Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các công tố viên ở Munich cho biết Markus Braun, sếp cũ của Wirecard, đã bị bắt vì nghi ngờ gian lận kế toán và thao túng thị trường. Ông Braun đã ra đầu thú, sau khi nghỉ việc hồi tuần trước khi các kiểm toán viên tiết lộ 1,9 tỷ euro (2,1 tỷ đô la) đã bị thất lạc trong bảng cân đối kế toán của công ty xử lý thanh toán Đức. Ông được tại ngoại bằng khoản tiền bảo lãnh 5 triệu euro và phải báo cáo cảnh sát một lần mỗi tuần. Vào thứ Hai, Wirecard tuyên bố 1,9 tỷ euro đó có thể không tồn tại. Bản thân công ty hiện đang phải vật lộn để tồn tại.

Anthony Fauci, thành viên hàng đầu của tổ chuyên trách chống coronavirus của Nhà Trắng, cảnh báo rằng nước Mỹ đang trải qua một “đợt tăng đột biến” về số ca nhiễm mới và kêu gọi tăng cường xét nghiệm. Thời báo New York đưa tin rằng Liên minh châu Âu đang chuẩn bị chặn du khách từ Mỹ khi khối mở lại biên giới vào ngày 1 tháng 7, vì nước này đã thất bại trong việc kiểm soát đại dịch.

Apple tuyên bố bắt đầu sử dụng chip tự sản xuất trong các máy tính Mac. Họ đã dùng bộ xử lý Intel từ năm 2006. Các chip nội bộ sẽ dựa trên thiết kế từ Arm, vốn có các mẫu được dùng trên iPhone và iPad. Apple hy vọng việc chuyển đổi sẽ giúp máy Mac chạy nhanh hơn, cải thiện thời lượng pin và giúp các nhà phát triển sản xuất các ứng dụng chạy được trên tất cả các máy tính của họ.

Việc công bố các chỉ số nhà quản lý mua hàng tốt hơn mong đợi của Pháp và Đức đã làm dấy lên hy vọng rằng nền kinh tế Châu Âu đang trên đà thay đổi sau đại dịch. Chỉ số PMI của IHS Markit ở Pháp đạt 52,1 trong tháng 6 so với 40,6 của tháng trước và ở Đức từ 36,6 lên 44,6. Trên 50 có nghĩa là  tăng trưởng.

Quy tắc giãn cách xã hội ở Anh sẽ được giảm từ hai mét xuống còn “một mét cộng” từ 4 tháng 7. Số ca nhiễm ở Anh đã giảm và thủ tướng Anh Boris Johnson đã phải đối mặt với áp lực bỏ bớt yêu cầu giãn cách để giảm thiểu tác động gây lên các doanh nghiệp. Cũng từ ngày đó các quán rượu, nhà hàng và tiệm làm tóc sẽ được phép mở cửa lại.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tuyên bố một cuộc tổng tuyển cử sẽ được tổ chức vào ngày 10 tháng 7, và cho biết ông tự tin một cuộc bỏ phiếu có thể được tổ chức an toàn. Một số đảng đối lập chỉ trích động thái này, cho rằng một cuộc bầu cử sớm có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng giữa đại dịch coronavirus. Theo quy định, chính phủ phải tổ chức bầu cử trước tháng 4 năm 2021.

Almazbek Atambayev, tổng thống Kyrgyzstan từ 2011 đến 2017, đã bị kết án tù 11 năm vì thả một tên tội phạm bất hợp pháp vào năm 2013. Ông Atambayev nói các cáo buộc có động cơ chính trị. Ông đã bị bắt vào tháng 8 năm 2019 sau cuộc đấu trí kéo dài hai ngày giữa những người ủng hộ ông và các sĩ quan đặc nhiệm, khiến một sĩ quan thiệt mạng và sáu người bị bắt làm con tin.

TIÊU ĐIỂM

Triển vọng kinh tế thế giới từ góc nhìn của IMF

IMF hôm nay sẽ cập nhật dự báo kinh tế. Hồi tháng Tư, quỹ này nói nền kinh tế toàn cầu sẽ sụt giảm 3% trong năm 2020 và cảnh báo suy thoái sâu hơn nếu đại dịch covid-19 không biến mất trong nửa cuối năm. Kể từ đó, các nhà dự báo khác, chẳng hạn như những người ở OECD, một câu lạc bộ của hầu hết các nước giàu, đã tỏ ra bi quan hơn. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy tăng trưởng toàn cầu đang hồi phục từ đợt bùng phát dịch và phong tỏa đầu tiên.

Doanh số bán lẻ của Mỹ đã tăng trong tháng 5. Khảo sát về mức độ lạc quan kinh doanh ở châu Âu trong tuần này cho thấy sự cải thiện nhanh chóng. Câu hỏi lớn là liệu các nhà kinh tế của IMF có cho rằng sự phục hồi là đủ mạnh và bền vững để đưa GDP trở lại mức bình thường một cách nhanh chóng hay không, hay phục hồi sẽ diễn ra chậm chạp. Câu trả lời phụ thuộc cả vào quỹ đạo của đại dịch và tốc độ tiền được bơm vào để kích thích kinh tế. Những điều này không hề dễ dự đoán.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp về Trung Đông

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm nay sẽ họp quanh chiếc bàn hình móng ngựa để thảo luận về cuộc xung đột Israel-Palestine và cuộc chiến ở Yemen. Cả hai vấn đề đều đang bế tắc. Hàng ngàn người Palestine đã biểu tình ở Jericho vào thứ Hai để đáp trả “kế hoạch hòa bình” của Tổng thống Donald Trump, vốn cho phép Israel sáp nhập một phần của Bờ Tây họ đang chiếm đóng. Tại Yemen, nơi đang trải qua cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới ngay cả trước đại dịch, số ca nhiễm covid-19 đang tăng nhanh.

Theo một ước tính, Yemen chiếm ​​ba phần năm trong số 15.500 trường hợp tử vong do bạo lực chính trị xảy ra trên khắp Trung Đông trong sáu tháng đầu năm nay. Nhưng Hội đồng Bảo an giờ đây có một số gương mặt mới để cùng giải quyết những vấn đề đáng lo này. Tuần trước, Ấn Độ, Ireland, Mexico, Na Uy và Kenya đã được bầu làm thành viên không thường trực của hội đồng với nhiệm kỳ hai năm, tham gia cùng với năm thành viên thường trực (Mỹ, Anh, Trung Quốc, Pháp và Nga).

Apple ngưng xài chip Intel trên Mac từ 2022

Một trong những thông báo của Apple tại Hội nghị các Nhà Phát triển Toàn cầu, một hội nghị quan hệ công chúng thường niên, là từ năm 2022 hãng sẽ thay thế các chip Intel vốn dùng cho các dòng máy tính xách tay và máy tính để bàn Mac bằng một dòng chip thay thế lấy từ điện thoại thông minh và máy tính bảng. (Những con chip này dựa trên các thiết kế của Arm, một công ty Anh có tài sản sở hữu trí tuệ thống trị toàn bộ thị trường điện thoại thông minh).

Động thái này khó có thể gây tác động ngay lập tức. Thị phần chỉ 8% của Apple khiến hãng không phải là tay chơi lớn trong lĩnh vực kinh doanh máy tính xách tay và máy tính để bàn; song nó sẽ mang lại cho những chiếc máy của hãng khả năng chạy các phần mềm vốn được thiết kế cho điện thoại và máy tính bảng. Đối với Intel, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, các hậu quả ngắn hạn cũng là rất nhỏ. Apple không phải là một khách hàng lớn. Nhưng nó cho thấy thêm một sự mất niềm tin vào Intel, công ty gần đây đã đánh mất vị thế dẫn đầu công nghệ vào tay các đối thủ như Samsung và Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).

Putin vẫn tổ chức duyệt binh giữa đại dịch

Tổ chức diễu binh giữa đại dịch có vẻ như là một ý tưởng tồi tệ. Song Tổng thống Vladimir Putin không nghĩ vậy; ông hiện có tỷ lệ ủng hộ giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi trở thành tổng thống. Mục đích chính thức của cuộc duyệt binh, vốn bị hoãn từ ngày 9 tháng 5, là để kỷ niệm chiến thắng của Nga trước Đức Quốc xã. Ngày mới được chọn mang nhiều tính biểu tượng. Bảy mươi lăm năm trước vào hôm nay Stalin đã tổ chức một cuộc diễu hành quân sự ở Quảng trường Đỏ để đánh dấu chiến thắng của một hệ thống toàn trị trước một hệ thống toàn trị khác.

Cuộc diễu binh của Putin có ý nghĩa đánh dấu chiến thắng của ông trước covid-19 và quan trọng nhất là vận động người Nga bỏ phiếu cho những thay đổi đối với hiến pháp của đất nước. Những thay đổi này sẽ cho phép ông nắm quyền, trên thực tế như một vị vua trong chế độ quân chủ chuyên chế cho đến ít nhất là năm 2036 bất chấp các quy tắc và chuẩn mực quốc tế. Việc bỏ phiếu – bắt đầu một ngày sau cuộc diễu binh – sẽ không có ngưỡng tối đa, kéo dài trong một tuần và khó xác minh. Đương nhiên, ông Putin sẽ tổ chức diễu binh chiến thắng trước.

Tổng thống Ba Lan thăm Mỹ

Tổng thống Donald Trump hôm nay chào đón nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến Nhà Trắng kể từ khi đại dịch coronavirus bắt đầu. Tổng thống Andrzej Duda đến để thảo luận về an ninh, y tế và phát triển. Chuyến thăm bất ngờ, được công bố vào tuần trước, đã làm tăng sự chú ý ở cả hai nước. Ông Duda chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử vào ngày 28 tháng 6. Vì vậy, thời điểm của chuyến thăm đã bị chỉ trích bởi Eliot Engel, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, người gọi nó là “rất không phù hợp”, lấy lý do đại dịch cũng như việc ông Duda và đảng Luật pháp và Công lý cầm quyền đang phá hoại ngành tư pháp nước này cũng như các tuyên bố chống người đồng tính của ông gần đây.

Ở Ba Lan, ông Duda đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận. Nhưng cách biệt của ông trước đối thủ chính của mình – Rafal Trzaskowski, Thị trưởng theo khuynh hướng tự do của Warsaw – đã thu hẹp. Cuộc đua có thể phải đi đến vòng hai vào ngày 12 tháng 7. Cuộc gặp hôm nay sẽ làm hài lòng những người ủng hộ ông Duda, đồng thời là một bằng chứng cho mối quan hệ thân thiết của Ba Lan với Mỹ. Nhưng nó không đảm bảo giúp ông Duda tái cử.