Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án hiến pháp Đức gây bất định cho  chương trình nới lỏng định lượng của Ngân hàng Trung ương Châu Âu, theo đó ngân hàng này sẽ in tiền để mua trái phiếu chính phủ. Tòa phán quyết rằng Ngân hàng TW Đức Bundesbank, một thành viên của ECB, không thể tham gia vào quá trình mua trái phiếu trừ khi chứng minh được sự cần thiết “tương xứng”.

Các cuộc đàm phán thương mại giữa Anh và Mỹ bắt đầu, thông qua họp online. Anh – hiện đã ra khỏi EU – đang tìm cách thúc đẩy thương mại dịch vụ xuyên Đại Tây Dương và giảm thuế đối với hàng xuất khẩu như xe hơi và thực phẩm. Mỹ muốn nông dân của mình được tiếp cận nhiều hơn với thị trường Anh, một vấn đề đang gây tranh cãi ở Anh, xoay quanh vấn đề tiêu chuẩn khác nhau về thực phẩm biến đổi gen và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thương mại của Mỹ với thế giới giảm mạnh trong tháng 3. Nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ giảm 6,2% so với tháng 2, xuống còn 232,2 tỷ USD, nhưng xuất khẩu thậm chí còn giảm mạnh hơn, với mức kỷ lục 9,6% xuống chỉ còn 187,7 tỷ USD, làm gia tăng thâm hụt thương mại. Thương mại vốn đã giảm trước cả khi đại dịch coronavirus bắt đầu, nhưng trong bối cảnh chuỗi cung ứng bị gián đoạn và thất nghiệp gia tăng, thương mại sẽ còn giảm tiếp.

Anh bắt đầu thử nghiệm một ứng dụng theo dõi tiếp xúc gần giữa các lao động chủ chốt ở Đảo Wight. Ứng dụng này nhằm thông báo cho những người đã tiếp xúc với người bị nhiễm coronavirus; chính phủ hy vọng sẽ có thể ra mắt ứng dụng vào giữa tháng 5. Số người chết do virus chính thức ở Anh đã vượt qua Ý và hiện cao thứ hai thế giới.

Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington vừa tăng gần gấp đôi ước tính số người chết do covid-19 ở Mỹ sau khi các bang bắt đầu nới lỏng các hạn chế. Số ca tử vong có thể lên gần 135.000 vào đầu tháng 8, tăng so với dự báo trước đó là 72.400. Các nhà nghiên cứu cho biết điều này phản ánh “đi lại gia tăng” và việc nới lỏng lệnh ở nhà tại 31 bang vào ngày 11 tháng 5.

Chính quyền Venezuela cho biết đã bắt giữ 13 người bị buộc tội tham gia một âm mưu đảo chính. Nhóm này bao gồm hai người Mỹ, Airan Berry và Luke Denman, nhân viên một công ty bảo vệ có trụ sở ở Florida. Các vụ bắt giữ diễn ra một ngày sau khi chính phủ nói những người đàn ông trên xuồng cao tốc tiến vào Venezuela từ Colombia để ám sát Tổng thống Nicolás Maduro đã bị lực lượng an ninh ngăn cản vào Chủ nhật.

GE đang cắt giảm khoảng 10.000 nhân viên của bộ phận hàng không, một phần tư số nhân công tại đây. Đó là thông báo bi quan mới nhất từ​​ lĩnh vực phải tê liệt do nhu cầu đi lại sụp đổ. Tuần trước nhà sản xuất động cơ máy bay Rolls-Royce cũng cho biết họ đang cân nhắc cắt giảm việc làm. Trong khi đó, British Airways muốn cắt giảm một phần ba lực lượng lao động của mình.

TIÊU ĐIỂM

Hàn Quốc dỡ bớt hạn chế xã hội

Hàn Quốc hôm nay tiến thêm một bước để trở lại cuộc sống bình thường, khi giãn cách xã hội được nới lỏng hơn nữa. Các bảo tàng đang mở cửa trở lại, các cuộc tụ họp và sự kiện lớn hơn có thể diễn ra miễn là mọi người tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang và thận trọng khi ở quanh người khác. Du lịch trong nước đang trở lại. Kỳ nghỉ cuối tuần dài ngày vừa rồi chứng kiến đám đông đổ về các điểm tham quan nổi tiếng khắp đất nước.

Các trường dự kiến mở lại theo từng giai đoạn từ tuần tới, bắt đầu với học sinh trung học. Việc nới lỏng, được chính phủ gọi là “giãn cách hàng ngày”, là một dấu hiệu tích cực cho thấy nước này nhìn chung đã chiến thắng virus. Hôm qua, họ ghi nhận chỉ ba ca nhiễm mới, tất cả đều là du khách nước ngoài. Dù vậy, các quan chức y tế thấy không có lý do gì để thư giãn. Họ đang lên kế hoạch thiết lập 1.000 phòng khám chuyên khoa mới để điều trị cho bệnh nhân covid-19, nhằm chuẩn bị cho một đợt bệnh mới vào mùa thu.

Vấn đề tránh thai và bảo hiểm y tế ở Mỹ

Sáng nay, Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét lại một tranh chấp pháp lý  các nhóm tôn giáo chống lại quy định người sử dụng lao động phải cung cấp bảo hiểm y tế bao gồm cả biện pháp tránh thai miễn phí cho nhân viên nữ. Chính quyền Obama cho phép các nhà thờ được miễn không áp dụng Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền vào năm 2014, và nói với các tổ chức tôn giáo phi lợi nhuận rằng họ cũng có thể được miễn nếu họ chính thức đệ đơn phản đối; thay vào đó công ty bảo hiểm của họ hoặc chính phủ sẽ trả trực tiếp.

Các trường đại học và tổ chức từ thiện Kitô giáo e ngại, nói rằng sự sắp xếp này khiến họ đồng lõa trong việc cung cấp các biện pháp tránh thai. Năm 2016, Tòa án Tối cao đã yêu cầu chính phủ và các tổ chức phi lợi nhuận giải quyết xung đột này. Giờ đây, chính quyền Trump đã lật ngược tình thế và quyết định miễn cho tất cả các chủ lao động có e ngại về tôn giáo hoặc đạo đức. Những người phản đối nói rằng chính sách này đã không được thay đổi đúng theo quy trình luật hành chính và có thể rút mất bảo hiểm của 126.400 phụ nữ. Với việc các thẩm phán phải làm việc từ xa, vụ án Little Sisters of the Poor vs Pennsylvania sẽ được tranh luận qua điện thoại và truyền hình trực tiếp.

Nhà Barclay dắt nhau ra tòa

Nếu đó là sự thật như đồn đoán rằng Sir David và Frederick Barclay, hai tỷ phú doanh nhân người Anh, là những người “cực kỳ kín đáo” hoặc thậm chí ẩn dật, thì họ có một cách kỳ lạ thể hiện điều này. Xây dựng tòa lâu đài theo kiến trúc Gothic trên một hòn đảo ở Eo biển Anh, xuất hiện cùng nhau trong trang phục y hệt, mua thật nhanh các tài sản nóng như khách sạn Ritz (mà gia đình đã bán vào tháng 3) và báo Telegraph, đây đều là những việc khó mà không thu hút sự chú ý.

Hôm nay, cặp song sinh 85 tuổi lại thu hút chú  ý với phiên tòa xét xử cấp cao mới nhất về vụ án có nguy cơ vạch trần một mối thù gia đình xấu xí. Sir Frederick và con gái Amanda tuyên bố rằng các cuộc trò chuyện riêng tư của họ tại Ritz đã bị bí mật ghi lại bởi một trong những người con trai của Sir David, Alastair, và được nghiên cứu kỹ càng bởi các con trai khác của ông, Aidan và Howard, cùng hai bị đơn khác. Nhờ covid-19, phiên điều trần sẽ được tổ chức bằng video. Điều đó cũng sẽ không thể ngăn được cánh nhà báo đói tin.

Brazil sắp giảm lãi suất

Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã phản ứng chậm với covid-19, xuất phát từ sự liều lĩnh. Ngân hàng trung ương Brazil đã phản ứng chậm vì quá thận trọng. Trong khi các ngân hàng trung ương Chile, Mexico và Peru đã tổ chức họp khẩn kể từ khi virus tấn công, ủy ban chính sách tiền tệ của Brazil, COPOM, vẫn tiếp tục giữ lịch làm việc như trước đại dịch, đồng nghĩa với việc chỉ mới cắt giảm lãi suất có một lần kể từ tháng 2.

Tại cuộc họp dự kiến hôm nay, họ có lẽ sẽ giảm lãi suất. Brazil cũng đã sẵn sàng thông qua một sửa đổi hiến pháp cho phép ngân hàng trung ương thực hiện nới lỏng định lượng nếu cạn kiệt các “vũ khí” thông thường trong đại dịch. Điều đó có thể xảy ra. Hoạt động kinh tế đang lao dốc và chỉ số bất ổn kinh tế đang ở mức cao kỷ lục. Ngân hàng trung ương Chile, bên cũng sẽ họp vào hôm nay, đã cắt giảm lãi suất thấp nhất có thể sau các cuộc họp thường  kỳ và bất thường vào tháng 3.

Các tổ chức tài chính tăng cường dự phòng nợ xấu

Đại dịch covid-19 vẫn chưa gây thiệt hại lớn cho các ngân hàng châu Âu như cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007-09 và khi đồng euro suýt bị xóa sổ. Các bảng cân đối kế toán ngày nay ở trong tình trạng tốt hơn. Nhưng các nền kinh tế đang tê liệt, và các ngân hàng đang bắt đầu đánh giá thiệt hại tiềm năng. UniCredit của Ý, bên sẽ báo cáo thu nhập quý đầu năm vào hôm nay, đã bổ sung khoản dự phòng nợ xấu 900 triệu euro (980 triệu đô la); hôm qua hãng đối thủ Intesa Sanpaolo cũng đã dành ra 300 triệu euro (và có thể thêm 1,2 tỷ euro nữa).

Ở Tây Ban Nha, nước cũng bị tấn công mạnh bởi coronavirus, BBVA và Santander đã dành ra 3 tỷ euro; ở Anh, khoản dự phòng nợ xấu của bốn tổ chức cho vay lớn nhất lên đến tổng cộng 6,7 tỷ bảng Anh (tương đương 8,3 tỷ USD). Deutsche Bank cũng dành riêng 506 triệu euro. Các quy tắc kế toán mới đòi hỏi thận trọng hơn, nhưng vì các ngân hàng có giả định khác nhau về mức độ nghiêm trọng và thời gian suy thoái, nên các tính toán là rất khác nhau. Rõ ràng một số người đang quá lạc quan. Điều duy nhất có thể chắc chắn về nền kinh tế 2020 đó là điều tồi tệ nhất vẫn còn ở phía trước.