trên vai cái sào ngắn với những áo cùng quần phất phơ như đôi cánh tay bơi trong gió thì không cần rao ta cũng biết được họ buôn quần áo cũ. Cái lạnh của đêm vẫn chưa tan, ánh sáng của ngày cũng chưa tới, khiến người qua lại nhà ga thêm co ro, trong cái ánh sáng mù mờ của ngọn đèn đường, trông họ không khác gì những người gù.
Khác với những bóng qua lại đó, có bóng một lớn một nhỏ, đang ngồi nép vào ngách cửa nhà ga tránh gió, có lẽ họ đã có đó từ lâu, cũng có thể họ đã ngủ ở đó và vì nhà ga thiếu ánh sáng nên tôi không biết được sự có mặt của họ, cho đến khi bước chân của những kẻ bán buôn, đánh thức họ dậy. Khoảng cách từ toa tầu tôi ngồi, đến chổ họ khoảng chừng mươi thước, đó là một người đàn ông già và một đứa trẻ, đứa trẻ vừa choàng dây là đã nghe nó khóc thút thít, nó rọ rạy và rúc vào lòng người ông. Trong đêm im vắng tiếng đứa trẻ khóc rõ mồn một, -Con đói quá Nội ơi, có tiếng người ông dổ dành cháu, -Ráng đi con, mai mình về tới nhà rồi nội cho con ăn…, đứa trẻ vẫn i ỉ khóc, người ông như cố dỗ dành đứa cháu, -Ráng thêm một ngày nữa thôi… -Nhưng con đói quá… con lạnh quá Nội ơi…-Mình đâu còn tiền đâu con…để nội ôm con cho con ấm nghen...
Trong đêm thanh vắng, tiếng đứa trẻ khóc đòi ăn nghe sao quá não lòng, chắc nó đâu khoảng sáu bảy tuổi gì đó, nó cứ thút thít mãi, mặc dù người ông vẫn ôm kín lấy cháu, truyền hơi ấm cho nó. Tội cho đứa trẻ nó còn quá nhỏ nên có biết đâu cái đói thì luôn đi đôi với cái lạnh, bụng trống thì có gì để sinh nhiệt mà làm ấm cái thân, nhưng ông nó thì biết, tôi thầy ông ôm nó như chặt hơn để truyền thêm hơi ấm cho nó, ông cũng đói lạnh như nó. Người bán hàng rong đặt cái rổ xuống kế bên hai ông cháu, mời ông mua xôi, ông không trả lời chỉ ôm riết lấy thằng bé, nó vẫn thút thít khóc trong vòng tay ông ôm.
-Ông đi đâu về vậy?…-Tôi đưa thằng cháu đi thăm cha nó sĩ quan Ngụy học tập ở Ái Tử Bình Điền ngoài Huế về, cha nó bịnh nặng lắm muốn nhìn con lần cuối, tội nghiệp ngày nó đi tù thằng này mới biết bò…-Mẹ nó đâu không đi, mà chỉ có hai ông cháu dắt díu nhau vậy?…- Nó đi lấy chồng khác rồi, bỏ thằng nhỏ cho tôi nuôi khi còn chưa biết nói…-Rồi ông đi về đâu…-Tui về Phan thiết…-Vậy ông hết tiền rồi làm sao mà về được tới trong đó, đường còn xa lắm mà…-Có người thương đã mua cho ông cháu tôi vé tàu chuyến đi sáng mai về Phan thiết...-Vậy ông còn dư tiền để mua đồ ăn cho thằng nhỏ không…-Không còn một xu…
Việt Nhân (HNPĐ)
MỘT ĐÊM QUA GA DIÊU TRÌ (1) _ Việt Nhân
MỘT ĐÊM QUA GA DIÊU TRÌ (1) _ Việt Nhân
(HNPĐ) Hôm nay đã là ngày thứ ba từ ngày xuôi nam, đoàn tàu dài gần hai mươi toa uốn mình theo đường đèo vượt Hải Vân hướng về Đà nẵng, con tàu cứ thế mà đi trong trời chiều. Những cái háo hức về Nam trong tôi như được thỏa, khi con tàu vượt qua nhà ga Huế, bấy giờ như cơn khát được nước mát làm dịu đi, tôi lấy lại được cái bình thường của kẻ vượt đường xa về thăm quê cũ, nay tuy chưa tới nhà nhưng coi như đã về đến ngõ. Tôi thèm một giấc ngủ, xoay người đồng chiều cùng Hậu, gác tay hai đứa đang dính vào nhau bởi chiếc còng đôi lên túi quần áo của anh, rồi ngã lưng xuống sàn tầu đầu gối lên túi quần áo mà nhắm mắt lại.
Tôi làm một giấc thật dài tới hơn nửa đêm, mới bât dậy bởi tiếng nhành cây, từ bờ rào nhà dân bên đường ray cọ vào thân tàu, tựa như có người dùng chổi mà quét - Tiếng động đó lại thêm hầu hết anh em đã dậy, ồn ào nói chuyện cùng nhau trong bóng đêm, nhìn qua khe vách trời ngoài kia cũng tối đen. Lay nhẹ cánh tay còng chung, anh Hậu ngầm ý cho tôi biết anh đang thức, tôi hỏi anh xem chúng tôi đã đến đâu, anh cho biết tàu đang đi vào nhà ga Diêu Trì, như vậy chúng tôi đã vào đến đất Qui nhơn, đoàn tàu đang giảm tốc độ rồi ngừng hẵn, chúng tôi nghe tiếng gió rít mạnh từng cơn phía ngoài thành xe, đám vệ binh rời toa tàu tụm nhau từng nhóm, hút thuốc nói chuyên, qua chúng mà anh em chúng tôi biết đã hơn hai giờ đêm.
Đoàn tầu chở tù cứ nằm yên như thế, đã có đến hơn tiếng đồng hồ, trên sân ga thỉnh thoảng vài bóng người lỡ độ đường co ro trong cái rét cuối đông, nhà ga vắng tanh không một khách vãng lai, còn tù thì ngồi trong toa chờ con tầu lăn bánh tiếp. Thời gian cứ thế trôi, trong toa bắt đầu có tiếng xầm xì bàn tán, không biết có chuyện gì xảy ra không, mà sao lâu quá con tầu không đi tiếp, ở các nhà ga khác con tàu có ngừng lâu như thế này đâu. Có anh tù nào đó phía cuối toa, dường như không nén được cái sốt ruột của mình, mà hỏi vọng ra ngoài với một anh cán binh, xem sao tầu không đi tiếp mà lại chờ quá lâu như vậy. Kết quả anh bị hắn quát bảo anh câm mồm, thấy thế một anh ngồi gần đấy chêm cho một câu “hỏi mà không đưa thuốc có cán thua là phải”, khiến cả toa cười rộ.
Đang trong khi chờ đợi đó, bỗng có lúc đoàn tàu nhúc nhích, giật tới giật lui, tiếng lanh canh va chạm như đang dồn toa, anh em nhốn nháo tưởng chừng như xe lại chuyển bánh. Nhưng không phải, nghe đâu người ta cắt đôi đoàn tầu và một chiếc đầu máy khác được điều đến kéo phần đuôi đó rời nhà ga, còn đoạn trước với đầu máy cũ chúng tôi thì vẫn nằm ì. Một sự gì đó đang đến mà chúng tôi chưa được biết, trong toa anh em yên lặng tìm lại giấc ngủ, Anh Hậu cũng thế, anh nói, tốt hơn nên chợp mắt thêm một tí, dầu sao chuyến đi vẫn đang còn trước mặt, tôi cũng cố dỗ giấc ngủ. Những tưởng cái thân xác mõi mệt sau chặng đường dài xuôi nam, thì giấc ngủ sẽ lại đến dễ dàng, nhưng sao cứ trằn trọc mãi, không ngủ được bực mình tôi lại ngồi dậy, Hậu hỏi sao không chợp mắt một chút đi cho khỏe, tôi trả lời anh rằng không biết sao không ngủ được, có lẽ hồi chiều ngủ đã đủ rồi chăng.
Sau bao năm mong được về Nam nay đã vượt vỹ tuyến 17, đã vào tới địa phận miền Nam rồi, sao tôi lại mang cái bồn chồn không yên trong dạ, chắc lại quá nôn nóng tới nơi mà như thế chăng. Trong cái mong con tàu tiếp tục lăn bánh, mà nhớ lại ngày ra Bắc hơn năm năm trước, cũng một thể này cũng hai người còng dính vào nhau, nhìn nhau mà thấy được nỗi lo trong mắt nhau theo vòng bánh xe lăn. Lúc đó nhìn cảnh vật giật lùi về phía sau, mà nghe được sự chia lìa cách xa lớn dần trong lòng, cái tan tác của gia đình, cái rứt rời khỏi những người thân, nó xót sa như những nhát dao sắc cắt vào da thịt. Có anh khi nhìn người ta biết anh khóc, tiếng khóc không thành tiếng, vì con mắt kẻ bại trận đỏ hoe, lại có anh trong tuyệt vọng, xin được đổi chổ ngồi để anh có thể đưa mắt nhìn ngược về phía sau như kẻ phải tha hương vọng về cố quốc.
Anh Hậu đã ngủ, tiếng thở đều của anh hòa cùng tiếng ngáy của các anh em khác, trong toa quá tối không nhìn rõ, nhưng cái im ắng của không gian, cho tôi biết anh em ngủ hầu hết, tôi xoay người nhìn xuống nhà ga. Ngoài kia trên sân ga đã có người đi lại bán buôn, những người này giống như những người tôi đã thấy trong những nhà ga đã đi qua, cũng vẫn tay xách những ấm nước, cùng nách cặp rổ hàng rong không biết những thức gì trong đó. Có lẽ còn quá sớm nên chưa thấy họ rao hàng, chỉ có người mang trên vai cái sào ngắn với những áo cùng quần phất phơ như đôi cánh tay bơi trong gió thì không cần rao ta cũng biết được họ buôn quần áo cũ. Cái lạnh của đêm vẫn chưa tan, ánh sáng của ngày cũng chưa tới, khiến người qua lại nhà ga thêm co ro, trong cái ánh sáng mù mờ của ngọn đèn đường, trông họ không khác gì những người gù.
Khác với những bóng qua lại đó, có bóng một lớn một nhỏ, đang ngồi nép vào ngách cửa nhà ga tránh gió, có lẽ họ đã có đó từ lâu, cũng có thể họ đã ngủ ở đó và vì nhà ga thiếu ánh sáng nên tôi không biết được sự có mặt của họ, cho đến khi bước chân của những kẻ bán buôn, đánh thức họ dậy. Khoảng cách từ toa tầu tôi ngồi, đến chổ họ khoảng chừng mươi thước, đó là một người đàn ông già và một đứa trẻ, đứa trẻ vừa choàng dây là đã nghe nó khóc thút thít, nó rọ rạy và rúc vào lòng người ông. Trong đêm im vắng tiếng đứa trẻ khóc rõ mồn một, -Con đói quá Nội ơi, có tiếng người ông dổ dành cháu, -Ráng đi con, mai mình về tới nhà rồi nội cho con ăn…, đứa trẻ vẫn i ỉ khóc, người ông như cố dỗ dành đứa cháu, -Ráng thêm một ngày nữa thôi… -Nhưng con đói quá… con lạnh quá Nội ơi…-Mình đâu còn tiền đâu con…để nội ôm con cho con ấm nghen...
Trong đêm thanh vắng, tiếng đứa trẻ khóc đòi ăn nghe sao quá não lòng, chắc nó đâu khoảng sáu bảy tuổi gì đó, nó cứ thút thít mãi, mặc dù người ông vẫn ôm kín lấy cháu, truyền hơi ấm cho nó. Tội cho đứa trẻ nó còn quá nhỏ nên có biết đâu cái đói thì luôn đi đôi với cái lạnh, bụng trống thì có gì để sinh nhiệt mà làm ấm cái thân, nhưng ông nó thì biết, tôi thầy ông ôm nó như chặt hơn để truyền thêm hơi ấm cho nó, ông cũng đói lạnh như nó. Người bán hàng rong đặt cái rổ xuống kế bên hai ông cháu, mời ông mua xôi, ông không trả lời chỉ ôm riết lấy thằng bé, nó vẫn thút thít khóc trong vòng tay ông ôm.
-Ông đi đâu về vậy?…-Tôi đưa thằng cháu đi thăm cha nó sĩ quan Ngụy học tập ở Ái Tử Bình Điền ngoài Huế về, cha nó bịnh nặng lắm muốn nhìn con lần cuối, tội nghiệp ngày nó đi tù thằng này mới biết bò…-Mẹ nó đâu không đi, mà chỉ có hai ông cháu dắt díu nhau vậy?…- Nó đi lấy chồng khác rồi, bỏ thằng nhỏ cho tôi nuôi khi còn chưa biết nói…-Rồi ông đi về đâu…-Tui về Phan thiết…-Vậy ông hết tiền rồi làm sao mà về được tới trong đó, đường còn xa lắm mà…-Có người thương đã mua cho ông cháu tôi vé tàu chuyến đi sáng mai về Phan thiết...-Vậy ông còn dư tiền để mua đồ ăn cho thằng nhỏ không…-Không còn một xu…
Việt Nhân (HNPĐ)
