Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ đã nêu chi tiết kế hoạch cung cấp cho mọi người Mỹ một loại vắc xin covid-19 miễn phí khi có sẵn. Kế hoạch dự đoán sẽ có khan hiếm nguồn cung vào thời gian đầu và do đó cần được dành cho các lao động chủ chốt. Tổng thống Donald Trump gần đây khoe sẽ trình làng một loại vắc-xin trong vòng vài tuần; kế hoạch của CDC thì mất hàng tháng.

Hãng dược Eli Lilly công bố một phương pháp điều trị covid-19 giúp làm giảm số bệnh nhân nhập viện từ 6% xuống còn 1,7%, nếu được điều trị ngay sau chẩn đoán. Những phương pháp điều trị như vậy, tức dùng các kháng thể đơn dòng (bắt chước cơ chế tự vệ của cơ thể), có nhiều hứa hẹn nhưng phức tạp. Và thử nghiệm chỉ được thực hiện trên 452 đối tượng, nghĩa là chỉ một vài trường hợp nhập viện ở cả nhóm điều trị và nhóm triệu chứng.

Ngân hàng trung ương Mỹ cho biết họ sẽ không tăng lãi suất cho đến khi lạm phát duy trì trên 2% “được một thời gian”. Theo dự báo của Cục Dự trữ Liên bang, điều này cho thấy lãi suất có thể sẽ duy trì ở mức đáy cho đến ít nhất là cuối năm 2023. Họ cho rằng tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ sẽ giảm xuống còn 7,6% vào cuối năm nay. Ước tính trước đó là 9,3%. Tỷ lệ hiện tại là 8,4%.

Ủy ban Hạ viện Mỹ về Giao thông và Hạ tầng đã công bố báo cáo cuối cùng về Boeing 737 MAX, dòng máy bay có hai chiếc bị rơi liên tiếp trong giai đoạn 2018-19. Báo cáo nói “các giả định kỹ thuật sai lầm của các kỹ sư Boeing, sự thiếu minh bạch từ bộ phận quản lý của Boeing và thiếu sót giám sát nghiêm trọng của [Cục Hàng không Liên bang]”, trong bối cảnh Boeing nỗ lực để dòng máy bay được chứng nhận lại.

Suga Yoshihide được Hạ viện Nhật Bản bầu làm thủ tướng. Ông lên kế nhiệm Abe Shinzo một cách suôn sẻ trong Đảng Dân chủ Tự do trung hữu. Ông Abe từ chức trong tình trạng sức khỏe kém, ngay sau khi trở thành thủ tướng tại vị lâu nhất đất nước. Ông Suga, một chánh văn phòng nội các nổi tiếng siêng năng, sẽ hoàn thành năm cuối cùng trong nhiệm kỳ được bầu của ông Abe.

ByteDance đang đề xuất giữ phần lớn cổ phần trong TikTok, theo một số báo cáo – mặc dù sắp đến thời hạn do Nhà Trắng đặt ra yêu cầu họ thoái vốn khỏi chi nhánh ở Mỹ. Công ty Trung Quốc muốn thành lập một hãng mới có trụ sở tại Mỹ để cung cấp dịch vụ video ngắn. Theo kế hoạch, Oracle, một tập đoàn phần mềm khổng lồ của Mỹ, sẽ nắm cổ phần thiểu số.

Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador yêu cầu Thượng viện nước này lên lịch trưng cầu dân ý vào tháng 6 năm 2021. Ông muốn hỏi người dân xem liệu năm người tiền nhiệm gần đây nhất của ông có nên bị truy tố không – có lẽ là nhằm cho phép chính phủ mở cuộc điều tra vào các cáo buộc tham nhũng của họ. Và cũng vô cùng tiện lợi, nó có thể giúp tăng tỉ lệ cử tri đi bầu quốc hội Mexico, một sự kiện diễn ra cùng ngày.

TIÊU ĐIỂM

Kinh tế New Zealand suy thoái

Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson dự đoán “quý tồi tệ nhất trong lịch sử New Zealand”. Dữ liệu được công bố hôm nay sẽ cho thấy GDP giảm khoảng 16,3% từ tháng 3 đến tháng 6 — hoặc 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái — điều chứng tỏ kinh tế đang suy thoái (không quá bất ngờ). New Zealand ghi nhận tương đối ít ca nhiễm covid-19, nhưng đây là cái giá của đợt phong tỏa nghiêm ngặt đầu tiên.

Mọi thứ đang được cải thiện, nhưng chính phủ dự kiến sẽ đóng cửa biên giới cho đến 2022; tin xấu cho một quốc gia quá phụ thuộc vào thế giới bên ngoài. Thông thường, có hơn 14% lực lượng lao động làm việc, cả trực tiếp và gián tiếp, trong ngành du lịch. Việc làm trong các khách sạn và khu nghỉ dưỡng vẫn còn giữ được là nhờ trợ cấp lương, một nguồn lực cũng đang cạn kiệt. Bộ Tài chính cho rằng khoảng 8% người trong độ tuổi lao động sẽ thất nghiệp vào năm 2022. Tuy nhiên, người New Zealand phản ứng với dự đoán này bằng thái độ chừng mực điển hình: không mấy ai kêu gọi chính phủ mở rộng hỗ trợ cho các doanh nghiệp khó khăn.

Nhiều thách thức chờ đón chính sách kinh tế của thủ tướng Suga

Abenomics cũng luôn là Kurodanomics. Kế hoạch phục hồi nền kinh tế Nhật Bản, được đặt tên theo Abe Shinzo, người đã từ chức thủ tướng ngày hôm qua, phụ thuộc rất nhiều vào động thái giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ), do Kuroda Haruhiko đứng đầu, với mục tiêu giảm lãi suất, làm suy yếu đồng yên và chống giảm phát. Thật vậy, Abenomics chủ yếu bị chỉ trích vì nó chỉ là Kurodanomics: nó thiếu các cải cách cơ cấu hoặc các quyết định tài khóa táo bạo để phù hợp với chính sách nới lỏng tiền tệ của BoJ.

Hôm nay, khi Suga Yoshihide bước vào ngày làm thủ tướng đầu tiên của mình, ông Kuroda sẽ dành ngày thứ 2.739 trên cương vị thống đốc ngân hàng trung ương để họp bàn quyết sách tiền tệ. Ông có rất nhiều việc phải làm. Thị trường tài chính đang dự báo giảm phát dai dẳng trở lại. Đồng yên đang dần mạnh lên so với đồng đô la. Và BoJ dường như cạn ý tưởng. Nếu Suganomics thành công, nó sẽ phải vượt qua khuôn khổ Kurodanomics vốn đã không còn nhiều dư địa.

Một loại thuốc điều trị covid-19 mới

Eli Lilly, một công ty dược phẩm, hôm qua cho biết một loại thuốc thử nghiệm có tên LY-CoV555 có tác dụng kháng virus đối với covid-19. Một bài báo khoa học vẫn chưa được xuất bản và bình duyệt độc lập, nhưng loại thuốc này thuộc một loại phương pháp điều trị được gọi là kháng thể đơn dòng, vốn được kỳ vọng sẽ mang lại các giải pháp điều trị mới cho covid-19. Thuốc của Lilly đã làm giảm nồng độ virus ở bệnh nhân được dùng liệu pháp so với những người không dùng.

Nghiên cứu cũng cho thấy những người dùng thuốc giảm 72% khả năng phải nhập viện, song có quá ít người tham gia thí nghiệm để khiến cho phát hiện thực sự có ý nghĩa về mặt thống kê. Dù vậy, công ty có thể sẽ tìm kiếm một số loại cấp phép khẩn cấp cho việc sử dụng thuốc dựa trên những dữ liệu này. Kết quả của một loại thuốc tương tự của hãng dược phẩm Regeneron cũng rất được mong đợi. Nếu may mắn, mấy tháng tới có thể có các công cụ mới để điều trị covid-19.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ thăm các nước Mỹ Latinh

Hơn tất cả các tổng thống Mỹ khác, chính sách Mỹ Latinh của Donald Trump được thúc đẩy bởi những bận tâm chính trị trong nước. Ông muốn được xem là người chống lại người nhập cư và ma túy để làm hài lòng các cử tri của mình, đồng thời cứng rắn với Cuba cộng sản và chế độ độc tài Venezuela để xoa dịu các cử tri lưu vong ở nam Florida. Đó là bối cảnh mà qua đó có thể hiểu được hành trình ba ngày đến các nước láng giềng Venezuela của ngoại trưởng Mike Pompeo, khởi hành hôm nay.

Ông sẽ ghé thăm Suriname và Guyana, hai nước vừa có chính phủ mới được bầu, trước khi đến Brazil và Colombia, những nước ủng hộ nỗ lực thành công của chính quyền Trump để đưa một đồng minh của họ, Mauricio Claver-Carone, làm người đứng đầu Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ. Bên cạnh đối phó covid-19, giữ vững lập trường cứng rắn với Venezuela sẽ nằm trong chương trình nghị sự. Đừng quên Florida là một bang chiến trường trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11.

Fox News mở rộng sang nước ngoài

Fox News đang săn tìm người xem mới ở nước ngoài. Mạng tin tức hữu khuynh, vốn có ảnh hưởng lớn lên những người bảo thủ ở Mỹ (bao gồm cả Tổng thống Donald Trump), hôm nay sẽ cung cấp trực tiếp các chương trình Mỹ cho người xem ở Anh, Tây Ban Nha và Đức, sau khi chào sân Mexico hồi tháng trước . Nhưng tại sao lại mang nội dung tập trung vào người Mỹ như vậy đi khắp thế giới, trong bối cảnh Trump không được hoan nghênh mấy?

CNN, một mạng tin tức đối thủ, đã phát các chương trình tiếng Anh quốc tế chất lượng từ lâu. Và những gã khổng lồ truyền thông khác cũng đã và đang thử nghiệm các dịch vụ phát trực tuyến quốc tế. Nhưng rất ít hãng thông tấn cánh hữu tiếng Anh tương tự tồn tại ở nước ngoài. Fox News đang đánh cược liều lĩnh rằng ít nhất một vài trong số 2 triệu người Mỹ sống ở các nước đó sẽ chọn xem các chương trình ngày càng phổ biến của họ. Và ngay cả khi thất bại, Fox News vẫn còn nhiều cơ hội: họ có doanh thu quảng cáo cao hơn trong quý gần đây nhất bất chấp đại dịch.