Thân Hữu Tiếp Tay...
MỘT NGÀY ĐẾN THÀNH PHỐ CÔ NHÁC LA VILLE DE COGNAC CỦA NƯỚC PHÁP - ANH PHƯƠNG
Tiếp theo bài viết Chai Rượu cognac Courvoisier và ký giả Thái Dương.
Cách đây 22 năm cũng vào đúng tháng 12 (5-20) dương lịch, tôi có chuyến du lịch và thăm bạn bè rất thân tại Pháp và Hoà Lan (nổi tiếng hoa Tulip to đẹp nhiều màu sắc bắt mắt trồng ở nhiều công viên, đặc biệt công viên Keukenhof có tổ chức hàng năm - tháng 4-5 Tulip International Festival, một Hội Chợ quốc tế hoa Tulip trang trọng vĩ đại hoành tráng nhứt trên thế giới).
Nhân cuộc thăm viếng này, anh Dương Văn Lợi cùng gia đình có đưa tôi đi cả ngày đến thành phố Cognac và Jarnac, vương quốc của 6 loại rượu mạnh hương vị thơm ngon đậm đà nổi tiếng trên thế giới mà thế hệ chúng tôi khi còn ở Việt Nam rất ưa thích.
* Anh Dương Văn Lợi 93 tuổi - 2025, kỹ sư công chánh, thi hành lệnh tổng động viên, nhập ngũ khoá 12 Thủ Đức, tù cải tạo, ra tù cùng vài người bạn tổ chức đánh cấp chiếc trực thăng của Bộ Chánh Trị cộng sản ngay tại phi trường Bạch Mai - Hà Nội bay sang Tàu. Anh Lợi tỵ nạn chánh trị tại Pháp, tác giả tập bút ký L'Hélicoptère de la Liberté - tiếng Việt: Hà Nội Báo Động Đỏ, có nhiều bài tường thuật và audio video trên google.
La ville de Cognac hay the Town of Cognac là địa danh đặt bản doanh 6 nhãn hiệu rượu cô nhác nổi tiếng không những của Pháp mà cả trên thế giới, cách Thủ Đô Paris khoảng 400 cây số (250 miles) về hướng Tây Nam, (bản đồ đính kèm). Địa danh này có lịch sử mấy trăm năm là nơi hình thành một làng (le village) hay còn gọi là một thành phố (la ville) cũng là khu du lịch thu hút quý ông ưa thích cái hương vị đậm đà đê mê của nàng tiên Cognac.
Tại thành phố Cognac (+Jarnac) có 6 khu trồng nho bạt ngàn dành riêng cho 6 loại rượu cognac (brandy - eau-de-vie) nổi tiếng trên thế giới: Hennessy, Martel, Remy Martin, Otard, Camus. Năm nhãn hiệu rượu cô nhác này có những vườn nho chiếm một diện tích rộng lớn cạnh nhau. Riêng nhãn hiệu cognac Courvoisier lại "cô đơn" biệt lập ở một vị trí cách xa Cognac - 5 lò sản xuất bạn - 15 cây số Đông Nam của thành phố Cognac (khoảng cách như Thủ Đô Sài Gòn - Thủ Đức).
Thế hệ người Việt (nam) tại quê nhà, đặc biệt từ năm 1954 trở về trước, hay có thể nói cả thời gian trở về sau trước năm 1975, giới công chức, trí thức có học vấn và đi làm việc có tiền lương kha khá, trong các bữa tiệc hay bữa ăn hàng ngày, đặc biệt là ngày cuối tuần hay ngày lễ. Dù là giới trung lưu chưa phải là đại gia hay quan chức cao cấp, khi có món ăn ngon thường dùng làm chất đưa cay cho loại rượu cô nhác (cognac) hay rượu vang (wine) của Pháp. Giới bình dân, nông dân, công nhân, quý ông cũng có thú vui và tìm nguồn cảm hứng khi có món ăn ngon với bia hoặc "nước mắt quê hương" ba xi đế, nếp than hay rượu thuốc "ông uống bà khen (hay chê)" cũng giúp thêm sự hưng phấn tiếp sức cho cuộc tranh tài vật lộn đêm khuya.
Nói đến rượu mạnh cô nhác, tôi thích loại rượu này từ khi biết thưởng thức lúc tuổi trên 20 đang sinh sống tại Thủ đô Sài Gòn. Từ đó tôi mơ ước có ngày mình sẽ tìm hiểu tại cái nôi sản xuất cũng như nguồn gốc, lịch sử của loại rượu nổi tiếng cognac.
Vật đổi sao dời, ba chìm bảy nổi sáu cái linh đinh hơn ba thập kỷ. Đặc biệt là sau những tháng ngày trong trại tù cải tạo khổ sai, may mắn không chết và một may mắn khác vĩ đại được sang Mỹ diện tỵ nạn chánh trị HO. Phải mất hơn 10 năm đổi đời trong sinh kế cũng phải "làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm", một ngày vừa đi học vừa đi làm cả những đêm khuya hai ba dốp mới có đủ tiền cho sinh hoạt "cơm áo gạo tiền". Thời gian đầu ở Mỹ cũng "lao động" vất vả, nhưng ăn no mặc ấm, đi làm bằng xế nổ bốn bánh chỉ sau vài tháng đến Mỹ, khi có bằng lái xe. Trong tù cải tạo, cũng với khẩu hiệu làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm, lao động vất vả khổ cực trăm bề mà không bao giờ có một bữa ăn no dù là ăn khoai mì (sắn) thay cơm, cá thịt kể cả nước mắm gần như đã biến mất suốt gần 10 năm lao tù nghiệt ngã. Còn ở Mỹ 10 năm đầu sau gần một năm có trợ cấp xã hội cũng đủ sống, rồi cũng phải lao động vất và vừa học ngôn ngữ bản xứ vừa bươn chải với hai ba dốp mới đảm bảo cho vấn đề "cơm áo gạo tiền". Ở Hoa kỳ quả thật là một thiên đàng đặc biệt dành cho những người có thu nhập thấp, người cao niên, tàn tật, trẻ con và những diện tỵ nạn hợp pháp, đau ốm được chửa trị hoàn toàn miễn phí và đặc biệt tạo cơ hội cho mọi người làm lại cuộc đời.
Khi cuộc sống khá đầy đủ ăn ngon mặc đẹp lại nẩy sinh cái thú, sở thích thưởng thức rượu cô nhác của tôi năm xưa cũng trổi dậy từ thời điểm này và sự ao ước thấm sâu trong tâm trí tôi muốn tận mắt nhìn thấy cái "làng Cognac" của nước Pháp. Còn ở tỉnh Bordeaux của Pháp là vương quốc "cất" chế biến sản xuất nhiều loại rượu vang (wine) và champagne cũng nổi tiếng trên thế giới. Nhưng, ngày nay, vương quốc rượu vang của Bordeaux phải chào thua thành phố Napa của California, tiểu bang vàng mà gia đình tôi chọn Thủ phủ Sacramento làm quê hương thứ hai.
Rượu vang Mỹ không những phẩm chất cao, có nhiều loại vang Napa chất lượng ngon thơm đậm đà vượt trội hơn vang sản xuất ở tỉnh Bordeaux của Pháp. Không những rượu vang Mỹ ngon mà sản xuất đại trà với số lượng cao của Napa và các thành phố lân cận như Sonoma, kể cả các thành khác như Lodi, Stockton, Elk Grove... Cả miền Bắc California, đất rộng lại có thổ nhưỡng thích hợp cho các loại nho với thân to, nhiều nhánh và nhiều trái hơn hẳn các vườn nho của thành phố Cognac và ở tỉnh Bordeaux của Pháp. Chỉ riêng miền Bắc California sản xuất rượu vang với số lượng cao ngất ngưỡng hơn cả Âu Châu hợp lại.
Nguồn gốc của rượu cô nhác phát sinh từ cách cất rượu Whisky của Anh (đúng hơn là Scotland). Những nhà sản xuất rượu whisky từ Anh (Tô Cách Lan & Ái Nhĩ Lan - Scotland và Ireland) mang công thức chế biến loại rượu whisky bản địa sang Pháp và cải tiến thành một thương hiệu khác cho phù hợp với phong thái của người Pháp với cái tên cognac vì sản xuất tại Thành phố Cognac. Như vậy cha đỡ đầu của cognac là whisky. Lúc ban đầu rượu cognac thường được tiêu thụ của những người Anh đang sinh sống tại Pháp thay vì dùng rượu whisky của chính quốc mình.
Từ ban sơ đó, kỹ thuật chế biến rượu cognac có vị ngọt hơn whisky, cách lưu trữ trong thùng gỗ sồi và cách đóng chai cũng như cách dự trữ trong hầm chứa với nhiệt độ chuẩn mực sẽ làm cho chất lượng thêm hương vị thơm ngon rất đặc trưng của rượu cognac khác với rượu whisky. Cognac càng cũ, tuổi càng cao thời gian càng ủ lâu là các loại rượu quý hiếm rất khó tìm và giá cao ngất ngưỡng trên trời.
(Google - Since in the early days of Cognac production it was the British who were the main consumers and also became some of the main producers of Cognac, using techniques acquired from the distillation of whisky, etc.).
Giá trị, chất lượng cao của rượu cognac, ngoài cách cất rượu với loại nho tốt hảo hạng, đóng thùng vô chai đúng cách và bảo quản thật tốt và đặc biệt thời gian lâu càng tăng thêm độ ngon và giá trị của từng loại rượu.
Trên nhãn hiệu của chai rượu cognac có in thêm nhóm chữ VS, VSOP, XO... có nghĩa gì?
Tôi rất thắc mắc khi chưa biết nguồn gốc và lịch sử của rượu cognac. Tại sao một loại rượu có tên Pháp cognac sản xuất tại Pháp mà trên chai rượu lại viết chữ tắt "bí hiểm" như VS, VSOP, XO... Trên nhãn hiệu Cognac được đánh giá là ngon, thật ngon đến thật hảo hạng chỉ qua các chữ VS, VSOP, XO hay hiện nay lại xuất hiện thêm các loại cognac cao cấp khác như XXO - Cordon Blue... và giá tiền của chai rượu có các nhóm chữ này cũng thay đổi rõ nét. Các chữ viết tắt đó không phải chữ Pháp mà là chữ Anh, thật kỳ quặc.
Một chai rượu cognac với 6 nhãn hiệu chúng ta biết qua 3 loại hạng khác nhau. Thí dụ một chai cognac Hennessy có chữ VS (750ml), giá 35 USD, cũng chai rượu Hennessy có chữ VSOP giá cao hơn vài chục và nếu có chữ XO, giá cao hơn gắp nhiều lần khoảng 170 USD. Cũng cùng loại rượu có tên Hennessy, Courvoisier, Martell, Remy Martin, Otard, Camus đều có thêm một trong ba nhóm chữ (cụm từ) VS,VSOP, XO, chất lượng rượu trong chai khác nhau rất xa. Một điều ngạc nhiên mà cũng thú vị, rượu Pháp sản xuất tại Pháp mà thang điểm giá trị chất lượng lại là chữ Anh. Chữ VS viết tắt Very Special (hay Superior) - VSOP viết tắt Very Special Old Pale và chữ XO là eXtra Old cực kỳ già, có tuổi thọ thuộc loại già gân.
Loại rượu cognac VS có tuổi thọ ít nhất 2 năm, cognac VSOP có tuổi thọ từ 4 năm và cognac XO có tuổi vượt xa cái mốc 4 năm, càng cao càng lâu càng ngon và càng có giá trị. Thí dụ một chai rượu XO có giá bán khác biệt một trời một vực có niên đại vài chục năm đến vài trăm năm. Chai cognac XO hiện nay giá hời nhứt khoảng $170 chưa tính thuế (cộng chung gần $200). Nếu có niên đại bốn năm chục năm giá bán có thể lên cả ngàn đô và lâu hơn, "già hơn" (hàng trăm năm) giá cả triệu đô trở lên vì loại rượu quý hiếm tìm mua rất khó... Như vậy, (nói thêm cho vui) các cụ già từ U 80, 90,100 trở lên chúng ta chớ khinh thường càng già càng dẽo càng dai càng cứng cựa và có giá trị dễ sợ. (Amen).
Rượu cognac xuất xứ và nổi tiếng từ vài trăm năm, từ trước thế kỷ 19.
Chữ viết tắt trên các chai rượu cognac VS, VSOP, XO (và bây giờ có thêm loại rượu XXO hay Martell Cordon Blue cao cấp hơn XO) có từ năm 1817 dưới thời Prince of Wales (later King George IV). Về ngữ vựng chữ pale trong nhóm chữ VSOP - Very Special Old Pale có đến nhiều nghĩa khi được xem là tĩnh từ-adjective hay danh từ-noun hoặc động từ-verb. vững Cgy: The ale" name refers to the cognac not being colored or sChúng Cta tìm hiểuweetened with
The word "pale" has multiple meanings: as an adjective, it means light in color, faint, or weak; as a verb, it can mean to lose color or become faint; and as a noun, it can refer to a fence made of stakes or the territory enclosed by such a fence. The phrase "pale" in the context of "old pale" likely refers to "pale ale," a type of beer, or it can mean something that is "old and pale" in color, or even to the term "palae-" which means old or ancient.
Lịch sử của rượu cognac. Tên thành phố Cognac có từ trước thế kỷ 19 nguyên là cơ quan quân sự quan trọng (nay còn một căn cứ huấn luyện quy mô của ngành Không quân). Sau những biến đổi vì các cuộc chiến, đến năm 1526 có một liên minh quân sự gọi War of the League of Cognac dưới thời Vua King Francis I. Thành phố Cognac được tham gia vào mua bán muối (salt) dọc theo sông Charente, Và cũng từ đó, vùng Cognac mở mang và sản xuất rượu vang và rượu mạnh.
Như vậy, khởi thuỷ tên Cognac là một địa danh sau trở thành tên của 6 thương hiệu rượu mạnh Cognac của nước Pháp (và cũng có nhiều nhãn hiệu rượu cô nhác khác kém chất lượng sản xuất ở các thành phố khác, như cognac Napoleon...)
Thành phố Cognac nằm trong tỉnh Angoumois - Cognac in province of Angoumois (1789).
(Cognac was part of the historic French province of Angoumois. In 1790, following the French Revolution that began the year before, the provinces were abolished and Angoumois became part of the newly created department of Charente).
Cách chưng cất rượu cognac qua một chu trình tinh tế và cẩn trọng, tại thành phố Cognac có trung tâm trưng bày quanh năm các sản phẩm rượu cognac. Một điều khá buồn cười và cũng rất ngạc nhiên, tại phòng trưng bày cognac Martell. Sau khi được hướng dẫn "tham quan" các hầm, các thùng sồi chứa rượu, các chai rượu quý hiếm có tuổi mấy trăm năm. Chúng tôi đến quày tiếp tân hỏi cô đầm trẻ khá đẹp phụ trách phòng trưng bày các loại rượu Martell, mua một chai Martell XO với giá $120 USD (2003) vì tôi không có tiền Euro nên phải chuyển đổi qua tiền USD. Tôi nêu thắc mắc, cũng chai rượu XO ở Mỹ, thời điểm 2003 giá khoảng $80 chưa tính thuế (bây giờ giá gấp đôi). Cô tiếp viên vui vẻ và lịch sự giải đáp, tất cả sản phẩm rượu xuất cảng đều có giá ưu đãi đặc biệt vì vừa bán vừa quảng cáo cho dòng rượu của Pháp cạnh tranh với các nước khác...
Rất tiếc, tôi ưa thích nhứt loại cognac Courvoisier mà đã xế chiều, xe chở chúng chỉ chạy chậm trước của chính của hảng rượu courvoisier, không có dịp vào trong chỗ trưng bày để quan sát mà "vẫy tay vẫy tay chào nhau" tạm biệt, vội vã trở về Paris.
Cognac is a unique spirit in that it is double-distilled. This process can be viewed in one of the many "Grande Marque" Cognac houses which all have visitor centres. Most central in the town are Hennessy, Martell, Otard, Camus and Remy Martin. About 15 km (9 mi) east of Cognac is Jarnac, home to Courvoisier (sát cạnh thành phố Cognac, vì vậy các tua du lịch Cognac bao gồm luôn thành phố Jarnac).
Ở Pháp có hai vùng trồng nho nhiều nhứt và sản xuất rượu từ trái nho chín là Bordeaux và Cognac, đặc biệt là tỉnh Bordeaux, vườn nho như có khắp nơi, nhưng thua xa một trời một vực các vườn nho của miền Bắc California. Từ thành phố Cognac đến Bordeaux cách xa 120 cây số.
* The Cognac region is located in southwestern France, primarily in the departments of Charente and Charente-Maritime. Centered around the town of Cognac itself, the region lies approximately 120 kilometers (75 miles) north of Bordeaux.
NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ THÀNH PHỐ VÀ RƯỢU COGNAC
* Hàng năm thành phố Cognac đều có tổ chức hội chợ, triển lãm rượu cognac. Hội chợ đầu tiên bắt đầu từ năm 1996 (đến 2026 có 30 lần hội chợ Cognac).
* Paris - Cognac dài 400 km (có tài liệu nói 504 km). Lái xe mất 5 giờ 5 phút - Đi đường sắt cao tốc mất 2 giờ 43 phút - Đi xe buýt 15 giờ.
* Thành phố Cognac là vương quốc của 5 loại rượu cognac: Hennessy, Martell, Remy Martin, Otard, Camus và nơi sản xuất rượu cognac Courvoisier ở thành phố Jarnac, cách thành phố Cognac 15 km.
* Đặc biệt của sản phẩm rượu cognac Courvoisier chỉ sử dụng nho trồng tại vườn nho riêng của họ mà thôi. Từ ngày đầu sản xuất courvoisier cho đến nay, không mua nho ngoài vùng Jarnac. Hãng sản xuất courvoisier chỉ muốn giữ cách chế biến và hương vị đặc trưng từ ngày đầu và mãi mãi...
* Trong các loại rượu cognac nổi tiếng từ VS, VSOP và XO hay Cordon Blue, tôi đã có uống trừ cognac Otard mà tôi chưa biết mặt mũi nó ra sao, tôi sẽ cố gắng tìm mua uống thử cho trọn gói cognac nổi tiếng.
CÁC LOẠI RƯỢU NỔI TIẾNG TRÊN THẾ GIỚI (Google)
Theo thang đánh giá các loại rượu có đến 10 nhãn hiệu từ rượu cognac, whisky, Vodka, rượu vang (Wine). Tôi chỉ đưa ra vài loại rượu biểu tượng...
Tequila Ley 925
Đầu tiên nằm trong danh sách rượu vang đắt nhất thế giới, luôn phải kể đến là dòng Tequila Ley 925 (hay Tequila Ley 925 the Diamond Sterling Bottle) với vỏ bọc kim cương là một trong những chai rượu vang đắt nhất thế giới với mức giá có thể lên tới 3.5 triệu đô (tương đương với hơn 79.5 tỉ đồng VN) tính đến thời điểm hiện tại thì vẫn chưa có bất kỳ loại chai rượu mạnh trên thế giới có thể phá vỡ được kỷ lục của sản phẩm này.
Tequila Ley .925's "Diamond Sterling" bottle refers to its ultra-luxury, record-breaking tequila presentation, featuring a decanter made from pure platinum and white gold, adorned with thousands of real diamonds (around 4,000-6,400), with the most famous version valued at $3.5 million. The bottle houses a premium, aged 100% blue agave tequila, but its immense value comes from the handcrafted precious metal and gem-encrusted vessel, representing ultimate exclusivity and luxury in spirits.
Tequila Inside: A high-quality, aged 100% Blue Weber Agave tequila (often Extra Añejo) from Jalisco, Mexico.
Value: The bottle itself is the main attraction, with the most famous version holding a $3.5 million price tag.
Tequila Ley .925: A Toast to Tradition and Craftsmanship
Oct 21, 2025 — Ley Diamante, Tequila Ley 925 bottle features 4,000 diamonds totaling 18.5 carats. * Crafted in the elevated terrain...
Cognac Henri IV Dudognon
Rượu Cognac trong chai có độ tuổi trên 100 năm và là loại cực kì hiếm có. Phần vỏ chai nặng 8kg được làm bằng chất liệu vàng 24K và bạch kim, ngoài ra Cognac Henri IV Dudognon còn được đính thêm 6.500 viên kim cương có giấy chứng nhận chỉ như vậy thôi cũng đã đủ thấy được sự sang trọng và xa hoa mà dòng rượu này mang lại.
Vào tháng 4 năm 2014 trong một danh sách thống kê đã chỉ ra top 10 chai rượu đắt nhất trên thế giới thì chai rượu Henri IV Dudognon với dung tích 1000ml cùng độ cồn là 41% đã nhanh chóng được xếp vào vị trí thứ 2 với mức giá là 2 triệu đô/1000ml.
Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne
Tiếp theo, top 3 trong danh sách chính là chai Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne có cùng đồng mức giá là 2 triệu đô tương tự với chai Henri IV Dudognon.
Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne
Chai rượu đắt giá trên thế giới này thường sẽ được bọc trong vỏ platinum và vàng nguyên chất 24 carat cùng với 6.500 viên kim cương của hãng trang sức nổi tiếng là Jose Davalos. Thông thường, Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne sẽ chứa 1000ml rượu Cognac được chưng cất và ngâm ủ xuyên suốt trên 100 năm tuổi.
Russo – Baltique
Mặt trước của chai rượu thường sẽ được trang trí bằng da và có một bản sao của tấm giảm nhiệt được sử dụng cho xe Russo – Baltique. Nắp chai sẽ có hình con đại bàng của Nga cùng lớp vỏ ngoài nạm kim cương. Russo – Baltique xứng đáng là chai rượu đẹp nhất thế giới với thiết kế vô cùng độc đáo và mới lạ mà không có một sản phẩm nào có thể làm tương tự.
Mendis Coconut Brandy
Mendis International là một trong những hãng rượu đầu tiên, tiên phong trong việc sản xuất các loại rượu Brandy dừa trên thế giới. Công ty này đã tạo ra các loại rượu đặc biệt Brandy dừa với số lượng giới hạn và có mức giá niêm yết bán trên toàn cầu là 1 triệu USD.
Mendis Coconut Brandy
Những chai rượu Brandy dừa đầu tiên còn có tên gọi là “chai rượu triệu đô” và được ưu ái khi in cả ngày tháng, số hiệu cũng như chữ ký của người sáng lập thương hiệu rượu nổi tiếng Mendis là ông WM Mendis. Sẽ thật là may mắn nếu như bất kỳ một ai có thể sở hữu được chai rượu quý giá này.
Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve
Janet Sheed Roberts Reserve là một trong những loại rượu thuộc dòng rượu Whisky thượng hạng và quý hiếm nhất, chúng được sản xuất bởi nhà máy rượu Glenfiddich tại Scotland. Hãng chỉ sản xuất đúng 15 chai trong năm 1955 khiến cho sản phẩm này trở nên đắt giá và quý hiếm nhất hiện nay.
Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve
Không chỉ vậy, hãng chỉ tung ra thị trường 11 chai duy nhất dành cho những quý ông nào may mắn nhất sở hữu được sản phẩm và điều này cũng sẽ khiến giá của chúng lên tới 70.000 đô la hay 72.000 đô la. Ngoài ra, có những chai Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve còn được bán với giá cao nhất lên đến 94.000 đô la tại một phiên đấu giá nằm ở thành phố New York.@
Anh Phương Trần Văn Ngà
(Dec. 2025 - Tel: 916.519.8961)
MỘT NGÀY ĐẾN THÀNH PHỐ CÔ NHÁC LA VILLE DE COGNAC CỦA NƯỚC PHÁP - ANH PHƯƠNG
Tiếp theo bài viết Chai Rượu cognac Courvoisier và ký giả Thái Dương.
Cách đây 22 năm cũng vào đúng tháng 12 (5-20) dương lịch, tôi có chuyến du lịch và thăm bạn bè rất thân tại Pháp và Hoà Lan (nổi tiếng hoa Tulip to đẹp nhiều màu sắc bắt mắt trồng ở nhiều công viên, đặc biệt công viên Keukenhof có tổ chức hàng năm - tháng 4-5 Tulip International Festival, một Hội Chợ quốc tế hoa Tulip trang trọng vĩ đại hoành tráng nhứt trên thế giới).
Nhân cuộc thăm viếng này, anh Dương Văn Lợi cùng gia đình có đưa tôi đi cả ngày đến thành phố Cognac và Jarnac, vương quốc của 6 loại rượu mạnh hương vị thơm ngon đậm đà nổi tiếng trên thế giới mà thế hệ chúng tôi khi còn ở Việt Nam rất ưa thích.
* Anh Dương Văn Lợi 93 tuổi - 2025, kỹ sư công chánh, thi hành lệnh tổng động viên, nhập ngũ khoá 12 Thủ Đức, tù cải tạo, ra tù cùng vài người bạn tổ chức đánh cấp chiếc trực thăng của Bộ Chánh Trị cộng sản ngay tại phi trường Bạch Mai - Hà Nội bay sang Tàu. Anh Lợi tỵ nạn chánh trị tại Pháp, tác giả tập bút ký L'Hélicoptère de la Liberté - tiếng Việt: Hà Nội Báo Động Đỏ, có nhiều bài tường thuật và audio video trên google.
La ville de Cognac hay the Town of Cognac là địa danh đặt bản doanh 6 nhãn hiệu rượu cô nhác nổi tiếng không những của Pháp mà cả trên thế giới, cách Thủ Đô Paris khoảng 400 cây số (250 miles) về hướng Tây Nam, (bản đồ đính kèm). Địa danh này có lịch sử mấy trăm năm là nơi hình thành một làng (le village) hay còn gọi là một thành phố (la ville) cũng là khu du lịch thu hút quý ông ưa thích cái hương vị đậm đà đê mê của nàng tiên Cognac.
Tại thành phố Cognac (+Jarnac) có 6 khu trồng nho bạt ngàn dành riêng cho 6 loại rượu cognac (brandy - eau-de-vie) nổi tiếng trên thế giới: Hennessy, Martel, Remy Martin, Otard, Camus. Năm nhãn hiệu rượu cô nhác này có những vườn nho chiếm một diện tích rộng lớn cạnh nhau. Riêng nhãn hiệu cognac Courvoisier lại "cô đơn" biệt lập ở một vị trí cách xa Cognac - 5 lò sản xuất bạn - 15 cây số Đông Nam của thành phố Cognac (khoảng cách như Thủ Đô Sài Gòn - Thủ Đức).
Thế hệ người Việt (nam) tại quê nhà, đặc biệt từ năm 1954 trở về trước, hay có thể nói cả thời gian trở về sau trước năm 1975, giới công chức, trí thức có học vấn và đi làm việc có tiền lương kha khá, trong các bữa tiệc hay bữa ăn hàng ngày, đặc biệt là ngày cuối tuần hay ngày lễ. Dù là giới trung lưu chưa phải là đại gia hay quan chức cao cấp, khi có món ăn ngon thường dùng làm chất đưa cay cho loại rượu cô nhác (cognac) hay rượu vang (wine) của Pháp. Giới bình dân, nông dân, công nhân, quý ông cũng có thú vui và tìm nguồn cảm hứng khi có món ăn ngon với bia hoặc "nước mắt quê hương" ba xi đế, nếp than hay rượu thuốc "ông uống bà khen (hay chê)" cũng giúp thêm sự hưng phấn tiếp sức cho cuộc tranh tài vật lộn đêm khuya.
Nói đến rượu mạnh cô nhác, tôi thích loại rượu này từ khi biết thưởng thức lúc tuổi trên 20 đang sinh sống tại Thủ đô Sài Gòn. Từ đó tôi mơ ước có ngày mình sẽ tìm hiểu tại cái nôi sản xuất cũng như nguồn gốc, lịch sử của loại rượu nổi tiếng cognac.
Vật đổi sao dời, ba chìm bảy nổi sáu cái linh đinh hơn ba thập kỷ. Đặc biệt là sau những tháng ngày trong trại tù cải tạo khổ sai, may mắn không chết và một may mắn khác vĩ đại được sang Mỹ diện tỵ nạn chánh trị HO. Phải mất hơn 10 năm đổi đời trong sinh kế cũng phải "làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm", một ngày vừa đi học vừa đi làm cả những đêm khuya hai ba dốp mới có đủ tiền cho sinh hoạt "cơm áo gạo tiền". Thời gian đầu ở Mỹ cũng "lao động" vất vả, nhưng ăn no mặc ấm, đi làm bằng xế nổ bốn bánh chỉ sau vài tháng đến Mỹ, khi có bằng lái xe. Trong tù cải tạo, cũng với khẩu hiệu làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm, lao động vất vả khổ cực trăm bề mà không bao giờ có một bữa ăn no dù là ăn khoai mì (sắn) thay cơm, cá thịt kể cả nước mắm gần như đã biến mất suốt gần 10 năm lao tù nghiệt ngã. Còn ở Mỹ 10 năm đầu sau gần một năm có trợ cấp xã hội cũng đủ sống, rồi cũng phải lao động vất và vừa học ngôn ngữ bản xứ vừa bươn chải với hai ba dốp mới đảm bảo cho vấn đề "cơm áo gạo tiền". Ở Hoa kỳ quả thật là một thiên đàng đặc biệt dành cho những người có thu nhập thấp, người cao niên, tàn tật, trẻ con và những diện tỵ nạn hợp pháp, đau ốm được chửa trị hoàn toàn miễn phí và đặc biệt tạo cơ hội cho mọi người làm lại cuộc đời.
Khi cuộc sống khá đầy đủ ăn ngon mặc đẹp lại nẩy sinh cái thú, sở thích thưởng thức rượu cô nhác của tôi năm xưa cũng trổi dậy từ thời điểm này và sự ao ước thấm sâu trong tâm trí tôi muốn tận mắt nhìn thấy cái "làng Cognac" của nước Pháp. Còn ở tỉnh Bordeaux của Pháp là vương quốc "cất" chế biến sản xuất nhiều loại rượu vang (wine) và champagne cũng nổi tiếng trên thế giới. Nhưng, ngày nay, vương quốc rượu vang của Bordeaux phải chào thua thành phố Napa của California, tiểu bang vàng mà gia đình tôi chọn Thủ phủ Sacramento làm quê hương thứ hai.
Rượu vang Mỹ không những phẩm chất cao, có nhiều loại vang Napa chất lượng ngon thơm đậm đà vượt trội hơn vang sản xuất ở tỉnh Bordeaux của Pháp. Không những rượu vang Mỹ ngon mà sản xuất đại trà với số lượng cao của Napa và các thành phố lân cận như Sonoma, kể cả các thành khác như Lodi, Stockton, Elk Grove... Cả miền Bắc California, đất rộng lại có thổ nhưỡng thích hợp cho các loại nho với thân to, nhiều nhánh và nhiều trái hơn hẳn các vườn nho của thành phố Cognac và ở tỉnh Bordeaux của Pháp. Chỉ riêng miền Bắc California sản xuất rượu vang với số lượng cao ngất ngưỡng hơn cả Âu Châu hợp lại.
Nguồn gốc của rượu cô nhác phát sinh từ cách cất rượu Whisky của Anh (đúng hơn là Scotland). Những nhà sản xuất rượu whisky từ Anh (Tô Cách Lan & Ái Nhĩ Lan - Scotland và Ireland) mang công thức chế biến loại rượu whisky bản địa sang Pháp và cải tiến thành một thương hiệu khác cho phù hợp với phong thái của người Pháp với cái tên cognac vì sản xuất tại Thành phố Cognac. Như vậy cha đỡ đầu của cognac là whisky. Lúc ban đầu rượu cognac thường được tiêu thụ của những người Anh đang sinh sống tại Pháp thay vì dùng rượu whisky của chính quốc mình.
Từ ban sơ đó, kỹ thuật chế biến rượu cognac có vị ngọt hơn whisky, cách lưu trữ trong thùng gỗ sồi và cách đóng chai cũng như cách dự trữ trong hầm chứa với nhiệt độ chuẩn mực sẽ làm cho chất lượng thêm hương vị thơm ngon rất đặc trưng của rượu cognac khác với rượu whisky. Cognac càng cũ, tuổi càng cao thời gian càng ủ lâu là các loại rượu quý hiếm rất khó tìm và giá cao ngất ngưỡng trên trời.
(Google - Since in the early days of Cognac production it was the British who were the main consumers and also became some of the main producers of Cognac, using techniques acquired from the distillation of whisky, etc.).
Giá trị, chất lượng cao của rượu cognac, ngoài cách cất rượu với loại nho tốt hảo hạng, đóng thùng vô chai đúng cách và bảo quản thật tốt và đặc biệt thời gian lâu càng tăng thêm độ ngon và giá trị của từng loại rượu.
Trên nhãn hiệu của chai rượu cognac có in thêm nhóm chữ VS, VSOP, XO... có nghĩa gì?
Tôi rất thắc mắc khi chưa biết nguồn gốc và lịch sử của rượu cognac. Tại sao một loại rượu có tên Pháp cognac sản xuất tại Pháp mà trên chai rượu lại viết chữ tắt "bí hiểm" như VS, VSOP, XO... Trên nhãn hiệu Cognac được đánh giá là ngon, thật ngon đến thật hảo hạng chỉ qua các chữ VS, VSOP, XO hay hiện nay lại xuất hiện thêm các loại cognac cao cấp khác như XXO - Cordon Blue... và giá tiền của chai rượu có các nhóm chữ này cũng thay đổi rõ nét. Các chữ viết tắt đó không phải chữ Pháp mà là chữ Anh, thật kỳ quặc.
Một chai rượu cognac với 6 nhãn hiệu chúng ta biết qua 3 loại hạng khác nhau. Thí dụ một chai cognac Hennessy có chữ VS (750ml), giá 35 USD, cũng chai rượu Hennessy có chữ VSOP giá cao hơn vài chục và nếu có chữ XO, giá cao hơn gắp nhiều lần khoảng 170 USD. Cũng cùng loại rượu có tên Hennessy, Courvoisier, Martell, Remy Martin, Otard, Camus đều có thêm một trong ba nhóm chữ (cụm từ) VS,VSOP, XO, chất lượng rượu trong chai khác nhau rất xa. Một điều ngạc nhiên mà cũng thú vị, rượu Pháp sản xuất tại Pháp mà thang điểm giá trị chất lượng lại là chữ Anh. Chữ VS viết tắt Very Special (hay Superior) - VSOP viết tắt Very Special Old Pale và chữ XO là eXtra Old cực kỳ già, có tuổi thọ thuộc loại già gân.
Loại rượu cognac VS có tuổi thọ ít nhất 2 năm, cognac VSOP có tuổi thọ từ 4 năm và cognac XO có tuổi vượt xa cái mốc 4 năm, càng cao càng lâu càng ngon và càng có giá trị. Thí dụ một chai rượu XO có giá bán khác biệt một trời một vực có niên đại vài chục năm đến vài trăm năm. Chai cognac XO hiện nay giá hời nhứt khoảng $170 chưa tính thuế (cộng chung gần $200). Nếu có niên đại bốn năm chục năm giá bán có thể lên cả ngàn đô và lâu hơn, "già hơn" (hàng trăm năm) giá cả triệu đô trở lên vì loại rượu quý hiếm tìm mua rất khó... Như vậy, (nói thêm cho vui) các cụ già từ U 80, 90,100 trở lên chúng ta chớ khinh thường càng già càng dẽo càng dai càng cứng cựa và có giá trị dễ sợ. (Amen).
Rượu cognac xuất xứ và nổi tiếng từ vài trăm năm, từ trước thế kỷ 19.
Chữ viết tắt trên các chai rượu cognac VS, VSOP, XO (và bây giờ có thêm loại rượu XXO hay Martell Cordon Blue cao cấp hơn XO) có từ năm 1817 dưới thời Prince of Wales (later King George IV). Về ngữ vựng chữ pale trong nhóm chữ VSOP - Very Special Old Pale có đến nhiều nghĩa khi được xem là tĩnh từ-adjective hay danh từ-noun hoặc động từ-verb. vững Cgy: The ale" name refers to the cognac not being colored or sChúng Cta tìm hiểuweetened with
The word "pale" has multiple meanings: as an adjective, it means light in color, faint, or weak; as a verb, it can mean to lose color or become faint; and as a noun, it can refer to a fence made of stakes or the territory enclosed by such a fence. The phrase "pale" in the context of "old pale" likely refers to "pale ale," a type of beer, or it can mean something that is "old and pale" in color, or even to the term "palae-" which means old or ancient.
Lịch sử của rượu cognac. Tên thành phố Cognac có từ trước thế kỷ 19 nguyên là cơ quan quân sự quan trọng (nay còn một căn cứ huấn luyện quy mô của ngành Không quân). Sau những biến đổi vì các cuộc chiến, đến năm 1526 có một liên minh quân sự gọi War of the League of Cognac dưới thời Vua King Francis I. Thành phố Cognac được tham gia vào mua bán muối (salt) dọc theo sông Charente, Và cũng từ đó, vùng Cognac mở mang và sản xuất rượu vang và rượu mạnh.
Như vậy, khởi thuỷ tên Cognac là một địa danh sau trở thành tên của 6 thương hiệu rượu mạnh Cognac của nước Pháp (và cũng có nhiều nhãn hiệu rượu cô nhác khác kém chất lượng sản xuất ở các thành phố khác, như cognac Napoleon...)
Thành phố Cognac nằm trong tỉnh Angoumois - Cognac in province of Angoumois (1789).
(Cognac was part of the historic French province of Angoumois. In 1790, following the French Revolution that began the year before, the provinces were abolished and Angoumois became part of the newly created department of Charente).
Cách chưng cất rượu cognac qua một chu trình tinh tế và cẩn trọng, tại thành phố Cognac có trung tâm trưng bày quanh năm các sản phẩm rượu cognac. Một điều khá buồn cười và cũng rất ngạc nhiên, tại phòng trưng bày cognac Martell. Sau khi được hướng dẫn "tham quan" các hầm, các thùng sồi chứa rượu, các chai rượu quý hiếm có tuổi mấy trăm năm. Chúng tôi đến quày tiếp tân hỏi cô đầm trẻ khá đẹp phụ trách phòng trưng bày các loại rượu Martell, mua một chai Martell XO với giá $120 USD (2003) vì tôi không có tiền Euro nên phải chuyển đổi qua tiền USD. Tôi nêu thắc mắc, cũng chai rượu XO ở Mỹ, thời điểm 2003 giá khoảng $80 chưa tính thuế (bây giờ giá gấp đôi). Cô tiếp viên vui vẻ và lịch sự giải đáp, tất cả sản phẩm rượu xuất cảng đều có giá ưu đãi đặc biệt vì vừa bán vừa quảng cáo cho dòng rượu của Pháp cạnh tranh với các nước khác...
Rất tiếc, tôi ưa thích nhứt loại cognac Courvoisier mà đã xế chiều, xe chở chúng chỉ chạy chậm trước của chính của hảng rượu courvoisier, không có dịp vào trong chỗ trưng bày để quan sát mà "vẫy tay vẫy tay chào nhau" tạm biệt, vội vã trở về Paris.
Cognac is a unique spirit in that it is double-distilled. This process can be viewed in one of the many "Grande Marque" Cognac houses which all have visitor centres. Most central in the town are Hennessy, Martell, Otard, Camus and Remy Martin. About 15 km (9 mi) east of Cognac is Jarnac, home to Courvoisier (sát cạnh thành phố Cognac, vì vậy các tua du lịch Cognac bao gồm luôn thành phố Jarnac).
Ở Pháp có hai vùng trồng nho nhiều nhứt và sản xuất rượu từ trái nho chín là Bordeaux và Cognac, đặc biệt là tỉnh Bordeaux, vườn nho như có khắp nơi, nhưng thua xa một trời một vực các vườn nho của miền Bắc California. Từ thành phố Cognac đến Bordeaux cách xa 120 cây số.
* The Cognac region is located in southwestern France, primarily in the departments of Charente and Charente-Maritime. Centered around the town of Cognac itself, the region lies approximately 120 kilometers (75 miles) north of Bordeaux.
NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ THÀNH PHỐ VÀ RƯỢU COGNAC
* Hàng năm thành phố Cognac đều có tổ chức hội chợ, triển lãm rượu cognac. Hội chợ đầu tiên bắt đầu từ năm 1996 (đến 2026 có 30 lần hội chợ Cognac).
* Paris - Cognac dài 400 km (có tài liệu nói 504 km). Lái xe mất 5 giờ 5 phút - Đi đường sắt cao tốc mất 2 giờ 43 phút - Đi xe buýt 15 giờ.
* Thành phố Cognac là vương quốc của 5 loại rượu cognac: Hennessy, Martell, Remy Martin, Otard, Camus và nơi sản xuất rượu cognac Courvoisier ở thành phố Jarnac, cách thành phố Cognac 15 km.
* Đặc biệt của sản phẩm rượu cognac Courvoisier chỉ sử dụng nho trồng tại vườn nho riêng của họ mà thôi. Từ ngày đầu sản xuất courvoisier cho đến nay, không mua nho ngoài vùng Jarnac. Hãng sản xuất courvoisier chỉ muốn giữ cách chế biến và hương vị đặc trưng từ ngày đầu và mãi mãi...
* Trong các loại rượu cognac nổi tiếng từ VS, VSOP và XO hay Cordon Blue, tôi đã có uống trừ cognac Otard mà tôi chưa biết mặt mũi nó ra sao, tôi sẽ cố gắng tìm mua uống thử cho trọn gói cognac nổi tiếng.
CÁC LOẠI RƯỢU NỔI TIẾNG TRÊN THẾ GIỚI (Google)
Theo thang đánh giá các loại rượu có đến 10 nhãn hiệu từ rượu cognac, whisky, Vodka, rượu vang (Wine). Tôi chỉ đưa ra vài loại rượu biểu tượng...
Tequila Ley 925
Đầu tiên nằm trong danh sách rượu vang đắt nhất thế giới, luôn phải kể đến là dòng Tequila Ley 925 (hay Tequila Ley 925 the Diamond Sterling Bottle) với vỏ bọc kim cương là một trong những chai rượu vang đắt nhất thế giới với mức giá có thể lên tới 3.5 triệu đô (tương đương với hơn 79.5 tỉ đồng VN) tính đến thời điểm hiện tại thì vẫn chưa có bất kỳ loại chai rượu mạnh trên thế giới có thể phá vỡ được kỷ lục của sản phẩm này.
Tequila Ley .925's "Diamond Sterling" bottle refers to its ultra-luxury, record-breaking tequila presentation, featuring a decanter made from pure platinum and white gold, adorned with thousands of real diamonds (around 4,000-6,400), with the most famous version valued at $3.5 million. The bottle houses a premium, aged 100% blue agave tequila, but its immense value comes from the handcrafted precious metal and gem-encrusted vessel, representing ultimate exclusivity and luxury in spirits.
Tequila Inside: A high-quality, aged 100% Blue Weber Agave tequila (often Extra Añejo) from Jalisco, Mexico.
Value: The bottle itself is the main attraction, with the most famous version holding a $3.5 million price tag.
Tequila Ley .925: A Toast to Tradition and Craftsmanship
Oct 21, 2025 — Ley Diamante, Tequila Ley 925 bottle features 4,000 diamonds totaling 18.5 carats. * Crafted in the elevated terrain...
Cognac Henri IV Dudognon
Rượu Cognac trong chai có độ tuổi trên 100 năm và là loại cực kì hiếm có. Phần vỏ chai nặng 8kg được làm bằng chất liệu vàng 24K và bạch kim, ngoài ra Cognac Henri IV Dudognon còn được đính thêm 6.500 viên kim cương có giấy chứng nhận chỉ như vậy thôi cũng đã đủ thấy được sự sang trọng và xa hoa mà dòng rượu này mang lại.
Vào tháng 4 năm 2014 trong một danh sách thống kê đã chỉ ra top 10 chai rượu đắt nhất trên thế giới thì chai rượu Henri IV Dudognon với dung tích 1000ml cùng độ cồn là 41% đã nhanh chóng được xếp vào vị trí thứ 2 với mức giá là 2 triệu đô/1000ml.
Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne
Tiếp theo, top 3 trong danh sách chính là chai Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne có cùng đồng mức giá là 2 triệu đô tương tự với chai Henri IV Dudognon.
Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne
Chai rượu đắt giá trên thế giới này thường sẽ được bọc trong vỏ platinum và vàng nguyên chất 24 carat cùng với 6.500 viên kim cương của hãng trang sức nổi tiếng là Jose Davalos. Thông thường, Dollars Henri IV Dudognon Heritage Cognac Grande Champagne sẽ chứa 1000ml rượu Cognac được chưng cất và ngâm ủ xuyên suốt trên 100 năm tuổi.
Russo – Baltique
Mặt trước của chai rượu thường sẽ được trang trí bằng da và có một bản sao của tấm giảm nhiệt được sử dụng cho xe Russo – Baltique. Nắp chai sẽ có hình con đại bàng của Nga cùng lớp vỏ ngoài nạm kim cương. Russo – Baltique xứng đáng là chai rượu đẹp nhất thế giới với thiết kế vô cùng độc đáo và mới lạ mà không có một sản phẩm nào có thể làm tương tự.
Mendis Coconut Brandy
Mendis International là một trong những hãng rượu đầu tiên, tiên phong trong việc sản xuất các loại rượu Brandy dừa trên thế giới. Công ty này đã tạo ra các loại rượu đặc biệt Brandy dừa với số lượng giới hạn và có mức giá niêm yết bán trên toàn cầu là 1 triệu USD.
Mendis Coconut Brandy
Những chai rượu Brandy dừa đầu tiên còn có tên gọi là “chai rượu triệu đô” và được ưu ái khi in cả ngày tháng, số hiệu cũng như chữ ký của người sáng lập thương hiệu rượu nổi tiếng Mendis là ông WM Mendis. Sẽ thật là may mắn nếu như bất kỳ một ai có thể sở hữu được chai rượu quý giá này.
Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve
Janet Sheed Roberts Reserve là một trong những loại rượu thuộc dòng rượu Whisky thượng hạng và quý hiếm nhất, chúng được sản xuất bởi nhà máy rượu Glenfiddich tại Scotland. Hãng chỉ sản xuất đúng 15 chai trong năm 1955 khiến cho sản phẩm này trở nên đắt giá và quý hiếm nhất hiện nay.
Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve
Không chỉ vậy, hãng chỉ tung ra thị trường 11 chai duy nhất dành cho những quý ông nào may mắn nhất sở hữu được sản phẩm và điều này cũng sẽ khiến giá của chúng lên tới 70.000 đô la hay 72.000 đô la. Ngoài ra, có những chai Glenfiddich Janet Sheed Roberts Reserve còn được bán với giá cao nhất lên đến 94.000 đô la tại một phiên đấu giá nằm ở thành phố New York.@
Anh Phương Trần Văn Ngà
(Dec. 2025 - Tel: 916.519.8961)
