Nhân Vật
Thử phán đoán cục diện chính trị sau kỉ luật Đinh La Thăng
Cả ba khả năng đều xuất phát từ mong muốn của "người trong cuộc", trị liệu tham nhũng được coi là mục tiêu chính trị số 1, mọi cải cách đều không thể thành công nếu không có bộ máy quản trị quốc gia sạch.
Chỉ xét về tương quan lực lượng, trong vụ xử lý kỉ luật ủy viên Bộ
chính trị Đinh La Thăng, có người gần như khấn niệm đừng để tái diễn
tình trạng như hồi bày binh bố trận xử lý ông Nguyễn Tấn Dũng.
Ông Đinh La Thăng, người luôn xuất hiện nổi bật trên chinh trường, đang ở
trong quá trình bị truy cứu trách nhiệm liên quan đến các hoạt động tồi
tệ của tập đoàn Dầu khí, thời ông ấy làm chủ tịch. Nghe nói, ông Thăng
cũng bị xem xét trách nhiệm liên quan đến những khoản lại quả dự án đã
thành thông lệ ở bộ Giao thông, khi chính phủ thời Thủ tương Nguyễn Tấn
Dũng cho nở rộ "phong trào" BOT và chinh sách chỉ định thầu.
Ông Thăng được giới thiệu và trúng cử vào vị trí uỷ viên Bộ chính trị
vào phút chót. Giới thạo tin mô tả ông là một ứng viên trực tiếp cho
chiếc ghế phó Thủ tướng đương nhiệm, là nhân sự chuẩn bị cho vị trí Thủ
tướng nhiệm kì mới.
Nhưng bất ngờ, ông Thăng bị điều động vào giữ vị trí bí thư thành ủy TP
Hồ Chí Minh, một lò cung cấp các vị trí lãnh đạo cao cấp nhất cua đảng.
Khác với những đồn đoán, ông Đinh La Thăng không một chút bỡ ngỡ ở một
đảng bộ đến con trai cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (lúc dó đương nhiệm)
cũng không trúng cử tham gia thành ủy và đoàn đại biểu đảng bộ TP dự
đại hội đảng toàn quốc. Mới nhận phân công, ông Thăng liên tục có những
chuyến công tác cơ sở với những phát ngôn phê bình cấp dưới làm hả dạ
người dân, đưa ra những chỉ thị trực tiếp giải quyết nhiều vụ việc ách
tắc cụ thể, để lại ấn tượng về một nhà lãnh đạo năng động, dám làm, dám
chịu.
Nhưng rồi chiếc bảng số xe công quá tiêu chuẩn phó chủ tịch của ông
Trịnh Xuân Thanh, một "đàn em" thân tín của Đinh La Thăng, trở thành chủ
đề sôi nổi của báo chí. Truyền thông mạng, trên trang facebook của Huy
Đức, đã gây không ngớt ngạc nhiên khi đơn độc phanh phui các chứng cứ
liên quan đến trách nhiệm của Đinh La Thăng từ các bê bối ở tập đoàn
Dầu khí.
Một tiến trình kiểm điểm làm rõ các nội dung này được Uỷ ban Kiểm tra TƯ
khởi động. Chưa rõ kết luận của UBKT như thế nào nhưng được biết thường
vụ thành uỷ TPHCM đã thực hiện qui trình xử lí cán bộ dựa trên tự kiểm
điểm của ông Đinh La Thăng. Kết quả có thể là một bất ngờ đối với ông
Nguyễn Phú Trọng khi điều động ông Thăng vào đứng đầu lãnh đạo TPHCM. Có
đến hơn 1/3 ủy viên thường vụ không nhất trí với kiểm điểm và tự nhận
kỉ luật ở mức khiển trách mà đề nghị không áp dụng hình thức kỉ luật
với ông Thăng.
Cuộc đấu tranh chống tham nhũng đang phóng to hết cỡ hy vọng của "toàn
đảng, toàn dân" vào lý lich liêm khiết của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng
nhưng trong trường hợp kỉ luật Đinh La Thăng vẫn dẫn đến hai phán đoán
có thể cá cược, liệu đảng có kỉ luật được một thành viên Bộ chinh trị?
Một là, kịch bản xử lí Nguyễn Tấn Dũng tái diễn. Uỷ viên Bộ chinh trị
Đinh La Thăng do TƯ bầu, nên cấp kỉ luật là TƯ, mặc dù Bộ chinh trị đã
đề nghị mức cảnh cáo, nhưng TƯ lại bỏ phiếu đa số không áp dụng hình
thức kỉ luật. Hai là, TƯ nhất trí đa số với đề nghị của Bộ chinh trị.
Khả năng thứ ba, Bộ chinh trị đề nghị kỉ luật cảnh cáo, nhưng TƯ hạ bậc
kỉ luật, chỉ khiển trách Đinh La Thăng.
Cả ba khả năng đều xuất phát từ mong muốn của "người trong cuộc", trị
liệu tham nhũng được coi là mục tiêu chính trị số 1, mọi cải cách đều
không thể thành công nếu không có bộ máy quản trị quốc gia sạch.
Lược giản sơ đồ xã hội đồng qui trong quan điểm này, có thể thấy, với
khả năng thứ nhất, "một bộ phận không nhỏ" trong đảng đang trở thành
"một bộ phận đa số" điều khiển đảng và đất nước.
Cuộc đấu tranh chống tham nhũng đánh dấu thất bại bằng kết quả phân liệt
trong đảng. Bộ chinh trị tiếp tục phân hoá, hay nói cách khác, sẽ bộc
lộ công khai sự phân hoá vốn có trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao. Cục
diện chinh trị sẽ dẫn đến tình trạng một Trung ương đa lãnh đạo. Xu
hướng này sẽ có thể hoàn tất tiến trình phân liệt trong đảng bằng lật
đổ, đảo chính.
Cần phải lưu ý vai trò các cựu thần trong đảng sẽ trở nên một lực lượng
xã hội có tác động rất lớn tới cục diện. Nhiều khả năng các nguyên lão
sẽ tái xuất chính trường.
Nhưng đảng ở tiến trình này luôn neo giữ cuộc chiến quyền lực trong phạm
vi cuộc đấu tranh nội bộ. Chống tham nhũng bị kềm tỏa bằng chống tự
diễn biến, tự chuyển hóa. Đảng không phân liệt theo hướng đổi mới, cải
cách hay không, mà chủ yếu, theo cục diện quyền uy của một số lãnh đạo.
Nguyên tắc đồng thuận giả vờ, bằng mặt không bằng lòng, sẽ được thay thế
bằng cơ chế chính trị phụ thuộc vào thế lực cụ thể của các nhà lãnh
đạo.
Bằng diễn đạt của dân gian, cuộc chiến nội bộ của đảng sẽ lôi kéo lực
lượng xã hội chủ yếu theo hai nhận dạng, "ăn" và "ăn mà làm".
Gần như người ta đã tập dượt cuộc đấu tố khốc liệt dưới hình thức "phê
bình và tự phê bình" này. Trận địa truyền thông dường như đã được bày
binh bố trận, nếu nhìn vào cái gọi là qui hoạch báo chí và bố trí nhân
sự ở các cơ quan báo chí.
Các mục tiêu đổi mới, dân chủ chưa tạo ra lực lượng chinh trị của minh,
nên chưa được viện đến trong cuộc đấu quyền lực này trong đảng. Có thể
manh nha từ chính cuộc đấu tranh nội bộ này, hình thành lực lượng chính
trị ủng hộ dân chủ nhưng cũng trong khuôn khổ chính trị do đảng lãnh
đạo.
Kết cục của các phán đoán nói trên sẽ thành sai lầm nếu Tổng bí thư
Nguyễn Phú Trọng không kết thúc chiến dịch thất bại của mình bằng tiếng
khóc.
Tuy nhiên, có lẽ ong Trọng sẽ không khóc. Vì đơn giản ông Thăng không có
bề dày nắm quyền lực như ông Nguyễn Tấn Dũng để có thể chi phối chọn
lựa của các ủy viên TƯ. Nếu có "ăn chia" phạm vi đó cua ông Thăng khó
lòng phủ đến đa số TƯ đang có 2/3 là nhân sự mới. Nhất là tiếng dàn kèn
trống thúc giục vang rền khắp các cấp hô chống tham nhũng không thể dẫn
đến một kết quả bại xụi cho sự lãnh đạo của đảng như vậy. Nhưng quan
trong nhất là ở thời điểm chưa đến nửa nhiệm ki, các đối thủ chính trị
mới xuất hiện của ông Trọng không sẵn sàng cho cuộc đối đầu với uy quyền
tổng bí thư.
Nhưng cho dù TƯ nhóm họp lần thứ 5 không chấp nhận đề nghị của Bộ chinh
trị, hay phê chuẩn mức kỉ luật thấp hơn đề nghi của Bộ chinh trị, ông
Trọng vẫn còn trong tay một thế trận mới, huy động sự tham gia của người
dân vào cuộc đấu tranh sinh tử này.
Yếu huyệt trong thế trận này chính là ai nhanh chóng nắm giữ ngọn cờ
công khai và chuyển nó thành khí thế của dân. Ông Trọng sẽ thắng nếu
biết khai thác sức mạnh này, biến dư luận thành công luận, nhưng ở thời
ông Trọng tác động chính yếu này của truyền thông không còn trong tay
nền báo chí cách mạng vốn bị tẩn nhừ tử, chỉ có một mực "cách mạng" mà
không còn sự chính trực báo chí nữa.
Còn trong khả năng thứ hai, ở trường hợp kỉ luật cảnh cáo ông Thăng,
cuộc đấu tranh chống tham nhũng sau khí thế thắng lợi bước đầu, sẽ đứng
trước một đòi hỏi cụ thể, chế độ của ông Trọng có tử hình nổi một thành
viên Bộ chính trị, thành viên TƯ? Sự leo thang mong muốn trừng phạt này
sẽ làm lộ ra không it tật bệnh ở mức trầm kha của một hệ thống chinh
trị sau nhiều năm kiến tạo pháp quyền vẫn chỉ có thể dùng đến uy quyền
để cai trị chính bộ máy của mình.
Có thể thấy đó là một thất bại chính trị có từ sớm của đảng.
Tâm Chánh
(Viet-studies)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- Huỳnh Ngọc Chênh - Hôm nay đón Nguyễn Thúy Hạnh về nhà, kịch tính như phim
- "Sư Minh Tuệ" - by Đỗ Duy Ngọc / Trần Văn Giang (ghi lại)
- "Thế lực nào đã đầu độc tướng vi-xi Nguyễn Chí Vịnh?" - Lê Văn Đoành / Trần Văn Giang (ghi lại)
- NHỮNG NỮ LƯU LỪNG DANH Ở MỸ & THẾ GIỚI - TRẦN VĂN NGÀ
- Putin tiến thoái lưỡng nan vì đã tính sai nước cờ _ Hoài Việt
Thử phán đoán cục diện chính trị sau kỉ luật Đinh La Thăng
Cả ba khả năng đều xuất phát từ mong muốn của "người trong cuộc", trị liệu tham nhũng được coi là mục tiêu chính trị số 1, mọi cải cách đều không thể thành công nếu không có bộ máy quản trị quốc gia sạch.
Chỉ xét về tương quan lực lượng, trong vụ xử lý kỉ luật ủy viên Bộ
chính trị Đinh La Thăng, có người gần như khấn niệm đừng để tái diễn
tình trạng như hồi bày binh bố trận xử lý ông Nguyễn Tấn Dũng.
Ông Đinh La Thăng, người luôn xuất hiện nổi bật trên chinh trường, đang ở
trong quá trình bị truy cứu trách nhiệm liên quan đến các hoạt động tồi
tệ của tập đoàn Dầu khí, thời ông ấy làm chủ tịch. Nghe nói, ông Thăng
cũng bị xem xét trách nhiệm liên quan đến những khoản lại quả dự án đã
thành thông lệ ở bộ Giao thông, khi chính phủ thời Thủ tương Nguyễn Tấn
Dũng cho nở rộ "phong trào" BOT và chinh sách chỉ định thầu.
Ông Thăng được giới thiệu và trúng cử vào vị trí uỷ viên Bộ chính trị
vào phút chót. Giới thạo tin mô tả ông là một ứng viên trực tiếp cho
chiếc ghế phó Thủ tướng đương nhiệm, là nhân sự chuẩn bị cho vị trí Thủ
tướng nhiệm kì mới.
Nhưng bất ngờ, ông Thăng bị điều động vào giữ vị trí bí thư thành ủy TP
Hồ Chí Minh, một lò cung cấp các vị trí lãnh đạo cao cấp nhất cua đảng.
Khác với những đồn đoán, ông Đinh La Thăng không một chút bỡ ngỡ ở một
đảng bộ đến con trai cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (lúc dó đương nhiệm)
cũng không trúng cử tham gia thành ủy và đoàn đại biểu đảng bộ TP dự
đại hội đảng toàn quốc. Mới nhận phân công, ông Thăng liên tục có những
chuyến công tác cơ sở với những phát ngôn phê bình cấp dưới làm hả dạ
người dân, đưa ra những chỉ thị trực tiếp giải quyết nhiều vụ việc ách
tắc cụ thể, để lại ấn tượng về một nhà lãnh đạo năng động, dám làm, dám
chịu.
Nhưng rồi chiếc bảng số xe công quá tiêu chuẩn phó chủ tịch của ông
Trịnh Xuân Thanh, một "đàn em" thân tín của Đinh La Thăng, trở thành chủ
đề sôi nổi của báo chí. Truyền thông mạng, trên trang facebook của Huy
Đức, đã gây không ngớt ngạc nhiên khi đơn độc phanh phui các chứng cứ
liên quan đến trách nhiệm của Đinh La Thăng từ các bê bối ở tập đoàn
Dầu khí.
Một tiến trình kiểm điểm làm rõ các nội dung này được Uỷ ban Kiểm tra TƯ
khởi động. Chưa rõ kết luận của UBKT như thế nào nhưng được biết thường
vụ thành uỷ TPHCM đã thực hiện qui trình xử lí cán bộ dựa trên tự kiểm
điểm của ông Đinh La Thăng. Kết quả có thể là một bất ngờ đối với ông
Nguyễn Phú Trọng khi điều động ông Thăng vào đứng đầu lãnh đạo TPHCM. Có
đến hơn 1/3 ủy viên thường vụ không nhất trí với kiểm điểm và tự nhận
kỉ luật ở mức khiển trách mà đề nghị không áp dụng hình thức kỉ luật
với ông Thăng.
Cuộc đấu tranh chống tham nhũng đang phóng to hết cỡ hy vọng của "toàn
đảng, toàn dân" vào lý lich liêm khiết của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng
nhưng trong trường hợp kỉ luật Đinh La Thăng vẫn dẫn đến hai phán đoán
có thể cá cược, liệu đảng có kỉ luật được một thành viên Bộ chinh trị?
Một là, kịch bản xử lí Nguyễn Tấn Dũng tái diễn. Uỷ viên Bộ chinh trị
Đinh La Thăng do TƯ bầu, nên cấp kỉ luật là TƯ, mặc dù Bộ chinh trị đã
đề nghị mức cảnh cáo, nhưng TƯ lại bỏ phiếu đa số không áp dụng hình
thức kỉ luật. Hai là, TƯ nhất trí đa số với đề nghị của Bộ chinh trị.
Khả năng thứ ba, Bộ chinh trị đề nghị kỉ luật cảnh cáo, nhưng TƯ hạ bậc
kỉ luật, chỉ khiển trách Đinh La Thăng.
Cả ba khả năng đều xuất phát từ mong muốn của "người trong cuộc", trị
liệu tham nhũng được coi là mục tiêu chính trị số 1, mọi cải cách đều
không thể thành công nếu không có bộ máy quản trị quốc gia sạch.
Lược giản sơ đồ xã hội đồng qui trong quan điểm này, có thể thấy, với
khả năng thứ nhất, "một bộ phận không nhỏ" trong đảng đang trở thành
"một bộ phận đa số" điều khiển đảng và đất nước.
Cuộc đấu tranh chống tham nhũng đánh dấu thất bại bằng kết quả phân liệt
trong đảng. Bộ chinh trị tiếp tục phân hoá, hay nói cách khác, sẽ bộc
lộ công khai sự phân hoá vốn có trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao. Cục
diện chinh trị sẽ dẫn đến tình trạng một Trung ương đa lãnh đạo. Xu
hướng này sẽ có thể hoàn tất tiến trình phân liệt trong đảng bằng lật
đổ, đảo chính.
Cần phải lưu ý vai trò các cựu thần trong đảng sẽ trở nên một lực lượng
xã hội có tác động rất lớn tới cục diện. Nhiều khả năng các nguyên lão
sẽ tái xuất chính trường.
Nhưng đảng ở tiến trình này luôn neo giữ cuộc chiến quyền lực trong phạm
vi cuộc đấu tranh nội bộ. Chống tham nhũng bị kềm tỏa bằng chống tự
diễn biến, tự chuyển hóa. Đảng không phân liệt theo hướng đổi mới, cải
cách hay không, mà chủ yếu, theo cục diện quyền uy của một số lãnh đạo.
Nguyên tắc đồng thuận giả vờ, bằng mặt không bằng lòng, sẽ được thay thế
bằng cơ chế chính trị phụ thuộc vào thế lực cụ thể của các nhà lãnh
đạo.
Bằng diễn đạt của dân gian, cuộc chiến nội bộ của đảng sẽ lôi kéo lực
lượng xã hội chủ yếu theo hai nhận dạng, "ăn" và "ăn mà làm".
Gần như người ta đã tập dượt cuộc đấu tố khốc liệt dưới hình thức "phê
bình và tự phê bình" này. Trận địa truyền thông dường như đã được bày
binh bố trận, nếu nhìn vào cái gọi là qui hoạch báo chí và bố trí nhân
sự ở các cơ quan báo chí.
Các mục tiêu đổi mới, dân chủ chưa tạo ra lực lượng chinh trị của minh,
nên chưa được viện đến trong cuộc đấu quyền lực này trong đảng. Có thể
manh nha từ chính cuộc đấu tranh nội bộ này, hình thành lực lượng chính
trị ủng hộ dân chủ nhưng cũng trong khuôn khổ chính trị do đảng lãnh
đạo.
Kết cục của các phán đoán nói trên sẽ thành sai lầm nếu Tổng bí thư
Nguyễn Phú Trọng không kết thúc chiến dịch thất bại của mình bằng tiếng
khóc.
Tuy nhiên, có lẽ ong Trọng sẽ không khóc. Vì đơn giản ông Thăng không có
bề dày nắm quyền lực như ông Nguyễn Tấn Dũng để có thể chi phối chọn
lựa của các ủy viên TƯ. Nếu có "ăn chia" phạm vi đó cua ông Thăng khó
lòng phủ đến đa số TƯ đang có 2/3 là nhân sự mới. Nhất là tiếng dàn kèn
trống thúc giục vang rền khắp các cấp hô chống tham nhũng không thể dẫn
đến một kết quả bại xụi cho sự lãnh đạo của đảng như vậy. Nhưng quan
trong nhất là ở thời điểm chưa đến nửa nhiệm ki, các đối thủ chính trị
mới xuất hiện của ông Trọng không sẵn sàng cho cuộc đối đầu với uy quyền
tổng bí thư.
Nhưng cho dù TƯ nhóm họp lần thứ 5 không chấp nhận đề nghị của Bộ chinh
trị, hay phê chuẩn mức kỉ luật thấp hơn đề nghi của Bộ chinh trị, ông
Trọng vẫn còn trong tay một thế trận mới, huy động sự tham gia của người
dân vào cuộc đấu tranh sinh tử này.
Yếu huyệt trong thế trận này chính là ai nhanh chóng nắm giữ ngọn cờ
công khai và chuyển nó thành khí thế của dân. Ông Trọng sẽ thắng nếu
biết khai thác sức mạnh này, biến dư luận thành công luận, nhưng ở thời
ông Trọng tác động chính yếu này của truyền thông không còn trong tay
nền báo chí cách mạng vốn bị tẩn nhừ tử, chỉ có một mực "cách mạng" mà
không còn sự chính trực báo chí nữa.
Còn trong khả năng thứ hai, ở trường hợp kỉ luật cảnh cáo ông Thăng,
cuộc đấu tranh chống tham nhũng sau khí thế thắng lợi bước đầu, sẽ đứng
trước một đòi hỏi cụ thể, chế độ của ông Trọng có tử hình nổi một thành
viên Bộ chính trị, thành viên TƯ? Sự leo thang mong muốn trừng phạt này
sẽ làm lộ ra không it tật bệnh ở mức trầm kha của một hệ thống chinh
trị sau nhiều năm kiến tạo pháp quyền vẫn chỉ có thể dùng đến uy quyền
để cai trị chính bộ máy của mình.
Có thể thấy đó là một thất bại chính trị có từ sớm của đảng.
Tâm Chánh
(Viet-studies)
