Đăng ngày: 03/07/2024 - 13:51Sửa đổi ngày: 03/07/2024 - 14:02

3 phút

Thông báo của bộ Quốc Phòng Mỹ được đưa ra trong bối cảnh các căn cứ quân sự của Ukraina thường xuyên bị hỏa lực Nga nhắm tới. Cũng trong ngày hôm qua 02/07, theo Reuters, Matxcơva tuyên bố tiêu diệt được 5 chiến đấu cơ SU-27 của Ukraina và làm hư hại 2 chiếc khác trong vụ tấn công bằng tên lửa Iskander-M nhắm vào sân bay Myrhorod trong khu vực Poltava của Ukraina. Kiev cho biết đúng là sân bay đã bị tấn công nhưng phía Nga đã phóng đại thành tích. Tuy nhiên, Ukraina không cho biết chi tiết về thiệt hại.

Việc Nga tấn công các sân bay của Ukraina đang làm dấy lên những câu hỏi về khả năng liệu Ukraina có bảo đảm được an ninh cho các sân bay để tiếp nhận chiến đấu cơ F-16 do Mỹ chế tạo hay không. Các nhà phân tích quân sự nhận định Nga tấn công cơ sở hạ tầng sân bay của Ukraina, có thể là nhằm làm phức tạp hóa việc tiếp nhận và sử dụng phi cơ quân sự mà phương Tây hứa tài trợ cho Kiev. Một phát ngôn viên lực lượng vũ trang Ukraina thừa nhận, các vụ tấn công của đối phương có thể gây ra “một số vấn đề” nhưng không phải là trở ngại để Ukraian tiếp nhận và triển khai chiến đấu cơ F-16.

Theo dự kiến, các chiến đấu cơ F-16 sẽ được giao cho Ukraina trong tháng 07/2024, nhưng không rõ sẽ được đặt tại đâu. Hôm thứ Năm tuần trước 27/06, sau khi đã oanh kích sân bay Starokostiantyniv, phía Nga tuyên bố nhắm đến các sân bay có thể tiếp nhận F-16.

Dnipro : 4 người chết, 28 người bị thương do Nga oanh kích ồ ạt

Tại thành phố lớn Dnipro, vùng trung đông Ukraina, sáng nay 03/07, ít nhất 4 người chết và 27 người bị thương trong một đợt oanh kích của Nga bằng tên lửa và drone mang chất nổ. AFP trích dẫn thông cáo của chỉ huy không quân Ukraina, Mykola Olechtchouk, cho biết sáng hôm nay, lực lượng Nga đã phóng 7 tên lửa hành trình và tên lửa dẫn đường, 5 drone mang chất nổ và 1 drone trinh sát đến vùng Dnipropetrovsk mà Dnipro là thủ phủ.

Không quân Ukraina đã bắn hạ được 5 tên lửa và toàn bộ drone của Nga. Nhưng một trung tâm thương mại và một trạm xăng đã bị nhắm trúng. Chính quyền thành phố Dnipro thông báo để tang các nạn nhân vào ngày mai 04/07.

Truyền thông Ukraina nhắc lai trung tâm thương mại bị oanh kích lần này cũng từng bị Nga oanh kích bằng tên lửa hồi tháng 12/2023. Nằm cách đường chiến tuyến với Nga khoảng 100 km đường chim bay, Dnipro thường xuyên bị Nga oanh kích. Hồi tháng 01/2023, một tòa nhà dân sự trúng tên lửa khiến 46 người chết.

Trong đêm qua rạng sáng nay, tại các vùng Donetsk và Kharkiv ở miền đông, cũng có 2 thường dân đã thiệt mạng trong các vụ oanh kích của Nga.

Đăng ngày: 03/07/2024 - 15:48

4 phút

Ukraina rơi vào tình thế vô cùng khó khăn. Vòng đàm phán đầu tiên với các chủ nợ tư nhân đã thất bại. Các chủ nợ, hiện giữ khoảng 20 tỉ đô la tiền nợ của Ukraina, chủ yếu là hai quỹ quản lý trái phiếu lớn nhất thế giới là BlackRock của Mỹ và Amundi của Pháp, đã từ chối đề xuất của Kiev là giảm 60% giá trị trái phiếu, thấp hơn 3 lần so với mức đề xuất 20% và kéo dài ân hạn, có nghĩa là tiếp tục tạm ngừng trả nợ. Theo bộ trưởng Tài Chính Ukraina, « việc này sẽ giúp Ukraina có thể tiếp cận được trở lại các thị trường và hỗ trợ quá trình tái thiết đất nước ».

Nếu không đạt được đồng thuận, Ukraina sẽ phải trả từ 3 đến 4 tỉ đô la hàng năm trong khi lại đang phải khẩn trương tái cấu trúc nợ để tiếp tục được hưởng kế hoạch cứu trợ của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế - FMI. Một trong những điều kiện để nhận được khoản vay 15,6 tỉ đô la trong vòng 4 năm của FMI là « chính phủ (Ukraina) phải tiết kiệm hơn 4 tỉ đô la trong năm nay (2024) », theo bà Oleksandra Betliy, thuộc trung tâm tư vấn IED ở Kiev, đồng thời phải triển khai nhiều biện pháp thuế khóa và chống tham nhũng.

Tuy nhiên, « dường như các chủ đầu tư không đoái hoài đến viễn cảnh tiêu cực của nền kinh tế Ukraina », theo chuyên gia Oleksandra Betliy. Sau một thời gian đạt được mức tăng trưởng tương đương năm 2023, nhịp độ này đã bị hạ xuống còn 3,5% đến 4,6% do mạng lưới công trình năng lượng bị Nga oanh kích, làm mất đi hơn 70% khả năng sản xuất. Hậu quả là nguồn thu ngân sách của chính phủ bị tác động mạnh dù trước đó chính quyền đã cải thiện nguồn thu thuế theo yêu cầu của FMI, như kiểm tra nghiêm ngặt để chống thất thu, tăng một số loại thuế, tạo thuận lợi trong việc thanh toán qua các ứng dụng kỹ thuật số…

Nhật báo Pháp Le Figaro ngày 27/06 cho rằng sức ép từ các chủ nợ tư nhân nước ngoài tạo thêm áp lực mới đối với Ukraina, bị suy yếu từ hơn hai năm qua vì vừa phải duy trì phát triển kinh tế, vừa phải chi viện cho chiến tranh và phải tìm ra được các nguồn vốn mới để tái thiết. Tuy nhiên, giới chủ nợ cũng phải thu hồi các khoản đầu tư để chi trả cho khách hàng. Trong khi đó, Ukraina cạn tài chính, nợ công đã tăng thêm 50% kể từ đầu chiến tranh và sẽ tương đương với GDP của nước này từ nay đến cuối năm 2024. Viễn cảnh Ukraina mất khả năng thanh toán là nhãn tiền nếu không tìm ra được đồng thuận từ nay đến ngày 01/08.

Các nước đồng minh phương Tây hứa hỗ trợ tài chính cho Kiev, ví dụ 50 tỉ đô la được G7 hứa vào tháng 06 hoặc khoảng vay 60 tỉ đô la được Quốc Hội Mỹ thông qua, nhưng số tiền này chưa được chuyển cho Ukraina. Thêm vào đó, những khoản tiền này được chủ yếu dành cho chi tiêu quân sự.

Dù Ukraina sẽ không bị tác động nhiều trên thị trường tài chính vì không còn vay mượn kể từ khi xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, uy tín của Ukraina sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi vì một quốc gia đang có chiến tranh thường rất chăm chút mối quan hệ với các chủ nợ và hiếm khi để xảy ra trình trạng mất khả năng thanh toán. Trước đây đã có trường hợp của Nga năm 2022 sau khi bị các nước phương Tây trừng phạt hoặc Irak trong thập niên 1980 khi có chiến tranh với Iran. Nhưng cả hai nước này đều có nguồn dự trữ dầu khí dồi dào để trấn an các nước chủ nợ. Nhưng Ukraina hiện không có gì trong khi đất nước bị tàn phá.

Tình hình Ukraina hiện nay không hề khả quan. Các nước đồng minh phương Tây của Kiev không thể trả nợ hộ Ukraina vì điều đó đồng nghĩa với việc chính những người đóng thuế ở Mỹ hay ở châu Âu trả cho các chủ nợ tư nhân. Đây là điều khó có thể thuyết phục được về mặt chính trị, theo nhận định của RFI. Ukraina mất khả năng trả nợ đồng nghĩa với việc các nước đồng minh để khối tư nhân hứng chịu « gánh nặng » chiến tranh. Lựa chọn này chắc chắn sẽ tác động đến sự đoàn kết trong việc hỗ trợ cho Ukraina.

Đài RT (Nga) dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin nói hôm 3-7 rằng ông Putin và ông Trump chưa hề có cuộc thảo luận nào về việc giải quyết xung đột Ukraine.

Nga: Ông Putin và ông Trump không duy trì liên lạc

Trước đây, ông Trump từng tuyên bố chỉ cần 24 tiếng đồng hồ để chấm dứt cuộc xung đột Ukraine, nếu như ông đắc cử tổng thống Mỹ.

Hôm 2-7, tờ Politico dẫn hai nguồn chuyên gia an ninh thân cận với ông Trump nói rằng cựu tổng thống Mỹ đang xem xét một thỏa thuận với Nga.

Theo đó, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ ngừng mở rộng về phía đông, từ bỏ kế hoạch kết nạp Ukraine và Georgia. Thông tin trên còn nói rằng thỏa thuận này bao gồm chuyện ông Putin có thể giữ lại bao nhiêu lãnh thổ ở Ukraine.

Tính sự kiện năm 2014 và từ đầu "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine, hiện nay Nga đang kiểm soát một lãnh thổ lớn thuộc về Ukraine trước đây, và chính thức sáp nhập Crimea, Lugansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia.

Trong một số phát biểu liên quan tới kịch bản chấm dứt chiến sự, Ukraine từng nói sẽ không bao giờ nhường đất, và điều kiện đàm phán hòa bình là Nga rút toàn bộ khỏi lãnh thổ Ukraine.

Trả lời phóng viên hôm 3-7 về việc liệu có chuyện ông Trump và ông Putin đàm phán như vậy hay không, ông Peskov nói "điều này không đúng".

Dư luận Mỹ và một số nước phương Tây thường cho ông Trump, khi còn làm tổng thống, là người có quan hệ tốt với ông Putin. Thậm chí một số ý kiến còn cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ để "giúp" ông Trump chiến thắng.

Dù vậy, RT lưu ý rằng trong tháng 5, người phát ngôn Điện Kremlin cũng đã khẳng định ông Putin và ông Trump không hề duy trì liên lạc với nhau.

Ukraine sắp được NATO viện trợ 40 tỉ euro?

Tin đồn về chuyện ông Trump và ông Putin "âm thầm đàm phán về Ukraine" trở nên đặc biệt nhạy cảm. Hiện nay ông Trump được đánh giá nhỉnh hơn ông Biden một chút ở khả năng đắc cử tổng thống 2024.

Cựu tổng thống Mỹ lại bị cho là người có quan điểm cứng rắn về viện trợ Ukraine, nghĩa là kịch bản "Trump đắc cử" có thể là họa nhiều hơn phúc cho Kiev và những người ủng hộ.

Trong bối cảnh quyết sách của Mỹ có khả năng bị ảnh hưởng, Ukraine đã nỗ lực kêu gọi các nước khác tiếp sức.

Reuters cho biết hai nguồn tin ngoại giao Tây Âu nói với hãng tin này hôm 3-7 rằng NATO đã nhất trí viện trợ quân sự 40 tỉ euro (43 tỉ USD) cho Ukraine vào năm sau.

Thông tin này xuất hiện chỉ một tuần trước lúc lãnh đạo các nước NATO gặp gỡ tại Washington (Mỹ).

Viện trợ quân sự rất có ý nghĩa với Ukraine sau những khó khăn trên thực địa. Ngoài ra, số tiền này nếu đến kịp cũng giúp Kiev giải tỏa bớt áp lực trước bài toán "vỡ nợ", khi thỏa thuận giữa họ và các nhà đầu tư hết hạn vào tháng 8 tới. 

Hiện Ukraine tích cực đàm phán để giảm nợ và dồn tiền cho quân sự.