Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nước Anh có khả năng sẽ tiến hành một cuộc tổng tuyển cử vào tháng 12. Sau nhiều tuần tranh cãi, Công đảng đối lập đã quyết định ủng hộ lời kêu gọi một cuộc bầu cử sớm của Thủ tướng Boris Johnson, trong nỗ lực phá thế bế tắc của Brexit. Ngày bầu cử chính xác sẽ được quyết định bằng phiếu bầu tại Quốc hội vào thứ Ba tuần tới, với việc ông Johnson ủng hộ ngày 12/12 và các đảng đối lập khác ủng hộ ngày 9/12.

Trung tá Alexander Vindman điều trần trước ủy ban luận tội Tổng thống Donald Trump của Hạ viện. Trung tá Vindman, thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia, đã chỉ trích một cuộc gọi mà ông từng nghe thấy giữa ông Trump và tổng thống Ukraine: “Tôi không nghĩ việc yêu cầu một chính phủ nước ngoài điều tra một công dân Hoa Kỳ là đúng đắn”, công dân này tức là Joe Biden, ứng viên tổng thống của Đảng Dân Chủ.

Saad Hariri từ chức thủ tướng Lebanon. Nước này đã bị chấn động bởi các cuộc biểu tình vì kinh tế và cải cách đình trệ. Căng thẳng phe phái cũng gia tăng. Một lều trại của những người biểu tình ôn hòa tại một quảng trường trung tâm đã bị phóng hỏa bởi những người được cho là hô khẩu hiệu liên quan tới Hizbullah và Amal, các đảng chính trị Shia thân chính phủ.

Đội cứu hỏa London đã bị chỉ trích nặng nề vì phản ứng của họ trước vụ hỏa hoạn ở Grenfell Tower vào năm 2017, theo các báo cáo sơ bộ của cuộc điều tra sẽ được công bố vào 30 tháng 10. Vụ cháy đã giết chết 72 người, khiến nó trở thành một trong những thảm họa thời bình tồi tệ nhất nước Anh; Công đảng đối lập cho rằng chính sách thắt lưng buộc bụng của chính phủ đã góp phần đưa đến thảm hoạ này.

Những người ủng hộ chính phủ và phe đối lập đã đụng độ dữ dội ở Bolivia, nơi vốn bị tê liệt bởi các cuộc đình công, tuần hành và chặn đường kể từ khi cuộc bầu cử ngày 20 tháng 10 bị hủy bỏ do các cáo buộc gian lận. Hôm thứ Sáu, các cơ quan bầu cử nói Tổng thống Evo Morales thắng cử và không phải bước vào vòng hai chỉ với chênh lệch 0,57% phiếu bầu. Tuần này, Tổ chức Các Quốc gia châu Mỹ sẽ bắt đầu kiểm tra lại kết quả.

Giám đốc Boeing Dennis Muilenburg đã gửi lời xin lỗi đến gia đình của những người thiệt mạng trong 2 vụ tai nạn máy bay 737 MAX của công ty, trước thềm cuộc chất vấn tại Quốc hội về tương lai của dòng máy bay. Ông thừa nhận trước các thượng nghị sĩ rằng Boeing đã phạm “sai lầm”; một thượng nghị sĩ đã cáo buộc Boeing có “dấu hiệu cố tình che giấu”.

Gã khổng lồ dầu khí BP đạt lợi nhuận 2,3 tỷ đô la trong quý ba, giảm từ 3,8 tỷ đô la một năm trước đó. Sự sụt giảm mạnh được cho là do giá dầu thấp hơn, sản lượng thấp hơn và ảnh hưởng của các cơn bão. Kết quả vẫn đánh bại các dự đoán thị trường, và xuất hiện ngay trước khi Bob Dudley từ chức sau 10 năm phụ trách công ty.

TIÊU ĐIỂM

Anh sẽ tổ chức tổng tuyển cử sớm

Nước Anh dường như chắc chắn sẽ đi bầu cử vào tháng 12, sau khi các nghị sĩ đồng ý tiến hành một cuộc tổng tuyển cử, trong khi ngày tháng cụ thể vẫn đang được tranh luận. Đây sẽ là một cuộc tranh luận nóng. Brexit đã phá hủy các liên minh chính trị truyền thống và đẩy mức độ biến động của cử tri lên mức cao nhất mọi thời đại. Nói một cách dễ hiểu, đây là cuộc bầu cử tháng 12 (bầu cử bất thường) đầu tiên của Anh kể từ năm 1923. Các chuyên gia dự đoán xem ra tuyệt vọng trước sự khó lường của cuộc bỏ phiếu sắp tới. Động thái này là một canh bạc cho tất cả các bên.

Song mỗi bên đều có lý do riêng để ủng hộ một cuộc bầu cử. Mặc dù ông Boris Johnson đã có được sự hỗ trợ về mặt nguyên tắc cho thỏa thuận Brexit của mình, chính phủ vẫn e ngại sẽ phải đấu tranh kịch liệt để thỏa thuận được thông qua mà không bị sửa đổi nhiều. Chỉ sau khi đảng Dân chủ Tự do và Đảng Quốc gia Scotland (SNP) ủng hộ tổng tuyển cử và khiến nó trở thành một điều không thể tránh khỏi thì Công đảng mới bỏ phiếu ủng hộ. Đối với đảng Dân chủ Tự do và SNP, cuộc bầu cử là cơ hội cuối cùng để hủy bỏ Brexit.

Vấn đề lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ)

Khi các quan chức ngân hàng trung ương gặp nhau hôm nay, với mây đen lơ lửng trên nền kinh tế toàn cầu, thống đốc Ngân hàng Nhật Bản Haruhiko Kuroda đã ám chỉ việc bơm thêm nhiều tiền hơn để kích thích nền kinh tế đất nước ông. Một nửa số công ty Nhật Bản đã phải nhận thiệt hại gián tiếp từ cuộc thương chiến Mỹ-Trung. Niềm tin của các nhà sản xuất ở mức thấp nhất trong sáu năm vì nhiều người phụ thuộc vào các thị trường nước ngoài.

Các nhà phân tích lo ngại BoJ sắp “hết đạn” sau sáu năm nới lỏng định lượng. Lãi suất ngắn hạn hiện ở mức -0,1%. Lãi suất giảm ở nước ngoài lại càng làm phẳng thêm các đường cong lợi suất và siết chặt lợi nhuận của các tổ chức tài chính. Mục tiêu lạm phát 2% của ông Kuroda vẫn khó đạt được. Tuy nhiên, ông vẫn kiên định. Đầu tháng này, ông đề xuất lãi suất có thể được cắt giảm thêm nữa vào vùng âm. “Chúng ta không hề thiếu không gian cho chính sách tiền tệ”, ông nói. Các ngân hàng khu vực của Nhật Bản có thể không đồng ý: hầu hết sẽ bị mất tiền nếu cho khách hàng vay sau khi ông Kuroda thực sự giảm lãi suất.

Mỹ chuẩn bị công bố số liệu kinh tế

Có rất ít người cho rằng các con số tăng trưởng công bố hôm nay sẽ cho thấy một nền kinh tế tăng trưởng tốt. Cục Dự trữ Liên bang (Fed) New York dự đoán tăng trưởng quý 3 so với cùng kỳ năm ngoái là 1,9%, so với dự báo là 1,7% từ Fed Atlanta. (Hai mô hình sử dụng các phương pháp khác nhau, mặc dù các nhà kinh tế tại Deutsche Bank phát hiện ra rằng Fed Atlanta có xu hướng chính xác hơn khi sát ngày công bố dữ liệu.) Sau khi các nhà phân tích than vãn về số liệu tổng quát, họ sẽ đi sâu vào chi tiết.

Được quan tâm nhất sẽ là đầu tư, vốn sụt giảm đáng lo ngại trong quý 2 so với quý 1 với tỷ lệ tính theo năm là 6,3%. Họ đổ lỗi cho cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump vì đã làm tê liệt kế hoạch đầu tư của các doanh nghiệp. Cuộc chiến thương mại vẫn không hề xuống thang, do đó, bất kỳ dữ liệu đầu tư lạc quan nào cũng sẽ thách thức nhận định đó. Nếu con số tiếp tục giảm, hoặc nếu chúng chỉ đơn giản là đi ngang, thì người ta có thể mong đợi sự trỗi dậy của những người chỉ trích tổng thống.

Nam Phi sắp công bố kế hoạch ngân sách

Khi bộ trưởng tài chính Tito Mboweni công bố kế hoạch ngân sách trung hạn của ông vào hôm nay, ông sẽ làm chấn động đảng cầm quyền Nam Phi ANC và các thị trường tài chính. Các nhà đầu tư xem kế hoạch ngân sách này là cơ hội cuối cùng của ông Mboweni để ngăn Moody giảm xếp hạng trái phiếu của nước này từ cấp đầu tư sang cấp “rác” vào ngày 1 tháng 11. Việc hạ bậc bởi Moody sẽ gia tăng chi phí đi vay của chính phủ và làm suy yếu đồng nội tệ. Để duy trì xếp hạng cấp đầu tư, ông Mboweni sẽ phải cắt giảm thâm hụt ngân sách và thắt chặt nợ công, vốn được dự kiến sẽ vượt quá 65% GDP vào năm 2023, từ mức 56% hiện nay.

Tuy nhiên, thắt lưng buộc bụng sẽ chọc giận các đồng minh công đoàn của ANC và gây ra xung đột trong đảng, vốn hiện có rất nhiều những người cộng sản và xã hội chủ nghĩa ở vị trí lãnh đạo. Tổng thống Cyril Ramaphosa đã nhiều lần hứa hẹn các chính sách thân thiện với tăng trưởng để vực dậy nền kinh tế ốm yếu. Kế hoạch ngân sách của ông Mboweni sẽ là một thử nghiệm cho cam kết đó.

Apple chuẩn bị công bố thu nhập quý

Mặc dù hoạt động kinh doanh dịch vụ của Apple đang tăng trưởng tốt, các nhà phân tích sẽ lại tập trung vào chỉ một con số duy nhất khi công ty công bố kết quả quý vào hôm nay: doanh số iPhone. Các ý kiến cho rằng nhu cầu đã tốt hơn mong đợi, điều giải thích cho việc cổ phiếu công ty liên tục tăng giá gần đây, đưa Apple một lần nữa trở thành công ty niêm yết có giá trị nhất thế giới, với mức vốn hóa thị trường 1,1 ngàn tỷ đô la.

Cho dù kết quả tổng thể ra sao – các nhà phân tích nhìn chung dự đoán tổng doanh thu sẽ đạt gần 63 tỷ USD – thì Apple sẽ có thể chỉ ra một câu chuyện thành công: AirPod. Mặc dù những chiếc tai nghe không dây này trông hơi giống với tăm bông, song doanh số đã tăng nhanh trong những tháng gần đây, đạt 2 tỷ đô la trong quý vừa rồi. Cứ như thể để nhấn mạnh điểm này ngay trước khi công bố thu nhập, công ty vào ngày 28 tháng 10 đã giới thiệu một phiên bản cao cấp với giá 249 đô la. Bản mới này sẽ khử tiếng ồn, nhưng hãy lắng nghe cẩn thận, và bạn vẫn có thể nghe thấy tiếng của máy tính tiền.